Η Περιφέρεια Κρήτης δημιουργεί «Περιφερειακό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς». Το Ευρετήριο δημιουργείται στο πλαίσιο της Διεθνούς Σύμβασης UNESCO για την Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Θα λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς και ανάδειξης των πολυάριθμων άυλων στοιχείων που συνθέτουν την κρητική πολιτιστική ταυτότητα. Την ταυτότητα των ανθρώπων του νησιού, του τρόπου ζωής, διαβίωσης και κοινωνικής συμπεριφοράς, των ηθών και εθίμων του κρητικού λαού.
Το Περιφερειακό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κρήτης δημιουργείται για να φιλοξενήσει και να ενώσει με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο, τις προτάσεις των πολιτιστικών συλλόγων, των πολιτιστικών οργανισμών, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των τοπικών κοινωνιών, ακόμα και μεμονωμένων ατόμων. Συγκεντρώνει προτάσεις για εγγραφή των άυλων στοιχείων της ζώσας πολιτιστικής κληρονομιάς της Κρήτης.
Με την λειτουργία του το Ευρετήριο της Κρήτης θα πετύχει την καταγραφή, διαφύλαξη και ανάδειξη των ζωντανών παραδόσεων του νησιού μας. Για να πετύχει ο στόχος αυτός είναι η κινητοποίηση και η συμβολή των τοπικών κοινωνιών και φορέων προκειμένου να εγγραφούν στο Ευρετήριο της Κρήτης όλα εκείνα τα στοιχεία που την κάνουν να ξεχωρίσει.
Βασική προϋπόθεση είναι ν’ αποτελούν ακόμη και σήμερα μια ζωντανή πρακτική η μία πτυχή της ταυτότητας μιας ομάδας ανθρώπων όσο μικρή κι αν είναι αυτή. Έτσι, προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις όπως μύθοι, παραμύθια, διηγήσεις κλπ. το λαϊκό θέατρο, η μουσική, ο χορός, οι κοινωνικές πρακτικές, οι τελετουργίες, εορταστικές εκδηλώσεις, τα πανηγύρια και οι γιορτές, αλλά γνώσεις και πρακτικές που αφορούν την φύση και το σύμπαν, οι τρόποι διαχείρισης φυσικών πόρων, παραδοσιακές τέχνες, πρακτικές κι επαγγέλματα που συνδέονται με την παραδοσιακή χειροτεχνία αλλά και πολλά άλλα όπως παραδοσιακά παιχνίδια κλπ. Αποτελούν στοιχεία που ανήκουν και μπορούν να ενταχθούν στο Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κρήτης.
Η εγγραφή ενός στοιχείου άλλης πολιτικής κληρονομιάς στο Ευρετήριο της Κρήτης αποτελεί μια ενεργή πράξη απέναντι στη λήθη. Απέναντι στους σύγχρονους κινδύνους που διατρέχουν για αλλοίωση ή αφανισμό, τα στοιχεία που αποτελούν τη ζωντανή παράδοση του τόπου. Παράλληλα, αναδεικνύει και την ανάγκη να ληφθούν μέτρα για την προστασίας τους.
Η Περιφέρεια Κρήτης με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κρητικής κοινωνίας και των φορέων της Κρήτης, διοργανώνει από κοινού με τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και τον «Πλοηγό» σχετικές εκδηλώσεις, στις 31 Μαΐου και 1 Ιουνίου 2025, με επίκεντρο την παρουσίαση του Περιφερειακού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στο ξενοδοχείο Ατλαντίς στο Ηράκλειο και στο Θραψανό του Δήμου Μινώα Πεδιάδος.
Για το πρόγραμμα των εκδηλώσεων και περαιτέρω στοιχεία θα υπάρξουν και νεότερες ανακοινώσεις.
