Οι προσπάθειες για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας στηρίζονται στην πυξίδα ανταγωνιστικότητας που μας ενημέρωσε πριν λίγες μέρες η πρόεδρος της εκτελεστικής εξουσίας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Μια πυξίδα κατάλληλη για μια ΕΠΕ (Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης). Η Ευρώπη έχει άμεση ανάγκη από πυξίδα με αληθινούς ταγούς, βγαλμένους από τον ίδιο τον ευρωπαϊκό λαό που έχουν όραμα και σύνεση!
Πρέπει να είμαστε τόσο προσεκτικοί όσο και φειδωλοί στις εξαγγελίες της Κομισιόν, διότι δεν προμηνύουν θετική έκβαση. Τι είναι και τι ακριβώς σημαίνει η «πυξίδα ανταγωνιστικότητας».
Στα απλά εγχειρίδια πρωτοετών φοιτητών βρίσκουμε τα ακριβή στοιχεία ανταγωνιστικότητας. Όπως για παράδειγμα το κόστος τη ενέργειας που το εκτοξεύσαμε – όπως το έχω γράψει αρκετές φορές τα τελευταία δύο χρόνια, από μόνοι μας και προχωρήσαμε στην κακοδιαχείριση των πενιχρών κονδυλίων με τα οποία πιστώνουν τα κράτη μέλη τον προϋπολογισμό. Ακόμη, όπως οι πρώτες ύλες ή οι διαδικασίες παραγωγής που διαφέρουν έντονα από χώρα σε χώρα εκτός της ΕΕ. Ας πάρουμε ως παράδειγμα το ελαιόλαδο. Οι χώρες εκτός ΕΕ που παράγουν ελαιόλαδο είναι πολλές και μπορούμε να εισάγουμε από αρκετές από αυτές ελαιόλαδο στα πλαίσια διμερών συμφωνιών. Ποιος γνωρίζει αν τα απαγορευμένα ζιζανιοκτόνα δε χρησιμοποιούνται από τις τρίτες χώρες κατά τη διαδικασία παραγωγής; Κανείς. Άρα είμαστε έρμαια στην ανταγωνιστικότητα του προϊόντος αυτού! Αυτό είναι ένα μικρό και μεμονωμένο παράδειγμα.
Όμως το πρόβλημα ίσως να είναι ακόμη μεγαλύτερο και επαχθέστερο για οικονομίες που διακρίνονται από την ύπαρξη χάσματος τεχνολογίας που χρησιμοποιείται.
Ας δούμε τους τρεις βασικούς τομείς δράσης στους οποίους επικεντρώνεται η «Πυξίδα»:
1. Μείωση του χάσματος καινοτομίας: Δημιουργία περιβάλλοντος που ευνοεί τις καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις και προώθηση της βιομηχανικής υπεροχής σε τομείς υψηλής ανάπτυξης. Προβλέπεται η προώθηση πρωτοβουλιών όπως τα «Γιγα-εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης» και η ανάπτυξη στρατηγικών για προηγμένες τεχνολογίες. Να μη λησμονήσουμε εδώ το πάθημα του νέου Αμερικανού προέδρου Τραμπ που ανακοίνωσε 500 δις δολάρια επενδύσεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Τ.Ν.) και βγήκαν την επαύριο οι Κινέζοι και τον λοιδόρησαν με ένα άλλο προϊόν μόλις 5,6 εκατ. δολάρια!
2. Κοινός χάρτης πορείας για την απανθρακοποίηση και την ανταγωνιστικότητα: Αντιμετώπιση των υψηλών και ασταθών τιμών ενέργειας και διευκόλυνση της πρόσβασης σε καθαρή, οικονομικά προσιτή ενέργεια. Προβλέπεται η ανάπτυξη συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία και σχέδιο δράσης για την οικονομικά προσιτή ενέργεια. Αφού τετραπλασιάσαμε με δική μας πρωτοβουλία , τις τιμές ενέργειας (αντικαθιστώντας το φθηνό ρώσικο αέριο με το περίπου τετραπλάσια τιμής LNG από τις ΗΠΑ), τώρα θέλουμε και πυξίδα!!! Και επιπλέον, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, θέλει, μας λέει, να αγοράζουμε περισσότερο πετρέλαιο και το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο LNG αλλά και αγροτικά προϊόντα, για να μη μας βάλει δασμούς! Ποιος είναι άραγε, ο τόσο έξυπνος νους που προτείνει για την Ευρώπη καθαρότερη ενέργεια και την ώρα που οι ανταγωνιστές μας προχωρούν σε εξορύξεις πετρελαίου και έχουν αρκετά φθηνότερη ενέργεια από τη δική μας; Ποιος δεν κατανοεί ότι πάμε για φούντο χειρότερο από του Ζαλόγγου;
3. Μείωση των υπερβολικών εξαρτήσεων και ενίσχυση της ασφάλειας: Διαφοροποίηση και μείωση των εξαρτήσεων μέσω αποτελεσματικών εταιρικών σχέσεων και ενίσχυση των αλυσίδων εφοδιασμού. Προβλέπεται η ανάπτυξη νέων εμπορικών και επενδυτικών εταιρικών σχέσεων για την εξασφάλιση του εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες και τεχνολογίες. Εδώ κάθε λογικός άνθρωπος καταλαβαίνει ότι άλλα θέλουν να πουν και άλλα λένε. Δεν αφορά το σημείο αυτό την εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων και άλλων ειρηνικών βιομηχανικών προϊόντων, αλλά την εφοδιαστική αλυσίδα πολεμικών προϊόντων και τη διενέργεια επενδύσεων για την ενίσχυση της ασφάλειας. Εδώ παρατηρείται ένα ολέθριο λάθος που πρέπει να τονίσουμε ως μέρος της ανάλυσης: Οι πράξεις και παραλείψεις των ταγών της Ευρώπης, από κοινού με την πανδημία, οδήγησαν σε μια μείωση του επιπέδου ευημερίας σημαντικού χαρακτήρα. Τώρα λοιπόν που θεωρούν οι ίδιοι ταγοί ότι πρέπει να εντείνουμε την προσπάθεια μας για την ενίσχυση της ασφάλειας, οι επιπτώσεις στο επίπεδο ευημερίας μας θα είναι καταλυτικές.
Στους τρεις άξονες που αναφέρεται η νέα πρόταση της Κομισιόν δεν είδαμε πουθενά να λογίζεται η διαφοροποίηση που είναι εντέχνως απόμακρη για τη σύγκλιση και τη συνοχή μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ. Προσθέτουμε λοιπόν και τον άξονα αυτό, αν θέλουμε να κρατήσουμε ελάχιστες ισορροπίες μεταξύ των πληθυσμών της ΕΕ.
4. Νέα πορεία ενδυνάμωσης προς τη σύγκλιση και τη συνοχή. Τα τελευταία έτη οι πιστώσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και του Ταμείου Συνοχής (ΤΣ) υπέστησαν μια λεηλασία άνευ προηγουμένου, μεταξύ των δεσμεύσεων και των πληρωμών. Παραπλήσια είναι και η κατάσταση στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα, λόγος για τον οποίο πιέζονται οι αγρότες και κάθε τρεις και λίγο βγαίνουν στους δρόμους, όπως και τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Όμως στην περίπτωση του ΕΤΠΑ και του ΤΣ, οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες δε νοείται να βγουν στους δόμους για την ένδεια πόρων προς τα απαραίτητα έργα υποδομής.
Τίποτα ο θετικό δεν προοιωνίζει η παρούσα κατάσταση, όπως τη διαχειρίζεται η νέα Κομισιόν.