Νέα επιστημονικά δεδομένα και μέθοδοι για την αντιμετώπιση των αιματολογικών νοσημάτων
Πρωτοποριακές θεραπείες εξατομικευμένες μέσα από την ιατρική ακριβείας που αφορούν τόσο στην πρόληψη όσο και στη διάγνωση και τη θεραπεία πραγματοποιούνται στην Αιματολογική κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου, δίδοντας ελπίδα σε εκατοντάδες ασθενείς της Κρήτης.
Τα νεότερα δεδομένα για τη διάγνωση και τη θεραπεία των αιματολογικών νοσημάτων που αφορούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού, παρουσιάστηκαν σε επιστημονικό συμπόσιο που διοργανώθηκε από την Ιατρική Εταιρία Ρεθύμνου και την Αιματολογική Κλινική του ΠΑΓΝΗ, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης στο Ρέθυμνο, στο ξενοδοχείο Achilleion Palace. Στο συμπόσιο αναλύθηκαν τα νέα επιστημονικά δεδομένα από την καθηγήτρια της Αιματολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθύντρια της Αιματολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ Ελένη Παπαδάκη, τον αναπληρωτή καθηγητή Αιματολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Χαράλαμπο Ποντίκογλου, την διευθύντρια ΕΣΥ της Αιματολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ Μαρία Ψυλλάκη και την ειδικευόμενη της Αιματολογικής κλινικής ΠΑΓΝΗ Αναστασία Κωμοδρόμου.
Ο Πέτρος Γιαννετάκης πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρίας Ρεθύμνου αναφερόμενος στη σημασία του συμποσίου Αιματολογίας μίλησε για τα νέα επιστημονικά δεδομένα που προσφέρουν εξατομικευμένες θεραπείες μέσα από την ιατρική ακριβείας στου ασθενείς: «Τα νοσήματα του αιματολογικού συστήματος είναι αρκετά, αλλά ευτυχώς όχι πάρα πολύ συχνά. Όμως, οπωσδήποτε πολλές φορές περιπλέκονται και πραγματικά χρειάζεται ο ειδικός να τα «ξεμπλέξει». Εκείνο το οποίο έχει σαν καινοτομία η εκδήλωση που διοργανώσαμε, είναι η ιατρική της ακριβείας. Είναι μια νέα εξέλιξη της επιστήμης μας, είναι μια νέα όψη της ιατρικής, η οποία παρεμβαίνοντας στο γονιδίωμα του ανθρώπου, μπορεί με ακρίβεια να προσεγγίσει τόσο την πρόληψη και τη διάγνωση πολλών νοσημάτων αλλά και κυρίως τη στοχευμένη και άρα αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση. Επομένως θεωρώ ότι αυτή είναι μια πολύ σπουδαία εξέλιξη, που αποτελεί κατά την άποψή μου έναν σταθμό και μια επανάσταση, πράγμα που θα φανεί στην πορεία. Παράλληλα στο συμπόσιο έγινε εκτενής αναφορά στα κλασικά σύνδρομα, όπως το πολλαπλούν μέλωμα. Είναι ευτυχές το γεγονός ότι στην Κρήτη υπάρχει η Αιματολογική κλινική και κυρίως η διευθύντρια-καθηγήτρια της Αιματολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Παπαδάκη, με τους άψογους συνεργάτες, οι οποίοι πραγματικά επιτελούν σημαντικό έργο, δεδομένου ότι όλοι οι ασθενείς της Κρήτης καταλήγουν εκεί και θεωρώ ότι βρίσκουν και τις λύσεις τους, χάρις της εξειδίκευσης και της προσπάθειας της κ. Παπαδάκη και των συνεργατών μας».
Η Ελένη Παπαδάκη, καθηγήτρια Αιματολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθύντρια της Αιματολογικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ, αναφερόμενη στον όρο ιατρική ακριβείας, τόνισε ότι πρόκειται για τη σύγχρονη αντιμετώπιση ασθενών με αιματολογικά και ογκολογικά νοσήματα, που ο σκοπός της θεραπευτικής προσέγγισης είναι να μην προσφέρεται η ίδια θεραπεία για όλους τους ασθενείς που έχουν αυτό το πρόβλημα, αλλά εξατομίκευσης της θεραπεία ανάλογα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει ο κάθε ασθενής. «Γίνεται μια προσωποποιημένη θεραπεία έτσι ώστε να λαμβάνονται υπόψη τόσο τα γενετικά χαρακτηριστικά, όσο και άλλα χαρακτηριστικά, όπως είναι ο τρόπος ζωής, άλλα προβλήματα υγείας κ.λπ. Αυτός είναι ο σύγχρονος τρόπος αντιμετώπισης των νοσημάτων και φυσικά αυτόν τον τρόπο ακολουθούμε και εμείς στην αιματολογική κλινική του πανεπιστημιακού νοσοκομείου, όπου έχουμε αναπτύξει τις μεθόδους για να αντιμετωπίζονται πλέον οι ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες με αυτόν τον τρόπο». Όπως εξήγησε η ιατρική ακριβείας δεν αφορά μόνο στις αιματολογικές κακοήθειες, αλλά και στα ογκολογικά νοσήματα, ή σε άλλα χρόνια νοσήματα, όπως χρόνιες φλεγμονές, τον λύκο, την ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.λπ.
Σύμφωνα με τη διευθύντρια της Αιματολογικής Κλινικής δεν καταγράφεται αύξηση των αιματολογικών νοσημάτων, ωστόσο όπως διευκρινίζει η αύξηση του χρόνου ζωής έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζονται νοσήματα τα οποία στο παρελθόν δεν υπήρχαν: «Δεν υπάρχει έξαρση των νοσημάτων, απλώς οι άνθρωποι ζουν πολύ περισσότερο απ’ ότι ζούσαν παλιά και επομένως είναι φυσικό να αναπτύσσονται και νοσήματα τα οποία παλαιότερα δεν βλέπαμε και τόσο πολύ, γιατί οι άνθρωποι κατέληγαν νωρίτερα. Ενώ τώρα με τους σύγχρονους τρόπους διατροφής, φροντίδας, ο καθένας κάνει το τσεκ απ του κ.λπ, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και έτσι βλέπουμε νοσήματα που παλαιότερα δεν βλέπαμε. Άρα δεν θα έλεγα ότι υπάρχει μια έξαρση των νοσημάτων. Αντίθετα, νομίζω ότι οι ασθενείς ζουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε ανάμεσά μας αιματολογικούς ασθενείς περισσότερο απ’ ότι παλιότερα, γιατί ακριβώς ζουν περισσότερο αυτοί οι άνθρωποι με τις σύγχρονες θεραπείες».
Διευκρίνισε ωστόσο ότι η παραπομπή του ασθενούς στην αιματολογική κλινική γίνεται καθ΄ υπόδειξη του γενικού γιατροί ή του παθολόγου όταν τα ευρήματα των εξετάσεων της γενικής αίματος είναι ανησυχητικά: «Ο ασθενής πρέπει πρώτα να περνάει από τον γενικό γιατρό, τον παθολόγο, ο οποίος αξιολογεί τα ευρήματα της γενικής αίματος και στη συνέχεια να παραπέμπεται σε έναν ειδικό γιατρό, όπως είναι ο αιματολόγος. Για παράδειγμα, μια αναιμία που είναι το πιο συχνό αιματολογικό πρόβλημα, σπάνια οφείλεται σε κάτι ειδικό αιματολογικό. Συνήθως είναι κάποια έλλειψη σιδήρου, ειδικά εάν έχουμε νέες γυναίκες. Άρα δεν πρέπει όλα τα αιματολογικά προβλήματα να καταλήγουν στον αιματολόγο, γιατί μετά πραγματικά χάνεται η ουσία. Δεν είναι όλα σοβαρά τα περιστατικά που έρχονται, υπάρχουν και αναιμίες οι οποίες θεραπεύονται. Υπάρχουν φυσικά και πιο σοβαρά νοσήματα, όπως οι λευχαιμίες, λεμφώματα κ.λπ. Άρα υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα προβλημάτων που απασχολούν τον αιματολόγο, απλώς το επιθυμητό είναι να γίνεται ένας πρώτος έλεγχος από τον παθολόγο. Όμως σε περιστατικά, όπως είναι η οξεία λευχαιμία, επειδή εκδηλώνεται οξέως, θα πάει από τα επείγοντα, επειδή ακριβώς είναι οξεία και πολύ θορυβώδης η συμπτωματολογία».
Επιστημονικά εργαλεία και θεραπείες βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών
Η επιστήμη έχει πλέον στη διάθεσή της τα εργαλεία εκείνα και τις θεραπείες που ακόμα και αν δεν προσφέρουν πλήρη ίαση του νοσήματος, εν τούτοις βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής των ασθενών και παρατείνουν σε μεγάλο βαθμό τον χρόνο ζωής τους. Στο πλαίσιο του συμποσίου της Αιματολογίας ο αναπληρωτής καθηγητής Αιματολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Χαράλαμπος Ποντίκογλου αναφέρθηκε στη νόσο που επιστημονικά λέγεται «μυελοδυσπλαστικά συνδρομα» και επί της ουσίας αφορά στις ανεξήγητα χαμηλές τιμές του αιματοκρίτη. Το σύνδρομο αυτό, όπως εξήγησε άφορα κατά κύριο λόγο ασθενείς μεγάλης ηλικίας, το οποίο όμως πλέον μπορεί να αντιμετωπιστεί. Χαρακτηριστικά, ο κ. Ποντίκογλου ανέφερε: «Τα μυελοδυισπλαστικά σύνδρομα που φαντάζουν κάτι εξωτικό, δεν είναι τόσο. Είναι οι ανεξήγητα χαμηλές τιμές στον αιματοκρίτη ή των λευκών αιμοσφαιρίων ή των αιμοπεταλίων. Πολλές φορές ο ασθενής κάνει μια γενική αίματος, του λέει ο μικροβιολόγος ή ο γενικός γιατρός ότι φαίνεται αναιμία ή χαμηλά λευκά ή χαμηλά αιμοπετάλιο. Είναι ένας βασικό έλεγχος, δεν καταλήγει πουθενά και φτάνει στον αιματολόγο. Ο αιματολόγος έχει να διαχειριστεί αυτές τις ανεξήγητα χαμηλές τιμές των λευκών, των ερυθρών ή των αιμοπεταλίων που πολλές φορές, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες ηλικίες, είναι αποτέλεσμα κάποιας κακοήθους κατάστασης. Τα μυελοδυσπλασικά σύνδρομα ουσιαστικά περιγράφουν αυτές τις ανεξήγητες κυτταροπαινίες, όπως λέμε τα χαμηλά λευκά, τα χαμηλά αιμοπετάλια. Είναι νοσήματα μεγαλυτέρων ηλικιών που δυστυχώς αργά η γρήγορα θα εξελιχθούν σε κάτι ακόμα πιο επιθετικό, στην οξεία λευχαιμία. Όμως, πλέον έχουμε αρκετά όπλα και νεότερα φάρμακα που μπορούν να βελτιώσουν και την ποιότητα ζωής των ασθενών, να μην είναι συνεχώς εξαρτώμενοι από μεταγγίσεις, να επιμηκύνουν την επιβίωση και να καθυστερήσουν την εξέλιξη προς κάτι χειρότερα».
ro
Ο ίδιος συνέστησε στους ασθενείς να μην αμελούν να απευθύνονται στον αιματολόγο όταν υπάρχει σχετική παραπομπή από άλλη ειδικότητα γιατρού τονίζοντας ότι υπάρχουν πλέον εξειδικευμένες θεραπείες: «Να θυμάται ο κόσμος όταν ο γιατρός του λέει πήγαινε σε έναν αιματολόγο γιατί βλέπω χαμηλά λευκά ή ερυθρά ή αιμοπετάλια, χωρίς να πανικοβληθεί να το κάνει, γιατί μπορούμε να βοηθήσουμε τα μυελοδισπλαστικά σύνδρομα. Η νόσος για να ιαθεί απαιτεί μεταμόσχευση. Όμως, επειδή οι άρρωστοι είναι κατά κανόνα μεγάλοι σε ηλικία, δεν μπορούν να πάνε για μεταμόσχευση, έτσι αυτές οι θεραπείες για τις οποίες θα μιλήσουμε είναι παράταση, βελτίωση της ποιότητας ζωής και επιμήκυνση της επιβίωσης, όχι ριζική ίαση, που μένει μόνο η μεταμόσχευση». Όπως πρόσθεσε ο κ. Ποντίκογλου τα σύνδρομα αυτά συναντώνται σπάνια σε παιδιά «Είναι περίπου τέσσερις περιπτώσεις κατά 100.000 στις νεότερες ηλικίες ενώ σε ηλικίες άνω των 70 ετών είναι σε ποσοστό 40-50%» τόνισε.
Το συμπόσιο παρακολούθησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η ιατρική κοινότητα του Ρεθύμνου.
