​Μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος εκδηλώσεων και δράσεων το καλοκαίρι του 2022, ο θεσμός «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού επιστρέφει το 2023, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά. Ο θεματικός άξονας των εκδηλώσεων του 2023 είναι η αφύπνιση του κοινωνικού συνόλου για την κλιματική κρίση. Η Εθνική Λυρική Σκηνή αναλαμβάνει τη διοικητική και οργανωτική ευθύνη του προγράμματος, σε συνεργασία με το ΥΠΠΟΑ.

Ο θεσμός εστιάζει στο μείζον πρόβλημα, για το παρόν και μέλλον του πλανήτη, την κλιματική κρίση και τις συντριπτικές συνέπειές της, όχι μόνο στη ζωή όλων μας, αλλά και στο πολιτιστικό απόθεμα, υλικό και άυλο. Οι προειδοποιήσεις της επιστημονικής κοινότητας για τις μη αναστρέψιμες επιπτώσεις του φαινομένου, η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο, οι δύσκολες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν τώρα σε παγκόσμιο επίπεδο, απαιτεί εγρήγορση.

Στο πλαίσιο αυτό, η φετινή διοργάνωση του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» καλεί καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές ομάδες να δημιουργήσουν νέα έργα πάνω στον προβληματισμό αυτό, με αναγνώσεις που δεν περιορίζονται στην αναπαραγωγή δυστοπικών προβλέψεων, αλλά θέτουν ερωτήματα για μια σφαιρική θεώρηση του φαινομένου.

Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, το πρόγραμμα του «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023» θα συγκροτηθεί από τις προτάσεις, οι οποίες θα επιλεγούν από Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, κατόπιν ανοιχτής πρόσκλησης που απευθύνεται σε πολιτιστικούς φορείς, που λειτουργούν με τη μορφή Αστικών μη Κερδοσκοπικών Εταιρειών (ΑΜΚΕ).

Κάθε πρόταση πρέπει να συνδυάζει τουλάχιστον δύο από τους παρακάτω έξι τομείς:

1. Μουσική (όλα τα είδη: κλασική, σύγχρονη, παραδοσιακή κτλ.)
2. Θέατρο (όλα τα είδη: πρόζα, κουκλοθέατρο, θέατρο σκιών κτλ.)
3. Χορό (όλα τα είδη: κλασικός, σύγχρονος κτλ.). Απαιτείται πρωτότυπη μουσική ή διασκευή/παράφραση ήδη υπάρχουσας μουσικής
4. Μουσικό Θέατρο (Απαιτείται πρωτότυπη μουσική)
5. Εικαστικές Τέχνες /performance (όλα τα είδη: ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία κτλ.)
6. Παραστάσεις/δράσεις για παιδιά και εφήβους.

Στις προτάσεις των εικαστικών τεχνών, η έκθεση μπορεί να καλύπτει και ολόκληρη την περίοδο λειτουργίας του προγράμματος, ενώ η δεύτερη απαραίτητη τέχνη θα παρουσιάζεται μέχρι δύο φορές.

Όπως αναφέρει το υπουργείο, για τη μεγαλύτερη ωφέλεια και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, μετά από την επιλογή των αρχαιολογικών χώρων, μουσείων και μνημείων από την Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, προβλέπεται συνεργασία με τους τοπικούς φορείς (Δήμους, Περιφέρειες, ΔΗΠΕΘΕ, τοπικά Φεστιβάλ κ.ο.κ.), για την υλοποίηση των εκδηλώσεων. Το πλαίσιο της συνεργασίας αυτής θα καθοριστεί από το ΥΠΠΟΑ και την ΕΛΣ.

Οι προτάσεις θα πρέπει να αφορούν σε πρωτότυπη δημιουργία, βασισμένη στον ως άνω θεματικό άξονα, με σκοπό την ανάπτυξη συνεργειών και συνθέσεων πολιτιστικής κληρονομιάς και σύγχρονης δημιουργίας.

Οι καλλιτεχνικές προτάσεις θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε κάποιους από τους ακόλουθους προβληματισμούς αναφορικά με την κλιματική αλλαγή, χωρίς αυτό να είναι δεσμευτικό:

– Φιλοσοφικές και αφηγηματικές προσεγγίσεις του φαινομένου της κλιματικής κρίσης

– Διερεύνηση προηγούμενων κλιματικών μεταβολών από το ιστορικό παρελθόν και της επίδρασής τους στον ανθρώπινο πολιτισμό, π.χ. μεσαιωνική θερμή περίοδος, μικρή εποχή των παγετώνων και επίδρασή της στο κίνημα του Ρομαντισμού κ.λπ.

– Επιδράσεις της κλιματικής κρίσης στη χλωρίδα και την πανίδα, εξαφανίσεις ειδών κ.λπ.

– Πρακτικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, μετακινήσεις πληθυσμών, απώλεια επαγγελμάτων και ανάδυση νέων

– Αναπροσαρμογή του αστικού τοπίου και της υπαίθρου εξαιτίας της ανόδου της στάθμης των υδάτων και της υπερθέρμανσης του πλανήτη,

-Τρόποι συναισθηματικής διαχείρισης της κλιματικής κρίσης από το άτομο και την κοινωνία

– Επαναπροσδιορισμός της σχέσης της ανθρωπότητας με την πολιτιστική κληρονομιά, τόσο την υλική (πολεοδομία, αρχιτεκτονική, εικαστικά), όσο και την άυλη (συνάφεια παραδεδομένου ρεπερτορίου λογοτεχνίας, μουσικής, θεάτρου κ.λπ.) με την καινοφανή κατάσταση,

– Όραμα και προτάσεις για θετική και παραγωγική αντιμετώπιση της κρίσης, υπερεθνικές συνεργασίες, υπέρβαση πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών παγιωμένων αντανακλαστικών και προκαταλήψεων μπροστά στην πανανθρώπινη απειλή.

Οι προτάσεις, σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, πρέπει να είναι επαρκώς αιτιολογημένες και να περιλαμβάνουν απαραιτήτως αναλυτικό προϋπολογισμό και ονομαστική αναφορά όλων των συντελεστών, για το σύνολο κάθε παραγωγής. Κάθε έργο θα πρέπει να έχει διάρκεια 50-70 λεπτά με την υποχρέωση παρουσίασης δύο παραστάσεων, σε χώρο που θα καθοριστεί από την Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης. Παράλληλα, πρέπει να εμπίπτουν στις παρακάτω κατηγορίες κοστολόγησης

– 15.000 € + ΦΠΑ για 40 παραγωγές

– 30.000 € + ΦΠΑ για 20 παραγωγές

– 60.000 € + ΦΠΑ για 10 παραγωγές

Σύνολο: 70 παραγωγές, συνολικού προϋπολογισμού 1.800.000 € + ΦΠΑ

Οι προτάσεις θα πρέπει να αφορούν σε πρωτότυπη δημιουργία, βασισμένη στον ως άνω θεματικό άξονα, με σκοπό την ανάπτυξη συνεργειών και συνθέσεων πολιτιστικής κληρονομιάς και σύγχρονης δημιουργίας.

 

Η Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης

• Γιώργος Κουμεντάκης – πρόεδρος της Επιτροπής, συνθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ
• Δημήτρης Μαραγκόπουλος – συνθέτης, Επικεφαλής του Κύκλου «Γέφυρες» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ομότιμος καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου – Μουσική και Παραστατικές Τέχνες
• Κωνσταντίνος Χατζής – σκηνοθέτης
• Δάφνις Κόκκινος – χορευτής, χορογράφος, διευθυντής της ΚΣΟΤ
• Συραγώ Τσιάρα – ιστορικός Τέχνης, διευθύντρια Εθνικής Πινακοθήκης
• Νατάσα Τριανταφύλλη – σκηνοθέτις
• Αναστασία Γκαδόλου – αρχαιολόγος, προϊσταμένη του Τμήματος προϊστορικών και κλασικών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων και αρχαιολογικών έργων της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ.

Οι προτάσεις θα υποβληθούν ηλεκτρονικά μέσω του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων (https://drasis.culture.gr/index.php/allofgreeceoneculture-gno) από την Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2023 έως και την Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023.

Το πρόγραμμα του Θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023» θα πραγματοποιηθεί από την 1η Ιουλίου έως και την 31η Αυγούστου, σε αρχαιολογικούς χώρους μνημεία και μουσεία ανά την επικράτεια που θα επιλέξει η Επιτροπή Αξιολόγησης σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.