Κατατέθηκε στα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών η πρόταση των ΕΔΕΥΑ και ΚΕΔΕ για τη ολιστική διαχείριση του νερού. Η πρόταση, κατατέθηκε ενόψει των επικείμενων αλλαγών του θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των υδάτων που προωθεί η κυβέρνηση στη διάρκεια σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στο υπουργείο παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος Θεόδωρου Σκυλακάκη, του αν. υπουργού Εσωτερικών Θεόδωρου Λιβανίου, του γενικού γραμματέα του υπουργείου Περιβάλλοντος Πέτρου Βαρελίδη, υπηρεσιακών στελεχών και συμβούλων του υπουργού. Στη σύσκεψη παραβρέθηκε ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργης Μαρινάκης με το προεδρείο της ΚΕΔΕ και συγκεκριμένα με τον πρόεδρο Λ. Κυρίζογλου και τους δυο αντιπροέδρους, τον Γρηγόρη Κωνσταντέλο (δήμαρχος Βάρης Βουλιαγμένης), Γιώργο Παπαναστασίου δήμαρχο Αγρινίου και τον γενικό γραμματέα της ΚΕΔΕ Δημήτρη Καφαντάρη καθώς και τον σύμβουλο του προέδρου της ΚΕΔΕ, Παναγιώτη Μαΐστρο καθώς και τον εκπρόσωπο της ΕΕΤΑΑ Γιάννη Γούπιο.
Από τη συζήτηση όπως αναφέρουν οι πληροφορίες δεν έλειψαν στιγμές έντασης ωστόσο αυτό που αποφασίστηκε είναι εκπρόσωποι των δυο πλευρών (πολιτικής ηγεσίας και αυτοδιοίκησης) να ξεκινήσουν άμεσα τον διάλογο επί της πρότασης που κατέθεσαν οι αυτοδιοικητικοί, η οποία όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ είναι ολοκληρωμένη συγκροτημένη και χωρίς προβλήματα σε αντίθεση με το σχέδιο της κυβέρνησης το οποίο χαρακτήρισε προβληματικό και μη λειτουργικό. Ειδικότερα, ο κ. Μαρινάκης μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Εμείς εισαγάγαμε την πρότασή μας στο υπουργείο και μετά τη συνάντηση που έγινε καταλήξαμε στο ότι μια επιτροπή από εμάς και μια επιτροπή του υπουργείου θα κουβεντιάσουμε επί της πρότασης. Όλοι αντιληφθήκαμε ότι αυτό το νομοσχέδιο της κυβέρνησης δεν είναι λειτουργικό και έχει πάρα πολλά προβλήματα νομικής και συνταγματικής φύσεως. Είπαμε να γίνουν επαφές, ώστε να δούμε που μπορούμε να συγκλίνουμε και να εντοπίζουμε τα σημεία όπου συμφωνούμε και διαφωνούμε και αυτό θα γίνει το επόμενο διάστημα. Η πρότασή μας είναι ολοκληρωμένη, συγκροτημένη, ανταποκρίνεται στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση. Δεν έχει προβλήματα κατά τη γνώμη μας, δεν δημιουργεί θέματα λειτουργικά, δεν καταργεί τις ΔΕΥΑ, κάτι το οποίο αν γίνει θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα και νομικά και λειτουργικά και θα το πληρώσουν οι τοπικές κοινωνίες αυτό το έλλειμμα. Παράλληλα, η εισροή των λεγόμενων μείζονων ΔΕΥΑ συν 147 δήμους, χωρίς να υπάρχει σχέδιο για εμπλουτισμό του προσωπικού, σχέδιο για πόρους και ένα επιχειρησιακό σχέδιο για το πως λειτουργεί το σύστημα, δημιουργεί μπάχαλο και στους δήμους και τις ΔΕΥΑ» τόνισε ο κ. Μαρινάκης ο οποίος εξέφρασε την ικανοποίησή του για την κοινή θέση που έχουν στο θέμα αυτό ΚΕΔΕ και ΕΔΕΥΑ «Είναι πολύ ευχάριστο ότι ΚΕΔΕ και ΕΔΕΥΑ έχουν ταυτόσημες θέσεις και ο διάλογος θα ξεκινήσει τις επόμενες μέρες» είπε.
Εν τω μεταξύ χθες ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ είχε συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της ΡΑΑΕΥ καθηγητή Δημήτρη Ψυχογιό, τον οποίο ο κ. Μαρινάκης ενημέρωσε για τις εξελίξεις. Όπως είπε ο κ. Μαρινάκης, αναμένεται από την πολιτεία να ολοκληρώσει τις διαδικασίες για τη συγκρότηση της Ανεξάρτητης Αρχής, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει και να κάνει τη δουλειά που ο νόμος ορίζει, δηλαδή θα έχει τον εποπτικό και ρυθμιστικό ρόλο σε συνεργασία πάντα με τις ΔΕΥΑ. «Το κλίμα ήταν πολύ καλό. Εμείς σαν ΕΔΕΥΑ καταθέσαμε την άποψή μας που είναι ότι, παρά τις διαφωνίες που είχαμε εκφράσει κατά την ψήφιση του νόμου και την ίδρυση Ανεξάρτητης Αρχής, από τη στιγμή που αυτός είναι θεσμός της πολιτείας, εμείς οφείλουμε να συνεργαστούμε για να ζητήσουμε ο φυσικός πόρος που είναι σε έλλειψη και θέλει φροντίδα για να υπάρξει μια οργάνωση και μια ρύθμιση σε όλα τα επίπεδα» σημείωσε ο κ. Μαρινάκης.
Τα βασικά σημεία της πρότασης που κατατέθηκε στο υπουργείου
Το τριετές Πρόγραμμα Εφαρμογής της Μεταρρύθμισης προτείνεται να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
• Αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης, διάγνωση των αναγκών και αποτίμηση της διαχειριστικής ικανότητας των φορέων ανά Περιφερειακή Ενότητα.
• Κάλυψη των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό:
• Εξαίρεση των ΔΕΥΑ από τον περιορισμό των προσλήψεων (δεδομένου ότι καλύπτουν ανταποδοτικές υπηρεσίες).
• Τριετές πρόγραμμα με την αναγκαία στελέχωση των ΔΕΥΑ και των Κοινών Υπηρεσιών, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τις σημερινές ανάγκες αλλά και τις προγραμματιζόμενες συνταξιοδοτήσεις της επόμενης πενταετίας. Θέσπιση διαπιστωτικής πράξης για τη στελέχωση κάθε Κοινής Υπηρεσίας.
• Χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών των διαδημοτικών δομών και λειτουργιών, για την παρεχόμενη σε ΔΕΥΑ και δήμους υποστήριξη, από Ειδικό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2021-2027 (με χρηματοδότηση κυρίως από τα Προγράμματα Τεχνικής Βοήθειας).
• Υποστήριξη των ΔΕΥΑ, των δήμων και των διαδημοτικών δομών για τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητάς τους.
• Αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος:
• Εφαρμογή ειδικού τιμολογίου ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τα βιομηχανικά χαρακτηριστικά των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης (γεωτρήσεις, αντλιοστάσια, εγκαταστάσεις αφαλάτωσης και επεξεργασίας υγρών αποβλήτων).
• Πρόγραμμα δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας και αξιοποίηση των ΑΠΕ με εξειδίκευση του προγράμματος «Απόλλων» στον τομέα των παρόχων υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης.
• Ψηφιακή αποτύπωση των δικτύων:
• Πρόγραμμα ψηφιακής αποτύπωσης των υποδομών (πηγών υδροδότησης, δικτύων, ΕΕΛ κλπ) και πρόγραμμα αντιμετώπισης των διαρροών των δικτύων.
• Βελτίωση της εισπραξιμότητας:
• Σχέδιο Δράσης για την είσπραξη των οφειλών και την εφαρμογή της τιμολογιακής πολιτικής και συνεργασία με την ΑΑΔΕ.
• Μείωση του ΦΠΑ σε όλες τις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης.
• Εθνικό Επενδυτικό Πρόγραμμα για το πόσιμο νερό και τα λύματα:
• Ένταξη των προγραμμάτων που εκπονούνται σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο σε ένα Εθνικό Επενδυτικό Πρόγραμμα.
• Πρόγραμμα Εφαρμογής της Μεταρρύθμισης:
• Προγραμματική Σύμβαση των αρμόδιων Υπουργείων με την ΡΑΑΕΥ, την ΚΕΔΕ και την ΕΔΕΥΑ για τη Διακυβέρνηση της Μεταρρύθμισης.
• Διασφάλιση της χρηματοδότησης των επενδυτικών και των λειτουργικών δαπανών της Μεταρρύθμισης.
• Ειδικές ρυθμίσεις για τις τρεις Νησιωτικές Περιφέρειες και για τους Νησιωτικούς Δήμους των Ηπειρωτικών Περιφερειών και της Περιφέρειας Κρήτης, καθώς και για τα ειδικά ζητήματα που συνδέονται με τα ποιοτικά στοιχεία, τις ιδιαιτερότητες και την ανομοιογένεια των ΔΕΥΑ.
• Ψηφιοποίηση των παρόχων υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης και δημιουργία ενός ΟΠΣ Ψηφιακής Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης της δημόσιας πολιτικής ύδρευσης και αποχέτευσης.
• Διεύρυνση του ρόλου της ΕΔΕΥΑ, βελτίωση της διοικητικής ικανότητάς της στην υποστήριξη των ΔΕΥΑ και αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων της.
Χρηματοδότηση της Μεταρρύθμισης
Για τη Χρηματοδότηση της Μεταρρύθμισης προτείνει να αξιοποιηθούν:
• Οι ίδιοι πόροι των παρόχων υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης για την κάλυψη των δαπανών του νέου προσωπικού των ΔΕΥΑ (δεδομένου ότι αφορούν ανταποδοτικές υπηρεσίες).
• Τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027 και ιδίως το πρόγραμμα «Τεχνική Βοήθεια & υποστήριξη Δικαιούχων», η Τεχνική Βοήθεια του Προγράμματος «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή», τα Περιφερειακά Προγράμματα και το πρόγραμμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός», για τη χρηματοδότηση του Προγράμματος Εφαρμογής της Μεταρρύθμισης.
• Η χρηματοδότηση των ΔΕΥΑ (για την κάλυψη κυρίως του πρόσθετου ενεργειακού κόστους εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης), σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Διακυβέρνηση της Μεταρρύθμισης
Για τη διασφάλιση της Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης της δημόσιας πολιτικής ύδρευσης και αποχέτευσης προτείνει τα ακόλουθα:
Σε εθνικό επίπεδο:
• Επανασυστήνεται το Εθνικό Συμβούλιο Υδάτων με τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΕΝΠΕ, της ΚΕΔΕ, της ΕΔΕΥΑ, της ΕΥΔΑΠ, της ΕΥΑΘ και των κοινωνικών εταίρων, με γνωμοδοτικό ρόλο, ανάλογο του ρόλου της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Υδάτων.
• Κατά την εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής για τα Ύδατα διατυπώνουν γνώμη τα Συμβούλια Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων (ΣΥΑΔ).
• Ενισχύονται οι αρμόδιοι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και ιδίως οι σχετικές υπηρεσίες του ΥΠΕΝ και βελτιώνονται οι διαδικασίες συντονισμού μεταξύ των Διαχειριστικών Αρχών και του ΥΠΕΝ και η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων που διαχειρίζονται οι συναρμόδιοι φορείς.
Σε περιφερειακό επίπεδο:
• Ενισχύονται με προσωπικό, μέσα και πόρους οι Διευθύνσεις Ύδατος των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
• Συγκροτείται Διαδημοτική Επιτροπή Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔιαδΕΥΑ) στο επίπεδο της περιφέρειας (ή του υδατικού διαμερίσματος), ως συλλογικό όργανο των ΔΕΥΑ και των Δήμων της περιφέρειας.
Σε δημοτικό / τοπικό επίπεδο:
• Οι ΔΕΥΑ λειτουργούν σύμφωνα με το Ν.1069/1980, όπως ισχύει.
• Συγκροτείται στο επίπεδο της Περιφερειακής Ενότητας (ΠΕ) διαδημοτική Κοινή Υπηρεσία στη μεγαλύτερη ΔΕΥΑ της ΠΕ και σε μεγάλες σε έκταση ΠΕ και στη δεύτερη μεγαλύτερη ΔΕΥΑ της ΠΕ, ως Αυτοτελής Υπηρεσία στον ΟΕΥ της ΔΕΥΑ. Οι λοιπές ΔΕΥΑ και οι δήμοι της ΠΕ υπογράφουν με την Κοινή Υπηρεσία Σύμβαση Διαδημοτικής Συνεργασίας. Στην περίπτωση που σε μια ΠΕ δεν υπάρχει ΔΕΥΑ, η Κοινή Υπηρεσία συγκροτείται στον δήμο της πρωτεύουσας της ΠΕ. Η Κοινή Υπηρεσία θα παρέχει διοικητική, τεχνική και συμβουλευτική υποστήριξη στις ΔΕΥΑ και τους δήμους.
• Οι δήμοι που δεν έχουν συστήσει ΔΕΥΑ συνεχίζουν να παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (Κ.Δ.Κ.).
Δράσεις άμεσης εφαρμογής
Από τα παραπάνω προτεινόμενα, μπορούν να εφαρμοστούν αμέσως οι ακόλουθες δράσεις:
• Η αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης, η διάγνωση των αναγκών και μια πρώτη αποτίμηση, ανά Περιφερειακή Ενότητα, της διαχειριστικής ικανότητας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος.
• Η συνεργασία ΥΠΕΝ-ΡΑΑΕΥ-ΚΕΔΕ-ΕΔΕΥΑ για την παροχή οδηγιών προς τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος και η υποστήριξη της εφαρμογής της ισχύουσας μεθόδου κοστολόγησης και τιμολόγησης των υπηρεσιών τους. (Εκκρεμεί μόνον η έκδοση σχετικής ΚΥΑ).
• Η δημιουργία πλατφόρμας συνεργασίας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος με την ΑΑΔΕ για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
• Η έγκριση των εκκρεμών αιτημάτων των παρόχων υπηρεσιών ύδατος που αφορούν την πρόσληψη προσωπικού, στο πλαίσιο του ετήσιου σχετικού προγραμματισμού 2024 του ΥΠΕΣ, καθώς και η εξαίρεση των ΔΕΥΑ από τον περιορισμό των προσλήψεων (δεδομένου ότι καλύπτουν ανταποδοτικές υπηρεσίες).
• Η εκπόνηση του Οδικού Χάρτη του Προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας του ΕΣΠΑ 2021-2027, για τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος.
• Η άμεση εξειδίκευση του προγράμματος «Απόλλων» όσον αφορά τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος, περιλαμβανομένου Οδηγού Χάρτη.
• Η εφαρμογή ειδικού τιμολογίου ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τα βιομηχανικά χαρακτηριστικά των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης.
• Η εκπόνηση Εθνικού Επενδυτικού Προγράμματος για το πόσιμο νερό και τα λύματα.
• Η εκπόνηση προγράμματος ψηφιακής αποτύπωσης των υποδομών (πηγών υδροδότησης, δικτύων, ΕΕΛ κ.λπ.).
• Η χρηματοδότηση των ΔΕΥΑ (για την κάλυψη κυρίως του πρόσθετου ενεργειακού κόστους εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης), σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το νέο ΔΣ της ΕΔΕΥΑ
Εν τω μεταξύ χθες συνεδρίασε μετά τις εκλογές το Δ.Σ της ΕΔΕΥΑ το οποίο συγκροτήθηκε σε σώμα ως εξής:
Πρόεδρος: Γιώργης Μαρινάκης – δήμαρχος Ρεθύμνου.
Αντιπρόεδροι: Θανάσης Μαμάκος – δήμαρχος Λαρίσσης και Παναγίωτης Σημανδηράκης – δήμαρχος Χανίων.
Γενικός Γραμματέας: Κλεάνθης Κοτσακιαχίδης – δήμαρχος Ηράκλειας Σερρών.
Ταμίας: Βαρβάρα Μητλιάγκα – δήμαρχος Σερρών.
