Η μελέτη των οδηγών σπουδών των σχολών, η επιλογή με βάση τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις αλλά και η «έξυπνη» επιλογή των σχολών, τα βασικά σημεία κλειδιά για τη συμπλήρωσή του
Οι πανελλήνιες φτάνουν στο τέλος τους για το σύνολο της μαθητικής κοινότητας, το σκέλος των εξετάσεων τουλάχιστον. Εξίσου σπουδαία και καθοριστική είναι έπειτα η διαδικασία συμπλήρωσης του μηχανογραφικού δελτίου, ένα στάδιο του οποίου τον ρόλο συχνά αρκετοί μαθητές και οι οικογένειές τους αγνοούν. Μέσα από το μηχανογραφικό οι υποψήφιοι καλούνται να φτιάξουν μια λίστα σχολών κατά προτεραιότητα, σταθμίζοντας την επίδοσή τους στις πανελλαδικές, τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους αλλά και τα μελλοντικά τους σχέδια και προοπτικές αναφορικά με την επαγγελματική τους ταυτότητα. Για τον λόγο αυτό η σωστή ενημέρωση σχετικά με τις σχολές που θα δηλώσουν εν τέλει, η επισταμένη μελέτη για τα πάντα που τις αφορούν όπως το πρόγραμμα σπουδών ή τα επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά και η ψυχραιμία είναι τα εργαλεία που θα τους βοηθήσουν να πάρουν τη σωστή απόφαση που θα έχει και έναν θετικό μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στις ζωές τους, σύμφωνα με τους επαγγελματίες σταδιοδρομίας.
«Τα παιδιά πρέπει να ξεκινήσουν από νωρίς, από τώρα επί της ουσίας, να ψάξουν να βρουν πληροφορίες για κάθε μια σχολή – υπάρχει πλούσιο πληροφοριακό υλικό στις ιστοσελίδες των σχολών- και βάζοντας κάτω τις πληροφορίες που θα συλλέξουν και σε συνδυασμό με τα «θέλω» τους και φυσικά τις δυνατότητες των γονιών να φτιάξουν την επιλογή τους στο μηχανογραφικό, που είναι μια πάρα πολύ κρίσιμη απόφαση. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγχώσει τους μαθητές αλλά πρέπει να τους κάνει σκεφτούν σοβαρά τη σειρά των σχολών που θα βάλουν. Και πάνω από όλα να κοιτάξουν να βρουν αυτό που τους ενδιαφέρει, κάτι που είναι κοντά στις κλίσεις τους και σε αυτό που νιώθουν ότι θέλουν να κάνουν γιατί η αλήθεια είναι ότι η σχολή είναι μια μεγάλη πόρτα προς την επαγγελματική καταξίωση και το επάγγελμά μας μας απορροφά πάρα πολύ χρόνο άρα είναι πολύ σημαντικό να είναι κάτι που μας αρέσει και το κάνουμε με ευχαρίστηση», δηλώνει χαρακτηριστικά στα «Ρ.Ν.» o Δημήτρης Μαϊδώνης, σύμβουλος σταδιοδρομίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
«Όλα τα παιδιά μετά από τη διαδικασία που πέρασαν έχουν ανάγκη να ξεκουραστούν, να βγουν, να διασκεδάσουν όμως η διαδικασία των πανελληνίων ολοκληρώνεται με τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού. Δεν έχουν τελειώσει ακόμα. Για αυτό καλό θα ήταν να κάτσουν να μελετήσουν λίγο τις σχολές του πεδίου που βρίσκονται. Να μελετήσουν τους οδηγούς σπουδών, τα μαθήματα που έχει κάθε σχολή, τις κατευθύνσεις, τα επαγγελματικά δικαιώματα – κάποιες σχολές έχουν και διπλά επαγγελματικά δικαιώματα- και τις προοπτικές γενικότερα των σχολών. Θα πρέπει να αντιληφθούν ότι το μηχανογραφικό είναι μια λίστα επιθυμιών. Δηλαδή τι με ενδιαφέρει εμένα να κάνω. Η σχολή που θα ακολουθήσουν αφορά τη δική τους ζωή», αναφέρει από την πλευρά της η Ευαγγελία Κανελλάκη, φιλόλογος και σύμβουλος σταδιοδρομίας.
Τα συχνότερα λάθη των υποψηφίων
Το πιο συνηθισμένο λάθος που κάνουν, λοιπόν, οι υποψήφιοι σύμφωνα με τους επαγγελματίες σταδιοδρομίας είναι ότι συχνά δεν αφιερώνουν τον κατάλληλο χρόνο για τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου, αφήνοντάς το για την τελευταία στιγμή. Αυτό σημαίνει ότι χάνουν πολύτιμο χρόνο που θα μπορούσαν να είχαν αφιερώσει στο να μελετήσουν τις προοπτικές των σχολών που τους ενδιαφέρουν και τα επαγγελματικά δικαιώματα που δίδει η κάθε μια. Η μελέτη της σχολής μάλιστα είναι αρκετά σημαντική με χαρακτηριστικό παράδειγμα όπως αναφέρει η κ. Κανελλάκη το τμήμα Βιοϊατρικών σπουδών: «Τα παιδιά κυρίως δεν μελετάνε. Βασίζονται πάρα πολύ στον τίτλο της σχολής. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο πεδίο της Υγείας, είναι η σχολή των Βιοϊατρικών σπουδών που έχουμε και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη: Στην Αθήνα δίνονται πέντε κατευθύνσεις εκ των οποίων είναι και οπτικής οπτομετρίας και αισθητικής κοσμετολογίας, ιατρικών εργαστηρίων. Έχουν ακριβώς τον ίδιο τίτλο. Στη Θεσσαλονίκη κάποιος αν περάσει όμως δεν μπορεί να ακολουθήσει ούτε οπτική οπτομετρία, ούτε αισθητική κοσμετολογία, μόνο ιατρικών εργαστηρίων. Πολλές φορές λοιπόν τα παιδιά στηρίζονται μόνο στον τίτλο κατά την επιλογή τους».
Από την άλλη, μια λάθος αντιμετώπιση επίσης σύμφωνα με τον κ. Μαϊδώνη είναι ότι οι υποψήφιοι συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο σύμφωνα με τις βάσεις της προηγούμενης χρονιάς πράγμα που όπως αναφέρει και η κ. Κανελλάκη, δεν είναι μια σωστή αντιμετώπιση καθώς οι βάσεις είναι μεταβλητές και εξαρτώνται τόσο από την απόδοση των υποψηφίων κάθε έτους όσο και από τη ζήτηση που έχει η εκάστοτε σχολή. Για αυτό όπως δηλώνει ποτέ δεν είναι σίγουρη μια πρόβλεψη.
Με δεδομένο αυτό, λοιπόν, είναι σημαντικό οι υποψήφιοι, όπως και οι δύο επαγγελματίες αναφέρουν, εν τέλει πρώτιστο κριτήριό τους να είναι οι προσωπικές τους επιθυμίες, τα ταλέντα και τα ενδιαφέροντά τους. «Το σημαντικότερο είναι τα παιδιά να οριοθετήσουν και να προτεραιοποιήσουν τις επιλογές τους. Δηλαδή να μην επηρεαστούν από τις βάσεις ή από τις συζητήσεις που κάνουν με τους φίλους τους, σε ποιες σχολές ή σε ποιες περιοχές θα δηλώσουν. Αλλά να κοιτάξουν να δουν τι είναι αυτό που τους ταιριάζει. Τι είναι αυτό που είναι σύμφωνα με τις αξίες, τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις τους και στο κάτω κάτω αυτό που θα ήθελαν να κάνουν. Μετά σίγουρα πρέπει να κοιτάξουν και να δουν σοβαρά τα επαγγελματικά δικαιώματα που δίνει η κάθε σχολή γιατί κάποιες σχολές έχουν κάποια πλεονεκτήματα έναντι άλλων και φυσικά να λάβουν υπόψη και τον οικονομικό παράγοντα που στις μέρες μας είναι πάρα πολύ κρίσιμος, με την έννοια ότι αν επιλέξουν μια σχολή που είναι μακριά από τον τόπο διαμονής τους να κάνουν έναν προϋπολογισμό που θα χρειαστούν και αν είναι εφικτός για την οικογένειά τους», σημειώνει ο κ. Μαϊδώνης.
Την ίδια ώρα, πολλές φορές οι υποψήφιοι αγνοούν και τα πλεονεκτήματα των χαμηλόβαθμων τμημάτων, μια εξαιρετικά σημαντική παράμετρος. Ένας μαθητής ο οποίος δεν είχε την απόδοση που θα ήθελε στις εξετάσεις μπορεί να «σώσει» την προσπάθειά του με μια «έξυπνη» συμπλήρωση του μηχανογραφικού, δηλώνοντας σχολές που είτε είναι περιφερειακές αλλά εξίσου αξιόλογες με τις περιζήτητες των μεγάλων αστικών κέντρων αλλά επιπλέον μπορούν να ανακαλύψουν μέσα από τη μελέτη των οδηγών σπουδών των σχολών και μη δημοφιλή τμήματα που ανοίγουν όμως τις επαγγελματικές πόρτες που ονειρεύονται. Το γεγονός αυτό μάλιστα αποδεικνύει τη σπουδαιότητα του να διαβάσει κανείς και ψάξει τα προγράμματα σπουδών των σχολών αλλά δείχνει και τη σπουδαιότητα της διαδικασίας συμπλήρωσης του μηχανογραφικού δελτίου. «Μπορεί να σώσει κάποιος την κατάσταση, με την έννοια να βάλει κάποιες σχολές που του ταιριάζουν διότι όπως είπαμε αυτό είναι προϋπόθεση, αλλά να μην έχουν υψηλή ζήτηση γιατί ενδεχομένως να μην είναι εμπορικές. Άρα το να κοιτάξει πάρα πολύ το τι σχολή είναι αυτή και τι δικαιώματα του δίνει είναι πάρα πολύ σημαντικό. Για παράδειγμα υπάρχει στο Γεωπονικό πανεπιστήμιο μια σχολή που εδράζεται στην Άμφισσα, και παρότι είναι του Γεωπονικού Πανεπιστημίου σου δίνει δικαιώματα οικονομολόγου. Δηλαδή μπορεί να τον ενδιαφέρουν τα οικονομικά και να μην γνωρίζει ότι μπορεί να βγει οικονομολόγος από μια σχολή του Γεωπονικού και μπορεί επίσης να σκεφτεί ότι η Άμφισσα είναι μακριά και για αυτό τον λόγο δεν τη δηλώνει. Άρα ένας μαθητής ο οποίος δεν έχει γράψει τόσο καλά αλλά στοχεύει σε αυτή τη σχολή είναι μια «έξυπνη» επιλογή που μπορεί να την πιάσει», τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Μαϊδώνης, ενώ η κ. Κανελλάκη συμπληρώνει: «Υπάρχουν πάρα πολλές επιλογές απλά τα παιδιά έχουν συνήθως στο μυαλό τους συγκεκριμένα τμήματα και πολλές φορές υποτιμούν και χαμηλόβαθμα τμήματα γιατί θεωρούν ότι δεν είναι αξιόλογα. Αλλά ένα τμήμα η βάση του, εξαρτάται από τη ζήτηση και την απόδοση. Ας πούμε τα περισσότερα παιδιά επιλέγουν Αθήνα, Θεσσαλονίκη. Αθήνα ειδικά είναι πολύ υψηλές οι βάσεις γιατί έχει πολύ μεγάλο πληθυσμό, πολλά παιδιά μένουν στην Αθήνα για να μην πάνε εκτός να νοικιάσουν αλλά και πολλά παιδιά από την επαρχία γιατί θέλουν να ζήσουν το όνειρο της Αθήνας. Οπότε ανεβαίνουν οι βάσεις. Στο Διδυμότειχο για παράδειγμα το νεοϊδρυθέν τμήμα Ψυχολογίας δεν θα είναι από τις πρώτες επιλογές των παιδιών λόγω της τοποθεσίας του. Άρα να εξετάσουν και τα χαμηλόβαθμα τμήματα γιατί τα περισσότερα από αυτά έχουν πολύ καλές προοπτικές».
Τέλος, από την πλευρά του ο κ. Μανούσος Μαραγκάκης, διευθυντής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ρεθύμνου, συνοψίζοντας τα παραπάνω και απευθυνόμενος στους υποψηφίους των πανελλαδικών εξετάσεων τονίζει: «Αυτές τις μέρες μην αφήνετε την αγωνία για τις βάσεις εισαγωγής να σας αποσπά. Οι προβλέψεις και οι αυξομειώσεις αλλάζουν συνεχώς και μόνο άγχος προσθέτουν – δεν βοηθούν σε τίποτα ουσιαστικό αυτή τη στιγμή. Τώρα είναι η ώρα να ξεκουραστείτε, να μιλήσετε για τα όνειρά σας, να συζητήσετε τις επιθυμίες και τις επιλογές σας. Μοιραστείτε με ανθρώπους που εμπιστεύεστε τις σκέψεις σας για το μέλλον. Από την επόμενη εβδομάδα, ξεκινήστε να αποτυπώνετε επί χάρτου τα όνειρά σας. Ποιες σχολές σας ενδιαφέρουν; Ποιες πόλεις; Ποια επαγγέλματα θέλετε να ακολουθήσετε; Μην περιμένετε να ανοίξει η πλατφόρμα του μηχανογραφικού για να ξεκινήσετε τον σχεδιασμό. Ο διαθέσιμος χρόνος είναι τώρα – και είναι πολύτιμος. Υπολογίζεται πως η πλατφόρμα θα ανοίξει τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου και θα παραμείνει ανοικτή μόνο για μία εβδομάδα. Εκείνες τις μέρες θα πρέπει απλώς να καταγράψετε τις τελικές αποφάσεις σας – όχι να τις σκέφτεστε από την αρχή. Μέχρι το τέλος Ιουνίου αναμένονται: Οι βαθμολογίες των υποψηφίων, μαζί με τα επίσημα στατιστικά των εξετάσεων. Στη συνέχεια: Η υποβολή του μηχανογραφικού θα γίνει στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και οι βάσεις εισαγωγής θα ανακοινωθούν ως το τέλος Ιουλίου. Αξιοποιήστε τον Ιούνιο με σύνεση και έμπνευση. Η ουσία είναι τώρα. Το μέλλον σας είναι μπροστά και αξίζει κάθε σας προσπάθεια – με ψυχραιμία, σχεδιασμό και πίστη στον εαυτό σας».
