Ευαισθητοποίηση των μαθητών μέσω προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με στόχο ένα βιώσιμο μέλλον
Καθοριστικής σημασίας για την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα περιβάλλοντος αποτελούν τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που πλέον έχουν μετονομαστεί σε Κέντρα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και τη Αειφορία.
Ήδη από το 2006 λειτουργεί στα Ανώγεια ένα κέντρο το οποίο μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που υλοποιεί όλα αυτά τα χρόνια συμβάλλει στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών.
Μάλιστα, σε λίγες ημέρες, με τη έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, ξεκινά τη λειτουργία του και το νέο ΚΕΠΕΑ που θα βρίσκεται στις Μέλαμπες Αγίου Βασιλείου, μια περιοχή με υψηλή οικολογική αξία γεγονός που αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τον πυλώνα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στον νομό.
Στόχος είναι οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν σε ζητήματα περιβάλλοντος να έρθουν σε επαφή με τη φύση καθώς και να γνωρίσουν τον τρόπο διαχείρισης και προστασίας του σε περιόδους κρίσεων και όχι μόνο.
Τα περιβαλλοντικά ζητήματα άλλωστε είναι πρωτεύοντα με δεδομένη την κλιματική αλλαγή και η ανάγκη εκπαίδευσης των παιδιών ήδη από τη σχολική ηλικία είναι απαραίτητη. Τα ΚΕΠΕΑ μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην ενεργοποίησης των φιλοπεριβαλλοντικών αισθημάτων της νέας γενιάς, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας.
Ανάλογα κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης λειτουργούν σε όλους τους νομούς της χώρας με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) που υπάγεται στο υπουργείο Παιδείας. Πρόκειται για έναν θεσμό 30 χρόνων, που στηρίζει τον βιωματικό χαρακτήρα στην εκπαίδευση και την οικολογική ισορροπία των περιοχών.
Στον νομό Ρεθύμνου και τα δύο κέντρα, στα Ανώγεια και στις Μέλαμπες, θα στελεχωθούν από τρεις μόνιμους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας ή της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με απόσπαση από σχολεία.
«Σημαντική η καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης στις μέρες μας»
Τα τελευταία 18 χρόνια λειτουργεί το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία, στα Ανώγεια υλοποιώντας πληθώρα προγραμμάτων, φιλοξενώντας μαθητές από όλη τη χώρα, καθώς υπάρχει και η δυνατότητα φιλοξενίας στην μαθητική εστία όπου στεγάζεται.
Για τη σημασία της λειτουργίας ενός τέτοιου κέντρου στην επαρχία, καθώς και για το έργο που υλοποιεί όλα τα χρόνια μίλησε στα «Ρ.Ν.» η υπεύθυνη του ΚΕΠΕΑ Ανωγείων Ζαχαρένια Κεφαλογιάννη.
Όπως εξηγεί η ίδια, σημαντικά είναι τα οφέλη της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης τόσο για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, όσο και για την περιοχή, καθώς ενισχύεται ο χειμερινός μαθητικός «τουρισμός».
Συγκεκριμένα περιέγραψε: «Το έργο μας είναι να υλοποιούμε περιβαλλοντικά προγράμματα, να κάνουμε επιμορφώσεις σε εκπαιδευτικούς και να παράγουμε εκπαιδευτικό υλικό. Η σημασία λειτουργίας ενός τέτοιου κέντρου ειδικά σε περιφερειακές περιοχές υποστηρίζουν τα σχολεία και ευαισθητοποιούν τους μαθητές σε θέματα περιβάλλοντος. Επίσης αυξάνει την μαθητική επισκεψιμότητα σε αυτές τις περιοχές κατά τη χειμερινή περίοδο και μεγαλώνει το κομμάτι του μαθητικού τουρισμού. Όσο διαρκεί το σχολικό έτος εμείς μπορούμε να δεχτούμε μαθητές. Παίρνουμε μέρος σε συνέδρια, όπως επίσης διοργανώνουμε συνέδρια και επιμορφωτικά σεμινάρια. Συνεργαζόμαστε με φορείς και επιστήμονες, καθώς επίσης συνεργαζόμαστε με το μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης. Για το κομμάτι της γεωλογίας στον Ψηλορείτη έχουμε γεωλόγο από το Πανεπιστήμιο Κρήτης με τον οποίο συνεργαζόμαστε όλα αυτά τα χρόνια. Πάντα έχουμε τη στήριξη και ειδικών επιστημόνων από το πανεπιστήμιο. Κάνουμε πολλές επιμορφώσεις στο Ρέθυμνο, σε όλη την εμβέλεια του νομού, δεν περιοριστήκαμε μόνο στα Ανώγεια. Πολλά σχολεία μας είχαν δώσει τους χώρους τους να κάνουμε σεμινάρια κ.λπ. Οπότε κάναμε πολλά πράγματα και στην τοπική κοινωνία του Ρεθύμνου, όπως και σε όλο τον Μυλοπόταμο».
Το περιεχόμενο των περιβαλλοντικών προγραμμάτων που υλοποιεί το κέντρο στα Ανώγεια περιέγραψε η κ. Κεφαλογιάννη αναφέροντας: «Τα προγράμματά μας αφορούν τη χλωρίδα και την πανίδα του Ψηλορείτη. Ο Ψηλορείτης ανήκει στο δίκτυο των παγκόσμιων γεωπάρκων της Unesco. Οπότε ευαισθητοποιούμε τα παιδιά σε θέματα γεωπάρκων χλωρίδας και πανίδας. Επίσης τα προγράμματα έχουν να κάνουν με τη διαχείριση του νερού. Άλλο ένα έχει να κάνει με τη ζωή των βοσκών στο βουνό, με τη ξερολιθιά που είναι ενταγμένη στην άυλη πολιτισμική κληρονομιά. Επίσης έχουμε προγράμματα για την υφαντική, που θα ξεκινήσει φέτος στα Ανώγεια και σχολή Υφαντικής. Τα υπόλοιπα προγράμματα έχουν να κάνουν με τα ανθρώπινα και περιβαλλοντικά δικαιώματα, με το οικολογικό αποτύπωμα, με τη διατροφή και με την ευαισθητοποίηση για την κατανάλωση των τοπικών προϊόντων. Επίσης άλλα θέματα με τα οποία ασχολούμαστε, όπως είναι ένα τελευταίο πρόγραμμα, έχουν να κάνουν με τα graffiti σε σχέση με τον δημόσιο χώρο και τη σημασία τους. Επιπλέον κάνουμε και τυροκομική στο κομμάτι των μητάτων για να αναδείξουμε και τους παραδοσιακούς οικισμούς».
Στην περίοδο του κορονοϊού αναφέρθηκε η κ. Κεφαλογιάννη και στις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, όμως κατάφεραν να κρατήσουν «ζωντανό» το κέντρο, καθώς όπως αναφέρει «Στις ημέρες μας είναι πολύ σημαντική η περιβαλλοντική αγωγή».
Συγκεκριμένα τόνισε: «Τα τελευταία χρόνια παραμελήθηκαν τα κέντρα, ειδικά μετά τον κορονοϊό. Δεν υπήρξε ούτε προκήρυξη για να στελεχωθούν, ούτε χρηματοδότηση. Έγιναν περικοπές και στα κέντρα. Μετά από πολύ καιρό τώρα προσπαθούμε να ξανά λειτουργήσουμε κανονικά. Παρόλα αυτά τα περασμένα χρόνια δουλεύαμε και διαδικτυακά και δια ζώσης, γιατί είναι ένα αντικείμενο το οποίο πονάμε και θεωρούμε ότι στις ημέρες μας είναι πολύ σημαντική η ευαισθητοποίηση σε θέματα περιβάλλοντος».
Για τη λειτουργία του νέου ΚΕΠΕΑ στις Μέλαμπες μίλησε η κ. Κεφαλογιάννη, καθώς και για τις συγχωνεύσεις των κέντρων στη χώρα, τονίζοντας: «Είναι πολύ σημαντικό που άνοιξε άλλο ένα κέντρο στον νομό Ρεθύμνης και ίσως έχει και μεγάλη ευθύνη τώρα. Σε ολόκληρη την Ελλάδα μετά την υγειονομική κρίση συγχωνεύτηκαν κέντρα, έκλεισαν. Για παράδειγμα στον νομό Ηρακλείου υπήρχαν τρία κέντρα, μετά την κρίση έγινε ένα, παρόλο που είναι ο μεγαλύτερος νομός στην Κρήτη με τα περισσότερα σχολείο. Το γεγονός ότι άνοιξε ένα νέο κέντρο στο Ρέθυμνο που είναι ένας μικρότερος νομός, ενώ έχουν συγχωνευτεί τρία στο Ηράκλειο, καταλαβαίνουμε πόσο παραπάνω ευθύνη έχει τώρα των κέντρων. Ευχόμαστε καλή αρχή στο καινούργιο κέντρο και θα είμαστε σε επαφή και σε συνεργασία για να διεκδικήσουμε όλοι αυτό που ανήκει και στις περιοχές μας και στα σχολεία μας για το καλό του περιβάλλοντος».
Τη λειτουργία του ξεκινάει το νέο ΚΕΠΕΑ στον δήμο Αγίου Βασιλείου
Η προσπάθεια ίδρυσης του Κέντρου Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία στον δήμο Αγίου Βασιλείου είχε ξεκινήσει ήδη από το 2016. Φέτος το κέντρο θα αρχίσει τη λειτουργία του και θα δώσει τη δυνατότητα στους μαθητές να γνωρίσουν το νότιο Ρέθυμνο που αποτελεί μια περιοχή με μεγάλη περιβαλλοντική αξία, καθώς επίσης θα συμβάλει στην πολιτιστική και πολιτισμική ανάπτυξή της και θα αποτελέσει φάρο για την ανάδειξη της κληρονομιάς.
Οραματιστής της δημιουργίας του κέντρου υπήρξε ο υπεύθυνος Παιδείας δήμου Αγίου Βασιλείου Αντώνης Τσουρδαλάκης, που με την υποστήριξη του δημοτικού συμβουλίου και του δημάρχου Γιάννη Ταταράκη, κατόρθωσε να γίνει πραγματικότητα.
Όπως τόνισε ο κ. Τσουρδαλάκης, ο δήμος Αγίου Βασιλείου υποστηρίζει υποστηρίζει τη λειτουργία του κέντρου και συμμετέχει και στην επιτροπή που παρακολουθεί και τρέχει τις δράσεις.
Συγκεκριμένα ανέφερε: «Το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία θα λειτουργήσει πρώτη φορά φέτος μετά από προσπάθειας του δήμου Αγίου Βασιλείου και η έδρα του θα είναι οι Μέλαμπες, στο κτίριο του πρώην γυμνασίου Μελάμπων. Το κτίριο είναι ήδη ανακαινισμένο, αναμένοντας τη στιγμή που θα έπαιρνε νέα χρήση μετά την αναστολή λειτουργίας του γυμνασίου. Το κέντρο στελεχώνεται από τρεις εκπαιδευτικούς για τους οποίους έχει γίνει ήδη η πρόσκληση, έχουν προκύψει και τη Δευτέρα αναλαμβάνουν υπηρεσία. Θα λειτουργεί πρωινές ώρες, όμως όταν θα υπάρχουν δράσεις με επισκέψεις μαθητών από το Ρέθυμνο, την Κρήτη ή από την υπόλοιπη Ελλάδα, σίγουρα το ωράριό του θα διευθυνθεί. Απευθύνεται σε μαθητές που συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά περιβαλλοντικά προγράμματα όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης».
Για τις θεματικές των προγραμμάτων μίλησε ο κ. Τσουρδαλάκης αναφέροντας: «Το ΚΕΠΕΑ θα δημιουργήσει προγράμματα με διάφορες θεματικές που αφορούν στο περιβάλλον, τον πολιτισμό και την αειφόρο ανάπτυξη. Θα δημιουργεί προγράμματα με τίτλο και περιεχόμενο και θα καλεί έπειτα από πρόσκληση τους μαθητές όλης της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας να τα παρακολουθήσουν. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση μικρών και μεγάλων για τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα που έχει ο τόπος μας και εν συνεχεία όλος ο πλανήτης. Οπότε θα αναδείξουμε τα περιβαλλοντικά προβλήματα που υπάρχουν, ευαισθητοποίηση πάνω σε αυτά και τρόπους στάσεις απέναντι στα προβλήματα προστασίας του περιβάλλοντος, όπως είναι η κλιματική αλλαγή και οι πυρκαγιές κ.λπ. Έχουμε πολλά πράγματα να μελετήσουμε, να αναδείξουμε, να ευαισθητοποιήσουμε και να ενημερώσουμε».
