• Η σιωπηλή κατάρρευση μιας σημαντικής, οργανωμένης δομής που συνέδεε τα προσφυγόπουλα με την τοπική κοινωνία
• Ο δήμαρχος Ανωγείων ανέλυσε στα «Ρ.Ν.» το χρονικό της διακοπής των λειτουργιών του Κέντρου
Λίγο περισσότερο από οκτώ μήνες έχουν περάσει από το οριστικό «λουκέτο» που μπήκε στο Κέντρο φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων Ανωγείων τον Αύγουστο του 2024, μία μοναδική, οργανωμένη δομή που λειτουργούσε από το 2000 και είχε πάρει υπό την αιγίδα και την προστασία της, εκατοντάδες ασυνόδευτα ανήλικα προσφυγόπουλα, ανά τα χρόνια, συμβάλλοντας παράλληλα και στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στην Κρήτη και την ηπειρωτική χώρα.
Το Κέντρο διέκοψε τη λειτουργία μετρά από ενστάσεις του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου οι οποίες αφορούσαν ορισμένες πτυχές της λειτουργίας του σχετικά με τη χρηματοδότηση, τις καθυστερήσεις σε πληρωμές εργαζομένων, αλλά και το καθεστώς της εξ αποστάσεως συνεργασίας με τη βάση του ΙΝΕΔΙΒΙΜ που ήταν φορέας υλοποίησης του κέντρου, που βρίσκεται στην Αθήνα. Η απόφαση αυτή εκφράζει μία ευρύτερη απροθυμία της κεντρικής διοίκησης να συντηρήσει δομές υποδοχής μεταναστών και προσφύγων στην Κρήτη, είτε αυτές αφορούν ανηλίκους, είτε ενήλικες.
Το Κέντρο φιλοξενούσε για σειρά ετών, έως και 25 παιδιά ετησίως από ηλικίες 12 μέχρι και 17 ετών, παρέχοντάς τους στέγη, τροφή, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκπαίδευση και δημιουργική απασχόληση, έχοντας στο έμψυχο δυναμικό του ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και φιλολόγους ελληνικής και αγγλικής γλώσσας. Οι 12 εργαζόμενοι που απασχολούνταν στο Κέντρο είχαν αναλάβει να εκπονήσουν ένα έργο όχι μόνο φιλοξενίας των ανήλικων, ασυνόδευτων προσφύγων, αλλά και ομαλής ένταξής τους στην κοινωνία, παρέχοντάς τους όλα τα απαραίτητα εφόδια για να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της διαβίωσης στο νησί και την υπόλοιπη χώρα.
Μάλιστα, σύμφωνα με όσα ανέφερε στα «Ρ.Ν.» ο Σωκράτης Κεφαλογιάννης, δήμαρχος Ανωγείων, τα παιδιά εντάσσονταν στην τοπική κοινωνία, πηγαίνοντας σχολείο, με πολλά από αυτά να μένουν και μετά το πέρας της ενηλικίωσής τους στην περιοχή, ως εργαζόμενοι. «Το κέντρο παρείχε διαμονή, διατροφή, δύο κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγο, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, φιλολόγους για εκμάθηση ελληνικής και αγγλικής γλώσσας, ενώ τα περισσότερα παιδιά είχαν αρχίσει να πηγαίνουν σχολείο. Τα παιδιά έφταναν στα Ανώγεια από κέντρα συγκέντρωσης προσφύγων ανά την Ελλάδα. Αφότου έκλεισε η δομή, ένα παιδί έμεινε και εργάζεται εδώ. Γενικώς, όλα τα παιδιά που πέρασαν από το Κέντρο, για κάποια χρόνια μετά την ενηλικίωσή τους μένουν ακόμα στα Ανώγεια». Το Κέντρο έκλεισε, όπως ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Κεφαλογιάννης, γιατί το ΙΝΕΔΙΒΙΜ δεν υπέβαλε φάκελο στο υπουργείο Μετανάστευσης, το οποίο κάθε χρόνο βγάζει προκηρύξεις, με αποτέλεσμα να μην συνεχιστεί η λειτουργία του. «Τα παιδιά μεταφέρθηκαν σε άλλες δομές στην υπόλοιπη Ελλάδα. Τα ζητήματα είχαν να κάνουν με τη χρηματοδότηση, γιατί υπήρχαν καθυστερήσεις στις πληρωμές των εργαζομένων, αλλά γενικώς ο φορέας που το υλοποιούσε είχε τη βάση του στην Αθήνα, που ήταν το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, οπότε το απομακρυσμένο ήταν λίγο δυσλειτουργικό και αυτό προκαλούσε ενδεχομένως προβλήματα». Αναφορικά με τον ενδοιασμό για το αν υπάρχει η αναγκαιότητα ύπαρξης μιας τέτοιας δομής στην Κρήτη, ο κ. Κεφαλογιάννης ξεκαθάρισε ότι αυτό είναι κάτι που έχει να κάνει με το Υπουργείο.
Παρότι το ζήτημα δεν βρίσκεται στην αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο κ. Κεφαλογιάννης ανέφερε ότι έγιναν προσπάθειες προσέγγισης φορέων στο παρελθόν για να συνεχιστεί το έργο του Κέντρου φιλοξενίας ασυνόδευτων προσφύγων. «Προσπαθήσαμε να βάλουμε κάποιον φορέα από την Κρήτη, όπου να διαθέτει και τη γνώση και την εγγύτητα της επίβλεψης και της λειτουργίας, όπως είναι ο «Πλοηγός», που είναι ένα καταξιωμένο εργαλείο της αυτοδιοίκησης που διαχειρίστηκε και το πρόγραμμα με τις προσφυγικές κατοικίες, ωστόσο επειδή αυτό είναι ευρωπαϊκό πρόγραμμα και έχει όρους και προϋποθέσεις, προϋπέθετε ότι ο φορέας που θα υποβάλλει πρόταση θα έπρεπε να έχει διετή εμπειρία σε φιλοξενία ανήλικων προσφύγων», ανέφερε και στη συνέχεια συμπλήρωσε ότι έγιναν προτάσεις να αναλάβει κάποια Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, ενδεχόμενο στο οποίο ο κ. Κεφαλογιάννης ήταν αντίθετος. «Πριν κλείσει για πρώτη φορά η δομή το 2019, λειτουργούσε υπό την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, το οποίο σήμαινε ότι υπήρχε μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση του προγράμματος, και οι προσλήψεις και οι πληρωμές γίνονταν τακτικά και όλο το σύστημα λειτουργούσε πιο ορθολογικά», ξεκαθαρίζοντας ότι στη συνέχεια επαναλειτούργησε με όρους ΕΣΠΑ, στη διαχείριση του οποίου δεν υπήρχε μεγάλη εμπειρία από τον φορέα υλοποίησης, με αποτέλεσμα να προκύπτουν λειτουργικά προβλήματα.
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Ανωγείων, αλλά και το νεοσύστατο κέντρο κοινότητας του Δήμου Ανωγείων στεγάζονται στο κτίριο ιδιοκτησίας του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, στο οποίο λειτουργούσε το Κέντρο φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων Ανωγείων, με την τοπική αυτοδιοίκηση να βρίσκεται σε ανοιχτό διάλογο, τόσο για την περεταίρω αξιοποίηση του κτιριακού χώρου, όσο και για την επαναϋποβολή του φακέλου επαναλειτουργίας του Κέντρου. «Είμαστε ανοιχτοί στο να ξαναϋποβάλλουμε, αλλά πρέπει να μας το επιτρέψει το υπουργείο Μετανάστευσης, δηλαδή να μας πει ότι είναι στον σχεδιασμό τους να λειτουργήσει η δομή στην Κρήτη, οπότε να υποβάλλουμε φάκελο», υπογράμμισε ο κ. Κεφαλογιάννης.
