Μια πρωτότυπη για τα ελληνικά δεδομένα συνεργασία
Ο Χρήστος Λιονής ανεξαρτήτως της διεθνούς του καταξίωσης στον επιστημονικό χώρο παραμένει η ήρεμη δύναμη της διανόησης αναγάγοντας σε τελετουργία τη σχέση γιατρού και ασθενή και αντιμετωπίζοντας με ποιητική διάθεση τις σχέσεις των ανθρώπων
Ανέκαθεν έδειχνε την τάση να δίνει προτεραιότητα στις ηθικές αξίες και όταν πια έφτασε στην έδρα του πανεπιστημιακού δασκάλου δε έπαψε να θυμίζει στους φοιτητές του ότι πάνω από όλα θα πρέπει να δίνουν σημασία στον «άνθρωπο».
Η γνωριμία του με τον Λουδοβίκο των Ανωγείων ήταν σταθμός στη ζωή του αφού βρέθηκε να μοιράζεται εμπειρίες με έναν άλλο σημαντικό φιλόσοφο ποιητή. Και το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης ήταν το βιβλίο «Κουβεντιάζοντας για τη ζωή και την υγεία»… Μια πρωτότυπη για τα ελληνικά δεδομένα συνεργασία που θα αποτελέσει σίγουρα ένα πολύτιμο εγχειρίδιο για τους νέους επιστήμονες μα καινοτόμο προσπάθεια για την προσέγγιση των περιστατικών υγείας μέσα από το πρίσμα της αφηγηματικής Ιατρικής. Η αφηγηματική Ιατρική έχοντας ως βάση τις ανθρωπιστικές αρχές και αντιλήψεις, ξεκίνησε με σκοπό την ενίσχυση της ιατρικής περίθαλψης μέσω της βελτίωσης της ικανότητας των λειτουργών υγείας, να προσλαμβάνουν και να κατανοούν τις περιγραφές που δίνουν οι ασθενείς για τον εαυτό τους. Με αφετηρία την εμπιστοσύνη, την αξιοπιστία, την αμοιβαία αναγνώριση ανάμεσα σε ιατρό/νοσηλευτή/θεραπευτή και ασθενή, φιλοδοξεί να δράσει συμπληρωματικά στην κλασική κλινική πράξη. Οι βιωματικές ιστορίες που συνθέτουν το περιεχόμενο του βιβλίου, προβάλλουν μια σειρά από ανθρώπινες καταστάσεις ποιητικά αποτυπωμένες από τον Χρήστο Λιονή και τον Λουδοβίκο, και οι οποίες μέσα από τα μάτια και το νου του ιατρού, του κ. ομότιμου καθηγητού Χρήστου Λιονή, μεταφράζονται και αξιοποιούνται για να δώσουν το στίγμα της κοινωνίας, της εξέλιξης της ιατρικής, ακόμη και της φιλοσοφικής προσέγγισης. Οι αφηγήσεις του ποιητή αναφέρονται σε καθημερινά γεγονότα της τοπικής κοινωνίας των Ανωγείων, οι οποίες στη συνέχεια γίνονται έμπνευση να συνδυαστούν διάφορες μορφές τέχνης με την Ιατρική επιστήμη.
Το βιβλίο περιλαμβάνει 19 αφηγήσεις, που εξερευνούν την ανθρώπινη διάσταση της ιατρικής, μέσα από την καθημερινότητα, τις κοινωνικές σχέσεις και το φυσικό περιβάλλον, όπως τα αντιμετωπίζει στις αφηγήσεις του ο Λουδοβίκος των Ανωγείων και τα σχολιάζει από τη δική του επιστημονική οπτική ο Χρήστος Λιονής.
Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε στο Αμφιθέατρο Δ3 της Πανεπιστημιούπολης στου Γάλλου με επίσημες παρουσίες από την Αυτοδιοίκηση και την Επιστήμη. Την εκδήλωση παρακολούθησαν συγκεκριμένα η αντιπεριφερειάρχης κ. Μαρία Λιονή οι περιφερειακοί σύμβουλοι κ. κ. Μιχάλης Σαρρής, Μιχάλης Βάμβουκας και Νίκος Μανουσάκης, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Κοντάκης οι δήμαρχοι Ρεθύμνου κ. Γιώργος Μαρινάκης, Μυλοποτάμου κ. Γιώργος Κλάδος και Ανωγείων κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης, οι δημοτικοί σύμβουλοι κ. κ. Ρένα Κουτσαλεδάκη, Νεκτάριος Παπαδογιάννης, Νίκος Δερεδάκης, ο πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός εκπρόσωποι πολιτιστικών – κοινωνικών φορέων και αρκετός κόσμος.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο πρύτανης Γ. Κοντάκης που εξέφρασε τη χαρά του για την έκδοση ενός πνευματικού πονήματος με ιδιαίτερη επιστημονική και συναισθηματική αξία και η κ. Ελένη Παπαδάκη Κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολή η οποία τόνισε τη σημασία να έρχονται κοντά οι κοινότητες πανεπιστημίου και τοπικής κοινωνίας μέσα από τόσο ενδιαφέρουσες αφορμές
Από την δική του πλευρά ο κ. Χρήστος Λιονής τόνισε ότι πρόκειται για μια νέα αντίληψη που ξεκίνησε από το πανεπιστήμιο Κολούμπια των Η.Π.Α. που θέλει μέσα στην Ιατρική Σχολή, οι ανθρωπιστικές επιστήμες, η τέχνη, η λογοτεχνία, να μπει και να διδάξει το νέο σε μια δύσκολη εποχή. Να προσεγγίζει περισσότερο τον άνθρωπο και κυρίως την ψυχολογική και την κοινωνική του συνιστώσα. Οι εξαιρετικές αφηγήσεις του Λουδοβίκου των Ανωγείων αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και δύναμης για να γίνει αυτός ο αναστοχασμός και αυτή η σύζευξη της τέχνης με την ιατρική.
Εκλεκτοί ομιλητές πήραν στη συνέχεια τον λόγο για να παρουσιάσουν το ενδιαφέρον αυτό πόνημα που επιχειρεί να προσεγγίσει τον άνθρωπο-ασθενή μέσα από τη ζωή του στην οικογένεια, τη γειτονιά και το ευρύτερο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον.
Ο κοινωνιολόγος κ. Νίκος Βαφέας που από τον Αύγουστο του 2023 διευθύνει το εργαστήριο με τίτλο: «Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΚΕ.Α.ΔΙΚ.)» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης καθήλωσε το ακροατήριό του με μια άψογη κοινωνιολογική προσέγγιση του έργου εστιάζοντας στη σημασία να υπάρχουν ευκαιρίες που η επιστήμη κοντά στην κοινωνία δίνει προτεραιότητα στις ανθρωπιστικές αξίες παράλληλα με την ανακούφιση στον πάσχοντα.
Ο ψυχολόγος κ. Μάριος Πουρκός εμβάθυνε περισσότερο στο επιστημονικό μέρος αυτής της συνεργασίας παραθέτοντας σημαντικά στοιχεία και προσεγγίζοντας το θέμα σε κάθε τομέα έρευνας και σύγχρονης γνώσης Το πείραμα γύρω από την τεχνική νοημοσύνη είχε αρκετό ενδιαφέρον αν και φαινόταν ότι έλειπε η ζεστασιά της ανθρώπινης παρέμβασης.
Εξαιρετική ήταν και η παρουσία της κ. Μαρίας Στριλιγκά που έχει ένα μοναδικό τρόπο να ελκύει το ακροατήριό της. Ιδιαίτερο προσόν για μια ειδικότητα που έχει σχέση με την εκπαίδευση. Στην κ. Στριλιγκά οφείλεται και η φιλολογική επιμέλεια του βιβλίου.
Στον ανθρώπινο παράγοντα εστίασε ιδιαίτερα ο επόμενος ομιλητής ο επίκουρος καθηγητής κ. Εμμανουήλ Συμβουλάκης, δίνοντας τη δική του ενδιαφέρουσα ερμηνεία στην προσπάθεια των δυο επιφανών δημιουργών της.
Και η παρουσίαση έκλεισε με τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις της δρ. Μαριλένας Αναστασάκη και της φοιτήτριας κ. Μαργαρίτας Συνέσιου.
Από τις εισηγήσεις αυτές τεκμηριώθηκε απόλυτα ο στόχος της έκδοσης που είναι η ανάδειξη του ανθρώπινου προσώπου της ιατρικής και της τέχνης, στοιχεία στα οποία ο ιατρός θα πρέπει να εκτεθεί για την ανακούφιση του ασθενούς, ιδίως σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων.
Ο επίλογος ήταν αφιερωμένος στην τέχνη με την παρουσίαση ενός μουσικού προγράμματος από τον Λουδοβίκο των Ανωγείων και τη Στέλλα Σειραγάκη.
Το μέρος αυτό ο Λουδοβίκος ζήτησε να αφιερωθεί στη μνήμη του λαμπρού καλλιτέχνη Μανώλη Λυδάκη που χάθηκε τόσο πρόωρα.
Αναφερόμενος στο βιβλίο ο Ανωγειανός καλλιτέχνης είπε μεταξύ άλλων: «Ο καθηγητής Λιονής είναι γνωστός για την ευρηματικότητα του. Κάπου με άκουσε να μιλάω, να τραγουδάω και του άρεσε ο τρόπος της αφήγησης μου. Και επειδή χρησιμοποιώ τη γνώση των γερόντων της παλιάς Κρήτης, δηλαδή, της μάνας μου, του πατέρα μου και τη δική μου στη συνέχεια, παράγεται ένα είδος, δεν θα έλεγα φιλοσοφικού αλλά ποιητικού λόγου, που κάποιες αλήθειες τις λένε υπό μορφή παραμυθιού του άρεσε ως ιδέα και θέλησε να την πραγματοποιήσει, εγώ να διηγούμαι ιστορίες και αυτός να αντλεί από μέσα τα στοιχεία που κάνουν καλό στον άνθρωπο από την πλευρά της ιατρικής, καθώς λέει έχει τελειώσει πλέον ο θεραπευτής γιατρός, ο οποίος κουβέντιαζε και γινόσουν καλά. Λείπει αυτό γιατί τα μηχανήματα βάλανε μπροστά ένα τοίχος που σου λέει «κάνε αυτές τις εξετάσεις να τις δω» και έτσι ο γιατρός δεν σε κοιτάζει στα μάτια. Αυτό είναι ένα κατάντημα. Διότι ο γιατρός, όπως και ένας φίλος σου, όπως η μάνα σου, όταν σου μιλεί με τον καλό τρόπο και έχει την καλή ενέργεια, σε κάνει να νιώθεις καλά. Αυτό έχει κοπεί τα τελευταία χρόνια και έχει ξεκινήσει μια μεγάλη έρευνα από την Αμερική γύρω από αυτό. Και νιώθω μεγάλη χαρά που ο δικός μου λόγος έτυχε να είναι γόνιμος για μια τέτοια κατεύθυνση, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής Χρήστος Λιονής. Η τέχνη μαζί με την επιστήμη πρέπει επιτέλους να έχουν μια σχέση συζυγική, έτσι ώστε να παράγεται και η ποιότητα που έχει ανάγκη η ψυχή και η δυνατότητα της τεχνολογίας και της επιστήμης της ιατρικής».
Το μουσικό μέρος που ακολούθησε ήταν μια ανάσα υψηλής τέχνης σε παραδοσιακές φόρμες.
Όσο για την πολυτάλαντη καλλιτέχνιδα κ. Στέλλα Σειραγάκη θα κομίσουμε «γλαύκα εις τας Αθήνας» εξάροντας τη δυναμική του ταλέντου της. Προχθές το βράδυ πάντως για μια ακόμα φορά μας χάρισε μυσταγωγικές στιγμές. Το ακροατήριο κρατούσε και την ανάσα του για να μη χάσει στιγμή από εκείνη την ανεπανάληπτη ερμηνεία.
Ειλικρινά συγχαίρομε τους δυο επιφανείς δημιουργούς του βιβλίου «Κουβεντιάζοντας για τη ζωή και την υγεία» Χρήστο Λιονή και Λουδοβίκο των Ανωγείων και τους ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδο.
