«Το ΥΠΠΟ έχει πλήρη γνώση του τεράστιου βάρους που φέρει, αυτού της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, και έχει προβεί σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες. Αυτή τη στιγμή ο στόχος στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς πρέπει να είναι εθνικός και είναι ένας. Και πρέπει να είναι κοινός. Και ποιος είναι αυτός; Ο Μινωικός Πολιτισμός πρέπει να αναδειχθεί και να καθιερωθεί παγκοσμίως σε αυτό που πραγματικά είναι: Η αυγή του δυτικού πολιτισμού».
Με αυτά τα λόγια ολοκλήρωσε τη δευτερολογία της στη Βουλή η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, απαντώντας στην επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, Φραγκίσκου Παρασύρη «Η Κνωσός και τα απαραίτητα έργα συντήρησης και αναστήλωσης».
Όπως επισήμανε η υπουργός «στις 17/05/2025 η Κνωσός επλήγη από ριπές ανέμων εννέα μποφόρ, υπό τη μορφή ανεμοστρόβιλου. Το Μέγαρο της Βασίλισσας, όπου και το αντίγραφο της τοιχογραφίας, είναι μη προσβάσιμο. Είναι, δηλαδή, κλειστό για το κοινό, αλλά όχι για τους ανέμους. Το Μέγαρο της Βασίλισσας, περιμετρικά, διαθέτει μεγάλα ανοίγματα, τα πολύθυρα, προς τους εξωτερικούς χώρους και ανοιχτό φωταγωγό, μέσω των οποίων δημιουργούνται ισχυρά ρεύματα αέρος. Αυτό το γνωρίζει, όποιος έχει επισκεφθεί το Ανάκτορο, καθώς το μέγαρο βρίσκεται στην πορεία των επισκεπτών που κατέρχονται στην ανατολική πτέρυγα».
Σημειώνοντας ότι «τα βασιλικά διαμερίσματα, το Μέγαρο του Βασιλέως και το Μέγαρο της Βασίλισσας, αποτελούν μέρος του ανακτόρου και είναι κλειστά για το κοινό από τη δεκαετία του 1980», η Λ. Μενδώνη ανέφερε ότι «η αποκατάσταση του Μεγάρου του Βασιλέως, ολοκληρώθηκε με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ Κρήτης ΕΣΠΑ 2014 -2020. Το έργο εντάχθηκε τον Σεπτέμβρη του 2019, επί δικής μας διακυβέρνησης, με προϋπολογισμό 1.000.000 ευρώ και φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου».
«Το 2019, όταν αναλάβαμε δεν βρήκαμε καμία ώριμη μελέτη για την Κνωσό. Ακολούθησε ένας αγώνας δρόμου και συντονισμένες προσπάθειες για την ωρίμανση των μελετών, προϋπολογισμού 350.000 ευρώ, από πόρους του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι μελέτες για την αποκατάσταση ενός μνημείου δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Πρέπει να επιλυθούν επιστημονικά και επιστημολογικά θέματα, κατά τη διάρκεια εκπόνησης των μελετών, και φυσικά είναι το ίδιο το μνημείο το οποίο, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, υπαγορεύει τους χρόνους του», τόνισε η υπουργός, επισημαίνοντας ότι «οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού εκπόνησαν ένα σύνολο μελετών, που επιτρέπουν τη χρηματοδότηση των αντίστοιχων έργων από το ΕΣΠΑ 2021- 2027. Επιπλέον, κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, σε άριστη συνεργασία με την περιφέρεια Κρήτης εκπονήσαμε στρατηγική, ολοκληρωμένης χωρικής επένδυσης, εμβληματικών διαδρομών Κρήτης, με κύριο αντικείμενο την αναβάθμιση της εμπειρίας των επισκεπτών στα μινωικά ανακτορικά κέντρα, με έμφαση στην Κνωσό, τη Φαιστό και τα Μάλια».
Όπως πληροφόρησε η Λ. Μενδώνη, από το ΠΕΠ Κρήτης ΕΣΠΑ 2014 -2020 είναι εξασφαλισμένα 900.000 ευρώ, ενώ από την ολοκληρωμένη χωρική επένδυση έχουν εξασφαλιστεί 8 εκατ. ευρώ και αφορούν τα εξής έργα: Κτίρια υποδοχής και αναβάθμιση χώρων εισόδου του αρχαιολογικού χώρου στο Μινωικό ανάκτορο της Κνωσού, προϋπολογισμού 3.300.000 ευρώ. Αποκατάσταση και ανάδειξη του Μεγάρου της βασίλισσας και διαδρομές επισκεπτών, προϋπολογισμού 1.800.000 ευρώ. Εγκατάσταση μόνιμου υδροδοτικού και πυροσβεστικού δικτύου, προϋπολογισμού 2.000.000 ευρώ.
Παράλληλα, στο Ταμείο Ανάκαμψης ολοκληρώνεται το έργο «Εθνική στρατηγική για την προσαρμογή της προστασίας των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», προϋπολογισμού 2.000.000 ευρώ και στο έργο περιλαμβάνεται και η Κνωσός. Με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης υλοποιείται το έργο «Συστήματα καταγραφής και παρακολούθησης της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής, στις συνθήκες μικροπεριβάλλοντος για τη διατήρηση των υλικών των μνημείων», προϋπολογισμού 2.500.000 ευρώ. Ήδη στο πλαίσιο του έργου αυτού έχουν εγκατασταθεί συστήματα παρακολούθησης στην Κνωσό. Με 750.000 ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης, υλοποιήθηκε η, εκ βάθρων, επισκευή και αναβάθμιση του πωλητηρίου που λειτουργεί από τον Μάιο του 2024. Από τον Απρίλιο του 2024, λειτουργούν ζώνες επισκεψιμότητας, μέσω ηλεκτρονικού εισιτηρίου και έχουν βοηθήσει πάρα πολύ στην τάξη της ροής των επισκεπτών.
Τέλος, απαντώντας σε σημείο της ερώτησης του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ σχετικά με την προγραμματική σύμβαση με την Περιφέρεια Κρήτης που υπογράφηκε το 2019, η Λ. Μενδώνη είπε: «Πράγματι, τον Απρίλιο του 2019 υπεγράφη η Προγραμματική Σύμβαση, προϋπολογισμού 140.000 ευρώ με την Περιφέρεια Κρήτης. Όμως, εξαιτίας λάθους στη σύνταξη της Προγραμματικής, από πλευράς του Υπουργείου Πολιτισμού, που παρέπεμπε σε ασυμβατότητα με το τότε θεσμικό πλαίσιο, η Προγραμματική δεν ήταν δυνατόν να προχωρήσει και από τον συγκεκριμένο προϋπολογισμό απορροφήθηκαν μόνο 38.500 ευρώ. Προκειμένου να προχωρήσει η κατάρτιση του φακέλου υποψηφιότητας, το Υπουργείο Πολιτισμού διέθεσε 145.000 ευρώ από το δικό του προϋπολογισμό. Το έργο ξεκίνησε στις 30/11/20 και ολοκληρώθηκε στις 30/09/23».
«Αυτά για να αποδίδονται “τα του Καίσαρος τω Καίσαρι” και να διασκεδάζονται οι όποιες εντυπώσεις”, τόνισε μεταξύ άλλων η υπουργός.
