Για απαξίωση της περιουσίας του Δημοτικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου κάνει λόγο η Λαϊκή Συσπείρωση του δήμου η οποία θέτει το θέμα στην ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας που θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα και τονίζει ότι είναι αναγκαία η τεχνική και νομική υποστήριξη του Νομικού Προσώπου για να μπορέσει το κληροδότημα Τρανταλλίδη αφενός να μη χαθεί και αφετέρου να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Αναλυτικά, στην ανακοίνωση της η Λαϊκή Συσπείρωση του δήμου, αναφέρει:
«Φέρνοντας αυτό το θέμα στην ειδική συνεδρίαση, δεν έχουμε την αυταπάτη ότι τα συσσωρευμένα εδώ και 77 χρόνια προβλήματα δια μιας θα λυθούν. Δεν δεχόμαστε όμως να μένουν κάτω από το χαλί. Στόχος μας είναι να έρθει στην επιφάνεια η υπόθεση. Το ίδρυμα να αναδιοργανωθεί, να στελεχωθεί, να στηριχθεί και οικονομικά, να συνεργαστεί με ειδικούς, ώστε μακριά από προχειρότητες και ερασιτεχνισμούς ότι σώζεται να σωθεί. Το συντομότερο να προσφέρει στις κοινωνικές ανάγκες των δημοτών.
Βάση για την παρέμβασή μας είναι η έκθεση ελέγχου της Γενικής Διεύθυνσης δημοσιονομικών ελέγχων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους στο κληροδότημα «Γεώργιος Τρανταλίδης», για την περίοδο 1995-2015. Είναι στα χέρια του δήμου από το 2017. Αν και είναι το μόνο έγγραφο που αποτυπώνει την κατάσταση, δεν έχει αξιοποιηθεί ούτε στο ΔΣ του ιδρύματος. Καταλογίζει σοβαρές ευθύνες στο ΔΣ του ιδρύματος και στο δήμο. Για ευνόητους λόγους δεν μπορεί να αναφερθεί στον πολύ αρνητικό ρόλο της πολιτικής υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης και στο ασφυκτικό νομικό πλαίσιο που διέπει τα κληροδοτήματα.
Ο Ρεθεμνιώτης γιατρός Γ. Τρανταλίδης πριν τον θάνατό του (9/7/1947) άφησε όλη την ευρισκόμενη στο νομό Ηρακλείου περιουσία του στο (ΝΠΔΔ) δημοτικό νοσοκομείο Ρεθύμνης (Δ.Ν.Ρ.). Παρά το γεγονός ότι σήμερα δομή δημοτικού νοσοκομείου δεν υπάρχει, με επανειλημμένες δικαστικές αποφάσεις έχει κριθεί ότι το ΝΠΔΔ του ιδρύματος συνεχίζει να υφίσταται και παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της τροποποίησης της βούλησης του διαθέτη καθώς σήμερα δεν μπορεί αυτή επακριβώς να υλοποιηθεί. Οι σχετικές όμως προσπάθειες του δήμου για την τροποποίηση αυτή σταματούν στο μακρινό 2006.
Τα ακίνητα του κληροδοτήματος.
Α Ιστορικό διατηρητέο στο κέντρο του Ηρακλείου (Μιλάτου και Αγίου Τίτου) έκτασης 820 τμ, με ερειπωμένα ή υποσυντήρητα σήμερα 2όροφα κτίρια 1024 ή1204 τμ. (1024 δίνει η τεχνική μελέτη του δήμου Ηρακλείου και 1204 η μελέτη μισθωτικής αξίας). Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι το Ίδρυμα διαπραγματεύεται την αξιοποίηση του χωρίς να έχει την δική του αποτύπωση. Βασίζεται στις μελέτες και τα στοιχεία του αντισυμβαλλόμενου.
Β Ιστορικό διατηρητέο της οδού Ιδομενέως έκτασης 941 τμ με ερειπωμένο πλέον 2όροφο κτήριο 350 τμ. Τα δύο αστικά ακίνητα μέχρι το 1993 απέδιδαν έσοδα ενοικίων στους επικαρπωτές και αργότερα στο ίδρυμα. Από τότε δεν έγινε καμιά προσπάθεια αξιοποίησής τους και πρακτικά εγκαταλείφθηκαν στην αχρηστία και στην φθορά του χρόνου.
Γ Το Μετόχι «Κρύα Βρύση» με 2.196 στρέμματα που μετά από πρωτόκολλο κατάληψης 712 στρεμμάτων από το ελληνικό δημόσιο!!! (1961) έμειναν 1484. Η κατάχρηση των δικαιωμάτων επικαρπίας, οδήγησε σε περιπέτειες και ατέρμονες δικαστικές διενέξεις. Ο κύριος όγκος της έκτασης διεκδικείται από εμφυτευτές ελαιοδέντρων που ο επικαρπωτής εγκατέστησε. Θεωρούμε ότι πρέπει σοβαρά να εξεταστεί σε συνεννόηση με τους νομικούς, η διατύπωση συμβιβαστικής πρότασης, που θα άρει το καταστροφικό αδιέξοδο. Πρότασης που έναντι ευλόγου τιμήματος θα μεταβιβάζει την κυριότητα στους εμφυτευτές. Σήμερα μόνο 29,5 στρέμματα δεν έχουν καταληφθεί.
Δ Το μετόχι «Κορακοβούνι» με 1000 περίπου στρέμματα. Το 1958 το ίδρυμα τα χώρισε σε 32 κληροτεμάχια και άρχισε να τα πουλά μέχρι το 1974, για να αντιμετωπίζει, όπως φαίνεται, τις ανάγκες του ιδρύματος. Από τότε έχουν μείνει απούλητα 4 κληροτεμάχια συνολικής επιφάνειας 92,9 στρεμμάτων. Εύλογα η ελεγκτική ομάδα ρωτά γιατί δεν αξιοποιήθηκαν ώστε να αποφέρουν έσοδα στο Ίδρυμα.
Η έκθεση (σελ 40) ζητά έρευνα στο αρχείο κοινωφελών περιουσιών της Αποκεντρωμένης για να εντοπιστούν και άλλα ακίνητα που ενδεχομένως δόθηκαν στο ΔΝΡ από άλλους δωροθέτες. Τέτοιο πρέπει να είναι ένα ακίνητο στην οδό Μικράς Ασίας 33 στην Αθήνα, για το οποίο δεν έχουμε αποτύπωση. Η υπόδειξη των ελεγκτών πρέπει να εισακουστεί. Το ΔΣ του ιδρύματος να έχει ακριβή εικόνα του τι διαχειρίζεται.
Από τις αναφορές της έκθεσης προκύπτει ότι τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του ιδρύματος οι έχοντες την ευθύνη της λειτουργίας του έκαναν κάποιες προσπάθειες να το επιμεληθούν (εξαγορά επικαρπίας στην Ιδομενέως, τοπογραφικά διαγράμματα, τεμαχισμός και πώληση κληροτεμαχίων στο Κορακοβούνι, προσφυγές για αλλαγή της βούλησης κλπ). Μέχρι το 1992 υπάρχει υπάλληλος Γραμματέας και ταμίας του ιδρύματος (ο αείμνηστος κ Αστρινός) και όπως φαίνεται μια ορισμένη οργάνωση, αρχειοθέτηση, οικονομική παρακολούθηση και εποπτεία. Στην πορεία το ενδιαφέρον της διοίκησης ατονεί. Με την συνταξιοδότηση Αστρινού δεν ορίζεται ούτε αντικαταστάτης. Χάνεται και η στοιχειώδης οργάνωση που μέχρι τότε υπήρχε. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτά συμπίπτουν με την διακοπή μίσθωσης της κλινικής Τρανταλίδη που είναι το τελευταίο έσοδο του ιδρύματος.
Προηγούμενη έκθεση του 2008 για τις χρήσεις 1995-2004 καταλήγει στην διαπίστωση ότι «κανείς δεν ασχολείται με την διαχείριση της περιουσίας του κληροδοτήματος». Όμως ούτε αυτή οδήγησε σε αφύπνιση με αποτέλεσμα η φθίνουσα πορεία να συνεχιστεί και τα προβλήματα να διογκωθούν. Τις φάσεις πλήρους αδράνειας κατά καιρούς διαδέχθηκαν και περίοδοι με ατομικές πρωτοβουλίες προέδρων του ιδρύματος, που παρά τις καλές προθέσεις, δεν μπορούσαν να αποδώσουν. Έλειπε η οργανωμένη υποστήριξη του δημοτικού συστήματος, η μεθοδολογία και η αξιοποίηση των ειδικών.
Η έκθεση αναφέρει πολλά δείγματα αμέλειας και ανοργανωσιάς στις υποχρεώσεις του ΔΣ του ιδρύματος. Σημειώνουμε μόνο τρία:
-Δεν τηρείται κανένα από τα προβλεπόμενα βιβλία και στοιχεία (βιβλίο εσόδων εξόδων, διπλότυπο γραμματίων είσπραξης, διπλότυπο ενταλμάτων πληρωμής, πρακτικών συνεδριάσεων εκτελεστικής επιτροπής, συνεδριάσεων και αποφάσεων ΔΣ, ούτε καν βιβλίο εισερχομένων και εξερχομένων).
-Το ΔΝΡ αν και ειδοποιήθηκε από την Αποκεντρωμένη, δεν εφάρμοσε την διάταξη του αρ. 15 παρ 1 του ν 4182/13, να αναγγείλει τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος στην αρμόδια για την τήρησή τους αρχή. Ευτυχώς το έπραξε αυτεπάγγελτα η εποπτεύουσα αρχή. Τα μέλη του ΔΣ ποτέ δεν μάθαμε την εκκρεμότητα αυτή.
-Έπρεπε να έρθει η ελεγκτική ομάδα, να ανατρέξει στα αρχεία της αποκεντρωμένης, για να πληροφορηθούμε την ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού του ιδρύματος στην ΕΤΕ (31-12-2016 υπόλοιπο 6.297,55). Με δική της υπόδειξη ο λογαριασμός έγινε έντοκος αναδρομικά.
Ύστερα από όλα αυτά το συμπέρασμα πως η διοίκηση του κληροδοτήματος και ο δήμος δεν άσκησαν την διαχείριση της περιουσίας του με την δέουσα επιμέλεια, είναι παρα πολύ επιεικές. Δεν είναι όμως επιεικής η πρόταση προς την Αποκεντρωμένη. Την καλεί να εξετάσει την ενεργοποίηση του αρ. 76 ν 4182/2013 που αφορά κληροδοτήματα σε αδράνεια πέραν της πενταετίας. Αυτό σημαίνει διάλυση του κληροδοτήματος με δικαστική απόφαση και διάθεση της περιουσίας «για την εκπλήρωση του ίδιου ή άλλου κοινωνικού σκοπού». Μια τέτοια εξέλιξη πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί.
Κατά την άποψή μας το ΔΣ του κληροδοτήματος με τους όρους που έχουν διαμορφωθεί είναι αδύνατον να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Είναι απολύτως απαραίτητη η ολόπλευρη υποστήριξή του από τον Δήμο, που εδώ και πολλά χρόνια περιορίζεται μόνο στην δικαστική συνδρομή έναντι αμφισβητήσεων της περιουσίας του, που είναι δημοτική περιουσία. Επομένως χρειάζεται:
-Να μπει τάξη με την εξασφάλιση γραμματέα και ταμία από το προσωπικό του δήμου (πρακτικά συνεδριάσεων, αρχεία κλπ).
-Να εξασφαλιστεί η υποστήριξη και της τεχνικής υπηρεσίας και πιθανόν άλλων υπηρεσιών του δήμου.
-Μέχρι να εξασφαλιστούν πόροι από την περιουσία του ιδρύματος ο δήμος να στηρίξει το ίδρυμα και οικονομικά.
-Να λυθούν οι εκκρεμότητες με τον τραπεζικό λογαριασμό ώστε να βρίσκεται στον έλεγχο του ταμία και του ΔΣ του ΔΝΡ.
-Να γίνει πλήρης και όσο γίνεται πιο ακριβής καταγραφή της ακίνητης περιουσίας του ΔΝΡ. Για να μπει σε μια λογική σειρά και ιεράρχηση ο τρόπος αξιοποίησης του κάθε ενός (πώληση; των αδόμητων και εξέταση εναλλακτικών για τα δομημένα).
-Ειδικά στην αξιοποίηση των ακινήτων είναι απολύτως απαραίτητη η αξιοποίηση εξωτερικών συνεργατών ειδικών στο αντικείμενο αυτό. Οι υποκειμενισμοί και ερασιτεχνισμοί κινδυνεύουν να κοστίσουν πάρα πολύ.
-Το γεγονός ότι δεν είναι σαφής ο σκοπός του κληροδοτήματος είναι τροχοπέδη για τον όλο σχεδιασμό. Είναι επομένως ανάγκη να ανοίξει ξανά η συζήτηση αυτή, να έρθει στο δημοτικό συμβούλιο, που θα πρέπει να έχει τον τελικό λόγο και να κινηθούν εκ νέου οι διαδικασίες σε δικαστικό επίπεδο.
ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ.
Η αναφορά στο ζήτημα αυτό γίνεται κυρίως για να θεμελιώσουμε μέσω του συγκεκριμένου παραδείγματος την ανάγκη συνολικά άλλης οργάνωσης και αξιοποίησης των ειδικών.
Η σκέψη της μακροχρόνιας μίσθωσης με ανακατασκευή των κτηρίων, περιλαμβάνεται στις εναλλακτικές της έκθεσης. Σωστά νομίζουμε το ΔΣ του ιδρύματος προχώρησε στην πρόσκληση ενδιαφέροντος. Το θέμα όμως είναι ότι το ίδρυμα δεν έχει ούτε την τεχνογνωσία, ούτε τα στοιχειώδη δεδομένα (πόσα τετραγωνικά θα είναι τα ανακατασκευασμένα κτίρια; Ποιό είναι το κόστος; Ποια η διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου; Ποια είναι η μισθωτική αξία των ακινήτων στην εμπορικότερη περιοχή της Κρήτης;). Πήγαινε «ξυπόλυτο στα αγκάθια». Μόνο με την οικονομική και τεχνική υποστήριξη του δήμου (στον οποίο ανήκει το ίδρυμα) τα ελλείμματα αυτά μπορούν να καλυφθούν. Όσο δεν καλύπτονται το ΔΣ του ιδρύματος κάτω από το βάρος της πολιτικής ευθύνης για την αδράνεια του κληροδοτήματος κινδυνεύει να κάνει «άλματα στο κενό». Να αποδεχθεί όρους ετεροβαρείς και επιζήμιους.
Ο δήμος Ηρακλείου πχ κατέθεσε 2 οικονομοτεχνικές μελέτες (Μάϊος 2021 και Ιούνιος 2022). Στην πρώτη (σελ 31) προβλέπεται κατασκευαστική περίοδος 24 μήνες και κόστος ανακατασκευής 1.875.000 ευρώ. Στην 2η (πάλι σελ 31) κατασκευαστική περίοδος 6 ολόκληρα χρόνια και κόστος 2.257.974 ευρώ!!!. Η οικονομοτεχνική μελέτη μιλά για 1024 τμ και η μελέτη της μισθωτικής αξίας για 1204. Εμείς όμως δεν είχαμε τίποτα.
Η συλλογιστική του δήμου Ηρακλείου, όπως σαφώς προκύπτει από τις μελέτες του, κινείται στην λογική να αποκτήσει μια εμβληματική εγκατάσταση στο εμπορικότερο σημείο της πόλης, να την διαθέσει σε πολιτιστικές λειτουργίας που από τη φύση τους δεν παράγουν έσοδα και πολύ περισσότερο κέρδη και παρ’ όλα αυτά το εγχείρημα να είναι κερδοφόρο γι’ αυτούς και επομένως εξόφθαλμα ζημιογόνο για μας.
Ενώ η δική τους μελέτη εκτιμά την μισθωτική αξία του ακινήτου σε 21.000 ευρώ το μήνα πρότειναν:
Σε περίπτωση χρηματοδότησης από πόρους του δήμου Ηρακλείου, περίοδο παραχώρησης 50 χρόνια. Κατασκευαστική 6!!! χρόνια και λειτουργίας 44.
Μίσθωμα για 6 χρόνια 100 ευρώ το μήνα!!! Για τα υπόλοιπα 44 χρόνια 1.350!!! με αναπροσαρμογή 1,5% το χρόνο. Σε ότι μας αφορά ζητήσαμε η «πρόταση» αυτή να επιστραφεί ως απαράδεκτη.
Η 2η πρόταση με ΔΗΜΟΣΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ, άρα μηδενικό κόστος για τον δήμο Ηρακλείου. Προβλέπει τα ίδια διαφοροποιώντας μόνο το μίσθωμα που στα 6 (!!!) χρόνια ανακατασκευής το «ανεβάζουν» στα 500 (από 100) ευρώ και για τα υπόλοιπα 44 στα 6.150 (από 1.350) ευρώ (με ετήσια αναπροσαρμογή 1,5%).
Αναρωτούμαστε γιατί αυτή την δημόσια χρηματοδότηση να μην την εξασφαλίσει ο δήμος Ρεθύμνης μαζί με το ίδρυμα;
Αλλά για να κρίνουμε και την 2η πρόταση του δήμου Ηρακλείου. Ακόμη κι αν για την ανακατασκευή καταφύγουμε σε τραπεζικό δανεισμό 20ετίας με δεδομένη την μισθωτική αξία (21.000) θα έχουμε καθαρά έσοδα στα 50 χρόνια 2-2,5 φορές περισσότερα από αυτά που το Ηράκλειο μας προσφέρει. Και ναι να κάνουμε κάποιες αβαρίες υπερ της κοινωφελούς χρήσης του ακινήτου αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αβαρίες αυτές σημαίνουν και λιγότερους πόρους για τους κοινωφελείς σκοπούς του ιδρύματος στο Ρέθυμνο. Επισημαίνουμε τα παραπάνω για να θεμελιώσουμε ακόμη πιο πειστικά την ανάγκη αξιοποίησης και των ειδικών. Την ανάγκη το ΔΣ του ΔΝΡ
1 Να στηριχθεί ουσιαστικά από τον δήμο και τις υπηρεσίες του (τεχνική, νομική) για να μην αυτοσχεδιάζει.
2 Να εξασφαλίσει εξωτερικό συνεργάτη για τα ζητήματα της διαχείρισης και εκμετάλλευσης ακινήτων για να αποφεύγει υποκειμενισμούς και ερασιτεχνισμούς.
Αν επομένως η διοίκηση του δήμου έχει την πολιτική βούληση να αξιοποιηθεί η περιουσία του ιδρύματος, τότε πρέπει να δημιουργήσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις και την αναγκαία στήριξη στο ΔΣ του ΔΝΡ για να ανταποκριθεί. Αλλιώς η φθίνουσα πορεία με γεωμετρική πρόοδο θα συνεχιστεί και οι ευθύνες θα έχουν ονοματεπώνυμο.
Γιατί τώρα παίρνουμε την πρωτοβουλία αυτή.
Συμμετέχουμε από το 2011 στο ΔΣ του ιδρύματος. Κάποιες από τις παραπάνω προτάσεις τις καταθέταμε κατά καιρούς χωρίς όμως αποτέλεσμα. Λόγω του τρόπου λειτουργίας του ΔΣ (μη σύνταξη προϋπολογισμών έστω και μηδενικών, περιουσιακής κατάστασης κλπ) ποτέ δεν καταφέραμε να έχουμε σχετικά ολοκληρωμένη εικόνα των θεμάτων του κληροδοτήματος. Την αποκτήσαμε μελετώντας την έκθεση, που όμως ακόμη δεν έχει γίνει αντικείμενο ολοκληρωμένης συζήτησης ούτε στο ΔΣ του κληροδοτήματος, ούτε και στο Δήμο. Ενόψει λοιπόν της νέας δημοτικής περιόδου θεωρήσαμε πως είναι από τα θέματα που πρέπει να συζητηθούν. Να γίνουν οι αναγκαίες τομές ώστε η κατάσταση να αναστραφεί.
Μανούσος Μανουσογιάννης
Δημοτικός Σύμβουλος με την ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ
