Στοίχημα η αποστιγματοποίηση και κοινωνική επανένταξη για τους ψυχικά πάσχοντες
Στο επίκεντρο ευρείας σύσκεψης το Σάββατο στο δημαρχείο Ρεθύμνου βρέθηκαν οι ελλείψεις και τα κενά στον τομέα της ψυχικής υγείας, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων του τόπου, οι οποίοι έφεραν στον τραπέζι τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, προτείνοντας λύσεις για την αντιμετώπισή τους.
Η συνάντηση αποτέλεσε μέρος των δράσεων που διοργάνωσε η Κοινωνική Υπηρεσία του δήμου Ρεθύμνης, το τμήμα Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης και ο Σύλλογος Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία (ΣΟΦΨΥ) Ρεθύμνου, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για την Ψυχική Υγείας.
Στη σύσκεψη είχαν προσκληθεί και συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι θεσμικοί φορείς της περιοχής, η Ψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Ρεθύμνου, το Παιδοψυχιατρικό Κέντρο, ο Ιατρικός Σύλλογος Ρεθύμνου, ο ξενώνας «Ηλιοτρόπειο» του νοσοκομείου, η δομή μόνιμης φιλοξενίας «Ξένιος Ζευς», ο Σύλλογος ΑμεΑ, καθώς και ο υποδιοικητής της 7ης ΥΠΕ, υπεύθυνος για θέματα ψυχικής υγείας.
«Θεσμική και ουσιαστική κουβέντα με παρόντες όλους τους φορείς» – Αναγκαία η αποστιγματοποίηση των ψυχικά πασχόντων
Στους λόγους διοργάνωσης της σύσκεψης αναφέρθηκε σε δήλωσή της η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Ρεθύμνης Άννα Ελευθεριάδου – Γκίκα, αναφέροντας: «Πήραμε την πρωτοβουλία να διοργανώσουμε τη σύσκεψη, καθώς πρέπει να γίνονται κουβέντες ουσιαστικές και θεσμικές, με παρόντες όλους του φορείς».
Στο Κέντρο Κοινότητας, στο Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών, στο πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι για την τρίτη ηλικία, καθώς και στου Παιδικούς Σταθμούς του δήμου Ρεθύμνης πραγματοποιούνται συνεδρίες με ψυχολόγους, όπως ανέφερε η κ. Ελευθεριάδου, με αίτημα προς την ΕΕ να δοθεί χρηματοδότηση για την πρόσληψη κι άλλων ψυχολόγων, καθώς υπάρχει λίστα αναμονής.
«Το γεγονός ότι υπάρχει λίστα αναμονής σημαίνει ότι είναι πολλοί οι άνθρωποι που χρειάζονται στήριξη και πολλοί είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν τη δυνατότητα να απευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα και είναι πολύ λογικό. Εκεί έρχεται ο δήμος και το ευρύτερο δημόσιο και θα έπρεπε να μπορεί να καλύψει αυτό το κενό», σημείωσε η κ. Ελευθεριάδου.
Στόχος επίσης της σειράς δράσεων που πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα ήταν η απενεχοποίηση της κουβέντας για την ψυχική υγεία, όπως επεσήμανε η κ. Ελευθεριάδου.
«Είναι σημαντικό να διώξουμε το στίγμα, που είναι πολύ βαρύ, δυσβάσταχτο και δεν θα έπρεπε. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν ανάγκη επανένταξης, μπορούν να επανενταχτούν και πρέπει οι προκαταλήψεις να τελειώσουν κάποια στιγμή στην εποχή μας που και η πληροφορία διαχέεται τόσο εύκολα και γίνονται πρόοδοι και από την ιατρική στην καλύτερη διαχείριση των ψυχικά νοσούντων και στην ευρύτερή τους υποστήριξη με την ομάδα. Θα έπρεπε να επανεντάσσονται αμέσως».
Εκ μέρους του τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ο κ. Μανόλης Τζανάκης αναφέρθηκε στην προσπάθεια που καταβάλλεται για την οργάνωση τοπικού συστήματος ψυχικής υγείας, σε δήλωσή του τόνισε: «Η συνάντηση αυτή στοχεύει στο να φέρει κοντά όλους και όλες που εμπλέκονται στο ζήτημα ψυχικής υγείας του νομού και να συζητήσουν τις προοπτικές, την τρέχουσα κατάσταση, πως βλέπουμε τα πράγματα. Εγώ εκπροσωπώντας το τμήμα Ψυχολογίας, το οποίο εκπαιδεύει Ψυχολόγους που είναι μια κατηγορία επαγγελματιών ψυχικής υγείας σκοπός μας είναι να συμβάλλουμε στο μέτρο του δυνατού στην οργάνωση του τοπικού συστήματος ψυχικής υγείας. Η ψυχική υγεία έχει τις δικές της προκλήσεις και ταυτόχρονα ακολουθεί την κρίση του ΕΣΥ».
«Η κατάσταση της ψυχική υγεία είναι δύσκολη και χρειάζεται άμεσα να βελτιωθεί»
«Δύσκολη» χαρακτήρισε την κατάσταση στη δημόσια ψυχική υγεία το μέλος του ΔΣ του ΣΟΦΨΥ Ρεθύμνου Μαίρη Παπαδοπούλου, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι αποτελεί ένα θέμα που δεν αφορά μόνο τους ανθρώπους που νοσούν ή τις οικογένειές τους, αλλά ολόκληρη την κοινωνία και την πολιτεία.
Η συγκεκριμένη σύσκεψη, όπως τόνισε η ίδια, είναι μια ευκαιρία αλληλεπίδρασης, ανταλλαγής εμπειριών και ίσως η αρχή νέων συνεργασιών.
«Η κατάσταση γενικότερα της ψυχικής υγείας είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται άμεσα να βελτιωθεί. Η οικογένεια – φροντιστής είναι αυτή που έχει εξ ολοκλήρου σχεδόν την ευθύνη, την έγνοια, τη φροντίδα και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση των ανθρώπων της που νοσούν και αρκετοί. Η ψυχική υγεία δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ατομική – οικογενειακή ευθύνη ή αποκλειστικά ως ιατρικό ζήτημα, καθώς αφορά την κοινωνία και την πολιτεία άμεσα», σημείωσε η κ. Παπαδοπούλου.
Στη διάρκεια της σύσκεψης ο ΣΟΦΨΥ έθεσε το ζήτημα της μη λειτουργίας ή υπολειτουργίας της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, ελπίζοντας να επαναλειτουργήσει σύντομα.
Όπως επίσης η κ. Παπαδοπούλου εκ μέρους του ΣΟΦΨΥ ανέφερε ότι στο παρελθόν αιτήθηκαν τη σύσταση και λειτουργία μιας επιτροπής στο περιφερειακό διατομεακό συμβούλιο της 7ης ΥΠΕ, που αφορά στην Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας Δικαιωμάτων ληπτών/τριων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, κάτι το οποίο δεν έχει λειτουργήσει ακόμη.
Όπως σημείωσε μεταξύ άλλων η κ. Παπαδοπούλου: «Πολύ σημαντικό για εμάς είναι να ενεργοποιηθεί η διαδικασία ακούσιας νοσηλείας με βάση τον νόμο, να υποστηριχθούν οι άνθρωποί μας με ψυχιατρική εμπειρία σε όλες τις φάσεις της ασθένειάς τους και κατά την έξοδό τους. Αναγκαιότητα για το Ρέθυμνο είναι να δημιουργηθούν διαμερίσματα υποστηριζόμενης διαβίωσης, να αντιμετωπιστεί το ζήτημα που υπάρχει στον χώρο της Παιδοψυχιατρικής. Επίσης χρειάζεται η Κινητή Μονάδα του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου να ενεργοποιηθεί προς όφελος των ψυχικά ασθενών. Δεν λειτουργεί αυτήν την περίοδο για τους ψυχικά ασθενείς και της οικογένειές τους που εξυπηρετούσε και το Ρέθυμνο άλλα και την ευρύτερη περιοχή σε καθημερινή βάση. Επίσης τα ραντεβού στον ψυχίατρο και στην παιδοψυχίατρο στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας και στο ΚΟΙΚΕΨΥΠΕ αντίστοιχα θα πρέπει να έχουν τη δυνατόν μικρότερη αναμονή».
Όσον αφορά στον ΣΟΦΨΥ, η κ. Παπαδοπούλου τόνισε ότι ο σύλλογος θα μπορούσε να αναπτύξει περισσότερες δράσεις εάν είχε τη δυνατότητα πρωινής λειτουργίας. Αυτήν τη στιγμή φιλοξενείται στον χώρο του Κέντρου ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ) Ρεθύμνου τις απογευματινές ώρες, έναν χώρο που τους παραχώρησε ο δήμος μέσω της Κοινωνικής Υπηρεσίας.
«Ο πολιτισμός που χαρακτηρίζει μια κοινωνία αντικατοπτρίζεται στη στάση της απέναντι στους ευάλωτους»
Μια ευκαιρία για την ανάδειξη των δικαιωμάτων και των δυνατοτήτων των ανθρώπων με ψυχική νόσο αποτέλεσε η σύσκεψη, αλλά και γενικότερα οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Εβδομάδας για την Ψυχική Υγεία, επεσήμανε η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αναστασία Καπελέρη, η οποία ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Το επίπεδο πολιτισμού που χαρακτηρίζει μια κοινωνία αντικατοπτρίζεται στον τρόπο που αυτή υποστηρίζει τις ευάλωτες ομάδες της».
Στη διάρκεια της σύσκεψης η κ. Καπελέρη κατέθεσε τέσσερις βασικούς άξονες προτεραιότητας.
«Οφείλουμε ως κοινωνία να εστιάσουμε στα παρακάτω:
– Να δημιουργούμε ευκαιρίες απασχόλησης και εξέλιξης καθώς και μέτρα υποστήριξης στην εύρεση εργασίας
– Να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση σε ολόκληρη την κοινωνία με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και την αναγνώριση των δυνατοτήτων των ατόμων με ψυχική νόσο.
-Να υποστηρίξουμε την όσο τον δυνατόν πιο αυτόνομη διαβίωση των ατόμων αυτών
– Να υποστηρίξουμε το δικαίωμά τους στη ζωή και τη λήψη μέτρων ώστε να διασφαλιστεί η ευχαρίστηση της ζωής σε ίση βάση».
Όπως τόνισε η κ. Καπελέρη, «σε ένα δημοκρατικό κράτος κανένας πολίτης δεν περισσεύει», ενώ έκανε αναφορά στην υποστελέχωση του ΕΣΥ που επηρεάζει και τις δομές ψυχικής υγείας.
Χιλιάδες παιδιά στη λίστα αναμονής για δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη στην Κρήτη
Στην ευρεία σύσκεψη συμμετείχε η μοναδική παιδοψυχίατρος που εξυπηρετεί τη δυτική Κρήτη, η κ. Αλεξάνδρα Νικολάου, η οποία σε δήλωσή της ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το κέντρο έχει «φρακάρει», αφενός από τις αξιολογήσεις των εισαγγελικών του Ρεθύμνου και των Χανίων, αφετέρου από την επανεξέταση των παιδιών που ήδη παρακολουθούνται στο κέντρο προκειμένου να υπάρχει το θεραπευτικό συνεχές.
Όπως σημείωσε σε δήλωσή της η κ. Νικολάου πριν το Πάσχα η αναμονή των παιδιών στη λίστα ήταν 17 – 18 μήνες, ενώ χαρακτηριστικά ανέφερε ότι από τότε έχει να εξυπηρετήσει νέο παιδί από τη λίστα.
«Το κομμάτι της παιδοψυχιατρικής κάλυψης πέφτει πάνω μου αποκλειστικά για τη δυτική Κρήτη. Το θέμα δεν είναι απλά ότι πέφτει το βάρος επάνω μου, το θέμα είναι ότι δεν γίνεται τίποτα για αυτό. Τον Απρίλιο προκηρύχθηκαν θέσεις για γιατρούς σε όλη την Ελλάδα και για την περιφέρεια Κρήτης δεν υπήρχε ούτε μια θέση ενός παιδοψυχιάτρου ή ψυχιάτρου. Συνεπώς φαίνεται ότι παρότι λένε ότι νοιάζονται για την ψυχική υγεία των παιδιών και των ενηλίκων δεν κάνουν τίποτα για αυτό. Μέχρι και το Πάσχα η αναμονή μας ήταν στους 17-18 μήνες για να δούμε κάποιο παιδί από τη λίστα αναμονής από την κοινότητα. Έχω να τραβήξω παιδί από τη λίστα αναμονής από την κοινότητα από πριν το Πάσχα. Έχουμε φρακάρει στο τμήμα, ασχολούμαστε μόνο με αξιολογήσεις από εισαγγελίες Ρεθύμνου και Χανίων, από αστυνομικά τμήματα, από ανακριτές και επανεξετάσεις των παιδιών που ήδη παρακολουθούμε για να έχουν θεραπευτικό συνεχές», τόνισε η κ. Νικολάου, ενώ ανέφερε ότι είναι χιλιάδες τα παιδιά στη λίστα αναμονής.
«Προφανώς υπάρχει λόγος που απευθύνονται σε εμάς και δεν μπορούν να απευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα, και γιατί να έχουμε ως εναλλακτική τον ιδιωτικό τομέα; Είμαι κάθετα αντίθετη σε αυτό. Δεν πρέπει να θεωρήσουμε κανονικότητα την απαξίωση του δημόσιου συστήματος υγείας και να σκεφτόμαστε τους ιδιώτες. Καθώς το δημόσιο σύστημα υγείας το πληρώναμε και εξακολουθούμε να το πληρώνουμε, άρα πρέπει να έχουμε τις παροχές που είναι δικαίωμά μας να έχουμε. Και στον δημόσιο τομέα παρόλα αυτά για την περιοχή του Ρεθύμνου υπάρχει μεγάλη έλλειψη διότι δεν έχουμε με έδρα εδώ, έρχονται από άλλους νομούς κάποιες ημέρες και κάνουν ιατρεία κάποιοι παιδοψυχίατροι και οι τιμές είναι απαγορευτικές για τους ανθρώπους».
Αναζήτηση λύσεων από την 7η ΥΠΕ – Μικρή η ανταπόκριση στις προκηρύξεις
Στο αρχικό στάδιο εφαρμογής του νέου νομοσχεδίου για την ψυχική υγεία βρίσκεται η 7η ΥΠΕ, όπως εξήγησε ο υποδιοικητής Χρήστος Κλεοβούλου.
«Είμαστε σε φάση εφαρμογής του νέου Νομοσχεδίου και είμαστε στην αρχή. Εκλέγουμε το συμβούλιο, απαιτείται χρόνος, αναδιάρθρωση, να δούμε που υπάρχουν ελλείψεις και να προχωρήσουμε».
Μείζον πρόβλημα αποτελεί η υποστελέχωση στο ΕΣΥ, όπως ανέφερε, κάτι το οποίο εκτιμάται ότι οφείλεται στο γεγονός ότι οι γιατροί προτιμούν τον ιδιωτικό τομέα και δεν ανταποκρίνονται στις προκηρύξεις.
«Δυστυχώς αυτή τη στιγμή τρέχει μια πρόσκληση για να καλυφθούμε προσωρινά με άσκηση ιδιωτικού έργου, αυτό που λέμε μπλοκάκι, οι τρεις προκηρύξεις. Η μια είναι για τα Χανιά για τη στελέχωση του ΚΕΨΥΠΕ Χανίων, ένα του Ηρακλείου ΚΕΨΥΠΕ και για την Ψυχιατρική κλινική. Δεν έχει απαντήσει κανείς στην πρόσκληση και ακόμα και με προσωπικές επαφές που έχω κάνει. Ανοίξαμε κάποιες προκηρύξεις θα γίνουν και πιο μεγάλες. Έχουμε κάνει και για την προκήρυξη για τη στελέχωση της θέσης, μέλος ΔΕΠΥ για την παιδοψυχιατρική ειδικότητα στη Σχολή Ιατρικής και δυστυχώς δεν καλύπτεται. Θα γίνουν και πιο συντονισμένες ενέργειες. Αυτές είναι οι προσωρινές λύσεις για να στελεχωθούν τα κενά που έχουν δημιουργηθεί. Δυστυχώς αυτό που ανιχνεύουμε είναι ότι οι γιατροί προτιμούν την ιδιωτική οδόστρωμα».
