Όταν συμμετέχεις σε ένα εγχείρημα το οποίο θα λάβει χώρα το αμέσως επόμενο διάστημα και στην προκειμένη περίπτωση, σήμερα το βράδυ της Τετάρτης 26 Ιουλίου 2023, είναι δύσκολο να γίνει μια νηφάλια αποτίμηση της διαδικασίας της οργάνωσης, καθώς και μια εκτίμηση για το πώς θα πάνε τα πράγματα. Λίγον πριν λοιπόν ανάψουν «τα φώτα της ράμπας» για τις πενθήμερες εκδηλώσεις «Στο Ρέθυμνο… ξανά… μαζί… 26-30 Ιουλίου 2023. Η μεγάλη συνάντηση των παλιών συμφοιτητών από τα Περιβόλια (1977-1998), που οργανώνει το δίκτυο Civitas Rethymnae ( https://rethnea.gr/sto-rethymno-xana-mazi-megali-synantisi-ton-palion/)
) εκτός από τη άποψη του γράφοντος ζητήσαμε τη γνώμη και των υπόλοιπων μελών της οργανωτικής επιτροπής για το πώς νιώθουν και πώς έζησαν μέχρι την έναρξη αυτή την καινοφανή για τα ελληνικά πανεπιστημιακά δεδομένα πρωτοβουλία.
Η Καίτη Ρεμπατσουλέα, απόφοιτος του τμήματος Νηπιαγωγών, που έμεινε στο Ρέθυμνο μετά τα σπουδές της, μια από τις «νύφες» όπως συνηθίζουμε να αποκαλούμε τις συμφοιτήτριές μας που δεν είναι κρητικές αλλά αποφάσισαν να στεριώσουν εδώ δημιουργώντας τις οικογένειές τους ανέφερε χαρακτηριστικά «Μερικά σκόρπια μηνύματα στην αρχή και μια ομάδα στο messenger, σήκωσαν κύματα ενθουσιασμού και έγιναν τσουνάμι που με παρέσυρε στη δίνη της προετοιμασίας της αντάμωσής μας, ξανά εδώ, στο Ρεθυμνάκι! Αγωνία, χαρά, ανυπομονησία να σμίξουμε όλοι μαζί!».
Ο Γιώργος Τζουανάκης, απόφοιτος του τμήματος Φιλολογίας και ο πιο «παιχνιδιάρης» της ομάδας, αφού κατάφερε όλο αυτό το διάστημα να κρατάει σε εγρήγορση τα μέλη της ομάδας με τις «ασκήσεις μνήμης», που συγκέντρωναν μεγάλο ενδιαφέρον σκιαγράφησε το εγχείρημα από τη δική του σκοπιά λέγοντας ότι «στην μετακορονοϊού εποχή του διαδικτυακού ατομικισμού και της ψηφιοποίησης της ανθρώπινης ζωής, ένα παιχνίδι μνήμης που ξεκίνησε στην διαδικτυακή ομάδα μας, τη Civitas Rethymnae, θα συνεχιστεί δια ζώσης στο φετινό μας πρώτο -μετά από τριάντα χρόνια – αντάμωμα των αποφοίτων των πανεπιστημιακών σχολών στα Περιβόλια, στο αγαπημένο μας Ρέθυμνο, στις 26 με 30 Ιουλίου 2023».
Από την πλευρά της η Δήμητρα Αποστολοπούλου, απόφοιτη του τμήματος Νηπιαγωγών και από τα πλέον ζωντανά μέλη της οργανωτικής επιτροπής μεταφέρει τον ενθουσιασμό της με τον δικό της ξεσηκωτικό τρόπο τονίζοντας «Στο Ρέθυμνο…Μαζί…Ξανά, μετά από τόσα χρόνια! Ξαναγυρίζουμε!!! Πάντα θα ξαναγυρίζουμε!!! Δεν είχαμε, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να τολμήσουμε την επανασύνδεση!!! Κρατάμε σφιχτά μέσα μας τον ενθουσιασμό της επικείμενης πρώτης συνάντησης για να ζωντανέψουμε όλοι μαζί τα χρόνια της ανεμελιάς στον τόπο που μας ένωσε!!! Γιατί το Ρέθυμνο, το Ρεθυμνάκι όπως συχνά όλοι μας το αποκαλούμε, μας πήρε στην αγκαλιά του και μας δημιούργησε μνήμες κοινές, συναισθήματα έντονα που θα κρατάμε πάντα με θέρμη στην καρδιά μας και μας ένωσε με έναν μοναδικό τρόπο που μόνο εμείς που το έχουμε ζήσει, το γνωρίζουμε!»
Ακόμη και ο λακωνικός Γιάννης Καρακάσης, απόφοιτος του Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης και από τους ανθρώπους που «κρατάνε αναμμένη τη φωτιά» στην Αθήνα με τα ετήσια reunion του δεν μπορεί να αποφύγει τη συναισθηματική φόρτιση και μας «εξομολογείται» ότι «καθώς οι μέρες πλησιάζουν μια αναπάντεχη προσμονή κυριεύει το μυαλό. Τι είναι άραγε αυτό που μας δένει και έχει αναστατώσει τόσο την καθημερινότητα μας; Δεν είναι βουτιά στο παρελθόν. Είναι η συνέχεια των φοιτητικών μας χρόνων, η γλυκιά νοσταλγία της όμορφης δημιουργικής νιότης μας, τα όνειρα που έγιναν ή δεν έγιναν πραγματικότητα, η τρέλα που συντρόφευε την ηλικία μας, η κοινή μας ζωή με τις χαρές, την ανεμελιά, τους έρωτες, τις δυσκολίες. Τίποτα το στημένο και προγραμματισμένο. Είναι όλα αυτά που θα θέλουμε να ζήσουν τα παιδιά μας ως φοιτητές. Επιστρέφουμε για λίγες μέρες ρομαντικοί σε μια άλλη εποχή προσδοκώντας να ανασύρουμε γλυκές αναμνήσεις που θα μας συντροφεύουν στα υπόλοιπα μας χρόνια».
Η Λίτσα Μπούκα, απόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας και από τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής που με λίγα λόγια ξέρει να βάζει το πλαίσιο αλλά και να μην απομαγεύει αυτά που έρχονται. θεωρεί ότι «η «κάθοδος» είναι σαν μεγάλο συλλογικό πείραμα και μ’ αρέσουν αυτά. Δεν ξέρω τι ακριβώς περιμένω, όμως σίγουρα θέλω να είμαι εκεί. Ή απλά, θέλω να γυρίσω για άλλη μια φορά, μαζί με τους φίλους μου».
Ο Ηλίας Παπαχατζής, απόφοιτος και αυτός του τμήματος Φιλολογίας, από τις παλιές φουρνιές των φοιτητών στο Ρέθυμνο και παρών σε καθετί ζωντανό και εύγευστο, μας υπενθυμίζει ότι «είναι μια ευκαιρία να νιώσουμε, να θυμηθούμε, να πιούμε, να χορέψουμε, να σκεφτούμε, να αναλογιστούμε, να ανασυνταχτούμε… και κυρίως να μοιραστούμε μετά από χρόνια σκέψεις και εμπειρίες με όσους/όσες ζήσαμε μαζί – αλλά και με όσους θα μπορούσαμε να ζήσουμε μαζί – σ’ έναν υπέροχο τόπο, το Ρεθυμνάκι. Έναν τόπο που μας σημάδεψε βαθιά σε όλη τη ζωή μας».
Ο Κώστας Βώρος, απόφοιτος του Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης και ένας από τους μουσικούς των κομπανιών των παλαιών συμφοιτητών πρόσθεσε κι αυτός τη συναισθηματική λεκτική μελωδία του, επισημαίνοντας ότι «από καιρό το μαγειρεύαμε… Και τελικά το αποφασίσαμε… Και το οργανώσαμε… Νιώθω μεγάλη συγκίνηση και ανυπομονησία εν όψει της μεγάλης επιστροφής να ξαναβρεθούμε με παλιούς συνοδοιπόρους στα ίδια μέρη… Είναι ένα ταξίδι στη μνήμη, αλλά και αναστοχασμός πάνω στην ίδια την ύπαρξη μας εντέλει. Προσπαθώ να είμαι προετοιμασμένος για όλα τα ενδεχόμενα… Τα υπόλοιπα από κοντά!».
Ο Ευθύμης Καρουζάκης, απόφοιτος και αυτός του ΦΚΣ, που εγκαταστάθηκε στο Ρέθυμνο, από τα πιο ενεργά μέλη της ομάδας μας μίλησε για τη Νότα του που έφυγε πρόωρα για τις «νότες» της κοινής ζωής μας, που μας συντροφεύουν μέχρι και σήμερα μ’ έναν βιωματικό και συγκινησιακό τρόπο λέγοντας:
«Όχι…δεν είμαστε καλύτεροι άνθρωποι από τους φοιτητές των άλλων πανεπιστημίων και των άλλων γενεών. Ήταν ο χώρος και ο χρόνος που μας έφεραν κοντά. Το Ρέθυμνο, μια μικρή πόλη που έπρεπε εμείς να της δίνουμε ζωή, ιδιαίτερα στη δύσκολη καθημερινότητα του χειμώνα. Ήμασταν τρεις χιλιάδες άνθρωποι που κουτουλούσαμε ο ένας τον άλλο όλη μέρα. Ήμασταν ακόμα στους τελευταίους κυματισμούς της μεταπολίτευσης και ζούσαμε μέσα στις κοινωνικές επιστήμες. Οι καθηγητές μας ήταν σπουδαίοι, αρκετά νέοι, με νέες ιδέες και κυρίως κοντά μας. Οι κινητοποιήσεις επίσης, οι κόντρες, οι συνελεύσεις, η φωλιά της βιβλιοθήκης… Συνεχώς μαζί. Όλα αυτά μας έκαναν κοινότητα».
«Ναι ήμασταν ένα ποτάμι που ξεκίνησε το ’77 αλλά συνέχισε με όνομα, ταυτότητα και παράδοση. Ήμασταν ένα χωριό μέσα στον χρόνο, μια κοινή καταγωγή. Όταν πήγα στην Αγγλία, γίναμε κολλητοί με τον Χρήστο, που τρωγόμασταν στις συνελεύσεις… Όταν πήγα φαντάρος πάνω κάτω κρεβάτι με τον Γρηγόρη, όταν αρρώστησε η Νότα και πήγαμε στο Παρίσι όλο το «Ρέθυμνο» του Παρισιού δίπλα μας… ο Νίκος, ο Δημήτρης, ο Πασχάλης, η Έλενα, η Βίκυ και ο τότε άντρας της ο Γιάννης για να μας βοηθήσουν… έκαναν βάρδιες για να μας πηγαίνουν βόλτες. Ήμαστε κάτι σαν Ανωγειανοί χωρίς μαύρα πουκάμισα, αλλά με το χωριό τους κοντά στα σύννεφα… Στην αόρατη κοινότητα μας στα σύννεφα».
Για το τέλος αφήσαμε το «βαρύ πυροβολικό», τον κατεξοχήν εμπνευστή της ιδέας και βασικό διαχειριστής της διαδικτυακής μας κοινότητα Civitas Rethymnae, Νίκο Ζαρταμόπουλο, απόφοιτο του ΦΚΣ, καταφέρνει με τα λόγια του να ανακατεύσει με επιτυχία όπως πάντα, εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα, λογική και επιθυμίες αποτυπώνοντας με τον δικό του «πληθωρικό» τρόπο – τέχνη που την γνωρίζει καλά ήδη από τα αμφιθέατρα του Ρεθύμνου: «Αμετανόητοι νοσταλγοί της πρώτης εικοσαετίας της φοιτητικής ζωής στο Ρέθυμνο αλλά και ορκισμένοι αντίπαλοι κάθε γλυκερής αναπόλησης (που προσγειώνουν τους πρώτους) ένωσαν όλοι τις δυνάμεις τους στην Οργανωτική Επιτροπή με έναν κοινό στόχο: Να καταπολεμήσουν την αμνησία, να απολαύσουν, να συγκινηθούν, να γελάσουν με παλιά γνωστά πρόσωπα και με τις κοινές τους μνήμες και να αναρωτηθούν: τι μένει βρε παιδιά από όλα αυτά;».
«Θέλησαν να κάνουν, όχι απλά ένα ακόμα «ρηγιούνιον», μια συνάντηση με φαγητό, μουσική και σκόρπιες σύντομες κουβέντες και χαμόγελα, αλλά κάτι μεγαλύτερο. Ξέρουν ότι, αν και ανήκουν σε περίπου τέσσερις διαφορετικές φοιτητικές γενιές τους ενώνουν πολλά πράγματα, το έχουν διαπιστώσει τόσα χρόνια από τις ανταλλαγές και τις συναντήσεις τους μέσω της διαδικτυακής σελίδας στο φέισμπουκ Civitas Rethymnae (Log in or sign up to view).
Ξέρουν επίσης ότι – με όλα τα στραβά και τις δυσκολίες του – ο βίος τους σε αυτή την πόλη κάπου έχει αφήσει ένα στίγμα. Το μαρτυρούν και οι τόσοι Ρεθεμνιώτες που στάθηκαν πάντοτε δίπλα στους φοιτητές, που τους άνοιξαν τα σπίτια, τα μαγαζιά, τους συλλόγους, τις στήλες των εφημερίδων, τα ερτζιανά τους κύματα, τις πολιτιστικές τους ομάδες… Το μαρτυρούν οι τόσοι και τόσοι Ρεθεμνιώτες που νοιάζονταν για τον φοιτητόκοσμο, που αξιοποίησαν τον δυναμισμό και την παρουσία του για να κάνουν όμορφα και δημιουργικά πράγματα και που τώρα περιμένουν πώς και πώς την άφιξη αυτών των αναπάντεχων και παράξενων επισκεπτών.
Στη συνάντηση αυτή λοιπόν, επί πέντε συνεχόμενες μέρες θα ανασυγκροτηθεί κάπου αυτή η ιδανική Civitas Rethymnae, αυτή η «Ρεθεμνιώτικη Πολιτεία» που έπλασαν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες των πανεπιστημιακών σχολών Ρεθύμνου στις καρδιές τους πριν πολλά χρόνια.
Το πλήθος τους – που θα είναι ανάλογο …γενικής συνέλευσης, μιας και αναμένονται μαζί με τους συνοδούς τους άνω των 500 ατόμων να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις και καταφθάνουν από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό – θα τους κάνει ίσως να νιώσουν για λίγο όχι ξένοι και τουρίστες, αλλά κάτοικοι Ρεθύμνου ξανά.
«Κοντολογίς αυτό που θα γίνει θα είναι ένα μεγάλο πείραμα. Ένα πείραμα με συζήτηση, συγκίνηση, γέλιο, τραγούδι και χορό. Τι άραγε θα βγάλει το πείραμα αυτό; Τι θα αφήσει; Ας το παρακολουθήσουμε! Αν μη τι άλλο ίσως μας δώσει περισσότερο θάρρος και τόλμη να πραγματοποιούμε ακόμη και τα πιο τρελά όνειρά μας…».
Κι όσο για μένα, δεν έχω να προσθέσω τίποτα παραπάνω. Απλώς, να ευχαριστήσω όλους όσοι συνέβαλαν στο να φτάσουμε ως εδώ. Μου φτάνει που στη διάρκεια πέντε ημερών θα συναντηθεί στο σημερινό Ρέθυμνο τα παρελθόν, το παρόν και το μέλλον που δημιουργούν οι ισχυροί δεσμοί που χτίστηκαν σ’ αυτή την όμορφη γωνιά της γης με αφορμή κάτι τόσο σημαντικό όσο οι σπουδές μας…
*Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος – ιστορικός