Συρρίκνωση του μαθητικού δυναμικού στα σχολεία της ενδοχώρας καταγράφεται την τελευταία πενταετία, όπως αποτυπώνεται από τα στοιχεία των διευθύνσεων Εκπαίδευσης του νομού, γεγονός που αποδίδεται είτε στο δημογραφικό ζήτημα είτε σε μετακινήσεις των μαθητών σε σχολικά συγκροτήματα διαφορετικής περιοχής.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να εντοπίζεται στο γυμνάσιο Συβρίτου και στο γυμνάσιο Κράνας. Για το μεν πρώτο η μείωση των μαθητών φαίνεται να οφείλεται στην απουσία παιδιών, ενώ για το γυμνάσιο Κράνας φαίνεται πως η συρρίκνωση του μαθητικού πληθυσμού γίνεται κατ’ επιλογή, αφού οι μαθητές (ή οι γονείς τους) επιλέγουν γειτονικά σχολικά συγκροτήματα για τη φοίτησή τους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία συνολικά ο μαθητικός πληθυσμός στα γυμνάσια και τα λύκεια του νομού ανέρχεται σε 6.492 μαθητές.
Από αυτούς, η συντριπτική πλειοψηφία 5.137 (79%) είναι μαθητές σε σχολεία του δήμου Ρεθύμνου. Ακολουθεί ο δήμος Μυλοποτάμου με 794 μαθητές (12%), ο δήμος Ανωγείων με 251 μαθητές (4%) και Αγίου Βασιλείου με 228 (4%) και ο δήμος Αμαρίου με 82 μαθητές (1%).
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη με θέμα «Συνεργασίες, υποστήριξη και προοπτικές στις σχολικές μονάδες της ΔΔΕ Ρεθύμνου». Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τη διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Ρεθύμνου και φιλοξενήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του 5ου γυμνάσιου Ρεθύμνου (Αρσάνιο γυμνάσιο) στο Σφακάκι.
Ιδιαίτερη αναφορά στη διάρκεια της ημερίδας έγινε στο γυμνάσιο Κράνας Μυλοποτάμου. Εκεί όπως αποτυπώνουν τα στοιχεία ο μαθητικός πληθυσμός βαίνει μειούμενος χρόνο με τον χρόνο. Ειδικότερα, το σχολικό έτος 2018-2019 στο σχολείο φοιτούσαν 27 μαθητές, το σχολικό έτος 2019-2020 23 μαθητές, το έτος 2020-2021 22 μαθητές, το έτος 2021-2022 ο αριθμός των μαθητών παρέμεινε σταθερός στους 22 και φέτος φοιτούν 24 μαθητές.
Στο γυμνάσιο Συβρίτου η εικόνα με το μαθητικό δυναμικό έχει ως εξής: Το σχολικό έτος 2018-2019 φοιτούσαν στο σχολείο 25 μαθητές, το έτος 2019-2020 ο αριθμός των μαθητών αυξήθηκε στους 28 το έτος 2020-2021 έφτασε τους 32 το σχολικό έτος 2021-2022 τους 25 και φέτος οι μαθητές ανέρχονται σε 29.
Στο γυμνάσιο Φουρφουρά, το σχολικό έτος 2018-2019 οι μαθητές ήταν 33, το έτος 2019-2020 οι μαθητές 30 το έτος 2020-2021 οι μαθητές ανήλθαν σε 26, το έτος 2021-2022 ο αριθμός τους ανήλθε σε 24 και φέτος στο σχολείο φοιτούν 23 μαθητές.
Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τα δημοτικά σχολεία των δήμων Αμαρίου και Μυλοποτάμου η κατανομή του μαθητικού πληθυσμού έχει ως εξής:
Δημοτικό σχολείο Αξού: 16 μαθητες
Δημοτικό σχολείο Ζωνιανών: 93 μαθητες
Δημοτικό σχολείο Καλύβου: 20 μαθητες
Δημοτικό σχολείο Λιβαδείων: 63 μαθητες
Δημοτικό σχολείο Αποστόλων: 47 μαθητες
Δημοτικό σχολείο Πλατάνου: 20 μαθητές
Δημοτικό σχολείο Φουρφουρά: 33 μαθητες
Από τα στοιχεία προκύπτει ότι πολλοί μαθητές δεν συνεχίζουν στο γυμνάσιο της περιοχής.
Χαρακτηριστικά από τους 25 μαθητές της έκτης δημοτικού των σχολείων Αξού (4), Ζωνιανών (15), Καλύβου (2), Λιβαδείων (4) μόλις οι εννέα συνεχίζουν στο γυμνάσιο Κράνας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μαθητές του δημοτικού σχολείου Ζωνιανών συνεχίζουν στο γυμνάσιο Ανωγείων.
Σχολιάζοντας την παραπάνω εικόνα ο διευθυντής Β/θμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου Μανούσος Μαραγκάκης, ανέφερε:
«Παρατηρείται μείωση του μαθητικού δυναμικού στην ύπαιθρο περισσότερο. Το μαθητικό δυναμικό της πόλης δείχνει να πιέζει τα σχολεία της πόλης. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι τα δημοτικά κυρίως που τροφοδοτούν τα γυμνάσια στη Σύβριτο και στην Κράνα, δεν έχουν τέτοιο μαθητικό δυναμικό, κάτι που δείχνει πως στο μέλλον θα προκύψει πρόβλημα στη συνέχιση της λειτουργίας για τα σχολεία της Κράνας και της Συβρίτου.
Το 80% περίπου των μαθητών του νομού είναι μαθητές του δήμου Ρεθύμνου. Το υπόλοιπο 20% είναι από την ενδοχώρα και μειώνεται χρόνο με τον χρόνο. Επίσης μειώνεται περισσότερο σε σχολεία των δημοτικών τα οποία τροφοδοτούν ουσιαστικά την Κράνα και τη Συβρίτο. Οπότε μελλοντικά η Κράνα και η Σύβριτος θα έχουν πρόβλημα (τη μεθεπόμενη χρονιά). Το πρόβλημα νομίζω είναι δημογραφικό κυρίως στη Σύβριτο, η οποία δεν έχει καθόλου μεταγραφές, σε αντίθεση με το γυμνάσιο Κράνας που έχει μεταγραφές. Δηλαδή στο γυμνάσιο Συβρίτου τα παιδιά είναι στο δημοτικό, είναι και στο γυμνάσιο. Αν είναι απόφοιτοι του δημοτικού π.χ. εννέα παιδιά – παραπάνω δεν είναι – της Αγ. Φωτεινής, τα ίδια παιδιά θα πάνε και στη 1η γυμνασίου. Απλά είναι μικρός ο αριθμός. Το πρόβλημα είναι στην Κράνα που είναι ναι μεν περισσότερα, αλλά δε πηγαίνουν σχολείο Ανώγεια, Πάνορμο ή Γαράζο. Δηλαδή τα δημοτικά έχουν τη δύναμη να υποστηρίξουν την Κράνα, αλλά δεν μένουν στην Κράνα, δεν υπάρχει ενδιαφέρον να παραμείνουν εκεί καθώς οι γονείς τους τα μετακινούν σε άλλα σχολεία».
Και κατέληξε ο κ. Μαραγκάκης, λέγοντας πως: «Στην ενδοχώρα θα δούμε σε κάποια χρόνια να κλείνουν σχολεία. Το δημογραφικό επηρεάζει. Αυτήν τη στιγμή λειτουργούν σε επίπεδο δευτεροβάθμιας στο Αμάρι δύο γυμνάσια και ένα λύκειο. Δεν βλέπω ότι θα μπορέσουν να κρατηθούν στο μέλλον. Για παράδειγμα στη Σύβριτο της Αγ. Φωτεινής τα παιδιά της 1ης δημοτικού και της 3ης δημοτικού είναι γύρω στα 8-10, δεν περνούν τη δεκάδα εύκολα. Αυτό σημαίνει ότι έχουν σταθεροποιηθεί εκεί. Μετά από έξι χρόνια τα παιδιά του δημοτικού θα είναι γύρω στα 7-8 για το γυμνάσιο. Η Κράνα και η Σύβριτος μελλοντικά λόγω του δημογραφικού θα κλείσουν, κυρίως η Σύβριτος. Αλλά και η Κράνα, από τη μια το δημογραφικό και από την άλλη οι επιλογές των γονέων που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι τεκμηριωμένες, αυτό δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στη μελλοντική λειτουργία της Κράνας».
Οι μαθητές της ενδοχώρας που φοιτούν στο 1ο ΕΠΑΛ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου οι μαθητές που μεταφέρονται δωρεάν στο 1ο ΕΠΑΛ ανέρχονται σε 410. Από αυτούς οι 66 είναι από τον δήμο Αγίου Βασιλείου, οι 18 από το Αμάρι ένας από τα Ανώγεια 47 από τον Μυλοπόταμο, 264 από τον δήμο Ρεθύμνου και 14 από τον Αποκόρωνα.
Αντίστοιχα στο 2ο ΕΠΑΛ από τον δήμο Αγίου Βασιλείου μεταφέρονται έξι μαθητές, από τον Μυλοπόταμο δύο, από τον δήμο Ρεθύμνου 117 και 14 από περιοχές του Αποκόρωνα Χανίων.
Σύμφωνα με τον διευθυντή Β/θμιας Μανούσο Μαραγκάκη οι 44 μαθητές που έρχονται από τον Μυλοπόταμο δεν δημιουργούν το πρόβλημα του υπερπληθυσμού που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στο 1ο Επαγγελματικό λύκειο στο οποίο φοιτούν πάνω από 700 μαθητές.
Σχετικά με το θέμα ο κ. Μαραγκάκης, εξηγεί: «Στη διάρκεια της ημερίδας υπήρξε ένα ερώτημα ως προς τα σχολεία εάν, ο υπερπληθυσμός του 1ου ΕΠΑΛ προκύπτει από μαθητικό δυναμικό το οποίο έρχεται από τον Μυλοπόταμο. Από τον έλεγχο που έγινε, διαπιστώθηκε ότι μόνο 46 μαθητές, περίπου είναι από τον Μυλοπόταμο. Οπότε δεν προκύπτει ο υπερπληθυσμός εξαιτίας του Μυλοποτάμου. Το μαθητικό δυναμικό της πόλης δείχνει να πιέζει τα σχολεία της πόλης. Αυτήν τη στιγμή υπάρχει το ενδεχόμενο να πάμε σε διπλή βάρδια στην επαγγελματική εκπαίδευση. Η ζήτηση στην επαγγελματική εκπαίδευση προκύπτει είτε από ενδιαφέρον ή αλλαγή στάσης των γονέων απέναντι στην επαγγελματική εκπαίδευση. Οπότε η αλλαγή στάσης είναι ένας λόγος που δημιουργείται ζήτηση για να φοιτήσουν τα παιδιά στην επαγγελματική εκπαίδευση. Όλο και περισσότεροι γονείς επιλέγουν την επαγγελματική εκπαίδευση. Από την άλλη, υπάρχουν παιδιά από τα επαρχιακά σχολεία που θέλουν την επαγγελματική εκπαίδευση για λόγους επαγγελματικής αποκατάστασης».
Σημειώνεται ότι φέτος στο 1 ο ΕΠΑΛ φοιτούν περίπου 780 μαθητές και στο 2ο ΕΠΑΛ περίπου 200 μαθητές και στο ΕΠΑΛ Γαράζο 50.
Όπως τόνισε ο κ. Μαραγκάκης στο ΕΠΑΛ Γαράζου υπάρχει εδώ και τρία χρόνια εγκεκριμένη ειδικότητα καθηγητής Πληροφορικής η οποία δεν λειτουργεί γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τους μαθητές: «Αυτήν τη στιγμή συζητάμε να δώσουμε περισσότερες ειδικότητες στο ΕΠΑΛ Γαράζου, προκειμένου να μείνουν οι μαθητές εκεί. Έχουμε τον εγκεκριμένο τομέα πληροφορικής και τρία χρόνια δεν μπορεί να λειτουργήσει γιατί δεν υπάρχουν μαθητές. Δεν υπάρχει ενδιαφέρον των μαθητών να σπουδάσουν πληροφορική που είναι εγκεκριμένος τομέας και δεν έχει μαθητές. Για να λειτουργήσει πρέπει να εμφανίσει και μαθητές. Μαθητές δεν υπάρχουν. Έχει ειδικότητες Γεωπονίας, δεν υπάρχει ιδιαίτερη ζήτηση, παρόλο που είναι για την περιοχή εκεί προϋπόθεση για να ξεκινήσει το ΕΠΑΛ να βάλει έναν τομέα Γεωπονίας, έχει τομέα Υγείας-Πρόνοιας και ηλεκτρολογίας. Αυτοί οι 50 μαθητές μαζεύονται σε ειδικότητες που σπάνε μετά. Για παράδειγμα αν έχει στη 2η τάξη οκτώ παιδιά, τα τέσσερα θα πάνε σε μια ειδικότητα ή θα πάνε και τα οκτώ σε μια ειδικότητα και δεν θα λειτουργήσει η άλλη γιατί δεν έχει μαθητικό δυναμικό».
Όπως πρόσθεσε χρειάζονται προϋποθέσεις για να μπορέσουν να λειτουργήσουν τα επαγγελματικά σχολεία. Αναφέρθηκε δε και στο πρόβλημα που υπάρχει στο Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό γυμνάσιο – λύκειο Ρεθύμνου.
«Εμείς έχουμε ζητήσει ίδρυση νέου τομέα στη θέση αυτού που καταργήθηκε, στο ΕΝΕΓΥΛ. Αναφερομαι στον τομέα Οικονομίας – Διοίκησης, γιατί τα παιδιά έχουν προοπτική σε αυτόν τον τομέα με ειδίκευση στον τουρισμό. Έχουν περισσότερες προοπτικές να εργαστούν στον τουριστικό τομέα συγκριτικά με τους άλλους. Πέρασε από σχολικό συμβούλιο, οι γονείς το δέχτηκαν. Οι γονείς συζήτησαν αυτήν την παράμετρο, δέχτηκαν και εισηγήθηκε το σχολείο να γίνει αυτός ο τομέας. Το εισηγηθήκαμε και εμείς, πέρασε από το δημοτικό συμβούλιο, πέρασε και από την περιφέρεια. Οπότε πάει στο υπουργείο, θα το έχουμε από κοντά και εκτιμώ ότι θα ιδρυθεί ο τομέας αυτός στο ΕΝΕΕΓΥΛ, γιατί πρέπει σε αυτά τα παιδιά να δίνουμε και επαγγελματική προοπτική. Τον Μάρτιο θα έχουμε απάντηση».
Παράλληλα ο κ. Μαραγκάκης συμπλήρωσε ότι πέρυσι δεν ιδρύθηκε κανένας τομέας επαγγελματικής εκπαίδευσης. Καθώς όπως είπε η βαρύτητα δόθηκε στα πρότυπα επαγγελματικά σχολεία. «Τα Χανιά και το Λασίθι έχουν πρότυπα επαγγελματικά και ιδρύθηκαν νέοι τομείς, νέα σχολεία, νέες ειδικότητες στο πειραματικό. Εμείς δεν είχαμε ζητήσει πρότυπο, αν είχαμε ζητήσει δεν ξέρω αν γινόταν περισσότερα από δύο πρότυπα σχολεία στην Κρήτη».
Στη διάρκεια της ημερίδας τα θέματα που παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν αφορούσαν στις σχολικές μεταβολές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά τα επόμενα σχολικά έτη, στην εξέλιξη του μαθητικού δυναμικού, καθώς και στη διασύνδεση των κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων με τους συντονιστές και το υποστηρικτικό προσωπικό των ΣΔΕΥ. Επιπλέον, παρουσιάστηκε ο χάρτης χωροταξικής κατανομής μαθητών των σχολικών μονάδων, ο οποίος έχει αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα της ΔΔΕ Ρεθύμνου (https://dide.reth.sch.gr) και περιέχει στοιχεία για διευκόλυνση γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών.
Τη συζήτηση συντόνισε ο διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου κ. Μανούσος Μαραγκάκης και συμμετείχαν οι διευθύντριες και οι διευθυντές των γυμνασίων και λυκείων του νομού Ρεθύμνης, καθώς και ο προϊστάμενος Εκπαιδευτικών Θεμάτων κ. Παναγιώτης Αντωνιάδης.
Χαιρετισμό απηύθυναν ο περιφερειακός διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης κ. Εμμανουήλ Καρτσωνάκης, ο διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου κ. Λάμπρος Καρβούνης και οι πρόεδροι των δημοτικών επιτροπών Παιδείας κ. κ. Γεώργιος Γεωργαλής (Δήμος Ρεθύμνου), Αντώνιος Τσουρδαλάκης (Δήμος Αγ. Βασιλείου) και Εμμανουήλ Ψαρουδάκης (Δήμος Αμαρίου).
Επίσης, στην εκδήλωση παρευρέθηκε η προϊστάμενη της Νομικής Υπηρεσίας της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κρήτης κ. Καλλιόπη Θεοδοσάκη, η οποία ανέπτυξε και παρουσίασε θέματα Εκπαιδευτικής Νομοθεσίας και Παιδαγωγικών Μέτρων.
