Προγραμμάτιζα καιρό να επισκεφτώ το μέρος που ο «άνθρωπος» έπαψε να λέγεται και να είναι «άνθρωπος». Δεν τα κατάφερα ούτε αυτή τη φορά. Ωστόσο ακριβώς εκείνη τη στιγμή τα κατάφερε ένα προσφιλές πρόσωπο που άρτι αφιχθείσα από αυτό ακριβώς το μέρος θέλησα να το «εκμεταλλευτώ» με μία συζήτηση βραχεία, που ζήτησα να την καταγράψω κάτι που αποδέχτηκε με προθυμία, αμεσότητα και ευγένεια…
Η Γεωργία στα πρώτα μόλις χρόνια της τέταρτης δεκαετίας της ζωής της, ο ορισμός της αυτοδημιούργητης γυναίκας, κάτοχος πανεπιστημιακού και μεταπτυχιακού τίτλου, εργαζόμενη στον τομέα της – Πληροφορική – ζει εντελώς ανεξάρτητη έχοντας πάρει τη ζωή ολοκληρωτικά στα χέρια της.
Η Γεωργία είναι από τους ανθρώπους με ιδιαίτερες κοινωνικές ευαισθησίες και προβληματισμούς, διαρκώς «ψάχνει» και «ψάχνεται», νιώθει ανήσυχη για τη διαμορφούμενη κοινωνική και πολιτική κατάσταση και συμμετέχει ενεργά σε δράσεις και κινητοποιήσεις. Κατέγραψα τη συζήτησή μας όπως ακριβώς διαμείφθηκε…
- Η επίσκεψή σου στο Άουσβιτς ήταν προγραμματισμένη ή προέκυψε σαν μέρος κάποιας εκδρομής;
«Έκανα ένα ταξίδι στην Πολωνία με κύριο σκοπό να επισκεφτώ το Άουσβιτς».
- Πριν βρεθείς στον συγκεκριμένο χώρο είχες διαβάσει ντοκουμέντα από τα χρόνια λειτουργίας του ή ήταν η πρώτη επαφή σου με το ιστορικό πλαίσιο της περιόδου;
«Είχα λίγες βασικές πληροφορίες σχετικά με το μέρος. Είχα δει ένα βίντεο με κάποιες μαρτυρίες, κάποια ντοκιμαντέρ, αλλά δεν γνώριζα πολλές λεπτομέρειες τις οποίες τις έμαθα κατά τη ξενάγηση ή από ταινίες που είδα αφού επέστρεψα».
- Την ξενάγηση θα την χαρακτηρίζατε ως αυστηρά «επαγγελματική» ή υπήρχε συναισθηματική φόρτιση κατά τη διάρκειά της;
«Φυσικά και υπήρχε συναισθηματική φόρτιση. Το θεωρώ αδύνατο να βρίσκεσαι σε αυτό το μέρος, να βλέπεις τα ρούχα, τα παπούτσια και όλα αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τις μαρτυρίες και να μην αντιδράς συναισθηματικά. Πόσο μάλλον, όταν ο ξεναγός σου παραθέτει μαρτυρίες από επιζώντες και εσύ εκεί μπορείς να το κάνεις εικόνα, να γίνεται αυτόματα ενός είδους «αναπαράσταση» που είναι πραγματικά συγκλονιστικό ως εμπειρία».
- Αν σου ζητούσα να μου αναφέρεις τα τρία ισχυρότερα συναισθήματα που ένιωσες κατά τη διάρκεια της επίσκεψής σου ποιά θα αξιολογούσες ως εντονότερα;
«Θλίψη, Συγκίνηση, Αγανάκτηση».
- Θα πρότεινες μια επίσκεψη στο Άουσβιτς και για ποιούς λόγους;
«Ναι. Μόνο όταν πας εκεί μπορείς να «νιώσεις» το μαρτύριο που βίωσαν τόσες ψυχές γιατί ήταν – κατά κύριο λόγο – Εβραίοι. Εβραίοι, δηλαδή πίστευαν σε μια άλλη θρησκεία! Μπορεί να το χωρέσει αυτό ο ανθρώπινος νους; Ίσως αν μπορούσε δεν θα συνεχίζονταν μέχρι και σήμερα αυτές οι πρακτικές και οι άρρωστες ιδεολογίες. Γιατί μπορεί πλέον να μην σκοτώνουν τον άνθρωπο με διαφορετικό χρώμα, διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις κτλ. αλλά σίγουρα του οπλίζουν το χέρι. Αν επισκεφτούμε αυτό τον χώρο και αναλογιστούμε τι πραγματικά έγινε εκεί, πόσος κόσμος έχασε τη ζωή του και για ποιο λόγο φυσικά, αλλά κυρίως με ποιο φρικτό τρόπο, ίσως ο κόσμος μας γίνει καλύτερος. Ίσως βάλουμε όλοι το λιθαράκι μας ώστε τα παιδιά μας τουλάχιστον να έχουν ένα καλύτερο και «ελεύθερο» μέλλον».
- Πιστεύεις ότι όσα είδες στο Άουσβιτς, αποτελούν παρελθόν για την ανθρωπότητα ή έκανες κάποιες άλλες σκέψεις για τα παρόντα ή τα μελλούμενα;
«Όλα έχουν να κάνουν από ποια οπτική κοιτάζεις τα πράγματα. Παρελθόν που έχει ξεχαστεί δεν νομίζω ότι μπορεί να είναι. Δεν μπορεί να εξοντώθηκαν πάνω από 2.500.000 άνθρωποι «έτσι» και να μην το θυμόμαστε, να μην το ξέρουμε. Αλλά αν πάρεις μια απόσταση και αρχίσεις να παρατηρείς τον κόσμο του σήμερα, είναι μάλλον σαν να μην έγινε ποτέ. Δεν μάθαμε από τα ανθρώπινα λάθη και εξακολουθούμε να βάφουμε τα χέρια μας με αίμα. Είτε αυτό ονομάζεται πόλεμος, είτε δολοφονία-γυναικοκτονία, είτε bulling που οδηγεί σε αυτοχειρία. Τότε ναι, λες μάλλον ο κόσμος ξέχασε τι του έκαναν χθες. Τι έκαναν στους γονείς του, στους παππούδες του. Πόσα παιδιά – μωρά δεν πρόλαβαν να μεγαλώσουν, δεν πρόλαβαν να ζήσουν».
- Πώς εξηγείς την ύπαρξη αυτών των ιστορικών μνημείων στα οποία η πρόσφατη Ιστορία παραμένει ζωντανή με την αναβίωση του εθνικισμού στην Ευρώπη και τη δράση ανθρώπων που εμφορούνται από «ιδέες» ανάλογες των φασιστικών και ναζιστικών;
«Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Το μυαλό το δικό μου δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι μπορεί να με «πειράζει» ο γείτονας μου επειδή είναι από άλλη χώρα, πιστεύει σε άλλη θρησκεία, έχει διαφορετική σεξουαλικότητα, είναι άλλο φύλο, υποστηρίζει άλλη αθλητική ομάδα και πόσα άλλα. Ο φανατισμός και βία για εμένα δεν είναι αποδεκτά. Η δική σου ελευθερία σταματάει εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου. Δεν έχεις κανένα μα κανένα δικαίωμα να τον ξυλοκοπήσεις, να του αφαιρέσεις τη ζωή. Δυστυχώς όμως η δική μας χώρα ευνοεί αυτές τις καταστάσεις. Δεν τις αποτρέπει, δεν τις τιμωρεί».
- Μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψής σου, υπήρξε χρόνος περισυλλογής για όσα είδες και άκουσες ή θέλησες να τα προσπεράσετε για να μην επιβαρυνθεί η ψυχολογική σου κατάσταση;
«Φυσικά και υπήρξε περισυλλογή και μου εξήψε το ενδιαφέρον να μάθω περισσότερα. Δύο μέρες μετά την επιστροφή μου ξεκίνησα να βλέπω ταινίες σχετικές με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ήθελα να μάθω περισσότερα. Μήπως και καταφέρω να καταλάβω τους ήρωες και τα τέρατα. Ίσως αν ο καθένας μας άφηνε να επιβαρυνθεί η ψυχολογική του κατάσταση και αναπτυσσόταν η εν συναίσθηση, να μπορούσε να πραγματοποιηθεί το «όνειρο» για ένα καλύτερο αύριο. Η επίσκεψη μου στο Άουσβιτς έτυχε να «πέφτει» με τα γενέθλια μου. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, κλείνοντας τα 33, άφησα ελεύθερο τον εαυτό μου για περισυλλογή, για αυτοκριτική… φτάνοντας στο συμπέρασμα «Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ!».
- Θα συμμετείχες σήμερα σε κάποια εκδήλωση διαμαρτυρίας για τη σφαγή από τους Ισραηλινούς στη Γάζα και πόσο «μπερδεμένη» θα ένιωθες μετά απ’ όσα είδες στο Άουσβιτς;
«Φυσικά και θα συμμετείχα. Το πρόβλημα όμως πλέον είναι πως κάθε μορφής αντίδραση και διεκδίκηση δικαιωμάτων δεν έχει καμία σημασία για τους «μεγάλους», για αυτούς που απευθύνονται.
Δεν ξέρω όπως λες αν νιώθω «μπερδεμένη», αλλά σίγουρα νιώθω απογοητευμένη καθώς οι πολιτικοί προκειμένου να ικανοποιήσουν τα δικά τους συμφέροντα, όλα τα βάζουν πάνω από την ανθρώπινη ζωή και πράττουν βάναυσα και θανάσιμα όπως εκείνα τα φρικτά καθεστώτα του 20ου αιώνα!».
- Σκέφτηκες μετά την εμπειρία σου, αν υπάρχει τελικά Θεός, Δικαιοσύνη, Ανθρωπιά;
«Θεός δεν ξέρω αν υπάρχει, η ανθρωπιά χάνεται μέρα με τη μέρα και η Δικαιοσύνη σίγουρα δεν υπάρχει».
Πριν κλείσουμε την κουβέντα μας με τη Γεωργία τόλμησα να τη ρωτήσω την κάπως αδιάκριτη ερώτηση, αν και σε ποιο βαθμό «πιστεύει». Άμεσα και αυθόρμητα μου είπε ότι θεωρεί πως κάθε άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να πιστεύει σε κάτι ανώτερο. Δηλώνει πως αγνοεί λεπτομέρειες για τις άλλες θρησκείες, αλλά και τη δική μας δεν την έχει μελετήσει ενδελεχώς ώστε να πει με σιγουριά αν την εκφράζει 100%. Θεωρεί πως δεν έχει έρθει ακόμα η ώρα για την «αναζήτηση» αυτή, αλλά δηλώνει πως αν και μάλλον επιφυλακτική με την επίσημη «εκκλησία» νιώθει ότι πιστεύει, δηλώνει πιστή!
Η συζήτηση τέλειωσε με προβληματισμένους και τους δυο μας, ωστόσο χρωστώ ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σ’ αυτήν την κοπέλα γιατί με βοήθησε να δω την οπτική ενός νέου ανθρώπου απέναντι σ’ ένα ιστορικό γεγονός που επιβεβαιώνει τον τίτλο του βιβλίου του Primo Levi «Εάν αυτό είναι άνθρωπος»!
