Πάντα στην λογοτεχνία με γοήτευε η «έκπληξη». Ένα μυθιστόρημα που ο συγγραφέας του αποφασίζει να το εκδώσει ο ίδιος για να ξεδιπλώσει τον εσωτερικό του κόσμο, για να αναδείξει τον αξιακό του κώδικα, για να δοκιμάσει τις αισθητικές λογοτεχνικές φόρμες και ποιος ξέρει για ποιους άλλους λόγους.
Το εξώφυλλο λουσμένο από τα γαλάζια νερά του Λιβυκού, εκεί που η μητέρα της Νεφέλης θα αρνηθεί πεισματικά να ακολουθήσει τον σύζυγό της στο έρεβος του Ποσειδώνα, ενώ στο οπισθόφυλλο εκτενής περίληψη που δεν επιθυμώ να διαβάσω πριν την ανάγνωση του σώματος του κειμένου. Ψυχανεμίζομαι πως οι 400 σελίδες του βιβλίου κρύβουν πολλές εκπλήξεις∙ και δεν έχω άδικο.
Ο Νίκος και η Νεφέλη ένα ζευγάρι που το γέννησε ο αμοιβαίος έρωτας και τους έσμιξε τόσο αρμονικά η θεά-Τύχη και δίπλα σ’ αυτό το ζευγάρι η Σοφία, επιτομή της αληθινής φιλίας, της δοτικής αλληλεγγύης, της αφοσίωσης στο μεγαλειώδες ιδανικό της φιλίας. Παράλληλα ένα ζευγάρι μεταναστών με τον γιο τους τον Τελίμ που είχε την τύχη να έχει δασκάλα και φύλακα-Άγγελο τη Νεφέλη. Μέσα στην τυπική αυτή οικογένεια βασανισμένων ανθρώπων που βρέθηκαν στην Ελλάδα αναζητώντας το καθόλου αυτονόητο δικαίωμα στη ζωή, κρύβεται το μεγάλο «μυστικό», ο μεγάλος «θησαυρός» μιας ζωής ξεχασμένης κάπου στη Μεσόγειο μεταξύ των ακτών της νότιας Κρήτης και αυτών της πόλης του Μακεδόνα στρατηλάτη, την Αλεξάνδρεια των θρύλων.
Αυτές οι ακτές θα σμίξουν και πάλι με τη συμβολή της Θεοδώρας και της Μαγδαληνής που το πείσμα και η αυταπάρνηση της Σοφίας θα οδηγήσουν στην μεγάλη «αποκάλυψη»-λύτρωση για την Νεφέλη και προοικονομώντας με ένα αλιευμένο μενταγιόν κι ένα αλλοιωμένο από τον χρόνο δαχτυλίδι θα συναντήσει τον άνθρωπο που θρηνούσε τόσα χρόνια και δεν είναι άλλος από την …
Ηράκλειο με την αιώνια ενετική γοητεία του, τα Τέρτσα ένας οικισμός που συνδυάζει την άφατη ομορφιά της κρητικής γης και τη φλόγα της απεναντινής Αφρικής, η Αλεξάνδρεια του Φάρου, του μουσείου, της Βιβλιοθήκης μα πιο πολύ των Ελλήνων που άφησαν το ανεξίτηλο και αέναο ίχνος τους, μα πάνω απ’ όλα ο αναγνώστης θα βρει σ’ αυτόν τον μυθιστορηματικό «θησαυρό» όλα εκείνα που ψάχνουμε για να μας επαναπροσδιορίσουν ως ανθρώπους! Η αφοσίωση στον άνθρωπο ανεξαρτήτου καταγωγής, θρησκείας, τάξης, η προσήλωση στον μεγάλο «στόχο», όσο δύσκολος και ανέφικτος κι αν φαίνεται. Ο αληθινός έρωτας κι η αληθινή φιλία στοιχεία που δεν είναι καθόλου δεδομένα στην εποχή μας, πολίτες στη δίνη πολιτικών ανδράποδων που γκρεμίζουν τα οράματα μιας κοινωνίας παραπαίουσας∙ όλα ξεδιπλώνονται στο κείμενο του Ζαχαρία Μαθιουδάκη κατά τρόπο τόσο παραστατικό, όσο ένα κάτοπτρο της ζωής μας.
Μα και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες, το φιλότιμο των Τερτσανών, η γενναιόδωρη γη που γεύονται τους καρπούς της οι ήρωες, η ευγένεια και διακριτικότητα των ηλικιωμένων, οι παραδόσεις που μεγάλωσαν γενιές και γενιές Κρητικών σε απόλυτη αναντιστοιχία με τη σύγχρονη γκαγκστερική και προσβλητική συμπεριφορά μέρους των Κρητικών είναι το φόντο ενός κειμένου που κάνει τον αναγνώστη να το αγαπήσει από την πρώτη ως την τελευταία του σελίδα.
Η γλώσσα διαυγής όσο τα νερά του Λιβυκού, με τους διαλόγους να ζωντανεύουν την σπιρτάδα των Κρητικών και την ευστροφία τους. Τα διαλεκτικά στοιχεία εύκολα προσβάσιμα από οποιονδήποτε αναγνώστη που σπάνια θα ανατρέξει στο «γλωσσάρι» που βρίσκεται στο τέλος του κειμένου.
Συμπερασματικά, η αρτιότητα του συγκεκριμένου μυθιστορήματος είναι ο συνδυασμός όλων των παραπάνω μαζί με το «ξάφνιασμα» του πρωτόλειου που δεσμεύει τον συγγραφέα με ανάλογη συνέχεια στο συγγραφικό του έργο…
* Ο Μιχάλης Τζανάκης είναι φιλόλογος-συγγραφέας
