Νέες προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης για τον τουριστικό κλάδο

Νέα μοντέλα τουριστικής ανάπτυξης με βασικό χαρακτηριστικό την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και τη σύνδεση του επισκέπτη με τη φύση, την ιστορία και τον πολιτισμό ενός τόπου μέσα από ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού αναδεικνύονται τα τελευταία χρόνια, ανοίγοντας νέες προοπτικές στον κλάδο και καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη επανεξέτασής του από το σύνολο των αρμόδιων φορέων.

Τα χρόνια της πανδημίας άλλαξαν τα δεδομένα και έφεραν στο προσκήνιο νέες τάσεις και πρακτικές που εμφανίζουν μεγάλη δυναμική και μπορούν να αποτελέσουν μια ισχυρή επένδυση προς τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, με πολλαπλά οφέλη παράλληλα με τον μαζικό τουρισμού. Η ισορροπία, η συνεργασία αλλά και η αξιοποίηση των νέων ευκαιριών, μπορούν να δώσουν την απαραίτητη ώθηση σε επίπεδο πρωτοβουλιών, ώστε ο τουρισμός να επανεκκινήσει με επίκεντρο το περιβάλλον και τον ίδιο τον άνθρωπο.

Προϋπόθεση όμως είναι οι πολιτικές και πρακτικές που θα συμφωνηθούν να υιοθετηθούν από όλο το φάσμα της τουριστικής βιομηχανίας, αφήνοντας ένα πιο θετικό αποτύπωμα.

Στόχος των νέων μορφών επιχειρηματικότητας, η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου με την ανάδειξη των χαρακτηριστικών ανά περιοχή ώστε ο επισκέπτης να γίνεται πρεσβευτής της Κρήτης, να επιθυμεί την επιστροφή του αλλά και να αναζητά τα προϊόντα της για όσο διάστημα βρίσκεται μακρυά της.

Τα παραπάνω συζητήθηκαν το πρωί του Σαββάτου στη διάρκεια ημερίδας Τουρισμού «Κρητών Φιλοξενείν» με θέμα «Συνέργειες Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης», που διοργάνωσαν ο σύλλογος Ξενοδόχων νομού Ρεθύμνης, το Επιμελητήριο Ρεθύμνης, ο δήμος Ρεθύμνης και η ψηφιακή πύλη Κρητών Επιχειρείν. Την ημερίδα παρακολούθησαν αρχές και φορείς του τόπου, ακαδημαϊκοί και επιχειρηματίες του τουρισμού.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλη Τσακαλάκη. πλέον η στροφή σε βιώσιμες μορφές τουριστικής ανάπτυξης είναι εμφανής και από τις προτιμήσεις των επισκεπτών, για αυτό και όπως αναφέρει είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει μια στρατηγική προς αυτή την κατεύθυνση με τη συνεργασία όλων επιχειρηματιών, πολιτείας και αυτοδιοίκησης:

«Δεν είναι μόνο οι tour operators, δεν είναι μόνο οι ξενοδόχοι, δεν είναι οι ατζέντηδες και οι κάθε λογής επιχειρηματίες που έχουν ευαισθητοποιηθεί σε αυτόν τον τομέα. Πάνω από όλα είναι οι πελάτες μας, οι οποίοι ζητούν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Βλέπετε έχει επηρεαστεί το περιβάλλον και έχουμε όλα αυτά τα ευτράπελα που συναντούμε τα τελευταία χρόνια με την ενεργειακή κρίση, η οποία είναι καθόλα ανησυχητική. Γι’ αυτό λοιπόν και οι tour operators στις όποιες παρουσιάσεις κάνουν, πρόσφατα είχαμε παρουσίαση στο Ηράκλειο από Εγγλέζο tour operator και στα Χανιά, για το ίδιο θέμα μιλάνε όλοι. Δεν μπορούμε, λοιπόν, εμείς να μείνουμε αμέτοχοι» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά της η αντιδήμαρχος τουρισμού του δήμου Ρεθύμνου Πέπη Μπιρλιράκη, αναφέρθηκε στη σημασία των συνεργειών για την επόμενη μέρα στον κλάδο, που δεν είναι άλλη από τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, κάτι που όπως επισήμανε για τον δήμο Ρεθύμνου αποτελεί προτεραιότητα:

«Η επόμενη μέρα, είναι ο βιώσιμος τουρισμός και η βιώσιμη ανάπτυξη γενικώς. Είναι οι συνέργειες που γίνονταν στον δήμο Ρεθύμνης και θα γίνονται. Εδώ πρέπει να τονίσω ότι από όταν αναλάβαμε ως δημοτική αρχή ξεκινήσαμε με μια βασική συνέργεια, φτιάξαμε την επιτροπή τουριστικής ανάπτυξης η οποία έφερε όλους τους επαγγελματίες του τουρισμού στο ίδιο τραπέζι και έγινε το βασικό όχημα συμβουλευτικό και υλοποίησης σχεδιασμού του τουρισμού προς το δημοτικό σύστημα και στον δήμαρχο τον ίδιο. Άρα από το 2007 μέχρι σήμερα δεν έχουμε σταματήσει να συνεργαζόμαστε με όλους τους ντόπιους φορείς Ρεθύμνης, Κρήτης, Ελλάδος και με εξωστρέφεια έχουμε προσπαθήσει και συνεργαζόμαστε με πόλεις του εξωτερικού. Προσπαθούμε να δώσουμε αυτό που πιστεύουμε ότι σήμερα φάνηκε πόσο απαραίτητο είναι στο να συνεργαζόμαστε όλοι μαζί για μια σωστή βιώσιμη ανάπτυξη».

«Η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη είναι ένα θέμα που απασχολεί σήμερα πολλές χώρες που έχουν έντονη τουριστική κίνηση. Έχουμε αρκετές περιοχές που υπάρχει κορεσμός επισκεπτών και σίγουρα δημιουργείται μια αλλοίωση στο περιβάλλον, καθώς χάνεται η αυθεντικότητα των προορισμών. Η αυθεντικότητα των προορισμών είναι πάρα πολύ σημαντική και είναι αυτή την οποία αναζητούν οι επισκέπτες. Εάν χάσουμε την αυθεντικότητα και κυρίως την αυθεντικότητα στα χωριά και σε άλλους προορισμούς, σίγουρα θα γίνει μια τουριστική βιομηχανία τύπου Ισπανίας και θα έχουμε σημαντική απώλεια σε βάθος χρόνου του τουριστικού μας προϊόντος. Οπότε, το να κρατήσουμε την αυθεντικότητα σε συνδυασμό με ενέργειες που μας κινούν προς την πράσινη οικονομία και την προστασία του οικοσυστήματος μας, είναι η κυριότερη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουμε τα επόμενα χρόνια. Γενικά, ακόμα και εάν η επόμενη χρονιά δεν θα πάει καλά, το τουριστικό προϊόν είναι ένα προϊόν το οποίο όσο ανεβαίνουν τα εισοδήματα σε όλες τις χώρες του κόσμου, επιδιώκουν να ταξιδεύουν και η χώρα μας λόγω της ιστορίας, του πολιτισμού που έχει και τις ομορφιές που διαθέτει, θα είναι πάντα ένας σημαντικός προορισμός, αρκεί να διαχειριστούμε σωστά και βιώσιμα όλο αυτόν τον τομέα του τουρισμού στη χώρα μας» τόνισε από την πλευρά του ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης Γιώργος Ατσαλάκης.

Καθοριστική η ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού για την ανάπτυξη της ενδοχώρας της Κρήτης

Καθοριστική για την ανάπτυξη της ενδοχώρας της Κρήτης θα είναι η ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού εξηγεί ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων Ελλάδας, Γιώργος Πελεκανάκης.

Ο κ. Πελεκανάκης εξήγησε ότι το μοντέλο ήλιος και θάλασσα του νησιού εξακολουθεί να είναι κυρίαρχο για τους Ευρωπαίους επισκέπτες και πάνω σε αυτό «χτίζονται» και προστίθενται νέες μορφές τουριστικής ανάπτυξης. Χαρακτηριστικά σε σχετικές δηλώσείς του τόνισε: «Πρώτο από όλα να πούμε ότι η Κρήτη είναι ένας προορισμός, ο βασικός προορισμός για τους Ευρωπαίους και το μοντέλο ήλιος και θάλασσα δεν θα λείψει ποτέ. Από εκεί θα ξεκινάμε και θα προσθέτουμε οτιδήποτε άλλο μπορούμε να προσθέσουμε πάνω στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Όμως το μοντέλο ήλιος και θάλασσα θα είναι το κύριο συστατικό και αυτό που πουλάει η Κρήτη και γενικότερα όλη η Ελλάδα. Οπότε, οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, αθλητικός τουρισμός, θρησκευτικός, οικολογικός και οτιδήποτε άλλο είναι, φυσικά είναι καλοδεχούμενος και αυτό θα βοηθήσει απλά την ανάπτυξη του τουρισμού στην ενδοχώρα. Η κάθε περιοχή μπορεί να αναπτύξει τα δικά της χαρακτηριστικά που έχει, τι μπορεί να προσφέρει στον επισκέπτη, ώστε να μπορέσει ο πελάτης που έρχεται στην Κρήτη, ούτως ή άλλως για να κάνει διακοπές, θα μπορέσει να επισκεφτεί και αυτές τις περιοχές που σε άλλη περίπτωση δεν μπορούσε να πάει».

Καλύτερη από το 2019 η σεζόν του 2022

ιδιαίτερα αισιόδοξη ήταν η διαπίστωση του προέδρου του συλλόγου διευθυντών Ξενοδοχείων Ελλάδας Γιώργου Πελεκανάκη ότι η σεζόν που ολοκληρώνεται ήταν καλύτερή από αυτή του 2019, που εδώ και τρία χρόνια αποτελεί τη σεζόν σύγκρισης. Όπως είπε ωστόσο οι αφίξεις όσο και τα τουριστικά έσοδα ήταν παραπάνω «Το 2022 ήταν η καλύτερη χρονιά που είχαμε ποτέ. Ξεπέρασε ακόμα σε αφίξεις και σε νούμερα το 2019, άρα από εδώ και πέρα θα μιλάμε ότι το 2022 ήταν η καλύτερη χρονιά και όχι πια το 2019. Το βλέπουμε αυτό και από τις αφίξεις στο αεροδρόμιο και στα Χανιά και στο Ηράκλειο, με μεγάλη αύξηση. Τώρα για το 2023, τα πράγματα είναι λίγο νωρίς ακόμα, απλώς θα μπορέσουμε να το διακινδυνεύσουμε και να πούμε ότι και εκεί θα είναι μια καλή χρονιά, προς το παρόν τουλάχιστον. Σίγουρα θα υπάρχουν οικονομικές δυσκολίες στους Ευρωπαίους, πάραυτα νομίζω περισσότερο θα υποφέρει ο χειμερινός τουρισμός σε άλλες χώρες, που θα είναι μακρινός και θα αποφύγει ο κόσμος τα μακρινά ταξίδια με πτήσεις 8-10 ώρες από την Ευρώπη, όπως είναι η Καραϊβική, η Ασία κ.λπ. Το καλοκαίρι πιστεύω πάλι ότι θα είμαστε σε πολύ καλά επίπεδα και αυτό το βλέπουμε περισσότερο από τις προγραμματισμένες αφίξεις των tour operator που μας έχουν δηλώσει, που προσθέτουμε επιπλέον και σε σχέση με φέτος και ζητάμε από τα ξενοδοχεία περισσότερα κρεβάτια.

Το 2022 ήταν καλύτερη χρονιά από το 2019, σίγουρα και από οικονομικής πλευράς, από έσοδα. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι θα έχουμε περισσότερα έξοδα λόγω της μεγάλης αύξησης ενέργειας και των τροφίμων» κατέληξε.

Αναφερόμενος στις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης και τις επιπτώσεις του ρωσοουκρανικού πολέμου στον τουριστικό κλάδο ο πρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου Μανόλης Τσακαλάκης έκανε λόγο για κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας για την επόμενη χρόνια: «Η επόμενη σεζόν, είναι δύσκολα προβλέψιμη, διότι υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες που επηρεάζουνε και οι οποίοι αυτήν την στιγμή είναι αρνητικοί. Θα θέλαμε να μπορούμε με μαγικό τρόπο να αλλάξουμε την κατάσταση, παρόλα αυτά δεν είναι στο χέρι μας, Είναι στο χέρι άλλων και η παγκόσμια κρίση που υπάρχει από την πλευρά διένεξης Ρωσία -Ουκρανίας, ουσιαστικά είναι Ρωσίας με δύση. Από την άλλη μεριά έχουμε τα ελληνοτουρκικά μας, τα οποία επηρεάζουν. Με τον κορονοϊό δεν έχουμε ακόμα τελειώσει, έχουμε ακόμα ένα έτος κατά τα λεγόμενα των ειδικών. Το κυριότερο από όλα είναι η ενεργειακή κρίση που έχει αυξήσει το κόστος ζωής, με αποτέλεσμα να καλούνται οι εν δυνάμει πελάτες μας οι οποίοι θα έχουν το λιγότερο ένα -10% των χρημάτων που χρειάζονται στην τσέπη τους και θα κληθούν να πληρώσουν +10% αυξήσεις για του χρόνου. Όταν αυτή η ψαλίδα ανοίγει 20% λογικό είναι ότι θα μειώσει τον όγκο των πελατών. Οι Ισπανοί ήδη το έχουν προσδιορίσει στα 11 εκ., ότι θα χάσουν τόσους πελάτες. Από την άλλη πλευρά, δεν τους αγγίζει και τόσο πολύ, διότι είχαν ήδη φαινόμενα υπέρ-τουρισμού. Για εμάς βέβαια θα είναι σοβαρό το θέμα, παρόλα αυτά πρέπει να περιμένουμε να περάσει ο χειμώνας για να δούμε τι θα γίνει την άνοιξη. Ούτως ή άλλως θα είναι μια χρονιά last minute (τελευταίας στιγμής)».

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης Γιώργος Ατσαλάκης, αναφερόμενος στην επόμενη χρονιά τόνισε ότι αυτή θα καθοριστεί από την ενεργειακή κρίση: «Για την επόμενη χρονιά, στην οποία υπάρχουν αρκετά ερωτηματικά κατά πόσο θα επαναληφτεί η φετινή επιτυχία, που πράγματι ήταν μια πολύ σημαντική επιτυχία για τον τουρισμό και για τα έσοδα του κράτους. Η επόμενη χρονιά θα επηρεαστεί σημαντικά από την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό και ήδη υπάρχουν οι πρώτες έρευνες, που ένα μεγάλο ποσοστό – ξεπερνάει το 40%, – σκέφτονται για το τι θα γίνει την επόμενη χρονιά. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα μειώσουν τον προγραμματισμό του, είτε τις μέρες των ταξιδιών. Αυτό θα το δούμε να εξελίσσεται σε κρατήσεις προς τον Δεκέμβρη και στις αρχές του Γενάρη, όπου θα έχουμε πιο ακρινή στοιχεία».

Προβολή των κρητικών επιχειρηματιών μεσα απο το «Κρητών επιχειρείν»

Ο κ. Κώστας Λιακάκης, από την ψηφιακή πλατφόρμα «Κρητών Επιχειρείν» αναφέρθηκε στην προσπάθεια που γίνεται μέσα από την ψηφιακή πλατφόρμα για την ενημέρωση και προβολή των επιχειρηματιών του νησιού κάτω από την ομπρελά της τουριστικής δραστηριότητας: «Το Κρητών Επιχειρείν είναι μια ψηφιακή πύλη που στοχεύει στην ενημέρωση των επιχειρηματιών, αλλά και στην προβολή των επιχειρηματιών προς τα έξω. Με επίκεντρο το νησί μας, αλλά και των Κρητών που βρίσκονται εκτός του νησιού, είτε στην υπόλοιπη Ελλάδα, είτε στον υπόλοιπο κόσμο. Προβάλλει τη δράση τους, τα προϊόντα τους και βοηθάει στο να γίνονται οι συνέργειες.

Η πλατφόρμα αυτή αφορά όλες τις επιχειρήσεις, όλο το επιχειρείν, με αφορμή τον τουρισμό που είναι και η ναυαρχίδα στο νησί μας και οι συνέργειες που πρέπει να γίνουν, γιατί η τουριστική οικονομία δεν είναι μόνο για τον ξενοδόχο, δίνει και στον πρωτογενή τομέα, δίνει και στις υπηρεσίες κ.λπ. Αυτό θέλουμε να δούμε, τα πατήματα με τις ενέργειες μπορεί να προχωρήσει ο επιχειρηματικός χώρος της Κρήτης για να μπορέσουμε να έχουμε πιο ουσιαστικά αποτελέσματα για τον τόπο και να φτάσει και στον τελευταίο πολίτη».