Έπειτα από 15 χρόνια αδράνειας η Κινητή Βιβλιοθήκη της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου ετοιμάζεται σε ένα δίμηνο όπως έχουν γράψει τα «ΡΝ» να επιστρέψει στους δρόμους, γεμίζοντας και πάλι τα χωριά και τις απομακρυσμένες γωνιές της Κρήτης με βιβλία, γνώση και χαμόγελα.
Ο θεσμός που ξεκίνησε το 1954 και εξυπηρετούσε την τοπική κοινωνία για δεκαετίες, επανέρχεται και αναμένεται να ξεκινήσει τα δρομολόγιά .
Οι “Βιβλιοταξιδιώτες” είναι μια ομάδα φιλαναγνωσίας του 2ου Γυμνασίου Ρεθύμνου και με αφορμή το πρόσφατο δημοσίευμα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου για την επαναλειτουργία της κινητής βιβλιοθήκης, οι μαθητές και οι μαθήτριες της ομάδας ενδιαφέρθηκαν να μάθουν περισσότερες λεπτομέρειες για τον τρόπο λειτουργίας της.
Ήταν η πρώτη φορά που οι μικροί μαθητές άκουσαν για την ύπαρξη αυτής της ιδιαίτερης βιβλιοθήκης, η οποία θα ταξιδεύει ξανά ύστερα από 15 χρόνια αδράνειας σε απομακρυσμένες σχολικές μονάδες και πολιτιστικούς συλλόγους, γεμίζοντας τους εκεί αναγνώστες με βιβλία, γνώση και χαμόγελα.
Νοσταλγικές εικόνες και μνήμες του πρόσφατου παρελθόντος από τη δραστηριότητα της κινητής βιβλιοθήκης θέλησε να μοιραστεί μαζί μας και μια μαθήτριά μας η Αλεξία Βούλγαρη, η οποία με συνέντευξη που έλαβε από τη μητέρα της, μας ταξίδεψε στον χρόνο μέσα από τη δική της εμπειρία και όσα εκείνη γνώρισε από την κινητή βιβλιοθήκη, τότε που την επισκεπτόταν στο Άνω Μέρος Αμαρίου.
Ρέθυμνο, Φεβρουάριος 2025
Κάπου στην Καλλιθέα…
Μαμά, σήμερα θέλω να κάνουμε τη συνέντευξη που λέγαμε…
- Α ναι, για την κινητή βιβλιοθήκη. Με μεγάλη μου χαρά…Ξέρεις, από τότε που μου το είπες, για τη συνέντευξη εννοώ, έφερα στο μυαλό μου τα χρόνια εκείνα που με ανυπομονησία περίμενα να έρθει η κινητή βιβλιοθήκη στα μέρη μας και με πλημμύρισε μια γλυκιά νοσταλγία.
- Γιατί ; Τι σου άρεσε τόσο πολύ σε αυτή τη βιβλιοθήκη;
- Μα… που υπήρχε … Που ήταν η ευκαιρία να διαβάσω τόσα όμορφα βιβλία, να γνωρίσω τη μαγεία του διαβάσματος και να το αγαπήσω.
- …
- Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή… Όπως γνωρίζεις από τότε που γεννήθηκα μέχρι και που έγινα 14 μεγάλωσα σε ένα χωριό του νομού μας, στην επαρχία Αμαρίου. Το Άνω Μέρος. Χαρακτηρίζεται ως ορεινό και απομονωμένο και την περίοδο 1986-1991 που ήμουν στο δημοτικό η πρόσβαση στην πόλη και τις ανέσεις της θα έλεγα ήταν αρκετά δύσκολη. Ακόμα και τώρα είναι μακρύς και δύσκολος ο δρόμος για να πάει κανείς.
- Αμ, δεν το ξέρω, για αυτό δε θέλω να πηγαίνω! (γέλια)
- Τότε δεν υπήρχε φυσικά ίντερνετ, η τηλεόραση έπιανε μόλις δύο κανάλια και τα βιβλία, για εκείνους που τα αγαπούσαν, ήταν μια πραγματική απόλαυση. Τα χρόνια εκείνα, και προκειμένου οι άνθρωποι που ζούσαν στις αγροτικές κοινωνίες όπως εμείς – οι οποίοι μάλιστα ήταν περισσότεροι σε σχέση με σήμερα – να έρθουν σε επαφή με το βιβλίο και τη μαγεία του, υπήρχε η «κινητή βιβλιοθήκη». Επρόκειτο για ένα μεγάλο αυτοκίνητο, φαντάσου το σαν ένα μικρό λεωφορείο γεμάτο με βιβλία.
- Πώς ήταν δηλαδή;
Θα σου πω! Νομίζω μάλιστα θυμάμαι ακόμα και το χρώμα του! Ήταν απαλό γαλάζιο δε βλέπεις συχνά τέτοιο χρώμα σε αυτοκίνητα, και έγραφε με μεγάλα μαύρα γράμματα «Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου». Επρόκειτο για έναπολύ μεγάλο βανάκι, σα μικρό λεωφορείο. Μέσα όμως δεν υπήρχαν καθίσματα! Από το δάπεδο έως την οροφή, ήταν γεμάτο με ράφια. Και στις δύο πλευρές,ακόμα και στο ταβάνι. Ακόμα και πίσω από τα καθίσματα του οδηγού και του συνοδηγού. Και τα ράφια αυτά, ήταν όλα γεμάτα με κάθε λογής … βιβλία!!
Από τότεπου θυμάμαι τον εαυτό μου η κινητή βιβλιοθήκη ερχόταν στο χωριό μας. Δεν μπορώ να σου πω κάθε πότε ερχόταν, ακριβώς… νομίζω μάλιστα δεν ήταν απόλυτα σταθερά τα δρομολόγιά της. Πρέπει να ερχόταν τρεις ή τέσσερις φορές το χρόνο…
Περνούσε από πολλά χωριά της τότε επαρχίας Αμαρίου(Απόστολοι, Αγία Φωτεινή, Μέρωνας,Γερακάρι Βρύσες κλπ) και σταμάταγε κατόπιν συνεννόησης με κάποιον υπεύθυνο ο οποίος έμπαινε και δανείζονταν βιβλία εκπροσωπώντας όλη την Κοινότητα. Όταν έφτανε στα μέρη μας σταμάταγε μπροστά από το Κοινοτικό γραφείο και η μητέρα μου, ωςγραμματέας της Κοινότητάς μας, (κάτι αντίστοιχο με τους υπαλλήλους των Δήμων σήμερα), ανέβαινε και επέλεγε τα βιβλία που θα κρατούσαμε για την κάθε περίοδο. Μάντεψε ποιος τη βοήθαγε στο να επιλέξει τα παιδικά βιβλία…!! (Δε σου κρύβω ότι αισθανόμουν πολύ περήφανη για αυτό).
-Και πώς τα επιλέγατε;Μπαίνατε μέσα στο αυτοκίνητο; Σας τα έδιναν εκείνοι;
Με το που έφτανε, δύο πάντα χαμογελαστές κυρίες κατέβαιναν , άνοιγαν την πίσω πόρτα και έβγαζαν δύο ξύλινα σκαλιά που χρησίμευαν για να ενώσουν το έδαφος με το όχημα. Μπαίνοντας, αισθανόσουν πως βρισκόσουν σε έναν διαφορετικό κόσμο.Ένας γλυκός, χαμηλός φωτισμός διαχέονταν παντού, αρκετός για να διαβάσει κάποιος άνετα τους τίτλους των βιβλίων που στεκόντουσαν καμαρωτά στα ξύλινα ράφια του χώρου, έτοιμα για να τα πιάσει κάποιος στα χέρια του. Τα βιβλία ήταν τοποθετημένα ανά θεματική ενότητα και υπήρχαν ταμπελάκια για να κατατοπίσουν τους αναγνώστες. Η ποικιλία ήταν μεγάλη. Από επιστημονικά, φιλοσοφία, ποίηση, παιδικά,ελληνική και ξένη πεζογραφία, ψυχολογία, … όλα μπορούσες να τα βρεις εκεί.
Εννοείται με το που έμπαινα ήξερα ακριβώς πού βρίσκονται τα παιδικά και πήγαινα εκεί. Στο δεξί μου χέρι στα κάτω ράφια!!! Επειδή, όπως συμβαίνει μάλλον σε όλες τις εποχές πιο πολύ διαβάζουν τα παιδιά εξωσχολικά βιβλία από τους μεγάλους, όταν τελικά βγαίναμε έξω, η στοίβα των παιδικώνήταν πολύ μεγαλύτερη από τη στοίβα των ενηλίκων!
Το εξώφυλλο όλων των βιβλίων ήταν τυλιγμένο με ένα διάφανο κάλυμμα,όπως είναι και τώρα στη βιβλιοθήκη για να μη σκίζεται και να μην τσαλακώνεται εύκολα. Στην πρώτη σελίδα βρισκόταν με κόκκινα γράμματα η σφραγίδα της: Δημόσια Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου. Στην τελευταία σελίδα υπήρχε επίσης κολλημένος ένας φάκελος με μια γκρι καρτέλα μέσα. Εκεί γράφονταν με τη σειρά, το ονοματεπώνυμο του ανθρώπου που το δανείζονταν, η ημερομηνία δανεισμού και την ημερομηνία επιστροφής. Έπρεπε να ήμασταν πολύ προσεκτικοί, μην ξεχάσουμε να επιστρέψουμε κάποιο βιβλίο στην ώρα του και κυρίως να μην το χάσουμε.Δε θα ξεχάσω τη στεναχώρια της μητέρας μου αλλά και τη δική μας , όταν κάποια στιγμή δε βρίσκαμε κάποια βιβλία που είχαμε δανειστεί εμείς και κάποιοι συντοπίτες μας…
Τι βιβλία διάβαζες εκεί;Είχε πολλά βιβλία;
Η κινητή βιβλιοθήκη είχε όλου του κόσμου τα βιβλία!! Ιδιαίτερα το παιδικό τμήμα ήταν πολύ ενημερωμένο. Από εκεί διάβασα μερικούς λογοτεχνικούς θησαυρούς. Θυμάμαι τον «Καιρό του Βουλγαροκτόνου», το «Παραμύθι Χωρίς Όνομα» της Πηνελόπη Δέλτα αλλά και τα Ψηλά Βουνά, τα θυμάσαι και εσύ; Πόσο με είχαν συγκινήσει … Ξέρεις εμείς, επειδή δεν είχαμε τόσα πολλά ερεθίσματα, τα βιβλία μας κέρδιζαν τότε ευκολότερα. Εκτός πάντως από την ελληνική πεζογραφία, υπήρχαν και όλα τα παιδικά αριστουργήματα της ξένης πεζογραφίας, θυμάμαι πχ τα Με Οικογένεια και Χωρίς Οικογένεια, αλλά και τις αγαπημένες μου παιδικές περιπέτειες των 5 Λαγωνικών και των Μυστικών Εφτά. Είχε όμως εξίσου ενημερωμένο τμήμα και ενηλίκων. Δεδομένου άλλωστε ότι είχαμε και πολύ ελεύθερο χρόνο… Όταν μας τελείωναν τα παιδικά βιβλία και βαριόμασταν…διαβάζαμε και των μεγάλων!
Θυμάμαι επίσης ότι όποιος ήθελε κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο το παράγγελνε και την επόμενη φορά το έφερναν.
Τα χρόνια πέρασαν και η κινητή βιβλιοθήκη αραίωσε τα δρομολόγιά της. Άλλωστε πλέον όλοι είχαν αμάξια και η πρόσβαση στα βιβλία και στις λοιπές ανέσεις της πόλης είχε γίνει πολύ ευκολότερη. Εγώ ζούσα στο Ρέθυμνο πλέον, όταν άκουσα πως η κινητή βιβλιοθήκη σταμάτησε τις επισκέψεις της. Δεν υπήρχε λέει τόσο ενδιαφέρον όσο παλιά, λιγόστεψαν και οι κάτοικοι στην επαρχία…
Πήγαινα πλέον και εγώ και δανειζόμουν βιβλία στην κεντρική μας βιβλιοθήκη, στο Ρέθυμνο. Όμορφα που ήταν και εκεί… Όμως τη μυρωδιά εκείνου του οχήματος, τη μαγική ατμόσφαιρα που έκλεινε απέξω όλο τον υπόλοιπο κόσμο… πουθενά δεν την ξαναβρήκα…
- Λένε ότι θα ξεκινήσει και πάλι η κινητή βιβλιοθήκη.
Αυτό είναι εξαιρετικό νέο ! Ξέρεις, αρκετοί άνθρωποι ζουν ακόμα στην επαρχία και παρόλο που, η πρόσβαση στα βιβλία δεν είναι δύσκολη όσο παλιά, είμαι βέβαιη ότι ο θεσμός της κινητής βιβλιοθήκης θα αποτελέσει ένα επιπλέον κίνητρο για να κάνει τους ανθρώπους να έρθουν κοντά στα βιβλία, να ανακαλύψουν τη γοητεία τους και να τα αγαπήσουν.
– Σε ευχαριστώ για τη συνέντευξη μαμά.
– Και εγώ σε ευχαριστώ Αλεξία.
Από το 2ο Γυμνάσιο Ρεθύμνου
