Ο φόβος που επιβάλλεται

Έχοντας περάσει τα μαθητικά μου χρόνια σε ένα αυστηρό περιβάλλον, όπου επικρατούσε το αλάθητο του δασκάλου και των θρησκευτικών ποιμένων, ένιωθα ότι κάθε μου επιθυμία συνιστούσε παράβαση. Απαγορευόταν να πεις το παραμικρό εναντίον κάποιου άλλου, αυτό αποτελούσε διαβολή. Απαγορευόταν να γελάσεις με κάποιον, αυτό αποτελούσε χλεύη. Απαγορευόταν να επινοήσεις μια ιστορία, αυτό συνιστούσε ψέμα. Τα χρόνια περνούσαν και καθώς μεγάλωνα το μοναδικό μου αποκούμπι η λογοτεχνία.

Κάθε φορά που έμπαινα σε μια βιβλιοθήκη ξυπνούσε μέσα μου η ελπίδα ότι σε κάποιο από τα βιβλία που υπήρχαν εκεί, μπορούσε να έβρισκα μια ένδειξη για το πως ένας άνθρωπος της δικής μου ιδιοσυγκρασίας και κοσμοθεωρίας θα μπορούσε να συμφιλιωθεί με τον εαυτό του. Αυτό ήταν το βασικό, όσο για τους άλλους τους συμμεριζόμουν όχι το τόσο για τις αγωνίες τους όσο από ηθικής πλευράς. Οι αγωνίες του υπόλοιπου κόσμου ήταν και παραμένουν κοινότυπες. Πότε θα πάμε σε πόλεμο με τη γείτονα χώρα εξ ανατολών; Οι διενέξεις που στήνονται για να εξυπηρετήσουν πολιτικούς λόγους εκατέρωθεν, και να δικαιολογήσουν τις υπέρογκες αμυντικές δαπάνες, ταράζουν πολλούς γνωστούς μου έφεδρους που περιμένουν πότε θα έρθει το φύλλο πορείας. Θα έρθουμε νύχτα λένε οι γείτονες; Και στήνονται ολόκληρα σενάρια κάθε φορά, που αποσπούν τη μάζα από τα καθημερινά αγκαθωτά προβλήματα.

Τι κι αν σαν λαοί δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα. Πρόσφατα άκουσα τον δήμαρχο της Λέσβου σε ραδιοφωνική συνέντευξη, που παρόλο των πολιτικών του πεποιθήσεων δίνοντας μια εθνικιστική χροιά στον λόγο του, δεν αποσιώπησε ότι φέτος το καλοκαίρι τους επισκέφτηκαν πάνω από δέκα χιλιάδες γείτονες τουρίστες. Δεν μπορώ να βλέπω ούτε συμμερίζομαι όλα τα πρόσωπα των συνανθρώπων μου να μοιάζουν ανήσυχα και σκυθρωπά. Όχι στην εξαπάτηση, όχι στον φόβο. Όταν έχει κάποιος ένα ελάττωμα και το υπερνικά, αν μπορεί να θεωρηθεί τέτοιο το αίσθημα του φόβου, αυτό μπορεί να μετατραπεί σε ηθική αρετή.

* Ο Αριστείδης Αρχοντάκης είναι συγγραφέας, φυσικός