«Παίζω με τον Φρίξο στο σπίτι» είναι το νέο δημιούργημα της γνωστής και βραβευμένης συγγραφικής ομάδας με το βραβείο Αριστείας και Καινοτομίας εκπαιδευτικού προγράμματος σεξουαλικής αγωγής, το 2019, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό για τη Σεξουαλική Υγεία. Οι εκπαιδευτικοί Μαργαρίτα Γερούκη, Δέσποινα Μαυράκη, Αθηνά Τριαματάκη και η ψυχολόγος Ελένη Βιταλάκη μετά το επιτυχημένο εκπαιδευτικό σχολικό εγχειρίδιο «Παίζω με τον Φρίξο και μαθαίνω για το σώμα μου και τις ανθρώπινες σχέσεις» που υλοποιείται κατ’ επιλογή των εκπαιδευτικών στα σχολεία στο πλαίσιο του ευέλικτου εκπαιδευτικού προγράμματος, τώρα ήρθαν να καλύψουν μια άλλη ανάγκη που αφορά αυτή τη φορά την αγωνία των ίδιων των γονέων για το πως να διαχειριστούν τις απορίες των παιδιών σε σχέση με το σώμα τους και κατ’ επέκταση πως θα μπορέσουν να τα ενημερώσουν σωστά για να προφυλάξουν από κακοποιητικές συμπεριφορές σεξουαλικής φύσεως. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι το νέο εγχειρίδιο που απευθύνεται σε γονείς και φέρει τον τίτλο «Παίζω με τον Φρίξο στο σπίτι» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μαραθιά». Με τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών να φέρνουν την ελληνική κοινωνία ενώπιον στυγερών εγκλημάτων παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης, αναδεικνύεται η σημασία του συγκεκριμένου εγχειριδίου, αλλά και η ανάγκη ουσιαστικής σεξουαλικής διαπαιδαγώγηση στη χώρα μας.
Πρωταγωνιστής του σχολικού εγχειρίδιου είναι και πάλι το γνωστό σκατζοχοιράκι, ο Φρίξος, που βοηθά τα παιδιά να μάθουν για το σώμα τους και τις διαπροσωπικές σχέσεις, φιλοδοξώντας με αυτό τον τρόπο να τα προστατεύσει από επίδοξους κακοποιητές. Μέσα από ένα εικονογραφημένο βιβλίο τα παιδιά μπορούν να γνωρίσουν το σώμα τους και να αποκτήσουν χρήσιμες συμβουλές για το πως θα το διαχειρίζονται. Παράλληλα με QR κωδικό που υπάρχει σε κάθε βιβλίο οι γονείς μπορούν να σκανάρουν και να εκτυπώσουν τις οδηγίες χρήσης του.
Το εγχειρίδιο για τους γονείς παρουσιάστηκε χθες το απόγευμα στο βιβλιοπωλείο Κλαψινάκης από τις δημιουργούς του και τον παιδίατρο Νίκο Βαράκη, παρουσία πλήθους κόσμου που με ενδιαφέρον παρακολούθησε την εκδήλωση.
Η εκπαιδευτικός Μαργαρίτα Γερούκη , ανέφερε πως πρόκειται για εγχειρίδιο για τα παιδιά δια των γονέων. «Όταν κάναμε το σχολικό πρόγραμμα του Φρίξου, πάντοτε στις ενημερώσεις των γονέων, μας ρωτούσαν οι γονείς «πως μπορούμε εμείς να βοηθήσουμε;», τι μπορούμε να κάνουμε;». Ξέρουμε ότι οι γονείς έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και νιώθουν μια αίσθηση ευθύνης για να μιλήσουν με τα παιδιά τους για αυτά τα θέματα. Από την άλλη, ξέρουμε πολλές φορές ότι νιώθουν ανασφάλεια. Οπότε σκεφτήκαμε να δημιουργήσουμε κάτι με το οποίο θα παίζουν τα παιδιά τους, αλλά οι γονείς θα βρίσκουν την ευκαιρία μέσα από τις οδηγίες που τους δίνουμε, ώστε να συζητήσουν μαζί τους τα βασικά θέματα που χρειάζεται ένα παιδί, να αρχίζει να καταλαβαίνει, δηλαδή για το σώμα του, τι σημαίνει δημόσιο και ιδιωτικό, τι σημαίνει οικογένεια, πως ήρθα στον κόσμο, ποιά είναι τα συναισθήματα, το κακό και το καλό μυστικό, για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης, πράγματα που μπορεί να με κάνουν να νιώθω άσχημα και πρέπει να τα μοιραστώ με έναν άνθρωπο εμπιστοσύνης δίπλα μου. Οπότε φτιάξαμε αυτό το παιχνιδοτετράδιο, το οποίο συνοδεύεται με αρκετά αναλυτικές οδηγίες για τους γονείς, θεωρώντας ότι θα τους βοηθήσει να συζητήσουν όλα τα θέματα που πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά τους προκειμένου να είναι ασφαλή. Θα τα συζητήσουν με έναν τρόπο ευχάριστο, δημιουργικό, παιχνιδιάρικο, γιατί η αλήθεια είναι ότι από την μια οι γονείς αναγνωρίζουν την ανάγκη και από την άλλη αναγνωρίζουν την ανεπάρκεια. Οπότε σαν εκπαιδευτικοί και γονείς οι ίδιοι θεωρούμε ότι αυτό το βήμα, το παιχνιδοτετράδιο, είναι το δεύτερο βήμα μετά το σχολείο στο σπίτι, για να αρχίσουμε να δουλεύουμε όλο και περισσότερο. Όλες οι έρευνες λένε ότι όταν ένα παιδί δέχεται γνώσεις για τα θέματα του σώματος, των υγειών σχέσεων κ.λπ. και από το σπίτι και από το σχολείο, αυτό λειτουργεί πολλαπλασιαστικά στους τρόπους με τους οποίους προστατεύεται. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό και για εμάς ως εκπαιδευτικούς και φυσικά ως γονείς».
Από την πλευρά της η Δέσποινα Μαυράκη μεταξύ άλλων ανέφερε: «Είμαστε εδώ γιατί ελπίζουμε σε ένα καλύτερο μέλλον, γιατί μοιραζόμαστε ένα κοινό όραμα, έναν κόσμο ασφαλή γεμάτο ξέγνοιαστα παιδιά, έναν κόσμο που η λέξη κακοποίηση θα ακούγεται ξένη στα αυτιά των παιδιών μας. Ο Φρίξος είναι ένα σύμβολο, ένας σκαντζόχοιρος, ο οποίος αντιστέκεται με τα αγκάθια του σε κάθε μορφή βίας και σεξουαλικής κακοποίησης.
Δεν πρέπει να κλείνουμε πλέον τα αυτιά μας στη σεξουαλική αγωγή, πρέπει όλοι μαζί να το αντιμετωπίσουμε. Οι συζητήσεις που έγιναν όλο αυτό το χρονικό διάστημα από το 2015, συζητήσεις που έγιναν με τα παιδιά μας, με τους μαθητές μας, με τους γονείς τους, προέκυψαν από το παιχνιδοτετράδιο «Παίζω με τον Φρίξο στο σπίτι». Οι δημιουργοί του βιβλίου είναι η ομάδα της ΑΞΕΠ (Ασφαλή ξέγνοιαστα παιδιά), η ομάδα μας. Εμείς οι τέσσερις εκπαιδευτικοί αυτό το βιβλίο το αφιερώνουμε, το αφιερώνουμε σε εσάς, στο Ρέθυμνο και σε όλους εμάς τους γονείς που θέλουμε να ακούσουμε τα παιδιά μας και να μοιραστούν μαζί μας τους προβληματισμούς, τις σκέψεις τους, τα όνειρά τους».
Το εγχειρίδιο απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5-8 ετών. «Ακολουθεί τη δομή του εκπαιδευτικού προγράμματος και για αυτό είναι και ο ήρωας ο ίδιος. Είναι πολύ σημαντικό αυτές οι βάσεις να μπουν από νωρίς. Δεν είναι μόνο οι βάσεις, ότι το παιδί θα μάθει σωστά, είναι επειδή ακριβώς θα γίνει αυτή η κουβέντα με τους γονείς του χτίζεται η επικοινωνία και αυτό χτίζεται από νωρίς. Λειτουργεί με έναν τρόπο και περνάει ένα μήνυμα ότι ο γονιός έχει μια σχέση και μια θέση που μπορεί να βοηθήσει και να κατευθύνει το παιδί του. Έτσι το παιδί θα είναι πολύ πιο έτοιμο και προετοιμασμένο να μιλήσει μαζί του και με άλλα θέματα που θα συναντήσει μεγαλώνοντας. Η σχέση αυτή επικοινωνίας και εμπιστοσύνης πρέπει να ξεκινήσει από μικρή ηλικία» κατέληξε η κ. Γερούκη.
«Η θεωρία στην πράξη μέσα από το παιγνίδι»
Από την πλευρά του ο Νίκος Βαράκης, παιδίατρος μίλησε για το βιβλίο και τόνισε τη μεγάλη απήχηση που είχε ο Φρίξος όταν κυκλοφόρησε, για το εκπαιδευτικό του κομμάτι, δηλαδή για να διδάσκεται στο σχολείο. «Έχει ταυτιστεί με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και το πως προφυλάσσει το παιδί από κακοτοπιές όσον αφορά τη σεξουαλική κακοποίηση. Όμως, τον αδικούμε λίγο, γιατί μας μαθαίνει πέραν του σώματος πως να επικοινωνούμε με το παιδί, αλλά και το παιδί πως να φέρεται στο σπίτι και σε δημόσιους χώρους, πως να διαχειρίζεται κοινωνικές δεξιότητες όπως τα συναισθήματα και πως να δέχεται και να αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα, φυσικά και αυτό που έχει γίνει πολύ γνωστό όσον αφορά τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Κάτι το οποίο προέκυψε, όπως μου είπαν οι δημιουργοί του, ήθελαν οι γονείς σε κάθε παρουσίαση να έχουν και αυτοί τη δυνατότητα να δουλέψουν με τον Φρίξο. Έρχεται λοιπόν, μετά τον Φρίξο που κυκλοφόρησε για τους εκπαιδευτικούς, ο Φρίξος που έρχεται για τους γονείς, τους κηδεμόνες, για το σπίτι. Είναι ένα παιχνιδοτετράδιο, που κατά κάποιον τρόπο φτιάχνει τη θεωρία στην πράξη και μέσα από παιχνίδι το παιδί μαθαίνει όλα αυτά που θέλουν να περάσουν οι εκπαιδευτικοί – δημιουργοί του Φρίξου».
Όπως σημείωσε ο κ. Βαράκης είναι εξίσου σημαντικό πέραν πρακτικών θεμάτων, πως στο παιγνιδοεγχειρίδιο χρησιμοποιούνται επιστημονικοί όροι για τα σημεία του σώματός μας και οι λέξεις και αυτές λειτουργούν βιωματικά στα παιδιά τα οποία τις κατανοούν και μπορούν στη συνέχεια να τις διαχειριστούν με γνώση και σύνεση: «Για παράδειγμα τώρα που ενημερώνω ότι το εμβόλιο για τον ιό των θηλωμάτων – που κακώς έχει επικρατήσει ως ιός του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας -, που προστατεύει και από τον καρκίνο της βαλάνου, του ισοφάγου και πρωκτού. Όταν λέω τη λέξη βάλανος είναι γονείς που δεν ξέρουν τι σημαίνει βάλανος. Ένα από τα πράγματα που λέει ξεκάθαρα ο Φρίξος μέσα και έχει αποδειχθεί, με ένα ανατριχιαστικό παράδειγμα, ότι ένας κακοποιητής παιδιών έλεγε πως όταν το θύμα του μιλούσε με επιστημονικούς όρους το απέφευγε, τη γλίτωνε. Όταν χρησιμοποιούμε επιστημονικούς όρους, ξέρει το παιδί και μπορεί να το διαχειριστεί πολύ σωστότερα, να προστατευτεί αλλά και να κατανοήσει καλύτερα. Όλα αυτά τα βλέπω ως ανάγκη στο ιατρείο, αλλά και εγώ δεν είχα κάποιον τρόπο, κάποιο εφόδιο για να μπορέσω να το μεταφέρω στους γονείς. Αυτό έρχεται να καλύψει ο Φρίξος και νομίζω ότι είναι απαραίτητος».