Την περασμένη Τρίτη ο πρώην πρόεδρος της Ουρουγουάης, ο «φτωχότερος πρόεδρος του κόσμου» άφησε την τελευταία του πνοή στο αγρόκτημά του σε ηλικία 89 ετών. Ποιος ήταν ο José Mujica (1935-2025) γνωστός και ως El Pepe και γιατί τον αποκάλεσαν «φτωχότερο πρόεδρο του κόσμου;».
Πολιτικός και αγρότης από την Ουρουγουάη, ο οποίος υπηρέτησε ως πρόεδρος της χώρας από το 2010 έως το 2015. Ήταν αυτός που μιλούσε για δύο χρόνια με τα μυρμήγκια μέσα σε ένα πηγάδι (από τα 14 συνολικά που πέρασε στη φυλακή). Κοιμόταν επί χρόνια στο πάτωμα της φυλακής, αλλά θεωρούσε ευτυχία τις νύχτες που είχε στρώμα… Επέζησα έλεγε με το τίποτα. Γι’ αυτό κι άρχισα να εκτιμώ τα μικρά πράγματα στη ζωή και τα όρια των πραγμάτων. Αν αφιερωθώ στην ευμάρεια, θα πρέπει να περάσω ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου στη συντήρησή της, έλεγε. Δεν ήταν απλώς ένα σύμβολο λιτότητας και ανιδιοτέλειας. Υπήρξε μία από τις πιο επιδραστικές φυσιογνωμίες της αριστεράς στη Λατινική Αμερική.
Ένας εμίρης του πρόσφερε για τον σκαραβαίο Beetle του 1987 με τον οποίο κυκλοφορούσε, ένα εκατομμύριο δολάρια, αλλά αρνήθηκε απαντώντας αφοπλιστικά ότι η τρίποδη υπέργηρη Εμμανουέλλα (ο σκύλος του), δεν θέλει να μετακινείται με άλλο αυτοκίνητο. Άλλωστε θα αποτελούσε προσβολή για τους φίλους που μάζεψαν χρήματα και του αγόρασαν τον Σκαραβαίο.
Αρνήθηκε το προεδρικό μέγαρο και εξακολουθούσε να ζει με τη γυναίκα του (αντάρτες και οι δύο από τα χρόνια στους Tupamaros) τη Λουτσία μια αξιοσέβαστη προσωπικότητα, στο μικρό του αγρόκτημά . Πρόσφερε το 90% του μισθού του, σε φιλανθρωπίες και μικρές κοινότητες, κρατώντας για τον εαυτό του 780 δολάρια, όσο ο μέσος μισθός στη χώρα του. Αρνιόταν να έχει σωματοφύλακες, πολυτελή αυτοκίνητα και κουστούμια.
Βλέποντας αρκετά μακριά τις κοινωνικές εξελίξεις παγκοσμίως, ήταν η πρώτη χώρα παγκοσμίως, το 2013 που νομιμοποίησε τους γάμους μεταξύ ομοφυλόφιλων, τις αμβλώσεις και τη χρήση κάνναβης. Όταν του έλεγαν για επενδύσεις, απαντούσε… «Ας επενδύσουμε: 1ον στην εκπαίδευση, 2ον στην εκπαίδευση και 3ον στην εκπαίδευση!. Μόνο ο μορφωμένος λαός κάνει καλύτερες επιλογές στη ζωή και είναι πιο δύσκολο να τον κοροϊδέψουν οι διεφθαρμένοι και οι ψεύτες». Έλληνες πολιτικοί τον ακούτε;
Στα χρόνια που κυβέρνησε την Ουρουγουάη, η φτώχεια από 40% έπεσε στο 10,5%. Η ανεργία από το 19% στο 6,5%, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ έγινε το υψηλότερο στην Λατινική Αμερική, όταν πλουσιότερες γείτονες χώρες, όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή, πτώχευσαν και έμπαιναν στα σαγόνια του ΔΝΤ. Όταν έληξε η πεντάχρονη προεδρική του θητεία, παρέμεινε βουλευτής και παραιτήθηκε ένα χρόνο πριν, αρνούμενος τη βουλευτική σύνταξη. Και ζήτησε συγνώμη από τους συναδέλφους του, αν με κάποιο τρόπο τους πίκρανε ή τους πρόσβαλε.
Σήμερα που η ιδεολογία της «Αριστεράς» και οι πρακτικές της δοκιμάζονται και αμφισβητούνται σε παγκόσμιο επίπεδο… Ο πιο «φτωχός» πρόεδρος στον κόσμο, έδειξε με τις επιλογές και τη στάση ζωής του το σωστό δρόμο, όντας ο ίδιος ένας πραγματικός αντάρτης της χλιδής, της πολυτέλειας και αρνητής της εξουσίας. Σε έναν κόσμο που ξέρουμε πολύ καλά ότι όλα έχουν τη «τιμή τους», αυτός στάθηκε αγέρωχος απέναντι σε ιδιωτικοποιήσεις, κέρδη, ιδιοκτησία και εξουσία. Υπενθύμισε και επεσήμανε πώς η στάση ζωής είναι αυτή που δίνει το πρόσημο της πολιτικής σου αντίληψης και όχι το αντίστροφο.
«Δεν είμαι ο φτωχός πρόεδρος, όπως με αποκαλούν. Φτωχοί είναι οι άνθρωποι που χρειάζονται πολλά. Είμαι απλώς ένας ολιγαρκής πρόεδρος. Μου αρέσει να ζω όπως η πλειονότητα της χώρας μου. Πρόκειται για την ίδια πλειονότητα που με εξέλεξε. Και γι’ αυτό ταυτίζομαι μαζί της. Ηθικά, δεν έχω το δικαίωμα να ζω όπως η μειοψηφία της χώρας μου».
Ο Πέπε Μουχίκα δεν υπήρξε απλώς πολιτικός. Ήταν μια σπάνια προσωπικότητα που ενσάρκωνε την ηθική της πολιτικής και ενέπνευσε παγκοσμίως με τη στάση ζωής του, την αντίσταση, τη συγχώρεση και την αφοσίωσή του στην κοινωνική δικαιοσύνη. Δεν μπόρεσα να αποφύγω τη σύγκρισή του με τη στάση ζωής των Ελλήνων πολιτικών, ειδικότερα δεν εκείνων της αριστερής ιδεολογίας, μιας και ο ίδιος ήταν ένας απ’ αυτούς. Οτιδήποτε και να σκεφτεί κανείς, νομίζω πως θα καταλήξει ο,τι στα ελληνικά δεδομένα, τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται…
