Ο στίχος του Μανώλη Ρασούλη «όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν» από το εξαιρετικό τραγούδι «Υδροχόος» που έχει ερμηνεύσει ο αείμνηστος Νίκος Παπάζογλου σε μουσική της Βάσως Αλαγιάννη, είναι μάλλον ο ιδανικός για να περιγράψει γλαφυρά αλλά και ουσιαστικά την κατάσταση με τα αντιπλημμυρικά έργα στην Ελλάδα και ειδικά στην Κρήτη. Η μη σωστή διευθέτηση των χειμάρρων -πρόβλημα που εκκρεμεί από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα(!)- η άναρχη δόμηση και τα παρεπόμενα μπαζώματα, καθώς και η όξυνση των φαινομένων που οφείλονται στην κλιματική κρίση, αποτελούν τους βασικούς λόγους για το καταστροφικό πέρασμα των πλημμυρών στη χώρα μας και στην ελλαδική μεγαλόνησο, που πάντα μας βρίσκει έκπληκτους…
Πρόσφατο παράδειγμα η φονική πλημμύρα στην Αγία Πελαγία στον νομό Ηρακλείου που στοίχισε τη ζωή σε δύο συμπολίτες μας. Ο πόνος για τις οικογένειές τους δυσβάστακτος αλλά και τα ερωτήματα αμείλικτα όπως ήδη έχουν τεθεί από συνάδελφους που ασκούν ευσυνείδητα το επάγγελμά μας και από ειδικούς που δεν είναι δεμένοι στο άρμα κάποιου αρμού κάποιας εξουσίας, που επιθυμεί να προσπεραστεί το γεγονός των ευθυνών και να τα αποδώσουμε όλα στην κλιματική αλλαγή, στην «κακιά ώρα» ή στον Θεό που «μερικές φορές δεν είναι δίκαιος». Και στο Ρέθυμνο μπορούμε να θυμηθούμε τις καταστροφικές πλημμύρες των ετών 2019-2020 που παρέλυσαν κάποιες λειτουργίες στον νομό, επαναφέροντας το πρόβλημα στην επικαιρότητα με επίσης έντονο τρόπο.
Το θέμα είναι τι πρέπει να γίνει για να μην θρηνούμε ανθρώπινα θύματα και να μην βρισκόμαστε μπροστά σε εικόνες βιβλικής καταστροφής αναστενάζοντας πάνω σε ερείπια.
Τον περασμένο Απρίλιο οργανώθηκε τεχνική συνάντηση στην έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης με συμμετοχή στελεχών του φορέα και της Πολιτικής Άμυνας Κύπρου, της Περιφερειακής Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Κρήτης και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Κύπρου στο πλαίσιο υλοποίησης της πράξης Interreg V-A «Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020» με τίτλο «Κοινή Στρατηγική για τη διαχείριση και αντιμετώπιση κινδύνων που προκαλούνται από πλημμύρες και άλλες μεγάλες καταστροφές λόγω κλιματικών αλλαγών (Πλημμύρις)». Σκοπός αυτής της τεχνικής συνάντησης ήταν ο προγραμματισμός των ενεργειών εκπαίδευσης του έργου «Πλημμύρις» που τελειώνει τον Ιούνιο του 2023.
Επιπλέον, στα καθ’ ημάς, ο δήμος Ρεθύμνου, για την αντιμετώπιση των καταστροφών του 2019-2020, προχώρησε σε αντιπλημμυρικά έργα για να αποφευχθεί μια ανάλογη κατάσταση στο μέλλον, γεγονός που καταδεικνύει ότι υπήρξαν αντανακλαστικά, αφού τα έντονα καιρικά φαινόμενα του 2020 ήρθαν και επιδείνωσαν τα προβλήματα που προκάλεσαν οι καταστροφές του 2019, αφού δεν είχαν προλάβει να γίνουν τα απαραίτητα έργα. Όμως, φτάνουν μόνον αυτά αφού το πρόβλημα μπορεί να είναι ξανά εδώ αν δεν υπάρξει μια ολιστική αντιμετώπιση που θα μας εμπλέξει όλους, από την κεντρική κυβέρνηση και την Περιφέρεια Κρήτης έως τους απλούς πολίτες.
Συναντήσεις όπως η παραπάνω με απτά αποτελέσματα, νέες μελέτες, όχι για να σπαταληθούν χρήματα, αλλά να απαντούν στα σύγχρονα προβλήματα σε γενικό και τοπικό επίπεδο, αυστηρά πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν πολεοδομικούς και οικιστικούς νόμους, σύγκρουση με συμφέροντα που στο όνομα μιας βιαστικής -βίαιης και άναρχης κατ’ ουσία- τουριστικής ανάπτυξης θυσιάζουν το μέλλον μιας περιοχής και των κατοίκων της, ενημέρωση των πολιτών και των μαθητών για την απόκτηση κουλτούρας και συμπεριφοράς απέναντι στα καιρικά φαινόμενα και άλλες δράσεις και έργα που θα επιλέξουν όσοι λαμβάνουν τις αποφάσεις, είναι μόνο κάποιες από τις ιδέες που πρέπει να συζητηθούν άμεσα. Γιατί, δυστυχώς στη συγκεκριμένη περίπτωση και παραφράζοντας κατ’ ελάχιστο τον Θουκυδίδη «ο καιρός ου μενετός»…
ΥΓ. Πριν από ακριβώς 30 χρόνια, το 1992, ξημερώνοντας η εθνική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου, το Ρέθυμνο έζησε μια από τις μεγαλύτερες πλημμύρες του. Φοιτητής τότε σε διαμέρισμα στην οδό Καποδιστρίου στην περιοχή της Καλλιθέας, ο γράφων θυμάται το πλημμύρισμα των μπαζωμένων ρεμάτων, χείμαρροι λάσπης και νερού να περνάνε μέσα από ισόγεια διαμερίσματα στην οδό Κολοκοτρώνη, αλλά υπόγεια στη βόρειά τους πλευρά και λέμβους στη Μάχης Ποταμών, που δυστυχώς επιβεβαίωσε το όνομά της…
* Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος-ιστορικός
