Η μεγάλη προσφορά στον τόπο της κυρίας Φαλής Βογιατζάκη αναδείχτηκε σε εκδήλωση που οργάνωσε για να την τιμήσει ο Σοροπτιμιστικός Όμιλος Ρεθύμνου «Ερωφίλη».
Στον χώρο της μεγάλης της δημιουργίας το Ιστορικό και Λαογραφικό μουσείο, παρουσία αρχών και συμμετοχής αρκετού κόσμου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση.
Μπορεί η κυρία Φαλή για λόγους ανειλημμένων υποχρεώσεων να απουσίαζε, αλλά ήταν διάχυτη η παρουσία της στις αναφορές που ακολούθησαν γεμάτες από στιγμές δημιουργίας της.
Από πλευράς επισήμων παρέστησαν η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ. Μαρία Λιονή, ο δήμαρχος κ. Γιώργος Μαρινάκης, ο Αντιδήμαρχος κ. Θωμάς Κρεβετζάκης, η πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου και πρόεδρος της ΧΕΝ κ. Ρένα Κουτσαλεδάκη, η πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Ρεθύμνου κ. Ελευθερία Μιχάλα και πρόεδροι πολιτιστικών συλλόγων και φορέων.
Β. Σκαρβελη «Ήταν χρέος μας…»
Την εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος του ομίλου κ. Βαρβάρα Σκαρβέλη λέγοντας μεταξύ άλλων:
«Ο κόσμος ήταν άχαρος, ο κήπος αφιλόξενος και ο άνθρωπος ο ερημίτης αναστέναζε, ώσπου η γυναίκα χαμογέλασε. Η αποψινή μας εκδήλωση είχε προγραμματιστεί για την περσινή χρονιά στα πλαίσια του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας, αλλά λόγω του κορονοϊού ματαιώθηκε. Ο όμιλός μας επί 28 και πλέον χρόνια με τα προγράμματά του στέκεται αρωγός στην γυναίκα και το παιδί, σε όλες του της εκφάνσεις, τον συνάδελφο, τον πολιτισμό και το περιβάλλον. Με γνώμονα τα ανωτέρω, αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε εκδήλωση στα πλαίσια του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας για την γυναίκα, αφιερωμένη σε μια σημαντική γυναικεία προσωπικότητα και πρέσβειρα του Ρεθύμνου την ερίτιμο κ. Φαλή Βογιατζάκη. Η εκδήλωση είναι υπό την αιγίδα του δήμου Ρεθύμνου».
Στη συνέχεια η κ. Σκαρβέλη διάβασε και το μήνυμα της Σοροπτιμιστικής Ένωσης Ελλάδος που χαρακτήριζε την κυρία Βογιατζάκη γυναίκα υπόδειγμα προσφοράς και αφοσίωσης στο έργο της, με δεκαετίες αφιερωμένες σε έναν αγώνα πιο επίκαιρο από ποτέ για την προστασία του περιβάλλοντος απέναντι σε ό,τι το καταστρέφει. Δεν λησμόνησε τον τόπο καταγωγής της, προσφέροντας με την ίδρυση του Ιστορικού και Λαογραφικού μουσείου Ρεθύμνου.
Γ. Μαρινάκης: «Είναι βαρύ το τίμημα να νιώθεις Ρεθεμνιώτης»
Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος κ. Γιώργος Μαρινάκης είπε μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Νομίζω ότι και η ποιότητα και ο αριθμός των παρισταμένων είναι ενδεικτικό πόσο το Ρέθυμνο τιμά και αισθάνεται την υποχρέωση να θυμάται και να κάνει τα καλύτερα για τη Φαλή Βογιατζάκη, η οποία συνεχίζει την παράδοση του αειμνήστου πατέρα της, μεγάλου ευεργέτη πολλών Ρεθυμνίων και όχι μόνο και νομίζω ότι και εκείνη με την παρουσία της, την κουλτούρα της, τη φυσική της ευγένεια, έχει σφραγίσει μια ολόκληρη εποχή. Άλλωστε, εδώ που βρισκόμαστε είναι ένα έργο δικό της, ένα έργο το οποίο είναι κόσμημα για την πόλη μας. Δεν είναι μόνο το μουσείο που είναι εξαιρετικό, πάνω απ’ όλα είναι ότι σώθηκε μέσα στον αστικό ιστό της Παλιάς Πόλης ένα ολόκληρο αρχοντικό και αποδεικνύει ποια πρέπει να είναι η μοίρα των κτιρίων της Παλιάς Πόλης. Με την ευκαιρία αυτή, πρέπει να ανατρέχει το μυαλό μας και να θυμόμαστε και εκείνους που την έσωσαν την Παλιά Πόλη από μια μανία που κάποτε είχαμε όλοι οι Ρεθεμνιώτες να την οικοπεδοποιήσουμε και να την κάνουμε και αυτήν πολυκατοικίες. Αναφέρομαι στον αείμνηστο Χρήστο Μακρή, τον Δημήτρη Αρχοντάκη και άλλους πολλούς που έβαλαν τότε μπετό κυριολεκτικά και σώθηκε η Παλιά Πόλη.
Έτσι λοιπόν σήμερα, βρισκόμαστε σε αυτό το εξαιρετικό μνημείο για να πούμε έναν καλό λόγο και η κυρία Φαλή είναι τυχερή, γιατί ακούει τα καλά λόγια και μπορεί να μας ακούει, γιατί συνήθως τους τιμούμε τους ανθρώπους και τους θυμόμαστε αφού τους χάσουμε. Δεν θέλω να αναφερθώ στο πολύπλευρο έργο της, που δεν αποτυπώνεται μόνο στο Λαογραφικό μουσείο αλλά και στο μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όπως επίσης το ζωηρό της ενδιαφέρον για το Παλαιοντολογικό μουσείο στον Μασταμπά – στο τζαμί που είναι το μουσείο Γουλανδρή -. Όλα αυτά λέγονται Φαλή. Νομίζω ότι είναι πάρα πολλοί εκείνοι που ανωνύμως έχουν ευεργετηθεί από εκείνη και πρέπει όλοι μας να νιώθουμε τυχεροί που το Ρέθυμνο διαχρονικά έχει ανθρώπους που το εκπροσωπούν πανάξια, αλλά κυρίως το τιμούν και διατηρούν αυτήν τη ζωντανή παράδοση αλληλεγγύης, ανθρωπιάς, πολιτισμού και υψηλής αίσθησης της καταγωγής. Είναι βαρύ το τίμημα να είναι κανείς και να νιώθει Ρεθεμνιώτης, είναι μεγάλη ιστορία και όλοι μας πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε.
Θέλω να συγχαρώ την κυρία πρόεδρο και τον σύλλογο τον Σοροπτιμιστριών του Ρεθύμνου, που όχι μόνο σήμερα, αλλά έχει μια σειρά δράσεων σε όλα τα επίπεδα του ανθρωπισμού της αλληλεγγύης και της διάσωσης της τοπικής μας κουλτούρας, πολιτισμού.
Μαρία Λιονή: «Σειρά έχει η πολιτεία…»
Με τη σειρά της χαιρέτισε την εκδήλωση η αντιπεριφερειάρχης κυρία Μαρία Λιονή τονίζοντας μεταξύ άλλων:
«Προσυπογράφω απόλυτα αυτά που είπε ο κ. δήμαρχος προηγουμένως για την τιμώμενη απόψε. Νομίζω ότι είναι κοινός στόχος τα λόγια του και τα προσυπογράφουμε όλοι. Την πρόεδρο του μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, την πρόεδρο του Ιστορικού και Λαογραφικού μουσείου, με την οποία και με όλους τους συνεργάτες της έχουμε μια πάρα πολύ καλή συνεργασία, έτσι ώστε και ως Περιφέρεια να βοηθήσουμε το έργο που είναι υποχρέωσή μας να το κάνουμε και μεταφέρω και τον χαιρετισμό του αντιπεριφερειάρχη μας για την αποψινή βραδιά την τιμητική για την κ. Βογιατζάκη, σε εσάς κ. πρόεδρε και στο Σοροπτιμιστικό Όμιλο και να πω κ. δήμαρχε ότι ο Σοροπτιμιστικός όμιλος έκανε το χρέος του και τιμά απόψε έναν άνθρωπο, μια γυναίκα, η οποία μας κάνει υπερήφανους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας και στον κόσμο που είναι γνωστή και υπερηφανευόμαστε για αυτήν, γιατί μας κάνει υπερήφανους και γνωστούς για καλό λόγο και όχι για άσχημα πράγματα. Ακουγόμαστε για καλά πράγματα και όχι για άσχημα και αυτό της το χρωστάμε. Γι’ αυτό λοιπόν, πρέπει να κάνουμε και εμείς το χρέος μας ως Αντιπεριφέρεια, ως Περιφέρεια και ως δήμος να διοργανώσουμε μια τιμητική βραδιά για την κ. Φαλή Βογιατζάκη και για όλους αυτούς τους ανθρώπους που έχουν σηκώσει το Ρέθυμνο στις πλάτες τους όλα αυτά τα χρόνια, το έχουν βγάλει στον αφρό και από ένα φτωχό Ρεθυμνάκι είναι ένα Ρέθυμνο που το σέβεται σήμερα όλος ο κόσμος».
Την τιμώμενη παρουσίασε με πλούτο στοιχείων το μέλος του Σοροπτιμιστικού Ομίλου Ρεθύμνου κυρία Μαρίτα Αβερικίου, ενώ για τη δράση της μίλησε σχετικά η Σοροπτιμίστρια κυρία Χρυσούλα Βεληβασάκη.
Αναφερόμενη στην προσωπικότητα της κυρίας Βογιατζάκη είπε μεταξύ άλλων η κυρία Αβερικίου:
«Η Φαλή Βογιατζάκη γεννήθηκε στην Αθήνα, κατάγεται από το Χρωμοναστήρι Ρεθύμνης. Κόρη του αείμνηστου προέδρου της Παγκρητίου Ενώσεως Γεωργίου Π. Βογιατζάκη, μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον προσφοράς και αγάπης για την Κρήτη. Έχει ένα γιο, τον Γεώργιο Ραφαήλ Βογιατζάκη και τρία εγγόνια.
Σπούδασε Νομικά και εργάστηκε ως δικηγόρος στην Ασφαλιστική Εταιρία Φοίνιξ έως το 1982.
Από νωρίς ασχολήθηκε με τα κοινά και ανέπτυξε δραστηριότητες στον πολιτιστικό τομέα. Με την πεποίθηση ότι μέσα στην ενωμένη Ευρώπη η προβολή και διαφύλαξη της πολιτιστικής ταυτότητας και της εθνικής κληρονομιάς κάθε τόπου αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, η Φαλή Βογιατζάκη μεριμνά για τη διάσωση της Κρητικής παράδοσης και το 1974 ιδρύει με τον Χριστόφορο Σταυρουλάκη το Ιστορικό και Λαογραφικό μουσείο Ρεθύμνης – κοινωφελές ίδρυμα ιδιωτικού δικαίου – του οποίου είναι και πρόεδρος.
Το 2010 το Ιστορικό και Λαογραφικό μουσείο Ρεθύμνης βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών «Ότι επί τριάκοντα και πλέον έτη τον Κρητικόν πολιτισμόν διασώζει και εξόχως προβάλλει».
Το 1987 εξελέγη πρόεδρος της Παγκρητίου Ενώσεως και εργάστηκε για την προβολή των ιστορικών στοιχείων του πολιτισμού της Κρήτης και τη σύσφιξη των σχέσεων των απανταχού Κρητών. Με πρόταση της Φαλής Βογιατζάκη η Παγκρήτιος Ένωση και τα συνεργαζόμενα Κρητικά σωματεία το 1988 επέτυχαν να ονομασθεί το νέο Διεθνές Αεροδρόμιο στα Σπάτα «Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος». Γνωρίστηκε με τον Τεντ Κένεντι στις ΗΠΑ, όπου είχε ταξιδέψει ως πρόεδρος της Παγκρητίου Ενώσεως, με αφορμή εκδήλωση για τη σύσφιγξη των σχέσεων των απανταχού Κρητών, και στη συνέχεια ξενάγησε τον Αμερικανό γερουσιαστή η ίδια στο νησί.
Σήμερα η Φαλή Βογιατζάκη είναι εταίρος του ιδρύματος «Ελευθέριος Βενιζέλος των Χανίων. Μέλος του Δ.Σ. του μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας από το 1971 ως γενική γραμματέας και αργότερα αντιπρόεδρος, η κ. Φαλή Βογιατζάκη είναι σήμερα πρόεδρός του».
«Πνευματικό κέντρο εθνικού στοχασμού»
Στη δική της εισήγηση η κυρία Βεληβασάκη αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο Ιστορικό Λαογραφικό μουσείο Ρεθύμνου τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι:
«Το Ιστορικό και Λαογραφικό μουσείο Ρεθύμνης, ένα πνευματικό κέντρο αυτογνωσίας και εθνικού στοχασμού, όπως έχει αναφέρει η κ. Βογιατζάκη. είναι ένας χώρος που έρχεται σε επαφή με την ιστορία και την παράδοση, ενός ξεχωριστού λαού, φορέα πολιτισμού. Συναίσθηση και αγάπη είναι ένα μέγα κληροδότημα από τον πατέρα της Γιώργο Βογιατζάκη, με σκοπό το 1974 να γίνει η ίδρυση του κοινωφελούς ιδρύματος ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία Ιστορικό Λαογραφικό μουσείο Ρεθύμνου, μαζί με τον Χριστόφορο Σταυρουλάκη. Είναι ένα ιδιόκτητο κτίριο ο χώρος στον οποίο στεγάζεται το Λαογραφικό μουσείο στην ενετική αστική κατοικία της Κλόντιο. Χαρακτηριστικό θύρωμά της που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα το οικόσημα της οικογένειας στολισμένο με φυλλώματα και άνθη, επηρεασμένο στο σύνολό του από την Ιταλική Αναγέννηση. Στο πέρασμα του χρόνου, κατά την Οθωμανική κατοχή, εδώ βρισκόταν και το κονάκι του Σελήμ Μπεη. Στις αρχές του 10ου αιώνα φιλοξενήθηκε το πρώτο διοικητήριο Ρεθύμνου και τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου πέρασε στην οικογένεια Ζαχαρίου με ποικίλες βιοτεχνικές χρήσεις. Στην συνέχεια αγοράστηκε και δωρίστηκε από το νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου Ιστορικό Λαογραφικό μουσείο Ρεθύμνου από την συνιδρύτρια και πρόεδρο Φαλή Βογιατζάκη. Χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο αναστηλώθηκε από τον πολιτικό μηχανικό Άρη Χατζιδάκη με την οικονομική βοήθεια του υπουργείου Τουρισμού και του υπουργείου Πολιτισμού. Χρειάστηκαν 20 χρόνια προετοιμασίας για την αναστήλωση, την συλλογή και ταξινόμηση υλικού, την διαμόρφωση εκθεσιακών χώρων και παρουσίαση κατά ενότητες όλων των θεμάτων περί των 10.000 αντικειμένων αυτήν την στιγμή. Η αρχή της λειτουργίας του έγινε το 1996. Κυρίως τα εκθέματά του είναι δωρεές με κύριο έκθεμα την συλλογή της Χρυσής Αγγελιδάκη, η οποία δημιούργησε και διαδόθηκε η Ρεθεμνιώτικη Βελονιά. Στις αίθουσες του ισογείου θα δούμε θέματα ιστορικών συλλογών και παραδοσιακών επαγγελμάτων. Στην ιστορική συλλογή βρίσκονται νομίσματα, οπλισμός, σημαίες, χαρτογραφικές απεικονίσεις, διάφορα πράγματα από την Μάχη της Κρήτης. Στον όροφο έχει υφαντική, αργυροχρυσοχοΐα, κεντητική, παραδοσιακές καλλιέργειες, κεραμική και καλαθοπλεκτική.
Σημαντική στιγμή είναι το 2010, κατά το οποίο το Ιστορικό Λαογραφικό μουσείο βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών και τον καθηγητή Σβολόπουλο, με την επιβράβευση ότι επί τριάκοντα και πλέον έτη τον Κρητικό πολιτισμό διασώζει και εξόχως προβάλλει».
Ακολούθησε η απονομή τιμητικής πλακέτας από τον δήμαρχο κ. Γιώργο Μαρινάκη που παρέλαβε η διευθύντρια του μουσείου κυρία Αναστασία Πλατύραρχου.
Φ. Βογιατζάκη: Η αγάπη για τον τόπο μας ενώνει
Με τις δυνατότητες που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία μεταδόθηκε βιντεοσκοπημένο μήνυμα της κυρίας Φαλής Βογιατζάκη η οποία είπε τα εξής:
«Γνωρίζω το σημαντικό έργο «Ερωφίλη», που με τις εκδηλώσεις και τα προγράμματά του στέκεται αρωγός στη γυναίκα, στο παιδί, στον πολιτισμό, στο περιβάλλον. Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για εμένα να επιλέξετε να με συμπεριλάβετε στις γυναίκες που τιμάτε για την κοινωνική προσφορά τους.
Όλοι μας έχουμε την προσωπική μας ζωή, τόσες ασχολίες που απαιτούν τον χρόνο και τις σκέψεις μας. Όμως αισθανόμαστε την ανάγκη να αφιερώσουμε τον χρόνο μας και σε κάτι που πιστεύουμε ότι θα προσφέρει ένα έργο χρήσιμο στην κοινωνία. Η προσφορά μας αυτή λειτουργεί ανταποδοτικά, μας προσφέρει την ηθική ικανοποίηση και μια χαρά διαφορετική που εκτείνεται πέρα από το «εγώ» μας στον χώρο και στον χρόνο.
Από τον πατέρα μου Γιώργο Βογιατζάκη έχω τις καταβολές για το ενδιαφέρον στα θέματα της λαϊκής παράδοσης της Κρήτης, του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και της προσφοράς προς την κοινωνία. Αυτά καθόρισαν την ζωή και τις επιλογές μου.
Η αγάπη μου για το Ρέθυμνο με τη μοναδική φύση, την πλούσια ιστορία και μια κοινωνία με αξίες που ανέδειξαν σπουδαίους πολίτες, καθώς και η συνειδητοποίηση της ιστορικής και πνευματικής του παράδοσης, με οδήγησαν μαζί με τον θείο μου Χριστόφορο Σταυρουλάκη στην ίδρυση του Ιστορικού Λαογραφικού μουσείο Ρεθύμνου. Σκοπός του είναι να προβάλλει την δύναμη του πλούτου της κρητικής λαϊκής παράδοση, που βασίστηκε στον φυσικό τρόπο ζωής του ανθρώπου και να αφυπνίσει την ανθρώπινη συνείδηση για καλύτερες επιλογές, να συμβάλλει στην αναθεώρηση του κώδικα αξιών μας με την προβολή νέων πολιτισμικών προτύπων ή έναν τρόπο ζωής με περισσότερη λιτότητα, αλληλεγγύη, παιδεία και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Παράλληλα, ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας από το 1971 είχα την τύχη να συνεργαστώ με τους ιδρυτές του Άγγελο και Νίκη Γουλανδρή, που με το παράδειγμα της ζωής τους με δίδαξαν να εργάζομαι με πίστη και συνέπεια σε έναν σκοπό. Ο Άγγελος και Νίκη Γουλανδρή είδαν εγκαίρως ότι η αναπτυξιακή ψύχωση της καταναλωτικής κοινωνίας, έχει κλονίσει την πνευματική και ηθική ισορροπία του ανθρώπου, ενώ καταστρέφει τους φυσικούς πόρους της γης. Επέλεξαν σαν έργο της ζωής τους τον αγώνα για τη σωτηρία της φύσης και της ζωής. Η γνώση είναι το πρώτο βήμα για την αλλαγή, για την αφύπνιση του ανθρώπου. Η προσπάθειές μας στράφηκαν στην εκπαίδευση της νέας γενιάς και την ενημέρωση του κοινού σχετικά με την λειτουργία του πλανήτη και τη ζωή με την πολυπλοκότητα και την αλληλεξάρτησή τους, καθώς και τους κινδύνους από τις ανατροπές τους.
Το έργο του μουσείου Γουλανδρή έχει επεκταθεί και στο Ρέθυμνο με τη δημιουργία του Παλαιοντολογικού μουσείου στο Τέμενος Μασταμπά, εκεί σε ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο. Εκεί σε ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο το Τέμενος του Βελή Πασά, μέσα από τις συλλογές που περιλαμβάνουν σπουδαία και μοναδικά απολιθώματα μια πανίδας που έχει εξαφανιστεί, αναδεικνύεται η γεωλογική εξέλιξη της Κρήτης και του Ρεθύμνου.
Ευχαριστώ τον Σοροπτιμιστικό Όμιλο «Ερωφίλη» για την ευκαιρία που μου έδωσε να επικοινωνήσω μαζί σας. Εύχομαι καλή επιτυχία στους σκοπούς του και σας χαιρετώ έστω και από μακριά. Η αγάπη, όμως, για τον τόπο μας πάντα θα μας ενώνει».
Η θαυμάσια εκδήλωση έκλεισε με δεξίωση που ήταν μια χορηγία του ξενοδόχου κ. Βούρβαχη και ξενάγηση στο Ιστορικό Λαογραφικό μουσείο που εντυπωσίασε τους επισκέπτες.
Μέσω του Σοροπτιμιστικού Ομίλου Ρεθύμνου «Ερωφίλη» αναγνωρίστηκε το έργο της κυρίας Φαλής Βογιατζάκη στη γενέτειρά της. Σειρά έχουν η Αντιπεριφέρεια και ο δήμος Ρεθύμνου όπως πολύ σωστά επισήμανε η αντιπεριφερειάρχης κυρία Μαρία Λιονή. Κάτι που πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή θα γίνει. Είναι ηθικό χρέος απέναντι σε μια χαρισματική γυναίκα που δεν έπαψε να προσφέρει στον τόπο της και πρέπει να εκπληρωθεί το συντομότερο.
