Η συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση και οι διαρκείς ανατιμήσεις των οικοδομικών υλικών εξακολουθούν να δημιουργούν μια ασφυκτική κατάσταση στον τεχνικό κλάδο, με αποτέλεσμα η ολοκλήρωση δεκάδων μικρών και μεγάλων έργων που είναι σε εξέλιξη στον νομό Ρεθύμνου ή εκείνων που είναι στο στάδιο της δημοπράτησης να είναι αβέβαιη. Το πρόβλημα χαρακτηρίζεται σοβαρό και προκαλεί ανησυχία σε Περιφέρεια και δήμο, καθώς κάνεις δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το ποια θα είναι η τύχη των έργων. Το μόνο θετικό μέχρι στιγμής είναι ότι δεν έχουν «παγώσει» τα έργα. «Τουλάχιστον δεν έχουμε κατεβάσει κάτω τα μολύβια» λέει χαρακτηριστικά η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή, επισημαίνοντας όμως πως υπάρχει πρόβλημα, αφού ήδη τα αιτήματα για παρατάσεις είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.
Ειδικότερα, τόνισε: «Η αλήθεια είναι ότι τα αιτήματα για παρατάσεις από τους εργολάβους πέφτουν σαν βροχή και αφορούν κυρίως το στάδιο της ασφαλτόστρωσης. Από την άλλη είχαμε και περιπτώσεις αναδόχων που μόλις έφτασαν στο «χείλος του γκρεμού» και ετοιμαζόμασταν να τους κηρύξουμε έκπτωτους, άρχισαν να δουλεύουν. Έχουν δοθεί αναθεωρήσεις τιμών σε σίδερα και υλικά. Εργασίες δηλαδή που αφορούν έργα οδοποιίας προχωράνε, στα ασφαλτικά όμως δεν έχουν γίνει αναθεωρήσεις τιμών και όταν φτάνουν οι εργολάβοι σε αυτό το σημείο να ζητούν παράταση. Εκτιμώ ότι λύση στο πρόβλημα θα δοθεί με μια αναθεώρηση τιμών στα ασφαλτικά, έτσι ώστε να υπάρξει απρόσκοπτη συνέχιση και ολοκλήρωση των έργων. Είναι αλήθεια ότι η αύξηση των τιμών στα ασφαλτικά και στο ασφαλτόμιγμα είναι τεράστια, όμως πρέπει να δοθεί μια λύση. Χωρίς να έχουν σταματήσει τα έργα μας δεν σας κρύβω ότι υπάρχει μια ανησυχία, ευελπιστούμε ωστόσο σύντομα να βρεθεί μια λύση που θα διασφαλίσει τα έργα μας».
Σημειώνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εργοληπτικών επιχειρήσεων υλοποιούν σήμερα συμβάσεις, τις οποίες έχουν αναλάβει με πολύ μεγάλη έκπτωση και δεν έχουν απολύτως κανένα περιθώριο να αντέξουν το απρόσμενα υψηλό κύμα ανατιμήσεων.
Υπενθυμίζεται ότι οι ραγδαίες ανατιμήσεις των υλικών, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, που κλιμακώθηκε με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, απειλούν την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, αλλά και για την ίδια τη βιωσιμότητα έργων και αναδόχων. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχοντας λάβει ήδη μια νομοθετική πρωτοβουλία στα τέλη του 2021 με την οποία καθόρισε συντελεστές αναθεώρησης για περίπου 500 κατηγορίες δημοσίων έργων, προχώρησε τον προηγούμενο μήνα σε μια ακόμη πρωτοβουλία ώστε να στηρίξει τις κατασκευές, σε μια περίοδο που βρίσκεται εν εξελίξει ένα πρόγραμμα έργων «μαμούθ».
Το πλαίσιο των θεσμικών και τεχνικών παρεμβάσεων που συμφωνήθηκε, μεταξύ εργοληπτών και υπουργείου κινείται συνολικά σε πέντε άξονες. Ειδικότερα, δίνεται ένα περιθώριο χρόνου έξι μηνών προκειμένου οι ανάδοχοι να αποσυμπιεστούν από τις αυξήσεις των τιμών των υλικών. Θεωρείται ότι αυτή η πρωτοβουλία βάζει «φρένο» σε καθυστερήσεις λόγω δικαστικών προσφυγών και διεκδικήσεων εκ μέρους των εταιρειών από το Δημόσιο για την αδυναμία τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων των έργων.
Ειδικότερα, όσον αφορά στο bonus για την ολοκλήρωση των έργων, όπως επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, «Το πριμ θα δίνεται μόνο σε ολοκληρωμένα και χωρίς καθυστερήσεις έργα». Κατά πληροφορίες, αυτό θα είναι ύψους 5% επί του ανεκτέλεστου υπολοίπου κάθε σύμβασης, σύμφωνα με τα ισχύοντα χρονοδιαγράμματα κατά τον χρόνο εκτέλεσης.
Θα θεσμοθετηθεί ακόμη η τιμολόγηση ασφάλτου, PVC και πολυαιθυλενίου με απολογιστικό τρόπο, η οποία μάλιστα, κατά πληροφορίες, θα έχει αναδρομική ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου.
Παράλληλα, το αρμόδιο υπουργείο, στο πλαίσιο των στοχευμένων παρεμβάσεων, θα «τρέξει» την έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για το τέταρτο τρίμηνο του 2021, ώστε να γίνει εντός του μήνα. Υπενθυμίζεται ότι έχει ήδη γίνει για τα πρώτα τρία τρίμηνα της προηγούμενης χρονιάς βάσει του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Κλείνοντας αυτό το πακέτο παρεμβάσεων, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα ενεργοποιήσει μία Επιτροπή για τη διαπίστωση τιμών Δημοσίων Έργων.
