Περισσότεροι από 100 εθελοντές και τρία ενεργά σώματα δράσης στους τομείς των πρώτων βοηθειών, της νοσηλευτικής στήριξης και της κοινωνικής πρόνοιας στελεχώνουν το Περιφερειακό τμήμα Ρεθύμνου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Το παράρτημα του ΕΕΣ στο Ρέθυμνο λειτουργεί ως αρωγός και στήριγμα της τοπικής κοινωνίας, προσφέροντας σημαντική βοήθεια από καταρτισμένο εθελοντικό δυναμικό, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως οι πρόσφατες φωτιές στο Αμάρι και η υποδοχή των μεταναστευτικών ροών των τελευταίων ημερών, ακόμα και σε καθημερινό επίπεδο σε δομές υγείας του νοσοκομείου, του γηροκομείου και της ψυχιατρικής κλινικής του Γ.Ν.Ρ. Μακριά από οικονομικά κίνητρα και εξυπηρέτηση συμφερόντων, ο ΕΕΣ Ρεθύμνου αναδεικνύει μέσα από το καθημερινό του έργο τη σπουδαιότητα της κοινωνικής προσφοράς και την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους ανεξαρτήτων εθνικότητας, θρησκείας και πολιτικών πεποιθήσεων. Μία καλοκουρδισμένη δομή με συντονισμένη οργανωτική διαχείριση που βρίσκεται σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και δίνει το «παρών» εκεί που χρειάζεται, δίχως να περιμένει ανταλλάγματα και προωθώντας το αέναο μήνυμα της σημασίας του εθελοντισμού.
Εξάλλου, ο Ερυθρός Σταυρός, ως ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους και αναγνωρισμένους ανθρωπιστικούς οργανισμούς παγκοσμίως, αποτελεί ένα θεμελιώδη πυλώνα υποστήριξης σε περιόδους κρίσης. Με κεντρικό σύνθημα τις αρχές της ουδετερότητας, της ανθρωπιάς και της ανεξαρτησίας, ο Ερυθρός Σταυρός λειτουργεί σε περισσότερες από 190 χώρες, προσφέροντας ιατρική περίθαλψη, τροφή, στέγη και ψυχολογική υποστήριξη στους πιο ευάλωτους πληθυσμούς. Όπως μας επισημαίνει, η Ευαγγελία Ηλιάκη, πρόεδρος του Περιφερειακού τμήματος του ΕΕΣ στο Ρέθυμνο, ο εθελοντισμός είναι μία πηγαία μορφή ενσυναίσθησης, στην οποία δεν χωράνε εγωισμοί, αλλά συλλογικές συνειδήσεις.
Παράλληλη δράση σαμαρειτών, νοσηλευτικής και κοινωνικής πρόνοιας
Η Ευαγγελία Ηλιάκη, πρόεδρος του Περιφερειακού τμήματος του ΕΕΣ στο Ρέθυμνο ανέλυσε τη λειτουργία των ενεργών σωμάτων, την παρεχόμενη εκπαίδευση και το στελεχωμένο ανθρώπινο δυναμικό:
«Στο Περιφερειακό τμήμα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού λειτουργούν τρεις τομείς-σώματα όπου το καθένα έχει τις δικές του αρμοδιότητες, αλλά αλληλοσυμπληρώνονται σε ένα πλαίσιο κοινής λειτουργίας. Οι Σαμαρείτες, ο τομέας της κοινωνικής πρόνοιας και η νοσηλευτική μέριμνα στελεχώνονται από δεκάδες εθελοντές, οι οποίοι αν βρίσκονται σε ένα σώμα δεν μπορούν να βρίσκονται παράλληλα και σε κάποιο άλλο. Υπάρχει η δυνατότητα να περάσεις από ένα σώμα σε ένα άλλο, αλλά αυτό σημαίνει πως έχεις διαγραφεί από το προηγούμενο. Η εκπαίδευση είναι διαφορετική και στα τρία σώματα. Το τμήμα ξεκίνησε στο Ρέθυμνο με τον τομέα της νοσηλευτικής, μέχρι το 2004 όπου δημιουργήθηκε το σώμα των σαμαρειτών. Η κοινωνική πρόνοια συστάθηκε το 2019. Η νοσηλευτική και οι σαμαρείτες ασχολούνται με τις πρώτες βοήθειες, ενώ η πρόνοια ασχολείται με το ψυχοκοινωνικό κομμάτι, δηλαδή πρώτες βοήθειες ψυχικής υγείας. Στο επιχειρησιακό κομμάτι, τα τρία σώματα μπορούν να λειτουργήσουν από κοινού, αλλά το καθένα θα επιτελεί το δικό του ρόλο».
Η κ. Ηλιάκη πρόσθεσε επίσης: «Οι σαμαρείτες είναι 80-85 άτομα, κάποιοι μπορεί να είναι ανενεργοί για κάποιο χρονικό διάστημα και μετά ενεργοποιούνται πάλι με κάποια επανεκπαίδευση. Η πρόνοια έχει 20 άτομα και η νοσηλευτική έχει 40. Το τμήμα μας έχει πάρα πολλούς φοιτητές, οι οποίοι αναγκαστικά αποχωρούν με το πέρας των σπουδών τους. Αυτό σημαίνει ότι χάνουμε δυναμικό, από την άλλη όμως κερδίζουν άλλα τμήματα του Ερυθρού Σταυρού, γιατί πολλοί από αυτούς συνεχίζουν στους τόπους τους».
Διαρκής εκπαίδευση και εθελοντισμός σε επαγγελματικά πρότυπα
Ο εθελοντισμός σε μία οργανωμένη και γεμάτη ευθύνες ομάδα όπως αυτή του Ερυθρού Σταυρού συνοδεύεται από αυξημένες υποχρεώσεις και ανάγκη για συνέπεια. Όπως αναφέρει η κ. Ηλιάκη οι απαιτήσεις είναι υψηλές και αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν κάποια αυστηρά κριτήρια ένταξης στον ΕΕΣ: «Οι προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος εθελοντής είναι να έχει όρεξη, διάθεση για προσφορά χωρίς ανταλλάγματα και αγάπη για τον τόπο του. Το μόνο αντάλλαγμα που μπορούμε να πάρουμε εμείς είναι η ηθική ικανοποίηση, κοιτώντας τον Ρεθεμνιώτη στα μάτια αναγνωρίζοντας την προσφορά μας. Οι σαμαρείτες έχουν όριο ηλικίας τα 45 χρόνια και πρέπει να υπάρχει καλή φυσική κατάσταση. Στα υπόλοιπα σώματα το όριο ηλικίας φτάνει μέχρι τα 60, χωρίς να σημαίνει ότι για το κομμάτι των σαμαρειτών είναι απόλυτα δεσμευτικό. Δεν είμαστε απλά εθελοντές, είμαστε επαγγελματίες εθελοντές, ένας όρος που έχουμε αρχίσει να υιοθετούμε τελευταία. Σε αντίθεση με άλλες εθελοντικές ομάδες, εμείς έχουμε συγκεκριμένες αρμοδιότητες και υποχρεώσεις. Από τη μία, σίγουρα θα προσφέρω τις υπηρεσίες μου με την προϋπόθεση ότι μπορώ, αλλά από την άλλη είμαι υποχρεωμένος για να παραμείνω ενεργός καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, κάτι που ισχύει και για τα τρία σώματα. Με λίγα λόγια, οι υποχρεώσεις ενός εθελοντή στον Ερυθρό Σταυρό είναι πιο απαιτητικές από κάποια άλλη εθελοντική ομάδα».
Η συνέπεια στον εθελοντισμό επηρεάζεται από μεταβλητές, όπως οι συνθήκες ζωής και η ανθεκτικότητα στο χρόνο, όπως υπογραμμίζει η κ. Ηλιάκη: «Στο κομμάτι των εθελοντών, το κάθε σώμα έχει το δικό του υπεύθυνο. Το πιο απαιτητικό κομμάτι από τη σκοπιά του εθελοντή είναι η διάρκεια, καθώς οι εθελοντές που μένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι λίγοι. Πολλές φορές ενθουσιαζόμαστε με μία ιδέα, ξαφνικά όμως αρχίζει να φθίνει λόγω αλλαγής συνθηκών στη ζωή μας. Η ιδέα του εθελοντισμού περνάει ακόμα και αν δεν συνεχίζει κάποιος. Σε δύο τρία χρόνια, αν σταματήσει κάποιος, η νοοτροπία του και η στάση ζωής έχει αλλάξει. Υπάρχει συνεχής εκπαίδευση από πιστοποιημένους εκπαιδευτές του τμήματος στο Ρέθυμνο, οι οποίοι επίσης περνάνε από επανανεκπαιδεύσεις διαρκώς για να διατηρήσουν την ιδιότητά τους. Πρόσφατα απέκτησε και η νοσηλευτική εκπαιδευτές του τομέα υγείας, ενώ τώρα αναμένουμε έναν εκπαιδευτή από τα κεντρικά στην Αθήνα για τον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας».
Επιχειρήσαμε στις φωτιές στο Αμάρι – στείλαμε ομάδα νοσηλευτικής στους πρόσφυγες
Η πρόεδρος του Περιφερειακού τμήματος ΕΕΣ σημείωσε την επικοινωνία που υπάρχει με τους τοπικούς φορείς, καθώς και τις δράσεις του παραρτήματος σε περιόδους κρίσεις: «Εμείς για να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε κάπου, θα πρέπει να υπάρχει πρώτα συνεννόηση. Δεν καλύπτουμε καμία εκδήλωση, αν δεν υπάρχει κάποια πρόσκληση από επίσημο φορέα. Είμαστε σε απόλυτη συνεργασία με τα σώματα ασφαλείας, πυροσβεστική, λιμενικό, αστυνομία, με το Δήμο και με την Περιφέρεια. Όταν υπάρχει κάποιο περιστατικό ενημερωνόμαστε και ανάλογα υπάρχει η ομάδα η οποία θα δράσει. Στις φωτιές στο Αμάρι, υπήρχε μία ομάδα που επιχείρησε και πήγε στο πεδίο, από την πρώτη ώρα που το μάθαμε. Μετά, κατόπιν συνεννόησης, υπήρχε μία ομάδα που μπορούσε να πάει να αλλάξει την προηγούμενη, για να μην βρίσκεται εκεί πάρα πολλές ώρες. Στους πρόσφυγες που ήρθαν πριν από 10 μέρες στο Ρέθυμνο, στείλαμε μία ομάδα της νοσηλευτικής, μία ομάδα της πρόνοιας και επίσης σαμαρείτες, στο παλιό τελωνείο στο Βενετσιάνικο Λιμάνι. Εκεί ουσιαστικά πηγαίνουμε για να δούμε αν κάποιος έχει κάποιο χτύπημα και αν υπάρχει ανάγκη για ρούχα».
Παράλληλα, η κ. Ηλιάκη ανέφερε: «Σε ακραίες καταστάσεις, όπως ένα φαινόμενο σεισμού για παράδειγμα, θα στηθεί κάποια βάση και θα στελεχωθεί από τη νοσηλευτική, η πρόνοια θα παρέχει συναισθηματική και ψυχολογική υποστήριξη σε θύματα και συγγενείς, ενώ οι σαμαρείτες επικεντρώνονται στο καθαρά πρακτικό κομμάτι της επιχείρησης. Ο τομέας της υγείας επεμβαίνει στο γηροκομείο, στο νοσοκομείο και υπάρχει καθημερινή βοήθεια, η οποία είναι πραγματικά αξιέπαινη. Υπάρχουν καθημερινές βάρδιες, θέσεις που στελεχώνονται από τους εθελοντές του τομέα υγείας, οι οποίοι συχνά δεν αισθάνονται καν ως εθελοντές, γιατί μοιάζουν με τους εργαζόμενους του νοσοκομείου, τόσο σε εμφάνιση όσο και σε αρμοδιότητες. Οι Σαμαρείτες βρίσκονται παντού, είτε σε αγώνες, είτε στις φωτιές, όπου χρειαστεί. Ο τομέας της κοινωνικής πρόνοιας ασχολείται περισσότερο με δομές που έχουν να κάνουν με τη ψυχική υγεία. Αυτή τη στιγμή πηγαίνουν στα ΚΑΠΗ, στα ΚΗΦΗ, όπως πηγαίνει και η νοσηλευτική για να κάνει μετρήσεις σακχάρου και πίεσης».
«Στη θέση αυτού που βοηθάς θα μπορούσες να είσαι εσύ»
Είδη εξοπλισμού και όχι χρήματα δέχεται το τμήμα του ΕΕΣ στο Ρέθυμνο, με τον Δήμο και την Περιφέρεια Κρήτης να βρίσκονται δίπλα στην προσπάθεια των εθελοντών: «Τα μοναδικά έσοδα που έχουμε στην ουσία είναι από τις εκπαιδεύσεις που κάνουμε στα προγράμματα πολιτών. Δεν δεχόμαστε χρήματα σε καμία περίπτωση, πολλοί όμως έχουν τη διάθεση να προσφέρουν χρήματα σε καταστήματα με εξοπλισμό και από εκεί προμηθευόμαστε κάποια προϊόντα. Δωρεές δεχόμαστε μόνο σε είδος, δεν έχουμε καμία επαφή με χρηματικά ποσά. Δεν έχουμε παράπονο βέβαια, γιατί και ο Δήμος και η Περιφέρεια είναι στο πλευρό μας, αλλά όταν υπάρχει μία ομάδα η οποία διαρκώς μεγαλώνει τόσο σε δυναμικό, όσο και σε ευθύνες που αναλαμβάνει, αλλάζουν και οι ανάγκες. Στην αρχή χρειαζόμασταν έναν απινιδωτή, τώρα δύο απινιδωτές πολλές φορές δεν μας φτάνουν, γιατί το Ρέθυμνο έχει γίνει πολύ δραστήριο», αναφέρει η κ. Ηλιάκη.
Τέλος, το μήνυμα της προέδρου του τμήματος Ρεθύμνου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού είναι το εξής:
«Η προσφορά πρέπει να βγαίνει από μέσα μας. Πρέπει να έχει κανείς την ανάγκη να νιώθει ότι στη θέση αυτού τον οποίο βοηθάς, θα μπορούσες να βρίσκεσαι και εσύ. Αν αποκτήσουμε αυτήν την ενσυναίσθηση, τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα για όλους μας. Όταν αρχίζεις να βλέπεις κάποια πράγματα διαφορετικά, αρχίζεις να τα αντιμετωπίζεις και διαφορετικά, να τα διαχειρίζεσαι. Για να μπορέσει κάποιος να κάνει εθελοντισμό, πρέπει να αφήσει το εγώ στην άκρη και να αρχίσει να σκέφτεται συλλογικά και ομαδικά. Είμαστε σε μία εποχή με μεγάλα προβλήματα, όπως ο πόλεμος, η κλιματική αλλαγή και η διαχείριση του μεταναστευτικού. Ο αριθμός των ανθρώπων που το Περιφερειακό τμήμα του ΕΕΣ παρέχει βοήθεια αυξάνεται διαρκώς, που δείχνει και τα προβλήματα που έχουμε σαν κοινωνία. Δεν είναι μόνο η δική μας κοινωνία εδώ, μιλάμε για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία».
