O κλάδος της χρυσοχοΐας για το Ρέθυμνο παραδοσιακά αποτελεί μια αγορά με ισχυρή παρουσία, στηριζόμενος τόσο από τους ντόπιους όσο και τους ξένους επισκέπτες της πόλης. Την τρέχουσα περίοδο όπως εξήγησαν αρκετοί χρυσοχόοι που μίλησαν στα «Ρ.Ν.» ο κλάδος βάλλεται πολλαπλά. Από τη μία η αύξηση της πρώτης ύλης, του χρυσού, που σημειώνει τιμές πρωτόγνωρα υψηλές, επιφέροντας ένα «ντόμινο» μεταβολών όπως την αύξηση του κόστους για τους επαγγελματίες που σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα έξοδα, δυσκολεύονται πλέον να τα βγάλουν πέρα και από την άλλη η εμφάνιση «επιτήδειων» οι οποίοι βλέπουν τη χρυσοχοΐα, όπως μας εξήγησαν πολλοί επαγγελματίες, ως ευκαιρία για γρήγορο κέρδος πουλώντας κοσμήματα χαμηλότερης αξίας ως πολυτελή και πολύτιμα. Αυτές οι συνθήκες σε συνδυασμό με τη γενικότερη οικονομική δυσπραγία που χαρακτηρίζει το σύνολο των καταναλωτών, απειλούν ευθέως τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Παρόλα αυτά όπως μας εξήγησαν οι επαγγελματίες, οι ντόπιοι χρυσοχόοι που έχουν μια διαχρονική παρουσία στον χώρο, καταφέρνουν να επιβιώνουν χάρη στην ποιότητα του εμπορεύματός τους, την αξιοπιστία τους, την ειλικρίνεια και τον επαγγελματισμό, χτίζοντας με αυτά τα στοιχεία μέσα στα χρόνια έναν πυρήνα επαναλαμβανόμενων πελατών, ντόπιων αλλά και ξένων. Την ίδια ώρα τα στοιχεία αυτά είναι και εκείνα που θα κερδίσουν και τον καινούργιο πελάτη, με δυσκολία βέβαια, όπως μας λένε πολλοί.
«Ο κλάδος παρότι πάντα έδειχνε μια δυναμική και αντιμετώπιζε τις προκλήσεις των εποχών βρίσκεται σε μια δύσκολη καμπή η οποία έχει να κάνει με τους εξής παράγοντες: Βασικός και κύριος είναι η μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών για έξοδα σε είδη πολυτελείας. Το δεύτερο είναι η πολύ μεγάλη αύξηση της τιμής των πρώτων υλών ειδικά των μετάλλων συμπεριλαμβανομένου και του χρυσού και ασημιού. Και το τρίτο ότι υπάρχει μια μεταστροφή στον τύπο των επισκεπτών οι οποίοι μας ενίσχυαν το εισόδημα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αυτό που λέμε σεζόν. Υπάρχει μια μεταστροφή στα ενδιαφέροντά τους αλλά και στην οικονομική τους δυναμικότητα», εξηγεί στα «Ρ.Ν.» ο Απόστολος Περπιράκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Χρυσοχόων και Ωρολογοποιών νομού Ρεθύμνου.
Η αλλαγή στις οικονομικές δυνατότητες των ξένων επισκεπτών που αναφέρει ο κ. Περπιράκης, διαφαίνεται και από το παράδειγμα που μας ανέφερε: Παλαιότερα όπως εξηγεί πολύ πιο εύκολα οι πελάτες θα έδιναν σε κάποιο χρυσοχοείο 1.000€, ενώ πλέον «με δυσκολία θα βρούμε έναν ξένο που θα δώσει από 100€ μέχρι 250€», αναφέρει χαρακτηριστικά συμπληρώνοντας: «Παλαιότερα τέτοια εποχή δεν προλαβαίναμε αυτούς που μπαίνανε στα καταστήματα για να ρωτήσουν και να αγοράσουν, τώρα σχεδόν δεν τους βλέπουμε. Έχουν χαθεί από τους δρόμους τους εμπορικούς. Είμαστε στον πυρήνα της αγοράς και μια ώρα που θεωρείται αιχμής και έξω μπορούμε να δούμε ότι δεν υπάρχει ψυχή. Αυτό είναι το ένα. Από την άλλη, αυτοί που θα ενδιαφερθούν, θα ενδιαφερθούν για πάρα πολύ φτηνά πράγματα».
Παραδοσιακά, πάντως, το πελατολόγιο που στηρίζει δυναμικά τα χρυσοχοΐα της πόλης είναι οι Γερμανοί, οι Άγγλοι, οι Γάλλοι και γενικά επισκέπτες από την κεντρική Ευρώπη, όπως σημειώνει ο κ. Περπιράκης. «Οι κεντροευρωπαίοι έχουν τη νοοτροπία του εκπαιδευμένου αγοραστή. Είναι πιο συνειδητοποιημένοι. Δεν θα αγοράσει ο κεντροευρωπαίος κάτι μόνο και μόνο επειδή έχει λεφτά. Θα το αγοράσει επειδή το χρειάζεται, είδε κάτι και τον εντυπωσίασε, όχι όμως για να κάνει επίδειξη», αναφέρει ο ίδιος.
Παράλληλα, σε αυτό το τοπίο έρχονται να προστεθούν και οι τοπικές κοινωνικές εκδηλώσεις όπως γάμοι, βαφτίσεις κ.ά. οι οποίες συντηρούν σημαντικά τον κλάδο, καθώς οι ντόπιοι διαχρονικά παραμένουν πιστοί στην αγορά αυτών των δώρων θεωρώντας τα πολύτιμα και μέρος της παράδοσης: «Αυτό που συντηρεί εδώ τα καταστήματα στην πόλη τουλάχιστον εκείνα που δουλεύουν σε δωδεκάμηνη βάση είναι πιο πολύ ο ντόπιος πελάτης. Ο οποίος λόγω πολιτισμού, νοοτροπίας, συνήθειας, παραδόσεων οπωσδήποτε σε ένα κοινωνικό γεγονός όπως είναι μια γέννηση, μια βάφτιση, ένας γάμος, ένας αρραβώνας, μια γιορτή κ.λπ. επιλέγει να αγοράσει αντικείμενα του κλάδου μας. Οι αυθόρμητες αγορές είναι περισσότερο στα ψευδοκοσμήματα», τονίζει ο κ. Περπιράκης.
Τα εναλλακτικά κοσμήματα που κερδίζουν έδαφος
Την ίδια ώρα, το τοπίο της αγοράς κοσμημάτων έχει αρχίσει να διαφοροποιείται και από την εμφάνιση μιας καινούργια γενιάς καλλιτεχνών οι οποίοι με χειροποίητα και ιδιαίτερα κοσμήματα αρχίζουν να κερδίζουν έδαφος, προσελκύοντας ένα κοινό που ψάχνει κάτι διαφορετικό, «που να μην υπάρχει αλλού», όπως μας εξήγησαν κάποιοι. Όπως παρατηρείται μάλιστα τα εν λόγω καταστήματα έχουν ακόμη και μια ιδιαιτερότητα και στη διακόσμηση και τον σχεδιασμό, στοιχεία που συμβάλλουν στο να προσελκύσουν μέσα στο κατάστημα, το εναλλακτικό κοινό στο οποίο απευθύνονται.
Το κατάστημα της Λίας Μοφσίσιαν αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα. Μια καλλιτέχνιδα η οποία με μια παρουσία πέντε χρόνων στον χώρο έχει καταφέρει να αποκτήσει έναν πυρήνα συστηματικών πελατών οι οποίοι ψάχνουν στα κοσμήματά της – τα οποία έχουν ως κύριο υλικό το γυαλί – το κάτι διαφορετικό. «Οι πελάτες μου είναι πιο πολύ από Ευρώπη, Γερμανία και πάρα πολλοί Άγγλοι. Είναι γούστο Άγγλων και Ιταλών αυτά που φτιάχνω. Θέλουν κάτι διαφορετικό», εξηγεί στα «Ρ.Ν.». Ενώ παράλληλα η ίδια αναφέρει ότι και το μαγαζί της έχει και ντόπιο κοινό και μάλιστα φανατικό.
Όπως σημειώνει παρόλο που είναι ευχαριστημένη και το μαγαζί δεν περνάει απαρατήρητο από το κόσμο χάρης ακόμη και τη διακόσμησή του, οι προκλήσεις δεν λείπουν: «Για τον κόσμο πιο πολύ υπάρχει θέληση να αγοράσουν, οικονομικά όμως κάθε χρόνο είναι και πιο δύσκολα. Με το ζόρι προσπαθούμε όλοι να κρατήσουμε το επίπεδο. Όταν κάνουμε έναν υπολογισμό τέλος σεζόν και λέμε «Αχ τουλάχιστον δεν είμαι πολύ κάτω». Αυτό είναι. Μπροστά δεν πάει», εξηγεί υπογραμμίζοντας πως κανένας δεν γλιτώνει από τη γενικότερη οικονομική δυσπραγία που όλοι βιώνουν.
Στο ίδιο μήκος κύματος, την ίδια ώρα, είναι και η Χαρά Θεοδωράκη, η οποία κατασκευάζει επίσης κοσμήματα με ιδιαίτερο στυλ, χρώματα και σχέδια. «Είναι όλα φτιαγμένα στο χέρι από εμένα», εξηγεί και συμπληρώνει «Είναι ασημένια, χρησιμοποιώ πολύτιμες πέτρες, διάφορα υλικά έτσι έξυπνα όπως η κρητική βελονιά που την εντάσσω με ένα πιο μοντέρνο τρόπο στο κόσμημά μου. Χρησιμοποιώ και οξειδώσεις που έχουν να κάνουν με τον χαλκό που βγαίνουν έτσι πράσινα και μπλε αποτελέσματα πιο καλοκαιρινά. Φοριέται βέβαια όλον τον χρόνο αλλά η εντύπωση είναι έτσι πιο καλοκαιρινή. Κάνω αρκετές κλασικές τεχνικές αλλά πάντα βάζω μοντέρνα στοιχεία για να γίνει πιο εμπορεύσιμο και θεμιτό το κόσμημα από όλες τις ηλικίες», εξηγεί στα «Ρ.Ν.».
Αυτό που επίσης σημειώνει και η ίδια είναι ότι και εκείνη έχει έναν βασικό πυρήνα επαναλαμβανόμενων πελατών εδώ και 18 χρόνια που είναι στον χώρο, όπως μας λέει, και μάλιστα «ένα πολύ δυνατό Ρεθεμνιώτικο κοινό».
Όπως αναφέρει «ένα μέσο όρο είναι διατεθειμένος να ξοδέψει 100-120€», ενώ το στήσιμο του χώρου σύμφωνα με την ίδια παίζει σημαντικό ρόλο στο να μπουν πελάτες στο μαγαζί. «Αλλά πραγματικά οι τουρίστες που αναγνωρίζουν το αντικείμενο δεν χρειάζονται δεύτερη κουβέντα. Μπαίνουν μέσα, κοιτάνε, αρκεί να τους αρέσει πολύ το παίρνουν και φεύγουν. Απλά είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουν γιατί στις περισσότερους χώρες δεν έχουν τέτοιους είδους κοσμήματα. Η δυσκολία είναι αυτό: Ότι δεν αναγνωρίζεται εύκολα το χειροποίητο κόσμημα. Ο κόσμος είναι πιο εξοικειωμένος με το βιομηχανικό κόσμημα», τονίζει χαρακτηριστικά.
