Η εφημερίδα το ΒΗΜΑ εδώ και κάποια χρόνια συνεργάζεται με σχολεία δίνοντας την ευκαιρία στις μαθητικές κοινότητες να στήσουν τις δικές τους εφημερίδες, να εκφράσουν τις απόψεις τους, να θίξουν ζητήματα που τους απασχολούν αλλά και να μεταφέρουν την κουλτούρα και την ιστορία του τόπου τους στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Το 2ο ΓΕΛ Ρεθύμνου, ανταποκρινόμενο στο κάλεσμα αυτό, την Κυριακή 30 Μαρτίου, θα παρουσιάσει τη δική του εφημερίδα όπου οι μαθητές δούλεψαν για τρεις εβδομάδες μέσα από εντατική συνεργασία τόσο μεταξύ τους όσο και με τους εκπαιδευτικούς τους. Εικοσιένα κείμενα απόψεων αλλά και ρεπορτάζ φιλοξενούνται στο ένθετο «Το ΒΗΜΑ του Ρεθύμνου: Οι μαθητές γράφουν με τη δύναμη της συνεργασίας» και όπως εξήγησε στα «Ρ.Ν.» η διευθύντρια του 2ου ΓΕΛ Ρεθύμνου, Αλεξάνδρα Ντρουμπογιάννη, το σχολείο συνεργάστηκε με την αρχισυντάκτρια του ΒΗΜΑΤΟΣ, κ. Μάρνυ Παπαματθαίου, η οποία βοήθησε τα παιδιά να αντιληφθούν τη σπουδαιότητα της «αποστολής» που αναλαμβάνουν, όπου πια απευθύνονται σε αναγνώστες από όλη την Ελλάδα και έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν τη γνώμη τους.
Για τη συνολική εμπειρία η κ. Ντουμπογιάννη σημειώνει: «Τελικά δεν είναι η στόχευση του σχολείου μόνο το γνωστικό κομμάτι αλλά και η εξωστρέφεια, η γνωριμία των παιδιών με την πόλη και η δυνατότητα να συνεργαστούν μεταξύ τους και με εμάς. Κι αυτό είναι σημαντικό κομμάτι. Τους δόθηκε η δυνατότητα να καλλιεργήσουν κι αυτό που λέμε «ήπιες δεξιότητας», πέρα από τον σκληρό γνωστικό πυρήνα. Επίσης, σε τηλεδιάσκεψη που είχαμε με την κ. Παπαματθαίου, τους μίλησε για τη δημοσιογραφία και πραγματικά είχε έναν αντίκτυπο αυτό για τα παιδιά, τους έδωσε μια ανατροφοδότηση θετική για να συνεχίσουν. Να μπόρεσαν να αντιληφθούν το μέγεθος του εγχειρήματος τόσο σε επίπεδο κλίμακας πανελλαδικής, αλλά και το ότι μπορώ να επηρεάσω με τη γνώμη μου και να τοποθετηθώ. Για μένα ήταν ένα μορφωτικό επεισόδιο. Εγώ μορφώθηκα από τα παιδιά, από την αλληλεπίδραση, από τις σκέψεις τους, τις αντιρρήσεις. Και αν πάμε κοντά στα παιδιά έχουμε πολλά και εμείς να μάθουμε. Τελικά αυτή είναι η αξία του σχολείου και η μαγεία του. Και, επίσης, η εμπειρία αυτή ενδυνάμωσε και τις σχέσεις μας, καθώς όλο αυτό το διάστημα το σχολειό μας έγινε ένας μικρόκοσμος δημοσιογραφίας».
Οι ιδέες, οι προκλήσεις και η δουλειά των παιδιών
Τι έχουν να πουν όμως οι μαθητές που δούλεψαν πάνω σε αυτό το πρότζεκτ; Τα «Ρ.Ν.» μίλησαν με κάποιες από τις μαθήτριες: τη Δανάη Δρανδάκη, την Έλενα Κοτζαμπασάκη, την Κωνσταντίνα Μαμαγκάκη, τη Χαρά Μαρή και την Ευαγγελία Παπαδάκη, οι οποίες εξήγησαν πως εμπνεύστηκαν τα θέματά τους, περιέγραψαν πως εργάστηκαν αλλά και τις δυσκολίες που βρήκαν μπροστά τους έχοντας πια τον ρόλο ενός πραγματικού δημοσιογράφου.
Τα θέματα, όπως δήλωσαν, αντλήθηκαν από σκηνές της καθημερινότητάς τους, τις αναφορές τους από το κοινωνικό τους περιβάλλον αλλά και γενικότερα από ζητήματα που τις απασχολούν. Όπως ανέφεραν το πρότζεκτ αυτό τους έδωσε την ευκαιρία να μάθουν και οι ίδιες περισσότερα για τον τόπο τους και να εμβαθύνουν πάνω σε ζητήματα που υπό άλλες συνθήκες ίσως να μην έδιναν προσοχή.
Η Έλενα και η Δανάη, όπως σημειώνουν, συνεργάστηκαν και έκαναν ένα ρεπορτάζ πάνω στην έκθεση Pro Femina που φιλοξενείται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Ρέθυμνο αλλά και ένα άλλο σχετικά με τη Βουλή των Εφήβων. Η Έλενα αναφέρει: «Με την επίσκεψή μας στο Μουσείο προβληματιστήκαμε και έξω από τα αυστηρά πλαίσια του σχολείου ενεργοποιήσαμε πιο πολύ τη σκέψη μας. Και για τη Βουλή των Εφήβων θέλαμε να δείξουμε πόση σημασία είχε αυτό το πρόγραμμα για εμάς, τι κάνουμε σε αυτό ώστε και άλλα παιδιά να κινητοποιηθούν», ενώ η συνεργάτιδά της η Δανάη σημειώνει: «Μέσα από αυτή την εμπειρία πήραμε ένα κομμάτι από τη δύναμη της δημοσιογραφίας, να πεις την άποψή σου, αλλά και να δεχτείς μετά το οποιοδήποτε σχόλιο, την οποιαδήποτε αντίδραση. Ταυτόχρονα η εμπειρία αυτή ήταν και μια τεράστια ευθύνη να φέρεις εις πέρας την αποστολή που σου δόθηκε. Γιατί αυτό θα το διαβάσει ένας πολίτης από οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδας. Γιατί είναι μια άποψη που δεν κρατάς για τον εαυτό σου, ούτε μένει στον τόπο σου ανάμεσα σε δέκα καθηγητές. Το γεγονός ότι απευθύνεται σε όλη την Ελλάδα φέρει μια βαρύτητα και πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχτείς τις αντιδράσεις ή τους επαίνους».
Από την άλλη, η Χαρά και η Ευαγγελία παρουσιάζουν στο άρθρο τους τα χαμένα επαγγέλματα του Ρεθύμνου θέλοντας παράλληλα να αναδείξουν την παράδοση του τόπου. Η Χαρά εξηγεί: «Αναλάβαμε το θέμα σχετικά με τα ξεχασμένα επαγγέλματα του Ρεθύμνου, μαζί με την Ευαγγελία. Η όλη διαδικασία ήταν πρωτόγνωρη για εμάς γιατί πρώτη φορά γράφαμε σε μια εφημερίδα με επίσημο ύφος. Το να καταγράψουμε τα επαγγέλματα αυτά δεν ήταν κάτι το δυσεπίτευκτο, όμως δεν επιδιώξαμε μόνο αυτό. Θέλαμε να αναδείξουμε την τέχνη αυτών των ανθρώπων, σαν θεματοφύλακες των παραδόσεων, των εθίμων της ιστορίας του Ρεθύμνου. Πως αυτοί οι άνθρωποι ακόμα και αν κάποια από αυτά τα επαγγέλματα έχουν χαθεί, έχουν αφήσει τη σφραγίδα τους στην πόλη μας. Κύρια πηγή πληροφοριών ήταν το βιβλίο του κ. Δαφέρμου, σχετικά με τα επαγγέλματα που χάνονται και επίσης, ρωτήσαμε τις γιαγιάδες μας, τους παππούδες μας. Για το συγκεκριμένο θέμα, επιλέξαμε να κάνουμε και χρήση συνυποδηλωτικής γλώσσας ώστε να είναι πιο ποιητικό το ύφος, πιο γλαφυρό, πιο ζωντανό. Θέλαμε να το μεταφέρουμε σαν κάποιος να το ζει, να το βιώνει όλο αυτό σαν να ζούσε σε τέτοια χρόνια και να το ξαναβλέπει μπροστά του», καταλήγει ενώ η Ευαγγελία σημειώνει: «Μέσα από αυτή την εμπειρία μάθαμε πάρα πολλά, τον τρόπο ζωής των ανθρώπων, τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν, πως τα έβγαζαν πέρα σε δύσκολες εποχές. Η συνεργασία μας ήταν πολύ καλή».
Την ίδια ώρα οι μαθητές, εκτός από τα άρθρα που έπρεπε να ετοιμάσουν, δημιούργησαν και μικρά βίντεο- «σποτάκια», τα οποία λειτουργούν σαν διαφήμιση της προσπάθειάς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η Κωνσταντίνα αναφέρει την εμπειρία της, η οποία αφορά την ενασχόλησή της με τη δημιουργία ενός τέτοιου μέσω του άρθρου που επέλεξε να γράψει για το Κουρταλιώτικο φαράγγι: «Ασχολήθηκα με ένα εξωτικό μέρος του Ρεθύμνου, το Κουρταλιώτικο Φαράγγι. Ήταν μια μοναδική εμπειρία για εμένα διότι μου άρεσε πολύ που συνέλλεξα πληροφορίες και από τη μητέρα μου που κατάγεται από το νότιο Ρέθυμνο, τον Πλακιά συγκεκριμένα. Το καλοκαίρι περνάμε συνέχεια το Κουρταλιώτικο φαράγγι οπότε με ευαισθητοποίησε ιδιαίτερα στο να μάθω πληροφορίες για αυτό. Εγώ ασχολήθηκα περισσότερο με το βίντεο: πήγα στο Κουρταλιώτικο φαράγγι και με τη βοήθεια φίλων μου αλλά και ανθρώπων που κατάγονται από το νότιο Ρέθυμνο, τραβήξαμε μέσω drone λήψεις από το φαράγγι και επίσης ο καθένας είπε μια πληροφορία σχετικά με το φαράγγι. Για μένα ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα διότι κατάφερα με έναν καινοτόμο τρόπο να παρουσιάσω το Κουρταλιώτικο Φαράγγι».
Πάντως οι προκλήσεις δεν λείψανε, καθώς όπως διαπιστώσανε τα παιδιά η δουλειά ενός δημοσιογράφου δεν είναι εύκολη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία ανακαλύψανε το πρακτικό ζήτημα του χώρου που έχει μια σελίδα οπότε αναγκάστηκαν να «κόψουν» πολλές πληροφορίες που συλλέξανε και να καταλήξουν σε αυτές που θα παρουσιάσουν στα άρθρα τους. Επίσης, για εκείνες ο χρόνος ήταν ένα σημαντικό ζήτημα, καθώς χρειάστηκε να δουλέψουν σε ώρες εκτός σχολείου και Σαββατοκύριακα, ακόμα και να «ξεκλέψουν» κάποιες ώρες από τα μαθήματα. Επιπλέον, σημαντικό είναι το γεγονός, όπως αναφέρει η Δανάη, ότι «Μάθαμε να δεχόμαστε διορθώσεις, να αλλάζουμε τα κείμενά μας, να ανταποκρινόμαστε στον χρόνο, να είμαστε πιο συνεπείς. Ήταν μια διδακτική προσπάθεια και σίγουρα όλοι πήραμε κάτι».
Οι απόψεις των παιδιών για τη δημοσιογραφία
Έχοντας πάρει, λοιπόν, μια γεύση για τον ρόλο ενός δημοσιογράφου, τα παιδιά εξέφρασαν και την άποψή τους για το πως βλέπουν τη δημοσιογραφία στη χώρα μας.
Η Δανάη σημείωσε: «Η δημοσιογραφία για την Ελλάδα ήταν χαρακτηριστικό των ανθρώπων της. Δηλαδή πάντα οι άνθρωποι στο καφενείο διάβαζαν την εφημερίδα τους. Σήμερα η δημοσιογραφία είναι μια τεράστια δύναμη. Ορισμένοι τη χρησιμοποιούν για να βοηθήσουν, να ενημερώσουν, να ευαισθητοποιήσουν. Βέβαια, πάντα υπάρχει και η άλλη πλευρά: υπάρχουν και αυτοί που καταχράζονται αυτή τη δύναμη, αυτή την εξουσία που τους δίνεται. Είναι ένας χώρος που επηρεάζει τους ανθρώπους οπότε είναι μια ευθύνη αλλά είναι πολύ σημαντικό να επιλέγουμε σωστά τους εκπροσώπους τους και να καταλαβαίνουμε ποιος πραγματικά έχει να δώσει. Επίσης, είναι ένα πολύ απαιτητικό επάγγελμα, γιατί το κοινό ποικίλει. Υπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικές απόψεις οπότε πρέπει όλους να τους «πιάσεις» και να τους κάνεις να καταλάβουν το θέμα σου. Και είναι ένα επάγγελμα ευθύνης, καθώς θα διαμορφώσει και την άποψη πολλών για ένα συγκεκριμένο θέμα. Επομένως δεν ξέρω αν στην Ελλάδα η δημοσιογραφία πετυχαίνει απόλυτα τον στόχο της ή αν έχει χάσει το κύρος της, αλλά πιστεύω ότι πάντα θα έχει θέση στην ελληνική κοινωνία. Και θα είναι πάντα μια τεράστια ευθύνη».
Από την άλλη η Χαρά απάντησε θέτοντας ένα εύστοχο ερώτημα: «Πως θα ήταν αν δεν είχαμε καθόλου τους δημοσιογράφους; Αν δεν μπορούσαμε να ενημερωνόμαστε για τα θέματα που μας αφορούν, για την επικαιρότητα για οτιδήποτε που μας ενεργοποιεί ως πολίτες; Πιστεύω ότι η δουλειά του δημοσιογράφου από τη μια είναι ιδιαίτερα απαιτητική, καθώς έχει να αναλογιστεί τεράστιους παράγοντες μέχρι να φτάσει στην τελειοποιημένη μορφή του άρθρου. Να δει τα «γούστα» των αναγνωστών, το θέμα που έχει να διαχειριστεί να κάνει τη σχετική έρευνα, να διατυπώσει κατάλληλα την κατάσταση. Ίσως κάποια θέματα είναι και ιδιαίτερα ευαίσθητα στο να προσεγγιστούν, ώστε να μην θιχτούν ομάδες κοινωνικές. Πιστεύω ότι υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα που το καταφέρνουν αυτό. Και μάλιστα σε ένα βαθμό που είναι αξιέπαινος. Από την άλλη πλευρά, δυστυχώς υπάρχουν άνθρωποι που διαπράττουν μιας μορφής έγκλημα διότι φιμώνουν τον λόγο. Όταν ανοίγουμε ας πούμε την τηλεόραση και βλέπουμε ίσως προσωπικότητες που μπορεί να μην «αξίζει» να προβάλλονται ή όταν προσπαθούμε να δείξουμε πρότυπα τα οποία κατά κάποιο τρόπο δεν προσφέρουν κάτι χρήσιμο, αυτό που λέμε «κίτρινος τύπος», εμένα προσωπικά με εκνευρίζει κάπως. Υπάρχουν τόσα άλλα προβλήματα τα οποία αξίζει να αναδειχθούν να διατυπωθούν, να δούμε την αντίδραση των πολιτών και ασχολούμαστε με θέματα που προσφέρουν «διασκέδαση» της μιας στιγμής».
«Μας δίνουν κίνητρο να προσπαθούμε για τα ιδανικά μας»
Όπως ανέφερε η διευθύντρια του 2ου ΓΕΛ, η κ. Αλεξάνδρα Ντρουμπογιάννη, η όλη διαδικασία δημιούργησε ένα «πάθος» στη σχολική κοινότητα και την έβαλε, το διάστημα που εργάστηκαν για την εφημερίδα τους, σε τροχιά συνεργασίας και δημιουργικότητας. Η Χαρά, σχετικά με την εμπειρία αυτή σημειώνει: «Νιώθω το καθήκον να πω ευχαριστώ στους ανθρώπους που δίνουν την ευκαιρία σε παιδιά, σε μαθητές, να διατυπώσουν την άποψή τους, να γράψουν για τον τόπο τους, να ενημερώσουν την υπόλοιπη Ελλάδα. Μας δίνουν ένα κίνητρο να συνεχίσουμε να προσπαθούμε για τα ιδανικά μας, να ψάχνουμε την «κατεύθυνσή» μας στη ζωή», ενώ η Έλενα συμπλήρωσε: «Θεωρώ πολύ σημαντική την πρωτοβουλία που δίνεται στις μαθητικές κοινότητες να γράψουν κάποια άρθρα, να μοιραστούν τις σκέψεις τους, τους προβληματισμούς τους, καθώς είμαστε μια γενιά που κάποιες φορές θεωρείται ότι δεν δουλεύει αρκετά ή χαρακτηρίζεται από τεμπελιά. Οπότε ήταν μια σημαντική ευκαιρία να αναδείξουμε τον δυναμισμό της νέας γενιάς, αυτά που έχουμε να δώσουμε και επειδή είμαστε το αύριο της κοινωνίας είναι σημαντικό από τέτοια ηλικία να μάθουμε να εκφραζόμαστε, να λέμε την άποψή μας, καθώς αυτός είναι ο πυρήνας και η δύναμη της ελληνικής κοινωνίας».
