Αυτή την έκφραση χρησιμοποιούν οι φίλαθλοι όταν θέλουν η ομάδα που αγαπάνε και υποστηρίζουν να ανατρέψει μια αρνητική παράδοση ετών. Ο λόγος φυσικά εδώ δεν αφορά στο ποδόσφαιρο ή στα άλλα αθλήματα, αλλά στην οπλοφορία και οπλοχρησία στην Κρήτη. Αφορμή το νέο περιστατικό με τον τραυματισμό ενός 27χρονου στα Ανώγεια, που σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ευτυχώς, δεν κινδυνεύει η ζωή του. Με την παραδοχή ότι το φαινόμενο της οπλοχρησίας έχει αισθητά μειωθεί -για την οπλοφορία τα στοιχεία είναι δυσκολότερα ανιχνεύσιμα- οφείλουμε να αναδείξουμε για ακόμη φορά το φαινόμενο και τους κινδύνους που προκαλεί αυτή η ιδιότυπη παράδοση, που δυστυχώς «ταυτίζεται» με την ελλαδική μεγαλόνησο.
Ξεκινώντας από την απώλεια ανθρώπινων ζωών ή τους τραυματισμούς που προκαλούν μόνιμες και ανίατες σωματικές βλάβες και φτάνοντας έως τα ζητήματα κουλτούρας και εικόνας, είναι ανάγκη να ενσκήψει ακόμη περισσότερο η Πολιτεία, τοπική ή κεντρική στο ζήτημα αυτό. Χωρίς να παραγνωρίζουμε τη σημασία της αυστηρής τήρησης του νόμου, που πρέπει να εφαρμόζεται αμείλικτα και χωρίς διακρίσεις, χρειάζεται να συνεχιστεί και να επεκταθεί η σοβαρή δουλειά που γίνεται σε επίπεδο ενημέρωσης με στόχο την αλλαγή νοοτροπίας στις περιοχές που «ευδοκιμεί» το εν λόγω φαινόμενο. Μπορεί για κάποιους η πειθώ να φαντάζει αναποτελεσματική, ωστόσο, είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να λειτουργήσει σε βάθος χρόνου.
Δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση μπορούν να έχουν ως επίκεντρο τον κρητικό πολιτισμό και το προβάδισμά του τόσο σε παλιότερες εποχές όσο και στις μέρες μας. Να κατανοήσουν, δηλαδή, όσοι έχουν αποδεχθεί ως παράδοση αυτή την εκ των υστέρων στρέβλωση, ότι η κρητική λεβεντιά και η μπέσα δεν έχουν καμιά σχέση με την κατοχή και τη χρήση όπλων σε περιόδους ειρήνης. Να καταλάβουν δηλαδή ότι η Κρήτη και οι Κρητικοί φημίζονται για την ανδρειοσύνη τους όταν σήκωσαν τα όπλα τους απέναντι στους κάθε λογής εχθρούς ή κατακτητές του τόπου τους και της πατρίδας τους. Όταν αντιστάθηκαν σε εσωτερικούς πολέμιους της δημοκρατικής παράδοσης του νησιού ή στους Γερμανούς και τους δωσίλογους την περίοδο της Κατοχής.
Είναι άλλο όμως αυτό και εντελώς διαφορετικό να τραυματίζονται και να σκοτώνονται οι άνθρωποι «δι’ ασήμαντον αφορμήν», μόνο και μόνο επειδή δεν τους μάθαμε ότι η οπλοφορία είναι κάτι παράνομο και δεν λύνει προβλήματα, αλλά μόνο δημιουργεί, αφού κάποιος θα πάει στο χώμα ή το νοσοκομείο και κάποιος στη φυλακή. Με λίγα λόγια, δηλαδή, ζωές και οικογένειες κατεστραμμένες από μια στρεβλή αντίληψη της παράδοσης, που κατέληξε να είναι μια κακή συνήθεια, μακριά από τα υψηλών ιδανικών ήθη και έθιμα του νησιού.
«Τον αντρειωμένο μην τον κλαις» τραγουδάει το διάσημο ριζίτικο που μας γνώρισαν η Δόμνα Σαμίου και ο ανωγειανός θρύλος Νίκος Ξυλούρης. Τον «αντρειωμένο» όμως που είναι δίκαιος και εμφορείται από τα υψηλά κρητικά ιδανικά, που ο Ξυλούρης ήταν η φωνή του αλλά και η ενσάρκωσή του…