Οι πρώτες διατροφικές ύλες που θα βρούμε παρακάτω, χωρίς επεξεργασία, χωρίς να έχουν υποστεί κάποιου είδους ζύμωση και συγκεκριμένα αυτά τα διατροφικά προϊόντα να είναι αποτέλεσμα τυχαίων γεγονότων, τα οποία συνδυαζόμενα με την εφευρετικότητα και την πρακτική δοκιμής-λάθους των ανθρώπων, κατέληξαν να είναι αυτά που οδήγησαν το ανθρώπινο γένος στην ευημερία. Αυτά δεν είναι άλλα από το αλεύρι, το γάλα, το ελαιόλαδο. Το ελαιόλαδο μάλιστα σηματοδοτεί τους Έλληνες και την ιστορία τους που χωρίς την ύπαρξη του δεν θα υπήρχαν στη ζωή.
Αναλυτικά για κάθε πρώτη διατροφική ύλη
Άλευρα
Μιλώντας για αρχαία Ελλάδα και αλεύρι, στο μεγαλύτερο ποσοστό μιλάμε για άλευρα προερχόμενα από το σιτάρι και από το κριθάρι. Οι αρχαίοι Έλληνες διαχώριζαν το αλεύρι αυτών των δύο ειδών, ονομάζοντας «άλευρα» το αλεύρι από σιτάρι και «άλφιτα» το αλεύρι από κριθάρι.
Η προτίμηση τους στο αλεύρι από σιτάρι ήταν μεγαλύτερη, το οποίο το θεωρούσαν άριστης ποιότητας. Φυσικά οι Έλληνες παρήγαγαν άλευρα και από άλλους δημητριακούς καρπούς, όπως βρώμη, σίκαλη.
Ως ζωοτροφές χρησιμοποιούσαν άλευρα υποβαθμισμένα, όπως το κεχρί μέχρι και τα βελανίδια.
Βούτυρο
Όπως γνωρίζουμε όλοι, πρόκειται για το βούτυρο από τις αγελάδες. Ιστορικά ήταν γνωστό στους Έλληνες από τους Θράκες που το είχαν εντάξει στην διατροφή τους. Οι υπόλοιποι Έλληνες θεωρώντας τα βόρεια ελληνικά φύλλα κάπως άξεστα, τους αποκαλούσαν υποτιμητικά «βουτυροφάγους» σε αντίθεση με τους ίδιους που θεωρούντο πολιτισμένοι, λόγω της χρήσης του ελαιολάδου.
Γενικά πλην των Θρακών οι αρχαίοι Έλληνες δεν εκτιμούσαν ιδιαιτέρως το βούτυρο και έτσι το χρησιμοποιούσαν μαγειρικά, από σπάνια έως καθόλου.
Γάλα
Το «εύποτον» και «ευτραφές» γάλα του Αισχύλου ήταν προϊόν αρκετά αγαπητό από τους αρχαίους Έλληνες. Το θεωρούσαν ιερή τροφή, γιατί ο Δίας ως μικρός τράφηκε με το γάλα της ιερής κατσίκας Αμάλθειας. Εδώ συμβαίνει μια διατροφική αντίθεση, γιατί ενώ ήταν ιερό και αρκετά διαδεδομένο, σπανίως χρησιμοποιείτο στην αρχαία ελληνική μαγειρική αυτούσιο. Εξαίρεση αποτελούσαν τα πρωινά ροφήματα, όπως για παράδειγμα ο κυκεώνας, που μεταξύ διαφόρων υλικών είχε ενίοτε και γάλα.
Στην αρχική του μορφή χρησιμοποιείτο συχνά σε σπονδές, πριν την έναρξη θυσιών και σε ταφικές τελετές. Το περισσότερο το έκαναν τυρί και έτσι με αυτή την μορφή το γάλα, θα άντεχε στον χρόνο και έτσι δεν θα έχαναν τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά του.
Το γάλα που χρησιμοποιούσαν ήταν αποκλειστικά αυτό της κατσίκας και του προβάτου ή μείγμα αυτών.
Το αγελαδινό γάλα κυρίως το χρησιμοποιούσαν οι Θράκες.
Έλαιον
Η λέξη έλαιον κατά την αρχαιότητα στην Ελλάδα, αφορούσε αποκλειστικά το ελαιόλαδο. Εξελίχθηκε ως ο πυλώνας του ελληνικού πολιτισμού,επηρεάζοντας τον θρησκευτικά,πολιτικά,κοινωνικά, τεχνολογικά και πολιτιστικά.
Από την αρχή καλλιεργήθηκε πιο πολύ για το ελαιόλαδο, παρά για τον καρπό της ελιάς. Από τα μινωικά χρόνια το ελαιόλαδο ήταν το βασικό προϊόν του ελαιοδέντρου, κάτι που επιβεβαιώνουν περίτρανα τα διασωθέντα μέσα, όπως ο εξοπλισμός για παραγωγή ελαιολάδου από τον καρπό, καθώς και το πλήθος των μεγάλων ανευρεθέντων πιθαριών που χρησιμοποιούσαν για την αποθήκευση του. Κυρίως η πεδιάδα της Μεσαρά της Κρήτης απέδιδε την μεγαλύτερη παραγωγή ελαιολάδου, από τις εκεί καλλιεργούμενες ελιές.
Το ελαιόλαδο και ο οίνος ήταν τα βασικά καταναλωτικά προϊόντα στην αρχαία Ελλάδα, που τα χρησιμοποιούσε ως κινητήριο δύναμη, μέχρι την παράδοση της σκυτάλης στους Ρωμαίους.
Ακόμη και για την αρχαία Αττική το ελαιόλαδο και ο οίνος ήταν τα δύο εξαγώγιμα αγαθά, στα οποία στηριζόταν η Αθηναϊκή οικονομία, ίσως και για άλλες περιοχές του Ελλαδικού χώρου, όπως η Σικυών(δυτικά της Κορίνθου), η Εύβοια, η Σάμος,η Φωκίδα και η Κύπρος.
Πηγές
– Οι Γεύσεις Ελλήνων Ανδρέου Χάρου
