Μέρος 2
Στο πρώτο μέρος του σημειώματος αναλύσαμε τις συνθήκες καλλιέργειας κρέατος ως βασικού πρωτεϊνούχου προϊόντος, μαζί με άλλες αναφορές για την παραγωγή πρωτεϊνούχων από έντομα. Μάλιστα η διαδικασία παρατηρείται σε μια περίοδο που βλέπουμε να εξαπλώνεται η πανώλη αμνοεριφίων. Στο σημερινό μας σημείωμα θα αναφερθούμε στους πρωτοπόρους της Ευρώπης στο κρέας καλλιέργειας, αλλά και στις ενέργειες που έγιναν στην αρχή του χρόνου, για το τι πρέπει να γίνει, με ιδιαίτερη αναφορά στην αποδοχή ή την απόρριψη της νέας αυτής τεχνολογίας.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο ανταποκριτή: Από το 2023 η Ευρώπη έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στη βιομηχανία κρέατος καλλιέργειας, με 47 από τις 174 παγκόσμιες εταιρείες να εδρεύουν στην περιοχή. Παρά το ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της έρευνας και της καινοτομίας, ιδίως όσον αφορά στη βιωσιμότητα, Η Ευρώπη έρχεται τρίτη, μετά τις ΗΠΑ και την Ασία, στην εμπορευματοποίηση της αγοράς.
Ειδικότερα, οι τάσεις που δημιουργούνται και εξελίσσονται αργά αλλά σταθερά δείχνουν τα ακόλουθα:
Η Πολωνία στήριξε τον πρώτο και μοναδικό παραγωγό κρέατος που καλλιεργείται στο εργαστήριο, τη LabFarm, με κρατική επιχορήγηση. Το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο κερδίζει έδαφος σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι Κάτω Χώρες φιλοξένησαν την πρώτη τους εκδήλωση γευσιγνωσίας και το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει να εισαγάγει δείγματα εργαστηριακών τροφών για κατοικίδια.
Αυτό ίσως να κρύβει και μια έκρηξη επενδύσεων στην κυτταρική γεωργία με στόχο να καταστούν αυτά τα προϊόντα προσβάσιμα και προσιτά σε ένα ευρύτερο κοινό.
Παρατηρείται όμως σημαντική απροθυμία που προέρχεται από χώρες όπως η Ιταλία, η Αυστρία και η Γαλλία, οι οποίες αντιτίθενται σε αυτή την εναλλακτική λύση και υποστηρίζουν ότι το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο απειλεί την παραδοσιακή παραγωγή τροφίμων. Υπέρ της απαγόρευσης της παραγωγής έχουν ταχθεί ξεκάθαρα και οι χώρες: Τσεχία, Κύπρος, Ελλάδα, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο, Λιθουανία, Μάλτα, Ρουμανία και Σλοβακία. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα πετύχει το κρέας καλλιέργειας τα επόμενα χρόνια, το οποίο είναι ένα νέο τρόφιμο που πρέπει να πληροί τις αυστηρές απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA).
Σύμφωνα με έγγραφο του Συμβουλίου για τον ρόλο της ΚΓΠ στη διασφάλιση υψηλής ποιότητας της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής τροφίμων που κυκλοφόρησε στις 18/1/2024, τονιζόταν ότι:
- Οι Ευρωπαίοι γεωργοί συμβάλλουν περίπου στο 1,3% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, ωστόσο οι προσπάθειές τους για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας είναι πολύ πιο αυξημένες.
- Οι Ευρωπαίοι γεωργοί αποτελούν ασφαλώς τη ραχοκοκαλιά της αγροτικής οικονομίας.
- Η ευρωπαϊκή γεωργία ξεχωρίζει επίσης για την προσέγγισή της όσον αφορά τη γεωργική και πρωτογενή παραγωγή.
- Παράλληλα, ορισμένες νέες εργαστηριακά καλλιεργημένες πρακτικές παραγωγής τροφίμων με βάση τεχνητά κύτταρα έχουν εμφανιστεί σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, οι πρακτικές αυτές συνιστούν απειλή για τις πρωτογενείς προσεγγίσεις που βασίζονται στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τις πραγματικές μεθόδους παραγωγής τροφίμων που βρίσκονται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού γεωργικού μοντέλου. Αυτές οι νέες πρακτικές περιλαμβάνουν την παραγωγή κρέατος χρησιμοποιώντας τεχνολογία βλαστικών κυττάρων.
- Η ανάπτυξη αυτής της νέας εργαστηριακής παραγωγής τροφίμων εγείρει πολλά ερωτήματα που πρέπει να συζητηθούν διεξοδικά μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής, των ενδιαφερόμενων μερών και του ευρέως κοινού.
- Και το ερώτημα ηθικού περιεχομένου που τίθεται είναι ότι ενώ η ΕΕ έχει αποφασίσει να απαγορεύσει το κρέας με ορμόνες ή τα τρόφιμα που παράγονται από κλωνοποιημένα ζώα, θα είμαστε έτοιμοι να επιτρέψουμε το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο; Μπορεί η παραγωγή κρέατος με βάση τα κύτταρα να θεωρηθεί ως μια πιο φιλική προς τα ζώα εναλλακτική λύση στην κτηνοτροφία, εάν περιλαμβάνει τη θανάτωση ζώων;
- Παράλληλα τίθενται και άλλα θέματα, όπως τα οικονομικά ζητήματα: Πώς θα εγγυηθούμε τη βιωσιμότητα της κτηνοτροφίας και των αγροτικών περιοχών; Πώς θα αποτρέψουμε τη δημιουργία μονοπωλίων ή ολιγοπωλίων στην αγορά τροφίμων; Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε την εμφάνιση νέων εξαρτήσεων, επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι είναι απαραίτητο να εγγυηθούμε τη στρατηγική μας αυτονομία στον τομέα των τροφίμων;
- Επίσης τίθενται και ερωτήματα που αφορούν τη βιωσιμότητα: Πώς θα διατηρήσουμε τους λειμώνες και τις εκτατικές γεωργικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των μειονεκτικών και ορεινών περιοχών, οι οποίες παρέχουν ανεκτίμητες περιβαλλοντικές υπηρεσίες, όπως η αποθήκευση άνθρακα, χωρίς ζώα; Ποιο είναι το πραγματικό αποτύπωμα άνθρακα αυτών των εργαστηριακών τεχνικών παραγωγής κρέατος;
- Τέλος τίθενται και ερωτήματα που αφορούν τις κοινωνικές εξελίξεις, τις ανησυχίες για τη δημόσια υγεία, ζητήματα διαφάνειας, και το νομικό πλαίσιο που πρέπει να δημιουργηθεί και να αποδείξει τη λειτουργικότητά του.
Τα επόμενα διαστήματα θα μας καθοδηγήσουν προς τα πού θα πάει το θέμα, το οποίο θα παρακολουθούμε για την ενημέρωση των αναγνωστών μας.
