Είναι γνωστό ότι ξεκίνησαν οι σεισμικές έρευνες νότια της Πελοποννήσου και δυτικά της Κρήτης, πριν ένα περίπου μήνα, για τη διερεύνηση ύπαρξης κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Οι σεισμικές έρευνες είναι μια τεχνική διαδικασία, που εφαρμόζεται, για την επιβεβαίωση ύπαρξης ορυκτού πλούτου (φυσικού αερίου) στο υπέδαφος. Η διαδικασία περιλαμβάνει τεχνητές δονήσεις του εδάφους, υπό μορφή τεχνητού σεισμού πολύ μικρής κλίμακας. Οι δονήσεις αυτές προκαλούν ενεργειακά κύματα που διακινούνται μέσα στο υπέδαφος. Τα κύματα αυτά συγκρούονται με διάφορους γεωλογικούς σχηματισμούς και επιστρέφουν πίσω στην επιφάνεια της γης.
Στις σεισμικές έρευνες χρησιμοποιείται εξοπλισμός, που ταυτοποιεί την επιστροφή των ενεργειακών κυμάτων στην επιφάνεια της γης. Ανάλογα με την ταχύτητα επιστροφής τους, την κατάστασή τους, καθώς και με διάφορες άλλες παραμέτρους, οι τεχνικοί μπορούν να προβλέψουν τί ορυκτός πλούτος βρίσκεται αποθηκεμένος μέσα στο υπέδαφος. Στην ουσία, οι σεισμικές έρευνες, κατά κάποιο τρόπο, μπορούν να μας πληροφορήσουν για τη σύσταση, το είδος, την ποσότητα και το βάθος των αποθεμάτων. Πρόκειται δηλαδή τρόπο τινά για μια “ακτινογραφία” της γης (Χρυσανθοπούλου, 2022).
Οι σεισμικές έρευνες στα δυο θαλάσσια οικόπεδα, δηλαδή αυτό δυτικά της Κρήτης και το άλλο νοτιοδυτικά της Κρήτης, πραγματοποιούνται από την κοινοπραξία της ExxonMobil με την Helleniq Energy. Σε αυτές τις δυο γεωλογικές δομές περιλαμβάνονται και τα τέσσερα blocks: Ιόνιο, 2, 10 (Κυπαρισσιακός κόλπος) και το χερσαίο στα Ιωάννινα. Το πλοίο Sanco Swift (Εικ. 1) βρίσκεται στο οικόπεδο, που έχει άτυπα ονομαστεί «δυτικά της Κρήτης» και φαίνεται στον ιστότοπο MarineTraffic, που εμφανίζει σχεδόν σε πραγματικό χρόνο θέσεις πλοίων και σκαφών σε όλον τον κόσμο.
Οι σεισμικές έρευνες προχωρούν με πολύ ταχείς ρυθμούς. Καλύπτουν μια θαλάσσια περιοχή των δύο οικοπέδων εμβαδού 40000 km2 (Εικ. 2). Επεκτείνονται σε 11000 km αντί των αρχικών 6500 km (Χρυσανθοπούλου, 2022).
Οι προηγούμενες δισδιάστατες έρευνες είχαν εκτελεστεί τον περασμένο Φεβρουάριο. Ο διευθύνων σύμβουλος της Helleniq Energy, κ. Ανδρέας Σιάμισιης, με αφορμή την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του εννεάμηνου, ανήγγειλε νέο γύρο σεισμικών ερευνών στα δύο προαναφερόμενα θαλάσσια οικόπεδα: «Δεν έχουμε ακόμα λάβει τα νέα δεδομένα, ωστόσο έχουμε στη διάθεσή μας στοιχεία, ώστε να προχωρήσουμε σε τρισδιάστατες σεισμικές». Αυτό υποδηλώνει τη βούληση της διοίκησης του ομίλου και της κυβέρνησης, της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) και των επενδυτών να επισπεύσουν τα ερευνητικά τους προγράμματα για τον εντοπισμό πιθανών στόχων με αποθέματα φυσικού αερίου. Οι δύο περιοχές της Κρήτης είναι οι πλέον υποσχόμενες για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Εξ άλλου, τα πολύ καλά νέα της Κύπρου με την ανακάλυψη του νέου κοιτάσματος (Κρόνος-1), λειτουργούν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και για την χώρα μας. Η γεωλογία του κοιτάσματος, όπως αναφέρουν οι γνωρίζοντες την υφισταμένη κατάσταση, είναι αντίστοιχη με τις δομές τύπου Zohr, του μεγάλου κοιτάσματος της Αιγύπτου, στις οποίες προσομοιάζουν και οι δομές της Κρήτης (Ανώνυμο, 2022). Τα δυνητικά εκτιμώμενα αποθέματα της περιοχής, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη της ΕΔΕΥΕΠ, είναι της τάξης των 2,00-2,50 τρισεκ. m3 φυσικού αερίου, ποσότητα ικανή να καλύψει το 15%- 20% των ετήσιων αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο.
Στόχος είναι η διενέργεια της πρώτης γεώτρησης μέσα στο 2024. Σύμφωνα με πρόσφατη ενημέρωση από την ΕΔΕΥΕΠ, η κοινοπραξία ExxonMobil – ΕΛΠΕ έχει υποβάλει ποσοτικά και ποιοτικά αναβαθμισμένο πρόγραμμα σεισμικών ερευνών με στόχο την ολοκλήρωση των ερευνών σε δύο αντί για τρία χρόνια. Έτσι εκτιμάται ότι θα υπάρχει σαφής εικόνα το δεύτερο εξάμηνο του 2023 προβλέποντας γεωτρύπανα στο Ιόνιο το 2024 και στην Κρήτη το 2025.
Όμως το μεγάλο ερώτημα παραμένει. Γιατί από το 2012 και το 2013, που προκηρύχθηκαν οι πρώτοι διαγωνισμοί, χάθηκε τόσος πολύτιμος χρόνος, για να κυρωθούν από τη Βουλή οι συμβάσεις παραχώρησης με τους επενδυτές. Γιατί επί τόσα χρόνια απουσίαζε η πολιτική βούληση που αποθάρρυνε τους παραχωρησιούχους.
Τέλος, πολλές ευχαριστίες οφείλονται στον φίλο μου, Αντώνιο Φώσκολο, ομότιμο καθηγητή του τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης και Ερευνητής της Γεωλογικής Υπηρεσίας του Καναδά.
Βιβλιογραφία
Ανώνυμο (2022). Φυσικό αέριο: Οι σεισμικές έρευνες, οι δυσκολίες, οι προοπτικές και το χρονοδιάγραμμα για την άντληση – ΧΑΡΤΗΣ. enikos.gr, https://HYPERLINK “http://www.enikos.gr/economy/fysiko-aerio-oi-seismikes-erevnes-oi-” www.enikos.gr/economy/fysiko-aerio-oi-seismikes-erevnes-oi- dyskolies-oi-prooptikes-kai-to-chronodiagramma-gia-tin-antlisi-deite- chartes/1881206/
Χρυσανθοπούλου, Λ. (2022). Σεισμικές έρευνες από HELLENiQ Energy στο Ιόνιο. Ναυτεμπορική 11/11/2022, Αθήνα
Φιλίππου, Κ. (2022). Υδρογονάνθρακες: Έρχονται νέες σεισμικές έρευνες – Η Helleniq Energy φέρνει σεισμογραφικό για τα blocks «10» και «Ιόνιο». EnergyPress, 11/11/2022,
*Ο Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι Επίτιμο μέλος και Διακεκριμένο Fellows της IWA (Παγκόσμιας Εταιρίας Νερού)
