Ο Ολύμπιος Δαφέρμος, καθηγητής Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου το 1973, εκπόνησε ομιλία με θέμα την αξία του αντιδικτατορικού φοιτητικού αγώνα και τη σημασία της κατανόησής του από παιδιά και εκπαιδευτικούς
Η βραδιά του Πολυτεχνείου μνημονεύεται ως μία νύχτα αυτοθυσίας, που στιγμάτισε τη χώρα και τη σύγχρονη ιστορία της, συνήθως όμως επισκιάζει το υπόβαθρο και τις συνολικές προσπάθειες που έγιναν κατά τη διάρκεια του αντιδικτατορικού φοιτητικού αγώνα στα χρόνια της «επταετίας». Πλησιάζοντας στην 51η πλέον επέτειο από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη, ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Α/θμιας Εκπαίδευσης Ν. Ρεθύμνου, προσκαλώντας τον καθηγητή Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Εξέγερσης στο Πολυτεχνείο το 1973, Ολύμπιο Δαφέρμο, διοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα «Αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και Πολυτεχνείο: αυτονομία, οργάνωση και δράση».
Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουν γονείς και εκπαιδευτικοί τη μεταφορά των γεγονότων εκείνης της εποχής παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη των αξιών που πρέσβευε το φοιτητικό κίνημα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Ο σεβασμός και η αξιοπρέπεια, σύμφωνα με τον κ. Δαφέρμο συνοψίζουν το πνεύμα των ανθρώπων που πάλεψαν για να ανατρέψουν ένα καταπιεστικό καθεστώς. Το παιδικό βιβλίο «Μιλώ στα παιδιά μου για τη χούντα και το πολυτεχνείο» συγγραφής του κ. Δαφέρμου συζητήθηκε εκτενώς κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, προκειμένου να γίνει αντιληπτή η σωστή μέθοδος αξιοποίησής του από γονείς και εκπαιδευτικούς, ώστε να μεταλαμπαδεύονται με ακρίβεια τα μηνύματα του αντιδικτατορικού κινήματος.
«Όταν ένα γεγονός επεξηγείται σωστά, γίνεται οικείο στα παιδιά»
Οι αξίες του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος στις οποίες πρέπει να εντρυφήσουν τα παιδιά βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τους τρόπους που μεταφράζονται τα γεγονότα στα χρόνια της δικτατορίας, από το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα. Ο κ. Δαφέρμος μιλώντας στα «Ρ.Ν.», επεσήμανε:
«Το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα προβάλλει στα παιδιά ένα αξιακό σύστημα που βασίζεται στον σεβασμό του άλλου ανθρώπου και την αξιοπρέπεια του καθενός. Αυτά τα δύο συνοψίζουν το πνεύμα του κινήματος και φυσικά τα ίδια τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, τα οποία έμειναν αείμνηστα στην πάροδο του χρόνου. Η θυσία αυτών των νέων ανθρώπων δεν θα ξεχαστεί ποτέ».
Κρίνεται σημαντικό να κατανοήσουν τα παιδιά και οι μαθητές, ότι πίσω από τον αντιδικτατορικό αγώνα βρίσκονταν καθημερινοί, λαϊκοί άνθρωποι. Ο κ. Δαφέρμος σημείωσε: «Όσον αφορά τον τρόπο που προσεγγίζεται από τα ελληνικά σχολεία το Πολυτεχνείο και ο αντιδικτατορικός αγώνας, εγώ πιστεύω ότι πρέπει να δούμε, να μελετήσουμε και να εστιάσουμε στην αλληλουχία των γεγονότων. Πρέπει να είμαστε σε θέση να ερμηνεύουμε τα γεγονότα από τον Ιανουάριο του 1972, όταν και ξεκίνησαν οι αντιδικτατορικές ενέργειες, μέχρι τη βραδιά του Πολυτεχνείου, γιατί αν παραφράζουμε τα συμβάντα, τα παιδιά και γενικότερα ο κόσμος δεν θα μπορέσουν να τα αντιληφθούν πλήρως. Όταν ένα γεγονός επεξηγείται σωστά, γίνεται οικείο στα παιδιά, ειδικά όταν αντιλαμβάνονται ότι οι άνθρωποι του αντιδικτατορικού αγώνα δεν ήταν σπουδαίοι και τρανοί, αλλά απλοί καθημερινοί άνθρωποι».
Η σημασία της ιστορίας αναδεικνύεται μέσα από το παιδικό βιβλίο «Μιλώ στα παιδιά για τη χούντα και το Πολυτεχνείο», του κ. Δαφέρμου, το οποίο και αναλύθηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του. «Οι εκπαιδευτικοί θέλουν να μάθουν πως μπορούν να αξιοποιήσουν το βιβλίο που απευθύνεται στα παιδιά. Κάθε φορά αυτό που τους προτρέπω να κάνουν και το κάνω και εγώ ο ίδιος είναι να προσπαθώ να εμβαθύνω περισσότερο σε όλες τις ιστορικές πτυχές, το ζήτημα δεν είναι να περιγράψεις τα πράγματα, αλλά να μπορείς δεις πίσω από τα πράγματα και να τα κατανοήσεις. Έχει σημασία σε όλες τις πτυχές της πολιτικής και την κοινωνικής ζωής να τις προσεγγίζεις με μία διάθεση όχι επιθετική, αλλά περισσότερο διερευνητική», υπογράμμισε.
«Το Πολυτεχνείο δεν ήταν μεταφυσικό φαινόμενο εξ ουρανού»
Το φοιτητικό αντιδικτατορικό κίνημα μπορεί να κορυφώθηκε στη βραδιά του Πολυτεχνείου, αλλά οι προσπάθειες των φοιτητών είχαν ξεκινήσει από πολύ νωρίτερα. «Σε αντίθεση με αυτά που πιστεύει ο κόσμος, το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα κράτησε 22 μήνες, γεγονός που συχνά παραλείπουμε, εστιάζοντας στη βραδιά του Πολυτεχνείου, όταν έγινε και η κορύφωση όλων αυτών των καταπιέσεων και των καταστάσεων που είχε κάνει η χούντα. Το να εκθειάζουμε αποκλειστικά το Πολυτεχνείο, το κάνει να φαίνεται σαν μεταφυσικό φαινόμενο που κατέβηκε από τον ουρανό, ενώ στην πραγματικότητα οι βάσεις είχαν τεθεί πολύ καιρό πριν. Οι συνθήκες για την κατάληψη του Πολυτεχνείου διαμορφώθηκαν από τους φοιτητές πολύ πριν από εκείνη τη νύχτα, με αγώνες και προσπάθειες πολλών μηνών», κατέγραψε ο κ. Δαφέρμος.
Τέλος, ο κ. Δαφέρμος ανέφερε: «Έχω την εντύπωση ότι αν υπάρχει ένα δίδαγμα σε όλο το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, του οποίου κορύφωση αποτέλεσε το Πολυτεχνείο, είναι το να αγωνιζόμαστε για την αξιοπρέπειά μας και να αντιστεκόμαστε σε κάθε αυθαίρετη εξουσία. Από εκεί και πέρα τα μηνύματα που πέρασε το αντιδικτατορικό κίνημα είναι αυτά της αυτοθυσίας, του αλτρουισμού, της αγωνιστικότητας. Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να σκύβει το κεφάλι όταν καταπιέζεται. Η χούντα εξευτέλιζε τους ανθρώπους με όλα αυτά που επέβαλε και με τη ρητορική που χρησιμοποιούσε».
