Η τουριστική σεζόν του 2024 στην Κρήτη χαρακτηρίστηκε από αυξημένο ανταγωνισμό με τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, οδηγώντας σε μειωμένα καθαρά έσοδα για τα ξενοδοχεία. Παρά τις προκλήσεις, οι προβλέψεις για το 2025 είναι αισιόδοξες, με τις προκρατήσεις να αυξάνονται και τις τιμές των τουριστικών πακέτων να παρουσιάζουν μικρή άνοδο
Ρεκόρ τουριστικών αφίξεων, αλλά και μειωμένα έσοδα λόγω της αυξανόμενης προτίμησης των τουριστών για τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς και των επιλογών τους για περισσότερες διακοπές μέσα στον χρόνο, συνοψίζουν την αποτίμηση των ξενοδόχων για την τουριστική σεζόν του 2024. Παρά τις προκλήσεις και τον υψηλό ανταγωνισμό που δημιουργεί η πλατφόρμα της Airbnb, σύμφωνα με τους ξενοδόχους, οι ενδείξεις για την επόμενη χρονιά είναι θετικές, με τις προκρατήσεις να εμφανίζουν ήδη αύξηση 10% σε σχέση με πέρυσι, ιδιαίτερα από αγορές όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Ορισμένα ξενοδοχεία αποφάσισαν για πρώτη φορά να παραμείνουν ανοιχτά και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, γεγονός που οφείλεται κυρίως σε ιδιωτικές πρωτοβουλίες, παρά σε επίσημες στρατηγικές επιμήκυνσης της σεζόν. Συνολικά τέσσερις ξενοδοχειακές μονάδες συνεχίζουν να λειτουργούν στο Ρέθυμνο, οι οποίες αναμένονται να συνεχίσουν να φιλοξενούν τουριστικό κόσμο μέχρι και τα τέλη Νοεμβρίου.
Την ίδια ώρα, ελαφρά αύξηση της τάξης του 5% καταγράφεται στα ταξιδιωτικά πακέτα που συμφώνησαν για το 2025 ξενοδόχοι και τουριστικοί πράκτορες. Στον απόηχο της ολοκλήρωσης της εαρινής περιόδου και ενόψει των χειμερινών μηνών, οι πτήσεις από το εξωτερικό ελαττώνονται σταδιακά από τις 9 Νοεμβρίου, ενώ το ενδιαφέρον για τα άκρα της σεζόν ολοένα και αυξάνεται.
«Παρατηρήσαμε ακόμα και πληρότητες στο 100%»
Ο Γιώργος Πελεκανάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων μιλώντας στα «Ρ.Ν.» αναφέρθηκε στους χαμηλότερους φετινούς τζίρους των ξενοδοχείων, μεταβιβάζοντας την ευθύνη στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου Airbnb. Επίσης, ο κ. Πελεκανάκης έκανε λόγο για ένα ικανοποιητικό φθινόπωρο για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, την ώρα που οι επισκέπτες ξοδεύουν χρήματα στις διακοπές τους, αλλά όχι απαραίτητα σε ένα μόνο προορισμό. «Σε γενικές γραμμές, η θερινή σεζόν του 2024 έσπασε κάθε ρεκόρ από πλευράς αφίξεων. Σημαντική σημείωση είναι ότι αυτές οι αφίξεις διαμοιράστηκαν σε ξενοδοχεία και Airbnb, φτάσαμε περίπου στα έξι εκατομμύρια τουρίστες στην Κρήτη. Ο τζίρος των ξενοδοχείων φέτος έχει πέσει, γεγονός που οφείλεται στα Airbnb και στο ότι πολύς κόσμος ταξίδεψε για να μείνει σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ο Οκτώβρης πήγε πάρα πολύ καλά, όπως και ο Σεπτέμβρης, παρατηρήσαμε ακόμα και πληρότητες στο 100%. Η αλήθεια είναι ότι στο κομμάτι των λιγότερων διανυκτερεύσεων, το αν μένει ένας τουρίστας 10 μέρες, αντί για 14 οφείλεται στο γεγονός ότι πλέον οι άνθρωποι ταξιδεύουν συχνότερα και σε διαφορετικά μέρη. Υπάρχει μία αίσθηση ότι επειδή μειώνονται οι διανυκτερεύσεις πέφτει και η ποιότητα. Τα ταξίδια εν έτει 2024 είναι πολύ οικονομικά, ο τουρίστας από την Ευρώπη μπορεί να ταξιδέψει όπου θέλει, άρα πηγαίνει περισσότερες φορές διακοπές. Ο κόσμος έχει λεφτά για να ταξιδέψει και γι’ αυτό το κάνει, απλά μπορεί να πάει και χειμερινές διακοπές, ή να πάει δύο φορές διακοπές το καλοκαίρι. Όταν μία οικογένεια ξοδεύει μερικές χιλιάδες ευρώ για να έρθει στην Ελλάδα, δεν τα λες και λίγα λεφτά».
Ο Μανώλης Τσακαλάκης, πρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων νομού Ρεθύμνου επεσήμανε: «Η σεζόν κινήθηκε όπως την είχαμε προδιαγράψει, με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερες αφίξεις και μεγαλύτερους τζίρους σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά λιγότερα καθαρά έσοδα, λόγω της αύξησης του κόστους. Αυτό είναι κάτι που το συγκρίνουμε με το 2019, το οποίο παραμένει η καλύτερη και πιο αποδοτική χρονιά για τον τουρισμό της Κρήτης και κατ’ επέκταση της Ελλάδας».
Εντυπωσιακός και απρόβλεπτος θεωρήθηκε ο Οκτώβρης, σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Μπιρλιράκη, αντιπρόεδρο του συλλόγου Ξενοδόχων στο Ρέθυμνο. σημείωσε: «Η χρονιά ήταν ελαφρώς ανεβασμένη στο Ρέθυμνο σε σχέση με πέρυσι, είναι πολύ θετικό να παρατηρείται έστω μία μικρή άνοδος κάθε χρόνο. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ο Οκτώβριος, είχε αρκετό κόσμο και αρκετοί τουριστικοί πράκτορες κρατήθηκαν στο πρόγραμμά τους μέχρι το τέλος του Οκτώβρη και δειλά-δειλά στις αρχές του Νοέμβρη. Αισθάνομαι ότι αυτό το θετικό αντίκρυσμα το παίρνω και από την αγορά, δηλαδή και τα μαγαζιά εστίασης και τα εμπορικά δείχνουν να είναι ευχαριστημένοι από τους φθινοπωρινούς μήνες», ανέφερε.
«Μικρή επιμήκυνση της σεζόν με ιδιωτική πρωτοβουλία»
Τα περισσότερα ξενοδοχεία κατά μήκος του νησιού είναι πλέον κλειστά, με τις πτήσεις από το εξωτερικό να σταματούν μετά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου. Ο κ. Πελεκανάκης υπογραμμίζει: «Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων έχει κλείσει από το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, με ελάχιστες ξενοδοχειακές μονάδες να παραμένουν ανοιχτές. Οι περισσότερες πτήσεις από το εξωτερικό σταματάνε στις 9 Νοεμβρίου και μετά από αυτήν την ημερομηνία μερικά ξενοδοχεία της περιοχής του Ηρακλείου και της Χερσονήσου θα παραμείνουν ανοιχτά για πρώτη φορά και κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτό δεν θα έλεγα ότι αποτελεί μία επιμήκυνση της σεζόν, αλλά μία ιδιωτική πρωτοβουλία μεταξύ μερικών ξενοδοχείων με tour operators και δεν θεωρώ ότι αυτή είναι επίσημη επιμήκυνση. Προκειμένου να καταφέρουμε συνολικά να μεγαλώσουμε τη θερινή σεζόν, πρέπει να κινηθούμε σε τελείως διαφορετική βάση. Θα πρέπει να γίνει μία συνάντηση με τους φορείς, ώστε να μείνουν και τα καταστήματα ανοικτά, όχι μόνο τα ξενοδοχεία. Ελάχιστες πτήσεις θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμες μέχρι τον Ιανουάριο».
Ο κ. Τσακαλάκης με τη σειρά του πρόσθεσε: «Στο Ρέθυμνο έχουμε τέσσερα ξενοδοχεία που παραμένουν ανοικτά και θα μείνουν μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. Επίσης υπάρχουν αρκετές πτήσεις που καταφθάνουν ακόμα στο νησί, με επισκέπτες να καταφθάνουν ακόμα από Αγγλία και Γερμανία. Κάποιες από αυτές τις πτήσεις θα παραμείνουν και για όλο το χειμώνα. Οι Γερμανοί και οι Άγγλοι tour operators πετάνε προς την Κρήτη μέχρι και τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ δύο πτήσεις από Φρανκφούρτη και μία από Ολλανδία συνεχίζουν και τον χειμώνα, ενώ υπάρχει σίγουρα πτήσεις και από Αγγλία».
Τα άκρα της τουριστικής σεζόν αρχίζουν να καταγράφουν περισσότερες αφίξεις επισκεπτών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αιτήματα, ακόμα και για μεταφορές πτήσεων από τους καλοκαιρινούς μήνες, προς τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Ο κ. Τσακαλάκης αναφέρει: «Τα ξενοδοχεία που αποφάσισαν να παραμείνουν ανοιχτά, αυτό οφείλεται σε μία ιδιωτική πρωτοβουλία, δεν σχετίζεται με μία συλλογική προσπάθεια επιμήκυνσης της τουριστικής σεζόν. Φαίνεται πάντως ότι τελικά αυτό που δεν πετύχαμε ως φορείς και ως οργανωμένη πολιτεία, φαίνεται να το πετυχαίνει από μόνη της η κλιματική αλλαγή. Σε αυτήν την περίπτωση δηλαδή είναι σύμμαχός μας όσον αφορά την επιμήκυνση. Από την αρχή της σεζόν είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον tour operators να προσθέσουν πτήσεις στα άκρα, είτε στην αρχή είτε περισσότερο στο τέλος της σεζόν. Κάποιοι φοβούνται ότι θα αφαιρεθούν πτήσεις από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο και θα τις τοποθετήσουν μπρος και πίσω. Οι θερμοκρασίες και οι τιμές εκείνη την περίοδο είναι υψηλότερες από αυτές που έχουν συνηθίσει κάποιοι λαοί της Ευρώπης, σε αντίθεση με τα άκρα της σεζόν».
Παράλληλα, ο κ. Μπιρλιράκης πρόσθεσε: «Υπάρχουν κάποια λίγα ξενοδοχεία που μένουν ανοιχτά ακόμα και τώρα, τα οποία όμως είναι μεγάλες μονάδες με πολλά κρεβάτια. Το κλείσιμο όλων των εποχικών ξενοδοχείων προβλέπεται για τις 15 Νοεμβρίου, ενώ η πρώτη στάση είναι στις 9. Εκείνη την περίοδο πολλές εταιρείες σταματούν και τις πτήσεις τους προς την Κρήτη, κάποια από τους Γερμανούς έχουν πολύ συγκεκριμένα προγράμματα».
«10% άνοδος στις προκρατήσεις από Μ. Βρετανία»
Έντονο είναι το ενδιαφέρον των αγγλικών τουριστικών πρακτόρων για την ερχόμενη τουριστική σεζόν, με τα στοιχεία που συγκεντρώνουν οι ξενοδόχοι μέχρι στιγμής και με τα αποτελέσματα της έκθεσης «World Travel Market (WTM) London», που διεξάγεται αυτή τη στιγμή στο Λονδίνο, με τη συμμετοχή και Ελλήνων εκπροσώπων του τουριστικού και του ξενοδοχειακού κλάδου, να αναδεικνύουν μία αύξηση στις προκρατήσεις. Ο κ. Πελεκανάκης σημειώνει: «Έχουμε ήδη προκρατήσεις για την επόμενη τουριστική σεζόν, οι οποίες ξεκίνησαν από τον Απρίλιο του 2024. Παραδοσιακά υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τη Μ. Βρετανία, το οποίο πάντα εκδηλώνεται ένα χρόνο πριν. Από τα στοιχεία που έχουμε και από την έκθεση στο Λονδίνο που διεξάγεται τώρα, οι προκρατήσεις από τη Μ. Βρετανία ξεπερνούν το 10%, ένα μεγάλο νούμερο και πολύ μεγαλύτερο από κάθε άλλη φορά. Άρα αναμένουμε για το 2025, πολύ μεγάλη αύξηση από τη Μ. Βρετανία».
Οι συμφωνίες για το 2025, ανάμεσα σε ξενοδοχεία και ταξιδιωτικούς πράκτορες εμφανίζουν μικρές αυξήσεις στις τιμές, σύμφωνα με τον κ. Πελεκανάκη, ο οποίος ωστόσο τονίζει την ελευθερία των ξενοδόχων να καθορίσουν ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεών τους το κόστος των πακέτων διακοπών που θα προσφέρουν στα τουριστικά γραφεία. «Τα συμβόλαια έχουν αρχίσει επίσης να κλείνουν από τις αρχές του καλοκαιριού, δεν υπάρχει σταθερότητα στις συμφωνίες που κλείνει ο καθένας. Ανάλογα με τις σχέσεις που υπάρχουν με τους tour operators και τις αυξομειώσεις στις τιμές των ξενοδόχων διαμορφώνονται και οι τιμές των συμβολαίων. Δεν παρατηρούμε κάποια μεγάλη συνολική αύξηση, όπως συνέβη το 2023 μετά τις αυξήσεις στην ενέργεια και στα τρόφιμα το 2022. Ο καθένας έχει τη δική του οικονομική πολιτική, είναι δύσκολο να υπολογιστούν οι μέσοι όροι στα συμβόλαια. Είναι δεδομένο ότι οι τιμές που αποδόθηκαν δεν είναι μειωμένες, αλλά αυξημένες τουλάχιστον έως και 5%».
Αύξηση 15% στις προκρατήσεις και 5% στα συμβόλαια με τους ταξιδιωτικούς πράκτορες καταγράφει ο κ. Τσακαλάκης: «Τα συμβόλαια έχουν αρχίσει να υπογράφονται από τον Μάιο. Τα συμβόλαια έχουν κλείσει σε γενικές γραμμές σε υψηλότερες τιμές από πέρσι, αλλά σε ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 5%. Οι προκρατήσεις βρίσκονται στο 15% πάνω από πέρσι την αντίστοιχη περίοδο».
Τέλος, παρηγοριτικού και όχι ουσιαστικού χαρακτήρα είναι οι αυξήσεις που διεκδίκησαν οι ξενοδόχοι από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες για τα πακέτα διακοπών του 2025, όπως καταθέτει ο κ. Μπιρλιράκης: «Τα συμβόλαια κλείνουν μέσα στην καλοκαιρινή περίοδο. Το ενδιαφέρον των πρακτόρων επικεντρώθηκε στις ποσότητες κρεβατιών και στην κάλυψη κλινών, εκτιμώ ότι οι περισσότεροι συνάδελφοι έχουν καλυφθεί και έχουν υπογράψει τα συμβόλαιά τους για του χρόνου. Υπήρχε πολύ μεγάλη πίεση να κρατηθούν οι τιμές στα ίδια επίπεδα με μικροδιαφορές της τάξης του 1-3%. Αν κάποιοι συνάδελφοι παρουσίασαν διαφορές στην ποιότητα και την αισθητική του ξενοδοχείου τους, ενδεχομένως κατάφεραν να κλείσουν και καλύτερες τιμές. Τα επιχειρήματα του ενεργειακού κόστους και της ευρύτερης ακρίβειας δεν έπειθαν τους τουριστικούς πράκτορες, ωστόσο οι ξενοδόχοι κατάφεραν να διεκδικήσουν και να πάρουν εν τέλει έστω μία αύξηση της παρηγοριάς».
