Μία ευκαιρία να αλλάξουν οι αντιλήψεις για την τρίτη ηλικία, να έρθουν οι πολίτες σε επαφή με το Πανεπιστήμιο, να ενισχυθεί το μοντέλο της δια βίου μάθησης και να αξιοποιηθεί η εμπειρία των ηλικιωμένων
Να μετασχηματίσει την υπάρχουσα αναχρονιστική, κοινωνική αντίληψη ότι οι άνθρωποι μετά τα εξήντα έτη είναι ανενεργοί πολίτες, απομακρυσμένοι από την εκπαιδευτική διαδικασία και στερούμενοι βασικών και απαραίτητων, σύγχρονων ψηφιακών δεξιοτήτων είναι ο στόχος του Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας, ενός προγράμματος του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Εργαστηρίου Προηγμένων Μαθησιακών Τεχνολογιών στη Δια Βίου και Εξ αποστάσεως Εκπαίδευση (ΕΔΙΒΕΑ) του Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης και του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ). Στο επίκεντρο του προγράμματος βρίσκεται η επιμόρφωση και η εξοικείωση των ηλικιωμένων με τη χρήση της τεχνολογίας στην καθημερινότητά τους, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των συμμετεχόντων, μέσω της απόκτησης σύγχρονων, τεχνολογικών γνώσεων, καθώς και την ενδυνάμωση της σωματικής και πνευματικής τους ευεξίας. Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς να χειρίζονται ένα smartphone και έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, ή πώς να πλοηγούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να πληρώνουν ηλεκτρονικά τους λογαριασμούς τους και να μεταφέρουν χρήματα, ή και να μπορούν να αξιοποιήσουν τις υπηρεσίες τους gov.gr. Ο πρώτος κύκλος του προγράμματος, που υλοποιείται για πρώτη φορά στην Κρήτη, ξεκινάει στις 24 Οκτωβρίου και ολοκληρώνεται στις 19 Δεκεμβρίου, απευθύνεται σε άτομα άνω των 60 ετών. Σε μία ελληνική κοινωνία που όσο περνούν τα χρόνια γερνάει και σε μία εποχή με επιτακτική την ανάγκη επαναπροσδιορισμού του τι θεωρούμε τρίτη ηλικία, μία ηλικιακή ομάδα που πλέον αποτελείται από λειτουργικούς και σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και εργαζόμενους ηλικιωμένους πολίτες, το Πανεπιστήμιο Τρίτης ηλικίας έρχεται να δώσει το βήμα στους ενδιαφερόμενους, να έρθουν σε επαφή με την εκπαιδευτική διαδικασία, από την οποία συνήθως αποκλείονται. Το πρόγραμμα θα λειτουργήσει αρχικά με ένα μόνο τμήμα, αποτελούμενο από μέχρι και 24 άτομα, σε ένα πρώτο εγχείρημα που φιλοδοξεί να εδραιωθεί με στέρεες βάσεις, στην παιδαγωγική και επιστημονική του μεθοδολογία, προτού κάνει τα επόμενα βήματά του. Το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας θα διεξάγεται μάλιστα στους χώρους της Πανεπιστημιούπολης του Γάλλου και ειδικότερα στους χώρους του Ε.ΔΙ.Β.Ε.Α και το κλειστό γυμναστήριο της ενόργανης.
Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο ενότητες, με την πρώτη να επικεντρώνεται στις ψηφιακές δεξιότητες και την «ψηφιακή ενδυνάμωση» των συμμετεχόντων. Η ενότητα αυτή χωρίζεται στο καθαρά πρακτικό πρώτο μέρος, που δίνει έμφαση στη διευκόλυνση βασικών πτυχών της καθημερινότητας του σύγχρονου ανθρώπου, δηλαδή ηλεκτρονικές συναλλαγές με την πολιτεία, τις τράπεζες, αξιοποίηση μέσων κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ., ενώ η δεύτερη αφορά δημιουργικές δραστηριότητες, με συμμετοχή σε ειδικά σχεδιασμένα ψηφιακά παιγνίδια και στόχο την ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και την ενεργοποίηση / εξάσκηση της μνήμης και του πνεύματος των συμμετεχόντων. «Έχουμε επιλέξει συγκεκριμένες δραστηριότητες, οι οποίες βοηθούν την ενδυνάμωση του μυαλού και στην αντιμετώπιση για παράδειγμα του αλτσχάιμερ. Δηλαδή οι συμμετέχοντες θα μπορούν να δουν και το τάμπλετ ως ψυχαγωγία, αλλά με ειδικά διαμορφωμένες εφαρμογές, που θα τους βοηθήσουν και στη νοητική ενδυνάμωση», εξήγησε μεταξύ άλλων μιλώντας στα «Ρ.Ν.», ο Παναγιώτης Αναστασιάδης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, διευθυντής του ΕΔΙΒΕΑ και επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος. Παράλληλα, ο κ. Αναστασιάδης σημείωσε ότι στόχος αυτής της ενότητας είναι οι πραγματικές ανάγκες των ηλικιωμένων. Στη δεύτερη ενότητα του προγράμματος, υπάρχει το παράλληλο κομμάτι της σωματικής ευεξίας, στο οποίο είναι υπεύθυνος ο Νίκος Προβιάς, αντιδήμαρχος Αθλητισμού και υπεύθυνος Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Κρήτης και το οποίο θα διεξάγεται στο Πανεπιστημιακό γυμναστήριο. Όπως επεσήμανε ο κ. Αναστασιάδης, το κομμάτι της σωματικής ευεξίας είναι μία οριζόντια δράση, η οποία θα εντάσσεται σε κάθε μελλοντικό εγχείρημα από εδώ και στο εξής, ως αναπόσπαστο συνδυαστικό κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. «Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα σε αυτές τις ηλικίες είναι η κίνηση και ο ρυθμός και αν δεν κινηθεί το σώμα, όλα τα άλλα είναι πολύ πιο δύσκολα, κατά το αρχαίο ρητό. Έχουμε αποσυνδέσει τη διαδικασία της εκπαίδευσης, από τη διαδικασία της κίνησης και εδώ δεν μιλάμε μόνο για την τρίτη ηλικία, ιδιαίτερα στις μέρες μας, που είμαστε όλοι κολλημένοι στα κινητά και στα τάμπλετ, η κίνηση και ο ρυθμός θα αποτελέσει τα επόμενα χρόνια ένα από τα πιο σημαντικά διακυβεύματα, πόσω μάλλον για αυτήν την ηλικία», ανέφερε ο κ. Αναστασιάδης. Εκπαιδευτής και επιμορφωτής ψηφιακής ενδυνάμωσης του προγράμματος θα είναι ο Άγγελος Ριτσάτος, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην ηλεκτρονική μάθηση (eLearning). Το πρόγραμμα επίσης τελείται υπό την αιγίδα και την υποστήριξη της Περιφέρεια Κρήτης – Αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου και του δήμου Ρεθύμνης και το συνολικό κόστος παρακολούθησης ανέρχεται στα 70 ευρώ.
«Ξεκινάμε με σταθερά μικρά βήματα, αλλά σίγουρα θέλουμε να το επεκτείνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο»
Ένα πρόγραμμα με μεγάλη αξία για όλη την Κρήτη και μία εμβληματική δράση του ΚΕΔΙΒΙΜ χαρακτήρισε μιλώντας στα «Ρ.Ν.», το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας, η Μαρία Βαμβακάκη, αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, Δια Βίου Μάθησης και Ερευνητικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρόεδρος του ΚΕΔΙΒΙΜ. «Είναι το πρώτο πρόγραμμα που απευθύνεται στην τρίτη ηλικία και εγώ το βλέπω με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό, γιατί θεωρώ ότι αυτούς τους ανθρώπους τους έχουμε λίγο παραμελημένους, παρόλο που έχουν τον περισσότερο ίσως χρόνο για να παρακολουθούν προγράμματα και για να τους εντάξουμε σε κάποιες δραστηριότητες. Είναι σημαντικό για αυτούς γιατί τους κρατάει σε μία εγρήγορση, δεν τους αφήνουμε να είναι στη γωνιά τους, χωρίς να τους δίνουμε σημασία, αλλά θα τους βάλει σε μία διαδικασία να επιμορφωθούν και εγκλιματιστούν ψηφιακά, τα οποία είναι σήμερα πολύ σημαντικά», ανέφερε η κ. Βαμβακάκη και στάθηκε επίσης στις μελλοντικές βλέψεις για επέκταση σε όλους τους νομούς Κρήτης και την υπόλοιπη Ελλάδα. «Σαφώς ξεκινάει από το Ρέθυμνο, που είναι η έδρα του Πανεπιστημίου, αλλά το Πανεπιστήμιο Κρήτης είναι της Κρήτης. Θέλουμε να επεκταθεί σε όλους τους νομούς της Κρήτης και αυτό που έχει γίνει και στο παρελθόν, κάποιες δράσεις του ΚΕΔΙΒΙΜ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια έγιναν πρότυπο σε πανελλήνιο επίπεδο. Οπότε εμείς σίγουρα θέλουμε να το προβάλλουμε αυτό και έξω από την Κρήτη, γιατί νομίζω ότι είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα. Ξεκινάμε με σταθερά μικρά βήματα, αλλά σίγουρα θέλουμε να το επεκτείνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο».
«Μία ολόκληρη νοοτροπία αρνητισμού, που με συντονισμένες κινήσεις έχει πολύ μεγάλη σημασία να την αλλάξουμε»
Στην απουσία κουλτούρας διά βίου μάθησης και στην επικράτηση μία συνολικής αρνητικής προσέγγισης των ηλικιωμένων στάθηκε ο κ. Αναστασιάδης, αναλύοντας στα «Ρ.Ν.» το σκεπτικό και τη στοχοθεσία του προγράμματος. «Οι ηλικιωμένοι είναι μία κοινωνική ομάδα που καλούμαστε να αξιοποιήσουμε και θα πρέπει και αυτή να μας αξιοποιήσει. Στη χώρα μας, η κουλτούρα της δια βίου μάθησης δεν είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη, με την έννοια ότι κάπου τα έχουμε στο μυαλό μας σε κουτάκια, μαθαίνουμε μέχρι μία συγκεκριμένη ηλικία, μετά δουλεύουμε κλπ. Το δεύτερο είναι ότι όταν ένας άνθρωπος αφυπηρετεί, δεν έχουμε την κουλτούρα να τον αξιοποιήσουμε, σε όλους τους τομείς. Δεν τον καλούμε για να αξιοποιήσουμε την εμπειρία του και από την άλλη «έλα βρε σε αυτήν την ηλικία τώρα πας να μάθεις;». Αυτά τα δύο είναι ένας συνδυασμός που λειτουργεί αρνητικά σε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού, το οποίο συνεχώς διευρύνεται, λόγω του δημογραφικού», ανέφερε και στη συνέχεια συμπλήρωσε: «Φιλοσοφικά η στόχευσή μας είναι να λειτουργήσουμε μετασχηματιστικά σε μία νοοτροπία και μία αντίληψη, που σημαίνει ότι στα επόμενα στάδια δεν θα είναι απλά μαθήματα του Πανεπιστημίου, αλλά θέλουμε να αξιοποιήσουμε την εμπειρία τους». Μάλιστα, ο κ. Αναστασιάδης επεσήμανε ότι πρέπει να βρεθεί και μία άλλη ονομασία για τους ανθρώπους που σήμερα συμπεριλαμβάνονται κάτω από την ομπρέλα της τρίτης ηλικίας. «Υπάρχουν άνθρωποι σήμερα ακόμα και 80 χρονών, που είναι απολύτως ενεργοί άνθρωποι, αλλά μαραζώνουν γιατί από τη στιγμή που τελείωσε η δουλειά, δεν ασχολείται κανένας μαζί τους, είναι μεγάλο πρόβλημα αυτό. Έχουμε έναν άνθρωπο που είναι 60-65 χρονών και έχει ένα μαγαζί, μία δραστηριότητα και έχει μείνει πίσω στα ψηφιακά θέματα. Θα τον βοηθήσει το Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας πολύ και στα επαγγελματικά του, στην επιχειρηματική του δραστηριότητα. Ξεκινάμε πρωινά τμήματα, αλλά στο μυαλό μας έχουμε βεβαίως ανθρώπους που είναι όχι μόνο ενεργοί, αλλά και επαγγελματικά ενεργοί», σημείωσε.
Το πρόγραμμα ξεκινάει από το Ρέθυμνο και εστιάζει σε ηλικιωμένους της πόλης, με στόχο να φέρει ενεργά μέλη της κοινωνίας σε επαφή με το Πανεπιστήμιο. «Όλες οι δράσεις που κάνουμε είναι προς αυτήν την κατεύθυνση, να φέρουμε τον κόσμο στο Πανεπιστήμιο. Επίσης, θα δώσουμε σε αυτούς τους ανθρώπους κίνητρο, χαρά και δημιουργικότητα και αυτό θα επιστραφεί με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, στο κοινωνικό τους και το οικογενειακό τους περιβάλλον και το πιο σημαντικό είναι ότι αρχίζουμε να μετασχηματίζουμε μία νοοτροπία, μία αντίληψη, που δεν είναι του Ρεθύμνου, είναι συνολική της χώρας», τόνισε ο κ. Αναστασιάδης. Μάλιστα, όπως σημείωσε, υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι απαραίτητα άνω των 60, αλλά ακόμα και 30 ή 40 χρονών, οι οποίοι μπαίνουν στο Πανεπιστήμιο με κατατακτήριες εξετάσεις και οι οποίοι αισθάνονται «σαν την μύγα μέσα στο γάλα». Αυτή είναι μία κοινωνική αντίληψη που οφείλει να αλλάξει με μικρά, σταδιακά βήματα, σύμφωνα με τον Καθηγητή. «Ας δούμε άλλες χώρες, καλούν κάποιον να δώσουν μία διάλεξη, ο οποίος άνοιξε μία επιχείρηση και δεν πέτυχε, έχει αποτύχει και τον καλούν να δώσει μία διάλεξη και πληρώνουν για να πάνε. Είναι πολύ σημαντικό να πας σε μία διάλεξη και να πει ένας άνθρωπος που έχει αποτύχει τι δεν έκανε καλά. Εμείς εδώ είμαστε συνηθισμένοι να επιβραβεύουμε. Είναι μία ολόκληρη νοοτροπία αρνητισμού, που σιγά σιγά, με συντονισμένες κινήσεις έχει πολύ μεγάλη σημασία να την αλλάξουμε», κατέληξε.
Περισσότερες πληροφορίες -Εγγραφές: www.edivea.org/u32025.html
