Η νομοθετική ρύθμιση που ανακοινώθηκε χθες και αφορά στα όρια των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων για τα οποία το ΠΔ του 2025 προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων σε ολόκληρη τη χώρα πόσο μάλλον στο Ρέθυμνο – οπού το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει ακυρώσει ήδη τα όρια που είχαν θεσμοθετηθεί παλαιότερα με απόφαση Νομάρχη σε 67 οικισμούς. «Μπορεί να είναι ενδεικτική των καλών προθέσεων του υπουργείου, ωστόσο απαιτείται ακόμα επεξεργασία και πολλή δουλειά για να μπορούμε να μιλήσουμε για οριστικοποιημένη λύση και πρόταση για το Ρέθυμνο», ανέφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης.
«Θεωρώ ότι θέλει ακόμα πάρα πολλή επεξεργασία και πάρα πολλή δουλειά για να μιλάμε για οριστικοποιημένη λύση και πρόταση, το οποίο τουλάχιστον δεν προκύπτει από τις δηλώσεις που έχουν γίνει και αναμένω τα τελικά νομικά κείμενα», είπε.
Η ρύθμιση που κατά την κυβέρνηση λύνει το πρόβλημα στο 90% της ελληνικής περιφέρειας δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα του Ρέθυμνου σε ό,τι αφορά τους οικισμούς των οποίων τα όρια έχουν ακυρωθεί με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ειδικότερα, τα δεδομένα με τη ρύθμιση είναι τα εξής:
• Για τους οικισμούς έως και 700 κατοίκων, το ΠΔ του 2025 συρρικνώσει τα όριά τους σε σχέση με εκείνα της απόφαση του νομάρχη του 1985 και η νέα νομοθετική ρύθμιση δίδει τη δυνατότητα διατήρησής τους. Έτσι δημιουργείται μια ενδιάμεση ζώνη -ζώνη ανάπτυξης οικισμών- ανάμεσα στο όριο του 1985 και σε αυτά του 2025. Ωστόσο όμως στη ζώνη αυτή δεν είναι σαφές ποιοι θα είναι οι όροι δόμησης, αν θα είναι δηλαδή οι ίδιοι με τα παλιά όρια.
• Σε ό,τι αφορά τώρα τους οικισμούς άνω των 700 κατοίκων – η ρύθμιση επιτρέπει τη δόμηση και στα τμήματα τα οποία καταλαμβάνουν ουσιαστικά την υφιστάμενη Ζώνη Γ’ δηλαδή εκτείνεται από το παλιό όριο του οικισμού έως το όριο που προβλέπει το ΠΔ του 2025. Αυτή ονομάζεται περιοχή ειδικών χρήσεων – στην οποία θα μπορεί κάποιος να οικοδομήσει με βάση τα ΤΠΣ (Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια) των οποίων οι μελέτες έχουν ξεκινήσει. Ωστόσο στη ζώνη αυτή δεν θα υπάρχει η δυνατότητα δόμησης με ορούς αντίστοιχους με αυτούς των εντός οικισμού. Δηλαδή θα περιορίζεται μεν αλλά όχι τόσο αν ήταν εκτός οικισμού. Θα ναι κάτι ενδιάμεσο. Και αυτό είναι που ενέχει, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, λογούς ανησυχίας σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητά του όσο και για το κατά πόσο η δόμηση σε αυτή τη ζώνη μπορεί να κριθεί αντισυνταγματική, με δεδομένο ότι αυτή η ζώνη είναι κάτι αντίστοιχο με τη Ζώνη Γ’ που την είχε ακυρώσει το ΠΔ.
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου εμφανίστηκε φανερά προβληματισμένος για το ζήτημα αυτό που έχει προκαλέσει τεράστια ανησυχία στους δημότες με δεδομένες τις ακυρώσεις των ορίων των οικισμών και την αδυναμία πολεοδόμησης επί σειρά ετών.
Από την πρώτη στιγμή χθες -μετά και τις ανακοινώσεις περί νομοθετικής ρύθμισης -επικοινώνησε με τον γενικό γραμματέα το υπουργείου Περιβάλλοντος, Ευθύμη Μπακογιάννη, στον οποίο εξέφρασε τον έντονο προβληματισμό του για την περίπτωση του Ρεθύμνου για να λάβει τη διαβεβαίωση ότι θα υπάρξει περαιτέρω επεξεργασία με τη νομική υπηρεσία του υπουργείου ώστε η περίπτωση του Ρεθύμνου να αντιμετωπιστεί. Νωρίς το απόγευμα επικοινώνησε με τον δήμαρχο και ο Νίκος Ταγαράς, υφυπουργός Περιβάλλοντος, στον οποίο ο κ. Μαρινάκης του επανέλαβε ότι με τα όσα έχουν γίνει αυτή τη στιγμή γνωστά «δεν αίρεται η αδικία σε βάρος του Ρεθύμνου». Από τον κ. Ταγαρά έλαβε τη διαβεβαίωση ότι θα γίνει επεξεργασία ώστε το θέμα για το Ρέθυμνο να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο Γ. Μαρινάκης, ανέφερε: «Επικοινώνησα νωρίς το μεσημέρι με τον κ. Μπακογιάννη στον οποίο εξέφρασα τον προβληματισμό μου, με άκουσε με προσοχή και είπε ότι θα επεξεργαστεί αυτά που του είπα με τη νομική υπηρεσία του. Εξήγησα ότι ήδη υπάρχει οπλοστάσιο νομικό που μπορεί να άρει την αδικία κατά του Ρεθύμνου. Το απόγευμα επικοινώνησε μαζί μου και ο κ. Ταγαράς και μου είπε ότι θα τα δουν όλα αυτά με πολλή προσοχή. Εξήγησα ότι το ήδη υφιστάμενο νομικό πλαίσιο προβλέπει δυνατότητες, ακόμα και εντός του ίδιου του Προεδρικού Διατάγματος αν κινηθούμε. Θα κάνουμε αυτήν την προεργασία και προφανώς θα συναντηθούμε και από κοντά, για να κάνουμε ό,τι χρειάζεται, γιατί δεν θέλουν να αδικήσουν το Ρέθυμνο. Εγώ επεσήμανα ότι η περίπτωση του Ρεθύμνου δεν είναι σαν το Πήλιο: εμείς είχαμε ακύρωση ορίων μόνο λόγω τυπικότητας, όχι λόγω ουσίας».
Στην ίδια συζήτηση ο κ. Μαρινάκης υπενθύμισε ότι έχει ήδη καταθέσει τέσσερις φακέλους νομιμοποίησης των ορίων των οικισμών Ατσιποπούλου, Πρινέ, Λούτρα και Αγίας Παρασκευής που έχουν εγκριθεί από το ΚΕΣΥΠΟΘΑ – Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων παρόλα αυτά έχουν «παγώσει».
Ποια είναι η λύση που προκρίνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας;
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η ρύθμιση έρχεται να επιλύσει αυτή την εκκρεμότητα, με την εισαγωγή δύο νέων πολεοδομικών εργαλείων:
• τη Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού και
• την Περιοχή Ειδικών Χρήσεων, με γνώμονα τη δημογραφική πρόκληση που αντιμετωπίζουν αυτοί οι οικισμοί, την προστασία εμπράγματων δικαιωμάτων που έχουν αποκτηθεί καλόπιστα, καθώς και τη σταθερότητα της σχέσης κράτους-πολίτη. Με τα δύο αυτά εργαλεία, επιλύουμε την κανονιστική ασάφεια, ενισχύουμε την προοπτική των μικρών οικισμών, με σεβασμό στην ταυτότητα και την ιστορική κληρονομιά του κάθε τόπου, για μια Ελλάδα χωροταξικά ασφαλή, αναπτυξιακά ισχυρή με προτεραιότητα στην αποκέντρωση και στήριξη του δημογραφικού.
Η ρύθμιση προβλέπει δύο νέα πολεοδομικά εργαλεία. Το πρώτο, η Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού, αφορά κοινότητες με πληθυσμό έως 700 κατοίκους, που αποτελούν την πολύ μεγάλη πλειοψηφία, και διασφαλίζει τη δυνατότητα δόμησης έως τα σημερινά όρια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, κατοχυρώνονται πολεοδομικά όλα τα χωριά της επικράτειας και συνολικά περίπου το 93% των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
Το δεύτερο εργαλείο, η Περιοχή Ελέγχου Χρήσεων, θα καλύπτει οικισμούς με 701 έως 2.000 κατοίκους και προβλέπει ευνοϊκότερες πρόνοιες σε σύγκριση με την εκτός σχεδίου δόμηση.
Υπενθυμίζεται πως σε περίπου 150 οικισμούς, στο Ρέθυμνο και το Πήλιο, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ακύρωσε τα όρια που είχαν θεσμοθετηθεί παλαιότερα με αποφάσεις νομαρχών. Το γεγονός αυτό αφενός οδήγησε σε οικοδομική αδράνεια, καθώς εκεί δεν εκδόθηκε ούτε μία οικοδομική άδεια, αφετέρου έθεσε εν δυνάμει σε αμφισβήτηση την οριοθέτηση και των υπόλοιπων οικισμών της χώρας, που δεν είναι θεσμοθετημένοι με Προεδρικό Διάταγμα.
Τι προβλέπουν τα δύο νέα πολεοδομικά εργαλεία;
• Η Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού (ΖΑΟ) είναι ένα νέο πολεοδομικό εργαλείο για την υποστήριξη και ενίσχυση του περιφερειακού δικτύου οικισμών, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του δημογραφικού και ενίσχυσης της αποκέντρωσης. Βρίσκεται εντός οικισμού και προσομοιάζει στη Ζώνη Β1 αυτού.
Αφορά οικισμούς μέχρι και 700 κατοίκους. Μέσω του εργαλείου αυτού, προβλέπεται η δυνατότητα, κατά την οριοθέτηση των οικισμών στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» να διευρύνεται το όριό τους πέραν της Ζώνης Β1, έως το σημερινό όριο του οικισμού, κατόπιν ειδικής τεκμηρίωσης.
Στη ΖΑΟ άρτια θα θεωρούνται τα οικόπεδα με ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας από 500 τ.μ. έως 2.000 τ.μ. και πρόσωπο ελάχιστου μήκους 10 μ. σε κοινόχρηστη οδό. Το εμβαδόν αρτιότητας και το ελάχιστο μήκος προσώπου σε κοινόχρηστη οδό εξειδικεύονται με το Π.Δ. οριοθέτησης του οικισμού. Για τα λοιπά μεγέθη, όρους και περιορισμούς δόμησης, ισχύουν τα οριζόμενα για τη ζώνη Β1. Επιτρεπόμενες χρήσεις γης μπορούν να είναι αυτές που επιτρέπονται στις Ζώνες Β και Β1, κατόπιν τεκμηρίωσης.
• Η Περιοχή Ειδικών Χρήσεων (ΠΕΧ) αποτελεί ένα πολεοδομικό εργαλείο που αφορά στους οικισμούς με πληθυσμό 701 – 2.000 κατοίκους. Στους οικισμούς αυτούς, εισάγεται η δυνατότητα κατά την οριοθέτησή τους στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» να καθορίζεται ως ΠΕΧ η περιοχή εκείνη που εκτείνεται πέραν της Ζώνης Β1 και φτάνει έως το σημερινό όριο του οικισμού. Στην ΠΕΧ, άρτια θα θεωρούνται τα γήπεδα με ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας από 2.000 τ.μ. έως 4.000 τ.μ. και πρόσωπο ελάχιστου μήκους 15 μ. σε κοινόχρηστη οδό. Επιτρεπόμενες χρήσεις γης μπορούν να είναι αυτές που επιτρέπονται στις Ζώνες Β και Β1, κατόπιν τεκμηρίωσης, με βάση τα ειδικότερα χαρακτηριστικά της περιοχής αυτής, ώστε να αποφεύγονται πιθανές μεταξύ τους συγκρούσεις και η ανεξέλεγκτη κατανάλωση φυσικών πόρων.
