Στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, στο Ρέθυμνο, εγκαινιάζεται σήμερα η νέα έκθεση «Documents of Breathing» – Τεκμήρια Αναπνοής, σε συνεργασία με τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση και την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.
Την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκθεσης έχει η Μαρία Μαραγκού και την οργάνωση η Έλενα Ντόσα. Στην έκθεση συναντιούνται η υπεύθυνη της σειράς «Λέξεις & Σκέψεις» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, Πάσκουα Βοργιά, και ο αναγνωρισμένος φωτογράφος Παύλος Φυσάκης.
Για τη θεματική της έκθεσης, πληροφορίες δίνονται με ενημερωτικό σημείωμα, σύμφωνα με το οποίο, τo Documents of Breathing (Τεκμήρια Αναπνοής), είναι μια συλλογή από θραύσματα μνημοσύνης – αρχειακά ίχνη, οικογενειακά κειμήλια, ιστορικά ντοκουμέντα -, που ανευρίσκονται και δομούνται με τρόπο σχεδόν συνειρμικό, ενώ εκφράζουν μια «νοσταλγία επιστροφής στον πιο αρχαϊκό τόπο της απόλυτης έναρξης».
Η αγγλική λέξη για την ανάμνηση, το «recollection», ενώνει το συνθετικό -re- (ανά), με τη χειρονομία της συλλογής (collection). Καθώς συλλέγουμε, μαζεύουμε κομμάτια, που όταν βρεθούν μαζί, «ανα-βιώνουν» την ιστορία, ενώ κάθε εικόνα βρίθει από τεκμήρια του τέλους του χρόνου.
Mια από τις αναφορές του έργου είναι η Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών: Ένα εγχειρίδιο με οδηγίες για το πέρασμα του νεκρού στον Άλλο Κόσμο. Τα ταφικά κείμενα των αρχαίων Αιγυπτίων δεν είναι παρά συρραφές από μικρότερα κείμενα, που έχουν βρεθεί μέσα σε ταφικούς θαλάμους: Ξόρκια και μαγικές επικλήσεις προς τους θεούς για το ταξίδι προς το Duat (Βασίλειο των Νεκρών).Πολλές φορές ονομάζονται και «Άδειες Αναπνοής», όπου η αναπνοή συμβολίζει αυτά που επιθυμεί ή χρειάζεται ο νεκρός στη μετά θάνατον ζωή.
Έτσι και τα «Τεκμήρια Αναπνοής», ξεκίνησαν από την ιδέα ενός βιβλίου, και ταξινομούνται σε δέκα ατελή κεφάλαια: The Last Version, Chronos, Dream City, Denkraum, Logos, Pathos, Sacred & Profane, Pothos, Θάνατος, The Afterlife.
Εικόνες που έχουν αρχετυπική, κρυπτική ή αλληγορική σημασία, όπως ένα σκοτεινό δάσος, μια θάλασσα, η άβυσσος ή το γέλιο ενός παιδιού, αγκιστρώνονται μέσα από τις λεζάντες τους σε μια πολύ συγκεκριμένη στιγμή και συνθήκη, όπως είναι οι συγκρούσεις στις Σκουριές, ο χαμός των προσφύγων στη Μεσόγειο, τα Δεκεμβριανά του 2008, η φωτιά στο Μάτι, ή κάποια οικογενειακή ιστορία. Όλα αυτά μπορούν να συνομιλήσουν με ένα ιστορικό μνημείο, ένα ζευγάρι που αγκαλιάζεται, ένα μαγικό δαχτυλίδι, stills από μια soft porn ταινία του ’70 ή ένα φωτορομάντσο. Και όλα μπορούν να είναι ταυτόχρονα ιστορικά τεκμήρια και οικογενειακά κειμήλια – ακόμα και ένας ουρανός. Άλλωστε, the image comes from the sky[3]. Αυτή η αντίφαση, και πολλές φορές η αναντιστοιχία μεταξύ φωτογραφίας-λεζάντας, εικόνας-λόγου, σημείου-σημαινόμενου, και τελικά η διαλεκτική ένταση μεταξύ του ιστορικού και του φαντασιακού, του προσωπικού και του κοινωνικού, του υλικού και του άυλου, του ιερού και του βέβηλου, είναι κυρίαρχη μέσα σε αυτό το έργο. Οι ιστορίες μετατρέπονται σε ιστορία, και αντίστροφα.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 7 Μαΐου 2022.
Ώρες λειτουργίας Μουσείου:
– Χειμερινή περίοδος, 1 Νοεμβρίου – 30 Απριλίου
Τρίτη – Παρασκευή: 09:00-14:00
Τετάρτη και Παρασκευή: 09:00-14:00 και 18:00-21:00
Σάββατο – Κυριακή: 10:00-15:00
Δευτέρα: Κλειστά
– Θερινή περίοδος, 1 Μαΐου – 31 Οκτωβρίου
Τρίτη – Παρασκευή: 09:00-14:00 και 19:00-21:00
Σάββατο – Κυριακή: 10:00-15:00
Δευτέρα: Κλειστά
Η είσοδος στο Μουσείο επιτρέπεται μόνο με την επίδειξη ισχύοντος πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης.
