“Έφυγε” σήμερα από τη ζωή σε σε ηλικία 87 ετών ο σπουδαίος κριτικός θεάτρου, μεταφραστής και συγγραφέας Κώστας Γεωργουσόπουλος. Τη θλιβερή είδηση έκανε γνωστή με ανάρτησή του ο αδερφός του, Βασίλης Γεωργουσόπουλος.
“Αδελφέ, συνάδελφε, φίλε, καλό παράδεισο. Αδελφέ, εμείς τα αδέλφια σου, τα ανήψια σου, δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ. Άλλοι σε ξέχασαν. Το θέατρο, η παιδεία, η συνάδελφοι και οι μαθητές σου δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ” έγραψε σε ανάρτησή του.
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος γεννήθηκε στη Λαμία το 1937. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας, και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών με δασκάλους του τους Δημήτρη Ροντήρη και Γιάννη Σιδέρη.
Εργάστηκε στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση ενώ το 1978 ανέλαβε, κατόπιν ανάθεσης του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, την επιμέλεια του βιβλίου Δραματική ποίηση, που αποτέλεσε επί 25 χρόνια διδακτέα ύλη στα ελληνικά Γυμνάσια.
Το 2008 τού απενεμήθη το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του και το 2006 το Πανεπιστήμιο Αθηνών, με πρωτοβουλία του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορά του. Το 1986, για το έργο του «Τα μετά το θέατρο», απέσπασε το 1ο Κρατικό Βραβείο δοκιμίου, ενώ για το έργο «Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπέρτολτ Μπρεχτ» το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Για το σύνολο του έργου του έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών το 2000.
Στο στίβο της θεατρικής κριτικής μπήκε το 1971 από τις στήλες της εφημερίδας «Το Βήμα», ως συνεχιστής του ‘Αγγελου Τερζάκη. Παρέμεινε στην εφημερίδα μέχρι που έκλεισε το καθημερινό φύλλο, το 1980, και στη συνέχεια ανέλαβε την κριτική θεάτρου στα «ΝΕΑ» από κοινού με τον Αλκιβιάδη Μαργαρίτη. Εκείνη την περίοδο θέτει ως προτεραιότητα της κριτικής το νεοελληνικό έργο αναδεικνύοντας παραστάσεις με έργα των Καμπανέλλη, Ζιώγα, Σκούρτη, Ποντίκα, Μάτεσι, τον Διαλεγμένου κ.ά.
Κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του έχουν κυκλοφορήσει στους εξής τόμους: Κλειδιά και κώδικες θεάτρου, Ι, Αρχαίο δράμα, 1982, ΙΙ, Ελληνικό Θέατρο, 1984, Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου, 1984, Τα μετά το θέατρο, 1985, Προσωπολατρία, 1992, Θίασος Ποικιλιών, 1993, Νήμα της στάθμης, 1996, Παγκόσμιο θέατρο, 1, Από τον Μένανδρο στον Ίψεν, 1998, Παγκόσμιο θέατρο, 2, Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ, 1999, Παγκόσμιο θέατρο, 3, Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ, 2000.
Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή «Αμήχανον Τέχνημα», 1971, 1980 (μαζί με την «Παράβαση»), τα διηγήματα «Η Καμπάνα – Οδάξ», 1985, και τη συλλογή τραγουδιών τα οποία έχουν μελοποιήσει γνωστοί συνθέτες (Χρονικό, Η μεγάλη αγρυπνία, Ιθαγένεια, Ανεξάρτητα τραγούδια, 1980). Επίσης, με το ίδιο ψευδώνυμο υπογράφει το μεταφραστικό έργο του, που έχει ως άξονα το αρχαίο δράμα.
Από το 1990 δίδασκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είχε διατελέσει πρόεδρος του Δ.Σ. στο Εθνικό Θέατρο και επί μία εικοσαετία πρόεδρος Πρόεδρος της Επιτροπής Επιχορηγήσεων Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού. Από το 2003 ήταν πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου.
Λ. Μενδώνη: Ήταν ένας εμπνευσμένος άνθρωπος
Πληροφορούμενη την απώλεια του Κώστα Γεωργουσόπουλου, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Με μεγάλη μου θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Κώστα Γεωργουσόπουλου, ενός χαρισματικού και πολύπλευρου δημιουργού, που μας καταλείπει πολύχρονη και πολύτιμη προσφορά στα Γράμματα και την Τέχνη, ως φιλόλογος, κριτικός θεάτρου, μεταφραστής, επιφυλλιδογράφος, χρονογράφος, ποιητής και στιχουργός, ως Κ. Χ. Μύρης, αλλά και ενεργός δάσκαλος. Οι θεατρικές του κριτικές που απλώνονται, σε πολλές δεκαετίες, εδράζονταν στη βαθιά του γνώση της αρχαίας γραμματείας και του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Χαρακτηρίζονταν από ευαισθησία έναντι του θεατρικού έργου, αλλά και της σκηνοθετικής του εκδοχής και της απόδοσης των ηθοποιών. Με την τόλμη και το ανανεωτικό του πνεύμα, ο κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος επηρέασε καίρια τα θεατρικά μας πράγματα, ενώ υπηρέτησε το Θέατρο και από θέσεις ευθύνης στο Διοικητικό Συμβούλιο και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και την Επιτροπή Θεάτρου του υπουργείου Πολιτισμού».
«Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος κατάφερε να διοχετεύσει τη βαθιά καλλιέργειά του και την τριβή του στην υψηλή Τέχνη, στο μεγάλο κοινό. Απόδειξη, η πολύχρονη επιφυλλιδογραφία του στον Τύπο, που προσέγγιζε με ιδιαίτερη, αλλά και εύληπτη, γραφή, ευαισθησία και οξύνοια, καίρια ζητήματα της πολιτιστικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Οι στίχοι του, που μελοποιήθηκαν από την Ελένη Καραΐνδρου, τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Γιάννη Σπανό, και που αγαπήθηκαν πολύ, αποτελούν μόνιμη παρακαταθήκη του ελληνικού τραγουδιού. Ως δάσκαλος στη μέση και την ανώτατη εκπαίδευση, δημιούργησε δική του Σχολή καθοδηγώντας με έμπνευση και με σοφία γενιές και γενιές νέων ανθρώπων προσφέροντάς τους πολύτιμα εφόδια για τη ζωή τους», πρόσθεσε η κ. Μενδώνη και κατέληξε:
«Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, με μια ομάδα φωτισμένων δημιουργών, διέσωσαν, με προσωπικό κόστος, τα τεκμήρια της Ιστορίας του Ελληνικού Θεάτρου. Σε μία από τις τελευταίες μας συνομιλίες μου εξέφρασε τη χαρά του, που αυτό το πολύτιμο υλικό αποκτήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού και θα αποτελέσει τον βασικό πυρήνα της συγκρότησης του “Θεατρικού Μουσείου”, καθώς και της έκθεσης του αρχείου και της ιστορικής βιβλιοθήκης. Ήταν ένας εμπνευσμένος άνθρωπος, που επιδόθηκε με αφοσίωση και επιτυχία σε ένα ευρύτατο φάσμα πνευματικών δραστηριοτήτων. Συνδύασε αρμονικά τη θεωρία με την πράξη, αφήνοντας ένα βαθύ προσωπικό αποτύπωμα που θα συνεχίσει να έχει αμείωτη επιρροή στο Θέατρο. Στην οικογένειά του, τους φίλους του, τους πολλούς μαθητές του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια».