Το πλήγμα των ΗΠΑ σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις προκαλεί έντονη ανησυχία στους επενδυτές, καθώς ενδέχεται να οδηγήσει σε άνοδο των τιμών του πετρελαίου, επιβάρυνση του πληθωρισμού και στροφή των κεφαλαίων προς ασφαλή καταφύγια, όπως το δολάριο ή κρατικά ομόλογα. Παρά την ένταση, οι χρηματιστηριακές αγορές στη Μέση Ανατολή φάνηκαν καθησυχασμένες σήμερα Κυριακή, ενώ η ισραηλινή αγορά κατέγραψε νέο ιστορικό υψηλό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τις επιθέσεις «εντυπωσιακή στρατιωτική επιτυχία» και δήλωσε ότι οι βασικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν έχουν «πλήρως και ολοκληρωτικά καταστραφεί». Τόνισε επίσης ότι το Ιράν «πρέπει τώρα να συμφωνήσει σε ειρήνη» ή αλλιώς θα δεχθεί ακόμη ισχυρότερα χτυπήματα. Το Ιράν από την πλευρά του προειδοποίησε για «αιώνιες συνέπειες» και δήλωσε ότι διατηρεί όλα τα ενδεχόμενα για να υπερασπιστεί την κυριαρχία του.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ θα προκαλέσει πωλήσεις σε μετοχές, αύξηση της ζήτησης για το δολάριο και ασφαλή στοιχεία ενεργητικού, αλλά επισημαίνουν ότι η κατεύθυνση της αγοράς θα εξαρτηθεί από την απάντηση του Ιράν και την εξέλιξη της σύγκρουσης. Ο επικεφαλής επενδύσεων της Potomac River Capital, Μαρκ Σπίντελ, δήλωσε ότι «οι αγορές θα αντιδράσουν με ανησυχία» και ότι «το πετρέλαιο θα ανοίξει ανοδικά». Όπως σημείωσε, η αβεβαιότητα είναι ο βασικός παράγοντας αυτή τη στιγμή, καθώς «οι Αμερικανοί βρίσκονται πλέον εκτεθειμένοι σε όλα τα επίπεδα».
Ενδεικτικό της νευρικότητας ήταν η πτώση κατά 5% της τιμής του Ethereum, δεύτερου μεγαλύτερου κρυπτονομίσματος, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως ως δείκτης επενδυτικού κλίματος μεταξύ λιανικών επενδυτών. Από τις 13 Ιουνίου, ημέρα έναρξης των ισραηλινών επιθέσεων στο Ιράν, η τιμή του έχει υποχωρήσει συνολικά κατά 13%.
Παρά τα γεγονότα, τα περισσότερα χρηματιστήρια του Κόλπου κινήθηκαν ελαφρώς ανοδικά. Οι βασικοί δείκτες σε Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Κουβέιτ εμφάνισαν ήπιες θετικές μεταβολές, ενώ το Τελ Αβίβ κατέγραψε νέο υψηλό ρεκόρ.
Ο μεγάλος φόβος για τις αγορές επικεντρώνεται στην πορεία των τιμών πετρελαίου και, κατ’ επέκταση, στις επιπτώσεις στον παγκόσμιο πληθωρισμό. Μια νέα αύξηση στις τιμές πετρελαίου θα μπορούσε να πλήξει την καταναλωτική εμπιστοσύνη και να μειώσει τις πιθανότητες άμεσης μείωσης επιτοκίων. Ο αναλυτής ενέργειας Saul Kavonic δήλωσε πως, αν το Ιράν αντιδράσει στοχεύοντας αμερικανικά συμφέροντα ή πετρελαϊκές υποδομές στον Κόλπο, οι τιμές μπορεί να κινηθούν προς τα $100 ανά βαρέλι. Ήδη, τα συμβόλαια Brent έχουν αυξηθεί έως και 18% από τις 10 Ιουνίου, αγγίζοντας τα $79,04 — πεντάμηνο υψηλό.
Ο Jamie Cox από την Harris Financial Group θεωρεί ότι οι τιμές πετρελαίου πιθανώς να κορυφωθούν βραχυπρόθεσμα, αλλά εκτιμά ότι η «επίδειξη δύναμης» θα ωθήσει το Ιράν να διαπραγματευτεί. «Μετά την ολοκληρωτική καταστροφή των πυρηνικών τους υποδομών, έχουν χάσει κάθε διαπραγματευτικό πλεονέκτημα», είπε.
Ορισμένοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι μια μεγάλη άνοδος στο πετρέλαιο θα μπορούσε να επιδεινώσει τις ήδη υπάρχουσες πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία, που βρίσκεται υπό πίεση και λόγω των αμερικανικών δασμών. Ωστόσο, η ιστορία δείχνει πως οι πτωτικές αντιδράσεις στις αγορές μετά από γεωπολιτικές κρίσεις συχνά είναι προσωρινές. Μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003 ή τις επιθέσεις κατά των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων στη Σαουδική Αραβία το 2019, οι μετοχές αρχικά υποχώρησαν αλλά ανέκαμψαν τους επόμενους μήνες. Συγκεκριμένα, ο S&P 500 παρουσίασε μέση πτώση 0,3% τις τρεις πρώτες εβδομάδες μετά την έναρξη μιας σύγκρουσης, αλλά αύξηση 2,3% δύο μήνες αργότερα, σύμφωνα με στοιχεία της Wedbush Securities και της CapIQ Pro.
Τέλος, η πορεία του δολαρίου ΗΠΑ παραμένει αβέβαιη. Παρά τις φετινές απώλειες του νομίσματος, μια περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης μπορεί να ενισχύσει τη ζήτηση για το δολάριο ως ασφαλές καταφύγιο. Ο αναλυτής Steve Sosnick από την IBKR δήλωσε ότι «αν δούμε φυγή προς την ασφάλεια, θα έχουμε μείωση στις αποδόσεις και ενίσχυση του δολαρίου», αν και υπογράμμισε πως το μέγεθος της επίδρασης στις μετοχές θα εξαρτηθεί από την αντίδραση του Ιράν και την εξέλιξη των τιμών πετρελαίου.
Πηγή: Reuters, ertnews
