Του ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΑΠΑΔΑΚΗ *
Τις τελευταίες μέρες γίναμε θεατές των καταστροφικών πλημμυρών στη Θεσσαλία που ακολούθησαν τις τεράστιες πυρκαγιές του καλοκαιρού. Στο ίδιο έργο θεατές και φέτος για να χρησιμοποιήσω μια φράση του συρμού.
Οι προκαλούμενες καταστροφές θα ήσαν σαφώς μικρότερες αν δεν είχαν αποψιλωθεί από τη φωτιά οι πλαγιές λόφων και βουνών.
Οι λόγοι που προκαλούν τα φαινόμενα είναι λίγο ή πολύ γνωστοί και απαντημένοι από τους επιστήμονες.
Παρενθετικά θα σημειώσω – για να θυμηθώ τα παιδικά μου χρόνια- πως όταν έμπαινε φωτιά, χτυπούσε κάποιος την καμπάνα και τρέχαμε όλοι μικροί – μεγάλοι να τη σβήσουμε. Το κράτος τότε ούτε αξιόλογα πυροσβεστικά μέσα είχε, ούτε δρόμοι πρόσβασης στα δάση είχαν ανοιχτεί. Οι πολίτες δεν περίμεναν τίποτα από το κράτος. Με μια σφάκα στο χέρι τρέχαμε αν «στέσουμε» τη φωτιά να μην επεκταθεί. Σήμερα το σύστημα με την βοήθεια των media που μας εθίζουν στην τρομολαγνεία μας θέλει θεατές για πολλούς λόγους και όχι ενεργούς πολίτες.
Η κυβέρνηση έχει οχυρωθεί πίσω από τη θέση πως για όλα φταίει η κλιματική αλλαγή (ΚΑ). Σωστά είναι η βασικότερη αιτία. Ξεχνά βέβαια πως το σύστημα που με φανατισμό υπηρετεί είναι ο κύριος υπεύθυνος για την Κ.Α.
Η ανάπτυξη και οι επενδύσεις όπως την εννοούν οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν γνώμονα το πάση θυσία κέρδος. θυσία τα δάση, θυσία οι θάλασσες και οι ακτές, θυσία οι ποταμοί, θυσία τα βουνά, θυσία η χλωρίδα και η πανίδα, όποιος δύνεται ας επιβιώσει (Δαρβινική θεωρία).
Να εξορυχτεί ο χρυσός της Χαλκιδικής, να βγει κερδοφόρα η επένδυση των Καναδών και στα κομμάτια τα δάση, τα νερά, το περιβάλλον. Να χτιστούν ξενοδοχειακά μεγαθήρια με καζίνα και ότι περιττή πολυτέλεια μπορεί να φανταστεί κανείς όπως μας δείχνουν τα «πρωτοπόρα» εμιράτα του κόλπου. Άσε τους Βενετσιάνους να χτυπούν τις καμπάνες κινδύνου για το που μας οδηγεί η ανεξέλεγκτη μαζική τουριστική ανάπτυξη.
Ας γυρίσουμε στις πλημμύρες.
Το νερό το τόσο πολύτιμο στοιχείο της ζωής γίνεται μέσον καταστροφής. Δεν θα αναφερθώ για τα άμεσα δραστικά μέτρα που έπρεπε να έχει πάρει η παγκόσμια κοινότητα από «χθες». Θα αναφερθώ για το τι πρέπει να κάνει η χώρα μας και συγκεκριμένα η Κρήτη.
Το νησί μας είναι ορεινό με ελάχιστα εναπομείναντα δάση. Τα βουνά μας σιγά-σιγά γυμνώνονται και αποψιλώνονται. Οι ποταμοί μας εκτός αυτών που τροφοδοτούνται από πηγές, είναι χείμαρροι, όταν φουσκώνουν καταστρέφουν τη γη και το νερό πηγαίνει στη θάλασσα.
Στόχος μας πρέπει να είναι να συγκρατήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο νερό και για περισσότερο χρόνο στην κοίτη. Αυτό επιτυγχάνεται με τα φράγματα ανάσχεσης.
Το 1977 είχα πάει στη Νάξο. Στο χωριό Απεράθου (Απείρανθος) και στα γύρω χωριά ήταν δήμαρχος ο αείμνηστος Μανώλης Γλέζος. Είδα με τα μάτια μου, στα ρυάκια που κατέβαιναν από τα γύρω βουνά, πάρα πολλές «δεσιές» μικρά πετρόκτιστα φράγματα ανάσχεσης της ροής των ομβρίων. Ήταν έργο του φωτισμένου δημάρχου.
Με μια παρέμβαση είχαν πετύχει πολλά αποτελέσματα. Πρώτο, το νερό δεν επιτάχυνε τη ροή του γιατί, κάθε 8-100 μέτρα (περίπου έτσι υπολόγισα) το «έκοβε» το επόμενο φράγμα. Δεύτερο, το νερό έμενε στη λιμνούλα που σχηματιζόταν. μέρος αυτού «τρύπωνε» στη γη και εμπλούτιζε τις υπόγειες υδροφόρες κοιλότητες.
Το ίδιο νερό πότιζε και τα δέντρα του ρυακιού. Έπιναν μέλισσες, άγρια ζώα και τα κοπάδια των βοσκών. Ήσαν δηλαδή φυσικές ποτίστρες. Τα παιδιά του χωριού εξέδραμαν προς αυτές να παίξουν και να τσαλαβουτήξουν. Κάποιοι το «ψιλοέκλεβαν» ποτίζοντας τα μικροπέρβολά τους. Ότι θετικό μπορεί να σκεφτεί κανείς το πετύχαιναν αυτά τα στοιχειώδη φράγματα. Εννοείται πως είχαν χρησιμοποιηθεί υλικά του βουνού και όχι μπετόν. Για την κατασκευή τους δόθηκαν χρήματα, σε ντόπιους τεχνίτες και εργάτες και η συντήρησή τους από ντόπιους γινόταν.
Προ ημερών είχαμε συνάντηση οι συνυποψήφιοι με τον Σπύρο Δανέλλη. Μεταξύ των άλλων κουβεντιάσαμε το θέμα της διαχείρισης των υδάτων.
Ο φίλος ο Γιώργος ο Πολάκης μας διαβεβαίωσε πως στο Ισραήλ υπάρχουν άπειρα τέτοια φράγματα και πως καμιά σταγόνα νερού δεν πάει στη θάλασσα.
Και βέβαια το Ισραήλ με τις ερήμους του έχει φοβερή ανάγκη συλλογής νερού. Ας μην ξεχνάμε όμως πως και η Παλαιστίνη κάποτε ήταν εύφορη γη ακόμη και η Σαχάρα. Οι επιστήμονες κρούουν κώδωνα κινδύνου. Το νερό δεν είναι ανεξάντλητο. Η ερημοποίηση είναι ante Portas…
* Ο Στέλιος Παπαδάκης είναι υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος με τον συνδυασμό «Η Κρήτη μας αλλιώς» και τον Σπύρο Δανέλλη
