Πολιτισμός, ιστορία και περιβάλλον: Το τρίπτυχο της βιωσιμότητας στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης

Η διαμόρφωση και η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προστασία του περιβάλλοντος, σε συνθήκες εξασφάλισης της βιωσιμότητας και της αειφορίας. Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης δεν περιορίζονται μόνο στην καταστροφή οικοσυστημάτων, αλλά επεκτείνονται και στο σύνολο των πτυχών που επηρεάζουν την κοινωνική πραγματικότητα. Η κλιματική κρίση αναδεικνύει τις επίσης σημαντικές, παράλληλες κρίσεις που υπάρχουν στους τομείς της παιδείας, της πολιτικής, της υγείας και της ηθικής, σαν ένα πολύπλευρο πρόβλημα που αντιμετωπίζεται μόνο με συλλογικές λύσεις.

Η συμμετοχή των πολιτών σε αυτή τη διαδικασία, η σχέση πολιτισμού και περιβάλλοντος και η διαμόρφωση ενός βιώσιμου πλανήτη, που θα φιλοξενήσει τις επόμενες γενιές, ήταν η κεντρική θεματική της τελευταίας μέρας του οικολογικού συμποσίου, με τίτλο «Γη: Ένας βιώσιμος πλανήτης για όλους», που έλαβε χώρα στην Μονή Ιερά Αρκαδίου.

Ομιλητής ήταν ο υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσονας Φωτήλας, ο οποίος στην ομιλία του με τίτλο «Πολιτισμός, βιωσιμότητα και ανάπτυξη υπό τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής» επικεντρώθηκε στη σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, η οποία δεν θα μπορούσε να υφίσταται, όπως είπε, χωρίς τις απαραίτητες περιβαλλοντολογικές συνθήκες. Το κλίμα, η γεωργία και η άντληση φυσικών πόρων από το Ελληνικό περιβάλλον συντέλεσαν στη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.

«Πολιτισμός και βιωσιμότητα μπορούν να συνυπάρξουν»

Ο υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσονας Φωτήλας μίλησε για την αξία αντίστοιχων πρωτοβουλιών με το οικολογικό συμπόσιο και στην καθοδήγηση που μας παρέχουν στην κατανόηση της αλήθειας. Όπως δήλωσε στα «Ρ.Ν.»: «Πολιτισμός και βιωσιμότητα μπορούν να συνυπάρξουν. Η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά, υλική και άυλη, έχει βαθιές ρίζες στο περιβάλλον. Η πολιτιστική μας ταυτότητα έχει διαμορφωθεί σε περιβαλλοντικά πλαίσια».

Ο ίδιος αναφέρθηκε στα μέτρα που έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση για υιοθέτηση πράσινων πολιτικών, καθώς και για τη συνεργασία του ελληνικού κράτους με την Unesco.

«Μεταξύ των πρακτικών που έχουμε υιοθετήσει είναι η χρήση προηγμένων τεχνολογιών για τη συντήρηση των προστατευόμενων περιοχών, το Εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, τις χρόνιες προσπάθειες για μείωση των ρύπων και των αερίων και τη σταδιακή κατάργηση του λιγνίτη ως πηγή ενέργειας. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον σενάριο επιστημονικής φαντασίας και δεν αποτελεί πρόβλημα του μέλλοντος», επανέλαβε ο υφυπουργός, κάνοντας αναφορά στην υποχρέωση για προστασία του πλανήτη μας.

«Στρεφόμαστε προς επενδύσεις στην αιολική και ηλιακή ενέργεια, όπως είναι το αιολικό πάρκο στη νότια Εύβοια, το οποίο αναμένεται να καλύψει μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Το 45% του ρεύματος που καταναλώνουμε στην Ελλάδα, προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».

Τέλος, ο υφυπουργός αναφέρθηκε στο Οικολογικό Πρόγραμμα «Πράσινο Κλειδί» (Green Key), το οποίο αποτελεί το πιο αναγνωρισμένο οικολογικό σήμα ποιότητας στην τουριστική βιομηχανία. Η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), ανέλαβε το Green Key ως εθνικός χειριστής το 2009 και από το 2016 βρίσκεται σταθερά στην 3η θέση στην παγκόσμια κατάταξη. Το Πράσινο Κλειδί απευθύνεται σε ένα πλήθος τουριστικών καταλυμάτων, συνεδριακών κέντρων, εστιατορίων, catering, χώρων κατασκήνωσης, πάρκων αναψυχής και μουσείων. «Η κλιματική κρίση προσφέρει προκλήσεις, αλλά συνάμα και ευκαιρίες να αλλάξουμε. Είμαστε πρωτοπόροι απέναντι σε πολλά σημεία, σε όλη την Ευρώπη. Προωθούμε τον πράσινο τουρισμό, με την εκπόνηση τουριστικών δραστηριοτήτων με οικολογικό παράσημο», πρόσθεσε.

Ο κ. Φωτήλας δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τους φορείς που συνέβαλαν στην οργάνωση και στην εκπόνηση του Οικολογικού Συμποσίου με ειδικές αναφορές στη Φαλή Βογιατζάκη, πρόεδρο του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και στην Αλεξάνδρα Μητσοτάκη, πρέσβειρα του World Human Forum.

«Η κλιματική αλλαγή είναι αναστρέψιμη»

Ο Νικόλαος Πουλακάκης, καθηγητής του τμήματος βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ανέλαβε το έργο της αποτύπωσης των συνολικών συμπερασμάτων που συγκεντρώθηκαν στη διάρκεια του Οικολογικού Συμποσίου και σημείωσε την ανάγκη συνεργασιών όλων για την αντιμετώπιση του προβλήματος σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι η κλιματική αλλαγή είναι αναστρέψιμη.

Όπως δήλωσε στα «Ρ.Ν.»:

«Βιολόγοι, χημικοί, γεωλόγοι, οικονομολόγοι, ψυχολόγοι και νομικοί στη διάρκεια αυτού του συνεδρίου, τόνισαν ότι η κλιματική κρίση είναι εδώ. Είναι κρίση και δεν είναι μία απλή αλλαγή. Πρέπει όλοι μας να συνδράμουμε σε όποιο επίπεδο μπορεί ο καθένας, ατομικό, οικογενειακό, κοινωνικό, προκειμένου να μπορέσουμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα. Η κλιματική αλλαγή είναι αναστρέψιμη». Παράλληλα, υπογράμμισε το πως μεγάλες αποφάσεις από την πολιτική ηγεσία, μπορούν να συνεισφέρουν στη δημιουργία ενός βιώσιμου και δίκαιου πλανήτη για όλους.

Αναφερόμενος στο τελικό μήνυμα που θέλουν να περάσουν οι διοργανωτές, τόνισε την ανάγκη ενεργοποίησης της τοπικής κοινωνίας λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «Μπορούμε να φέρουμε την κοινωνία κοντά στη γνώση που παράγεται μέσα στα εργαστήρια, στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα. Έτσι θα ασκηθεί μία πίεση προς τις αρχές, αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις, προκειμένου να καταλήξουμε σε αυτό που όλοι επιθυμούμε, ένα περιβάλλον για τα παιδιά μας το οποίο θα είναι βιώσιμο».

«Αυτό που διαπιστώνει κανείς παρακολουθώντας το συμπόσιο είναι ότι δεν υπάρχει πτυχή που δεν επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή. Μπορεί να είναι η παρουσία μας μέσα στην πόλη, μπορεί να είναι η δουλειά μας, η καθημερινότητά μας, είναι ο πολιτισμός και η ιστορία που έχουμε δημιουργήσει τα τελευταία χιλιάδες χρόνια», δήλωσε στα Ρ.Ν. και επιβεβαίωσε τον εύστοχο τίτλο που αποδόθηκε στο Οικολογικό Συμπόσιο, «Γη: Ένας Βιώσιμος Πλανήτης για όλους μας».

Αειφορία, Βιωσιμότητα και υγιείς συνειδήσεις

Η οργάνωση της τριήμερης εκδήλωσης χαρακτηρίστηκε επιτυχημένη από το πλήθος σημαντικών προσωπικοτήτων που συμμετείχαν. Από το Πολιτιστικό κέντρο «Θεομήτωρ», στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και από το Παλαιοντολογικό Μουσείο (ΠΜΓΦΣ) στην Ιερά Μονή Αρκαδίου, το Ρέθυμνο φιλοξένησε ένα πρωτότυπο και άκρως επίκαιρο συνέδριο για το πολυπρόσωπο ζήτημα της κλιματικής κρίσης. Εξήχθησαν σημαντικά συμπεράσματα για την προώθηση και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της οικολογικής ανάπτυξης. Η κεντρική ιδέα που πρέπει να αποτυπωθεί στις συνειδήσεις όλων, είναι η υιοθέτηση σωστών και αξιόλογων πρακτικών που προωθούν την αειφορία, προστατεύουν το περιβάλλον και καταπολεμούν την κλιματική κρίση.

Ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, Πρόδρομος, ευχαρίστησε τους διοργανωτές για τη διεξαγωγή του σημαντικού αυτού συνεδρίου επισημαίνοντας ότι: «Η Μονή Αρκαδίου έρχεται να μας εμπνεύσει σε κάθε αγώνα και κάθε στόχο, όπως η διεξαγωγή αυτού του Οικολογικού Συμποσίου. Ευχαριστούμε θερμά τη Φαλή Βογιατζάκη, το Μουσείο Γουλανδρή και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το οποίο όπως λέμε εμείς στο Ρέθυμνο: Κορόνα στο κεφάλι μας».

Στα πλαίσια του Συμποσίου, σήμερα θα υλοποιηθούν εκπαιδευτικές δράσεις για μαθητές, από το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, με την αρωγή της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Οι εκδηλώσεις θα διεξαχθούν τις πρωινές ώρες, στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου, στην Αίθουσα «Παντελής Πρεβελάκης» του Ωδείου Ρεθύμνου και στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου.

Εκπαιδευτική δράση σήμερα στο Ωδείο

Σήμερα Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί Εκπαιδευτική Δράση για μαθητές και μαθήτριες Λυκείων στον απόηχο του Συμποσίου «ΓΗ: Ένας Βιώσιμος Πλανήτης για όλους – Κάλεσμα για Δράση – Η αλλαγή είναι εφικτή» σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:

• Προβολή ντοκιμαντέρ: «Της λησμονιάς η βρύση»
• «Επίκαιροι γεωπολιτικοί και κλιματολογικοί προβληματισμοί στο σχολικό περιβάλλον και στα σχολικά εγχειρίδια. Κάλεσμα για δράση η ενημέρωση είναι εφικτή», Δρ. Μανούσος Μαραγκάκης, διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου.
• Κεντρικός ομιλητής: Γεώργιος Πρεβελάκης, ομότιμος καθηγητής Γεωπολιτικής, Πανεπιστήμιο Panthéon-Sorbonne (Paris 1) «Κρήτη, Ανατολική Μεσόγειος – Γεωγραφία και Γεωπολιτική μέσα σ΄ ένα περιβάλλον κλιματικών αλλαγών».

Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου ευχαριστεί θερμά τον Σύνδεσμο Διαδόσεως Καλών Τεχνών Ρεθύμνου και ιδιαίτερα την πρόεδρο και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου για την παραχώρηση της Αίθουσας «Παντελής Πρεβελάκης».