Του ΙΩΑΝΝΗ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗ*
Ο Πρέβελης αποτελεί έναν από τους πιο εμβληματικούς τόπους της Κρήτης, όπου η φύση, η ιστορία και η πνευματικότητα συναντιούνται σε ένα μοναδικό μνημείο παγκόσμιας αξίας. Η ανάγκη ένταξής του στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ.
Ένας μοναδικός φυσικός θησαυρός στην καρδιά του Δήμου Αγίου Βασιλείου, δεσπόζει με το φαράγγι του Κουρταλιώτη, ένα τοπίο με εντυπωσιακούς καταρράκτες, σπάνια χλωρίδα και πανίδα, που έχει ενταχθεί σε όλα τα καθεστώτα προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο τέρμα του φαραγγιού απλώνεται το περίφημο φοινικόδασος του Πρέβελη, από τα λίγα στην Ευρώπη, που πλαισιώνει τη λιμνοθάλασσα και την εξωτική παραλία. Το οικοσύστημα αυτό αναγεννήθηκε ακόμη και μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2010, αποδεικνύοντας τη δυναμική ανθεκτικότητά του.
Ο συνδυασμός φαραγγιού, φοινικόδασους, λιμνοθάλασσας και παραλίας δημιουργεί έναν τόπο ανεπανάληπτης φυσικής ομορφιάς, που προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και καθιστά τον Πρέβελη από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς ολόκληρης της Κρήτης.
Η Μονή Πρέβελη: φάρος ελευθερίας και πνευματικότητας
Η Μονή Πρέβελη, με τα δύο συγκροτήματά της, αποτελεί δείγμα της μοναστηριακής αρχιτεκτονικής της Κρήτης και ταυτόχρονα κέντρο πνευματικής, καλλιτεχνικής και ιστορικής δράσης. Κατά την Επανάσταση του 1821, ο ηγούμενος Μελχισεδέκ Τσουδερός ανέδειξε τη Μονή σε ορμητήριο του αγώνα για την ελευθερία. Στη Μάχη της Κρήτης (1941), η Μονή με επικεφαλής τον Ηγούμενο Αγαθάγγελο Λαγκουβάρδο φιλοξένησε Άγγλους, Νεοζηλανδούς και Αυστραλούς στρατιώτες, οργανώνοντας τη διαφυγή τους από τις δυνάμεις κατοχής. Για αυτό δικαίως χαρακτηρίστηκε «Πύλη Ελευθερίας». Η Μονή φιλοξενεί επίσης τον Τίμιο Σταυρό, κειμήλιο με ιστορία αιώνων, που επανειλημμένα λεηλατήθηκε αλλά επέστρεφε πάντα στη θέση του, στοιχείο που ενισχύει τον πνευματικό και ιστορικό της χαρακτήρα.
Γιατί UNESCO
Η UNESCO απαιτεί από έναν τόπο να διαθέτει παγκόσμιας σημασίας αξία για να ενταχθεί στον κατάλογο της. Ο Πρέβελης πληροί πολλά από τα βασικά κριτήρια:
Μοναδική πολιτιστική παράδοση μέσω της ιστορικής διαδρομής της Μονής.
Σπουδαίο δείγμα αρχιτεκτονικής και μοναστηριακής οργάνωσης.
Εξαιρετική φυσική ομορφιά και οικολογική σημασία.
Σύνδεση με γεγονότα παγκόσμιας ιστορίας, όπως η Ελληνική Επανάσταση και η Μάχη της Κρήτης.
Ο Πρέβελης δεν είναι απλώς μια όμορφη γωνιά της Κρήτης. Είναι ένας ζωντανός θησαυρός φύσης, ιστορίας και πνευματικότητας, που μας διδάσκει τη δύναμη της φύσης να αναγεννιέται, τη δύναμη της πίστης να εμπνέει και τη δύναμη της ελευθερίας να ενώνει. Η ένταξή του στον κατάλογο της UNESCO δεν αποτελεί μόνο τιμή για την Κρήτη και την Ελλάδα, είναι μια παγκόσμια υποχρέωση. Μέσα από αυτή την αναγνώριση, θα προστατευθεί από τις πιέσεις του μαζικού τουρισμού, θα αναδειχθεί διεθνώς η ιστορική και οικολογική του αξία και θα διασφαλιστεί ότι θα παραδοθεί ακέραιος στις επόμενες γενιές. Γιατί ο Πρέβελης, πέρα από τον τόπο που τον φιλοξενεί, ανήκει στην ανθρωπότητα, είναι φάρος ελευθερίας, ομορφιάς και πνευματικότητας, ένα μνημείο που δικαιούται να πάρει τη θέση του στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
*Ο Ιωάννης Ν. Χαραλαμπάκης είναι πρώην Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Αγίου Βασιλείου
