Μέρος 1
Οι εξελίξεις στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. που υιοθετήθηκε και οι προτεραιότητες που αναπτύξαμε στο τελευταίο σημείωμά μας δε δίνουν κανένα απολύτως προβάδισμα στην ανάπτυξη των φτωχότερων περιοχών και χωρών, αλλά καλούνται όλοι μαζί να μεταβούν από το στάδιο της ευημερίας στη φτώχεια που επιβάλουν πρόωροι και άσκεφτοι αμυντικοί προϋπολογισμοί. Για μια ακόμη φορά χτυπούν τύμπανα πολέμων στα πέριξ της γηραιάς ηπείρου, και ενώ θα έπρεπε να υπάρχει σοβαρότητα και εμπειρία στηριζόμενη στο παρελθόν, οι βασικοί ηγέτες της Ε.Ε. δείχνουν μια ακατανόητη πτώση των ηθών, αρνούμενοι να δουν τι λέει η πραγματικότητα.
Καθημερινά πληθαίνουν τα δημοσιεύματα κυρίως του περιφερειακού τύπου στη χώρα μας, που αφορούν την έλλειψη ή τη μεταφορά στο απώτερο μέλλον των χρηματοδοτήσεων έργων καθ’ όλα ώριμων που έχουν ζητήσει τη συγχρηματοδότηση τόσο της ελληνικής διοίκησης, όσο και των κοινοτικών ταμείων. Το θέμα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά όλες τι χώρες που εμφανίζονται να κερδίζουν από την περιφερειακή πολιτική και την πολιτική συνοχής. Βέβαια, η πρόεδρος της Κομισιόν, όπως έχουμε σημειώσει σε προηγούμενα σημειώματά μας έχει αφαιρέσει σημαντικά κονδύλια από την πλευρά των πληρωμών των επενδύσεων τόσο σε έργα υποδομών, όσο και παραγωγικών επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα. Αυτό σημαίνει ότι ενώ οι πολιτικές προσδιορίζουν με σαφήνεια τι πόροι πρέπει να προικοδοτούν τους ετήσιους προϋπολογισμούς (Αναλήψεις υποχρεώσεων), οι πληρωμές καθορίζονται με άλλα κριτήρια. Έτσι σε όλους τους τομείς έχουμε περίπου ίδιες αναφορές ποσών μεταξύ των αναλήψεων υποχρεώσεων και των πληρωμών. Δυστυχώς οι τρόποι να πληρωθούν τα σπασμένα σερβίτσια στην Ουκρανία υποχρεώνουν τους θιασώτες των πολέμων να αφαιρούν ποσά για να τα στέλνουν στα πεδία των μαχών. Αυτό δεν έπρεπε και δεν πρέπει να ισχύσει για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. γιατί ποτέ κανείς δε διανοήθηκε να προβεί σε τέτοια ιεροσυλία, που ισοδυναμεί με καταστροφή όσων έχουν επιτευχθεί μέχρι τώρα.
Υπενθυμίζουμε μάλιστα, ότι έχουμε στηλιτεύσει το ότι ήδη από τον προϋπολογισμό του 2024 οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών αφαίρεσαν 30 δισ. ευρώ (λες και είναι μικροποσό) από ένα σύνολο που δε φτάνει καν στα 50 δισ. ευρώ, και ίδια κίνηση παρατηρείται και στον ερχόμενο προϋπολογισμό, όπως ήδη έχουμε δημοσιοποιήσει σε άλλα σημειώματά μας. Με ιδιαίτερη ευχαρίστηση ακούσαμε τον πρωθυπουργό της χώρας να παίρνει επιτέλους θέση σχετικά με το ότι οι λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της Ε.Ε. δεν πρέπει να κληθούν να αντιμετωπίσουν με τους ίδιους όρους τα θέματα ανάπτυξης και σύγκλισης των οικονομιών των περιφερειών. Και για του λόγου το αληθές πολλοί είναι εκείνοι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που θα κληθούν να πάρουν θέση, ή έχουν ήδη πάρει θέση ως προς το θεμελιώδες αυτό θέμα.
Μόλις πριν λίγες μέρες δημοσιεύθηκε στη δεξαμενή σκέψης του Ευρωκοινοβουλίου εμπεριστατωμένη ανάλυση για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει έκτακτα μέτρα για την ταχεία κινητοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων για επείγουσα βοήθεια και ανασυγκρότηση. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να προγραμματίσουν εκ νέου, έως και 17,7 δισεκατομμύρια ευρώ από τα κονδύλια της πολιτικής συνοχής για την παροχή στήριξης σε περίπτωση καταστροφών. Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει έως και το 100% των επιλεγμένων έργων ανασυγκρότησης, με προχρηματοδότηση 30% που θα επέτρεπε την άμεση ένεση ρευστότητας. Αυτό μπορεί να χρησιμεύσει στην άντληση πόρων και μάλιστα έκτακτου χαρακτήρα για να καλυφθούν συγκεκριμένες ζημιές που διαιωνίζονται τώρα, όπως σεισμοί, οι καταστροφές του Ντάνιελ κυρίως στην πεδιάδα της Θεσσαλίας, αλλά ακόμη και η ξηρασία που διαβάζω σε πολλές ελαιοκομικές περιοχές της χώρας τι προβλήματα δημιουργούν. Σημειώνουμε ότι η ευκαιρία αυτή δεν πρέπει να πάει χαμένη.
Σε άλλο προχθεσινό δημοσίευμα της ίδιας δεξαμενής σκέψης διαβάζουμε ότι «Το Κοινοβούλιο ανοίγει τον δρόμο για τη χρήση κονδυλίων της Ε.Ε. για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές» και προσδιορίζει με σαφήνεια τις ακόλουθες τρεις περιπτώσεις:
• Τα κονδύλια περιφερειακής ανάπτυξης μπορούν να χρησιμοποιηθούν με μεγαλύτερη ευελιξία για την ανασυγκρότηση μετά από φυσικές καταστροφές.
• Τα κοινωνικά ταμεία μπορούν επίσης να χρηματοδοτήσουν την υγειονομική περίθαλψη μετά από καταστροφές και τις βασικές ανάγκες.
• Οι απώλειες για τους γεωργούς, τους δασοκαλλιεργητές και τις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στη γεωργία και τη δασοκομία μπορούν να αντισταθμιστούν.
Ελπίζουμε να μη χαθεί αυτή η ευκαιρία.
Τα προγράμματα όμως που παρεμβαίνουν για τη χρηματοδότηση τόσο τη περιφερειακής, πολιτικής, όσο και της πολιτικής συνοχής δεν εξαντλούνται μόνο σε αυτά που σημειώσαμε. Έτσι, στα πλαίσια της μόνιμης στήλης που ανοίξαμε από τον περασμένο Ιανουάριο, προκειμένου να γνωστοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα του Οδηγού Προγραμμάτων της Ε.Ε. που εκδίδουμε πλέον σε ετήσια μορφή, θα αναλύσουμε στο επόμενο σημείωμά μας τα σχετικά ποσά που τίθενται στη διάθεση των πολιτών της Ε.Ε. Η μόνιμη στήλη έχει τίτλο «Μάθε και Επένδυσε» και στο μέλλον όλα τα σημειώματά μας που θα αφορούν τα προγράμματα της Ε.Ε. θα δημοσιεύονται κάτω από το σλόγκαν αυτό.
Στο επόμενο σημείωμά μας θα αναφερθούμε στα ειδικά προγράμματα που χρηματοδοτεί η περιφερειακή πολιτική και η πολιτική συνοχής.
