Η σφυρηλάτηση της τρέχουσας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη περιλαμβάνει ένα σύνολο μέτρων που θεωρείται ότι περιορίζουν τις ευπάθειες του συστήματος ασφάλειας. Έτσι φθάσαμε στην υπογραφή και προικοδότηση του προγράμματος SAVE που αφορά τη δανειοδότηση με 150 δισ. € της προσπάθειας κοινής συμπαραγωγής προϊόντων για την ευρωπαϊκή άμυνα. Το όλο σύστημα, όπως φαίνεται και από την έρευνα που αναφέραμε και στα προηγούμενα σημειώματα, δεν χτίζεται εναντίον ενός παράγοντα (όπως η Ρωσία), οπότε σε αυτή την περίπτωση είναι μάλλον μια συμμαχία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για την άμυνα είτε για την επίθεση της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας. Το πρόβλημα είναι εξαιρετικά πιο σύνθετο και για το λόγο αυτό θεωρούμε ότι η έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει σημασία ως προς την εξακολούθηση των πολιτικών σε κανονική φάση ανάπτυξης και όχι σε περίοδο οικονομίας του πολέμου που κάνουν αναγκαία τα ποσά που έχουν ακουστεί στους διαδρόμους των Βρυξελλών.
Μετά το σοκ του προηγούμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), που ανήλθε σε αστρονομικά ποσά λόγω της πανδημίας, το θέμα παρουσιάζει ενδιαφέρον στον νέο-εισερχόμενο τομέα της ισχυροποίησης της άμυνας της ΕΕ με 800 δις € και εν όψει και του νέου ΠΔΠ 2028 – 2034. Τα βασικά σημεία της έρευνας που προαναφέραμε συνοψίζονται στα ακόλουθα:
1. Η άμυνα εξακολουθεί να είναι κατά κύριο λόγο εθνική αρμοδιότητα.
2. Οι ΗΠΑ έχουν ηγηθεί του ΝΑΤΟ, παρέχοντας πυρηνική αποτροπή στους Ευρωπαίους συμμάχους τους.
3. Αν και το Brexit έθεσε το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός του πλαισίου ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ, η απομάκρυνση των ΗΠΑ από την Ευρώπη είναι πιθανό να ωθήσει το Ηνωμένο Βασίλειο να ξαναγυρίσει προς τη σφαίρα ασφάλειας της Ευρώπης.
4. Η Γαλλία, η μοναδική χώρα της ΕΕ με πυρηνικά όπλα, έχει πάντα προωθήσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, καλώντας για ισχυρότερη συνεργασία στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα, συμπεριλαμβανομένης της βιομηχανίας άμυνας.
5. Η Γερμανία, παρά το γεγονός ότι αποτελεί ισχυρό υποστηρικτή της διατλαντικής ασφάλειας και παραδοσιακά είναι απρόθυμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, ανοίγεται στη συνεργασία στον τομέα της ευρωπαϊκής άμυνας, αλλάζοντας ριζικά την πολιτική δαπανών της για την άμυνα.
6. Η πρώην ουδετερότητα της Φινλανδίας οδήγησε τη χώρα αυτή στο ΝΑΤΟ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως έγινε και με τη Σουηδία.
7. Η Ρωσία θεωρείται ότι δεν έχει ξεπεράσει την απώλεια του καθεστώτος της υπερδύναμης.
8. Η Τουρκία είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και έχει αναπτυχθεί ολοένα και περισσότερο ως μεσολαβητής της ευρασιατικής δύναμης.
Αυτές οι διαπιστώσεις είναι οι κυρίαρχες για να περιγράφουν ορισμένες εξελίξεις που αφορούν όλο το γίγνεσθαι της άμυνας της ΕΕ.
Αναφέρεται στην έρευνα ότι αν θέλουμε να μιλήσουμε για τον Ανταγωνισμό θα πρέπει να πούμε ότι ο κόσμος βιώνει μια νέα μορφή παγκόσμιας διπολικότητας μεταξύ ενός δυτικού μπλοκ στο οποίο ηγούνται οι ΗΠΑ και ενός ανατολικού μπλοκ που ηγείται η Κίνα, το οποίο περιλαμβάνει τη Ρωσία και διάφορες μικρότερες χώρες. Μόνο που ξεχνούν οι ερευνητές αυτοί να μιλήσουν για τα 800 δισ. €/έτος που απαιτούνται για να κρατηθεί ανταγωνιστική η ΕΕ. Όσον αφορά τις ΗΠΑ αποσύρονται από το σημερινό ΝΑΤΟ (χωρίς να αποχωρήσουν επίσημα από τον οργανισμό). Έτσι η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αναλαμβάνουν την ηγεσία του ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ. Αλλάζουν τις πυρηνικές τους δοξασίες και ικανότητες, επεκτείνοντας τις πυρηνικές εγγυήσεις σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Και αν αληθεύει αυτή η αναφορά, μία κοινή ανώτατη διοίκηση Γαλλίας-ΗΒ συνεργάζεται στενά με αναγκαίες χώρες άμυνας όπως η Γερμανία και η Πολωνία. Αυτό οδηγεί από μόνο του στην Ευρωπαϊκή Ένωση Άμυνας. Μετά την απομάκρυνση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία ακολουθούν τον ίδιο δρόμο. Με τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Άμυνας (ΕΕΑ), η ΕΕ γίνεται όχι μόνο οικονομικός, αλλά και γεωπολιτικός πόλος στον κόσμο. Ο κύριος στόχος της ΕΕΑ είναι να αποτρέψουν τη Ρωσία από επεμβατικά σχέδια. Η ανθεκτικότητα αυτής της αποτροπής είναι χαμηλή τη στιγμή της δημιουργίας της, αλλά γρήγορα αποκτά αξιοπιστία μέσω της δραστικής αύξησης των στρατιωτικών δυνατοτήτων και της επέκτασης των γαλλικών πυρηνικών δυνάμεων. Τα ανωτέρω είναι τμήμα της ανάλυσης του κειμένου για την ευρωπαϊκή άμυνα. Πουθενά στο κείμενο αυτό δεν εκφράζεται άλλη προσέγγιση, όπως για παράδειγμα στο ότι η Τουρκία ως μέλος της ΕΕΑ, κατέχει τμήμα της επικράτειας ενός κράτους μέλους της ΕΕ και υπάρχει σε ισχύ casus belli (αιτία πολέμου) με άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Όπως επίσης πουθενά δεν φαίνεται ότι η παύση του πολέμου στην Ουκρανία επιβάλλεται από τη Ρωσία ότι η χώρα αυτή πρέπει να παραμείνει ουδέτερη.
Η οικονομία της ΕΕ μετατρέπεται σε πολεμική οικονομία. Μας καλούν διακριτικά λοιπόν να δώσουμε τη σύμφωνη γνώμη μας για να υποχωρήσουν οι δράσεις που αφορούν τους κοινούς μηχανισμούς, τις πολιτικές και τα προγράμματα για ευημερία στην ΕΕ!
Στο επόμενο σημείωμά μας θα αναλύσουμε τι σημαίνουν όλα αυτά ώστε να καταλήξουμε σε ορισμένες εκτιμήσεις. Οδηγείται σε σωστή ή λάθος εξέλιξη η πολιτική άμυνας που έχει υιοθετήσει ένα ιερατείο με απόλυτη απομάκρυνση από δημοκρατικές αρχές. Το πολύχρωμο μωσαϊκό εθνικών στρατηγικών ασφάλειας (Patchwork) δείχνει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσουν ολοένα και περισσότερο τις δικές τους εξωτερικές και αμυντικές πολιτικές, οι οποίες διαφέρουν ανάλογα με την τοποθεσία τους, την αντίληψη απειλής και τις πολιτικές πλειοψηφίες.
Όσο υπάρχει καιρός, πρέπει να επανέλθουν οι αρνητές τη δημοκρατίας στις αρχές και τις αξίες που εγκαινίασαν λογικοί Ευρωπαίοι ταγοί μετά τον καταστροφικό Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Έτσι φθάσαμε στην υπογραφή του πρώτου μέρους της αμυντικής συμφωνίας (πρόγραμμα SAVE).
