Το 100% των συνταξιούχων έχουν πρόβλημα με την αποστολή του κωδικού PIN στο κινητό
Αν και οι τιμές των συνταγογραφούμενων φαρμάκων παραμένουν σταθερές, οι ασθενείς καλούνται να πληρώσουν αυξημένες συμμετοχές, ενώ η έλλειψη αποζημίωσης για ορισμένα σκευάσματα αγγίζει ακόμα και το 100%
Σημαντικά προβλήματα στην αποτελεσματική εξυπηρέτηση των ασθενών, ιδίως των ηλικιωμένων, έχει δημιουργήσει το νέο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, που άρχισε να εφαρμόζεται από τις αρχές του 2025, απαιτώντας εξοικείωση με την τεχνολογία από τον ασθενή και διακόπτοντας μία «άτυπη» διαδικασία προχορήγησης φαρμάκων, που γινόταν προηγουμένως σε συνεννόηση με τον φαρμακοποιό και αφορούσε φάρμακα για χρόνια νοσήματα και βαριές ασθένειες. Συγκεκριμένα, η διαδικασία ολοκλήρωσης της συνταγογράφησης απαιτεί πλέον την κατοχή ενός καταχωρημένου αριθμού κινητού, στον οποίο αποστέλλεται κωδικός PIN και πρέπει να δοθεί στον φαρμακοποιό, για να ολοκληρώσει τη συνταγή. Σύμφωνα με όσα ανέφερε στα «Ρ.Ν.», ο Κωνσταντίνος Βαρδιάμπασης, πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ρεθύμνου, το σύνολο των ηλικιωμένων, είτε δεν έχουν καταχωρημένο κινητό, είτε έχουν απολέσει τον κωδικό, ενώ στερούνται βασικών γνώσεων για τη χρήση του συστήματος.
Παράλληλα, η πλήρως, διαφανής, ψηφιακή παρακολούθηση όλων των φαρμακευτικών σκευασμάτων, τα οποία υπάγονται πλέον και φέρουν κωδικό που αντιστοιχίζεται στην Ευρωπαϊκή βάση δεδομένων δημιουργεί δυσκολίες στην ετεροχρονισμένη εκτέλεση συνταγών εκ μέρους των φαρμακοποιών. Με το νέο σύστημα ο φαρμακοποιός δεν μπορεί να δώσει ένα φαρμακευτικό σκεύασμα σε έναν ασθενή, ο οποίος δεν έχει ηλεκτρονική συνταγογράφηση και επιθυμεί να την προσκομίσει σε δεύτερο χρόνο, προκειμένου να μην χρεωθεί το σύνολο του κόστους του φαρμάκου. Αυτή η διαδικασία προχορήγησης «δανεικών» φαρμάκων, που συνέβαινε σε πολλές περιπτώσεις, σε ασθενείς που δυσκολεύονταν να κλείσουν άμεσα ραντεβού με τον γιατρό τους και να λάβουν τη συνταγογράφηση, με το νέο σύστημα απαγορεύεται και δεν μπορεί να εφαρμοστεί.
Εν τω μεταξύ σταθερές παραμένουν οι τιμές των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, με τους πολίτες ωστόσο να πληρώνουν αυξημένα τη συμμετοχή τους στις αγορές των σκευασμάτων, καθώς το κράτος και ο ΕΟΠΥΥ έχουν μειώσει τις ασφαλιστικές τιμές. Ανατιμήσεις παρατηρούνται βέβαια στα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, με τα πιο κοινά εξ αυτών, όπως παυσίπονα και αντιπυρετικά να κοστίζουν ακριβά στους μη ασφαλισμένους. Ως ένα φαινόμενο που έχει να κάνει με τη βιοηθική περιέγραψε το σημαντικό τα τελευταία χρόνια ζήτημα των ελλείψεων και των ανατιμήσεων, ο κ. Βαρδιάμπασης, επισημαίνοντας ότι δεν έχει να κάνει μόνο με την οικονομική επιβάρυνση των ασθενών, αλλά και με τη σημασία που αποδίδεται στην αξία της ζωής.
«Το νέο σύστημα καταργεί την εκτέλεση της συνταγής σε δεύτερο χρόνο και τη δυνατότητα αποζημίωσης του ασθενούς»
Σε τροχιά εύρυθμης λειτουργίας φαίνεται να έχει μπει η νέα πλατφόρμα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, σύμφωνα με τον κ. Βαρδιάμπαση, ξεπερνώντας τα αρχικά τεχνικά κωλύματα που είχαν προκύψει τον πρώτο καιρό της εφαρμογής της. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ζητήματα, όπως επεσήμανε. «Πλέον, όποια συσκευασία φαρμάκου κυκλοφορεί στην Ελλάδα δεν θα φέρει την ετικέτα του ΕΟΦ, αλλά θα φέρει τυπωμένο πάνω στη συσκευασία ένα QR code, ένα νέο τύπου κώδικα, τον οποίο θα σκανάρουν τα φαρμακεία κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των συνταγών. Αυτός ο κώδικας θα αντιστοιχίζεται σε μία Ευρωπαϊκή βάση δεδομένων, η οποία θα επαληθεύει την γνησιότητα των φαρμάκων, που σημαίνει ότι στο εξής οι φαρμακοποιοί θα σκανάρουμε τα φάρμακα κατά την εκτέλεση των συνταγών», γεγονός που όπως τόνισε «Φοβόμαστε ότι θα αντιμετωπίσουμε διάφορα προβλήματα όσον αφορά την εξυπηρέτηση του κοινού».
Ουσιαστικά, η κάθε μοναδική συσκευασία του φαρμάκου ακολουθεί μία συγκεκριμένη πορεία, με ηλεκτρονική παρακολούθηση από τη στιγμή που παράγεται από το εργοστάσιο, μέχρι να αντιστοιχηθεί σε κάποιο ΑΜΚΑ ασθενούς. «Αυτό έχει απώτερο στόχο να καταπολεμηθεί το φαινόμενο των πλαστών φαρμάκων. Στη χώρα μας δεν έχουμε παρατηρήσει ιδιαίτερα φαινόμενα πλαστών φαρμάκων, αλλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν πλαστά φάρμακα. Μαζί με την Ιταλία είμαστε οι τελευταίες χώρες που το εφαρμόζουμε. Σε αυτό φταίει το ίντερνετ, είναι πάρα πολύ συχνό το φαινόμενο, όταν αγοράζει κάποιος από το ίντερνετ, αυτά τα φάρμακα να είναι πλαστά».
Σε περίπτωση ενός έκτακτου ιατρικού περιστατικού στα επείγοντα, ο γιατρός για να εξοικονομήσει χρόνο μπορεί να παρέχει χειρόγραφη συνταγογράφηση στον ασθενή, η οποία άπαξ και εκτελεστεί δεν μπορεί μετά να αποζημιωθεί ο ασθενής σε δεύτερο χρόνο με την προσκόμιση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, από τη στιγμή που παρέλαβε το φάρμακο. «Ο φαρμακοποιός μπορούσε έως τώρα πιο εύκολα να καταχωρήσει το λεγόμενο «δανεικό» φάρμακο. Στις χρόνιες παθήσεις, οι ασθενείς είχαν το δικαίωμα να κάνουν τη λεγόμενη προχορήγηση, δηλαδή ο άνθρωπος ο οποίος λαμβάνει μία χρόνια αγωγή, να του προ-χορηγηθεί το φάρμακο και σε δεύτερο χρόνο να φέρει ο άνθρωπος τη συνταγή. Πλέον αυτό γίνεται πολύ πιο δύσκολα, με την ψηφιακή παρακολούθηση της πορείας του φαρμάκου. Ουσιαστικά, διότι το κουπόνι ακυρώνεται από τη βάση δεδομένων», σημείωσε ο κ. Βαρδιάμπασης, ο οποίος επεσήμανε επίσης ότι «Η αδυναμία πρόσβασης στην συνταγογράφηση δημιουργεί προβλήματα στην εξυπηρέτηση του κοινού, λόγω της κατάστασης στα Νοσοκομεία και στη δημόσια υγεία. Πρέπει να υπάρξει πλήρης στελέχωση των δομών υγείας, ειδικά των ΤΕΠ, για να υπάρξει και άμεση πρόσβαση σε περίπτωση επειγόντων περιστατικών».
«Το μεγαλύτερο κομμάτι των ηλικιωμένων δεν έχουν καμία επαφή με την τεχνολογία»
Σε απόγνωση βρίσκονται οι φαρμακοποιοί, όπως επεσήμανε ο κ. Βαρδιάμπασης, καλούμενοι να εκτελέσουν τις ηλεκτρονικές συνταγογραφήσεις των ηλικιωμένων ανθρώπων, οι οποίοι στερούνται βασικών τεχνολογικών δεξιοτήτων και κυρίως, ενός απαραίτητου για την ολοκλήρωση της διαδικασίας, κινητού τηλεφώνου. Το νέο σύστημα με την αποστολή κωδικού PIN στα κινητά, αναγκάζει τους φαρμακοποιούς να ψάχνουν στα κινητά των ασθενών έναν κωδικό, ο οποίος μπορεί να έχει διαγραφεί ή να μην έχει σταλεί σε σωστό αριθμό τηλεφώνου. «Ξεκίνησε η εφαρμογή του λεγόμενου PIN, που αποστέλλεται στα κινητά, όπου δεν μπορούμε να εκτελέσουμε τη συνταγή, αν δεν μας διαβάσει εκείνη την ώρα της εκτέλεσης, ο ασθενής, το PIN που του έχει έρθει στο κινητό. Το 100% των ηλικιωμένων ανθρώπων δεν έχουν καμία επαφή με την τεχνολογία, είμαστε σε μία κατάσταση παράκρουσης οι φαρμακοποιοί. Η πλειοψηφία δεν έχει πιστοποιημένο κινητό», σημείωσε ο κ. Βαρδιάμπασης μεταξύ άλλων, ενώ πρόσθεσε ότι η πιστοποίηση του κινητού είναι μία σύνθετη γραφειοκρατική διαδικασία.
Συνεπώς, όπως ανέφερε στα «Ρ.Ν.», ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος ζήτησε πρόσφατα την κατάργηση του συγκεκριμένου συστήματος για όλους τους ηλικιωμένους άνω των 70 ετών, μέχρι να βρεθεί μία λύση που θα εξυπηρετεί όλες τις πλευρές. Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι ξένοι πολίτες που μένουν μόνιμα στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Βαρδιάμπαση: «Έχουμε περιπτώσεις Ευρωπαίων ασφαλισμένων, οι οποίοι μένουν μόνιμα στην Ελλάδα, δεν έχουν ελληνικό νούμερο και αναγκάστηκαν να πάνε να αγοράσουν ελληνική κάρτα, να κάνουν πιστοποίηση, για να μπορούν να εξυπηρετηθούν. Φοβάμαι και δεν γνωρίζω τι θα γίνει το καλοκαίρι».
«Ενώ δεν αυξάνεται η τιμή του φαρμάκου, αυξάνεται το ποσοστό που πληρώνει ο ασθενής»
Παρότι οι τιμές των συνταγογραφούμενων φαρμάκων έχουν σταθεροποιηθεί, οι ασθενείς καλούνται να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για τη συμμετοχή τους, η οποία καλύπτονταν σε μεγαλύτερο βαθμό από τον ΕΟΠΥΥ. Επιπλέον, δεν είναι λίγα τα φάρμακα που έχουν ενταχθεί στις αρνητικές λίστες και δεν αποζημιώνονται καθόλου πλέον. Ο κ. Βαρδιάμπασης υπογράμμισε: «Οι τιμές φαρμάκων δεν αυξάνονται, αν εξαιρέσουμε τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, που έχουν πάρει την ανιούσα, όπως για παράδειγμα τα απλά παυσίπονα και τα αντιπυρετικά, στα οποία βλέπουμε τρεις και τέσσερις φορές τον χρόνο ανατιμήσεις. Στα συνταγογραφούμενα φάρμακα δεν έχουμε ανατιμήσεις, όμως εξαιτίας της φαρμακευτικής πολιτικής που εφαρμόζεται, έχουμε αυξήσεις στις συμμετοχές που πληρώνουν οι ασθενείς. Ενώ δεν αυξάνεται η τιμή του φαρμάκου, αυξάνεται το ποσοστό που πληρώνει ο ασθενής. Επίσης έχουμε πάρα πολλά φάρμακα στην αρνητική λίστα, τα οποία από εκεί που αποζημιώνονταν, τώρα δεν αποζημιώνονται καθόλου. Τέτοια φάρμακα είναι συνήθως τα μέταλλα, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο σίδηρος. Υπάρχουν πολλά φάρμακα, τα οποία πληρώνει πλέον στο 100% ο ασθενής και πιο απλά φάρμακα, όπως αντιβιοτικές αλοιφές και κολλύρια».
Επιχειρώντας μάλιστα να αποτυπώσει την εικόνα που υπάρχει στην αγορά φαρμάκων αυτή τη στιγμή, ο κ. Βαρδιάμπασης στάθηκε σε ένα γνωστό αντιπηκτικό φάρμακο, το οποίο μέχρι πρότινος είχε συμμετοχή του ασθενούς στο 25%, ενώ τώρα παρότι έχει μειωθεί ελαφρώς η τιμή του, ο ασθενής πληρώνει περισσότερο, από τη στιγμή που μειώθηκε παράλληλα και η ασφαλιστική του τιμή. «Ουσιαστικά αποζημιώνεται μόνο ένα κομμάτι του φαρμάκου και ο ασθενής καλύπτει τόσο τη διαφορά, όσο και τη συμμετοχή του».
«Ένα πρόβλημα που αγγίζει και το κομμάτι της βιοηθικής»
Τα τελευταία χρόνια αναπόφευκτα πολίτες και φαρμακευτικός κλάδος έχουν μάθει να ζουν και να προσαρμόζονται στο πρόβλημα με τις ελλείψεις και τις ανατιμήσεις φαρμάκων, το οποίο ωστόσο πλέον τείνει να αποτελέσει μία εδραιωμένη, εθνική πολιτική αδιαφορίας για την κοινωνική μέριμνα και την ιατροφαρμακευτική φροντίδα των ασθενών. Όπως τόνισε ο κ. Βαρδιάμπασης, πρόκειται πλέον για ένα ζήτημα βιοηθικής, το οποίο επιβαρύνει συστηματικά τη δημόσια υγεία: «Είναι ένα πρόβλημα που αγγίζει και άλλους τομείς, πέρα από τον οικονομικό, όπως κομμάτια βιοηθικής. Δεν αντιλέγουμε στο να υπάρχουν έλεγχοι, αλλά το να επιβαρύνονται τόσο πολύ οι ασθενείς στο φάρμακο, που είναι απαραίτητο για την ίδια τη ζωή και για την υγεία και επομένως να εφαρμόζονται τιμωρητικά μέτρα εις βάρος των ασθενών και να πληρώνουν περισσότερο, για φάρμακα που είναι απαραίτητα, είναι ζήτημα βιοηθικής».
