Το σεμινάριο «Ημέρα Καριέρας στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες» ανέδειξε τη σημασία της τεχνητής νοημοσύνης για τις ανθρωπιστικές επιστήμες, προτείνοντας πρακτικές εφαρμογές, νέες ειδικότητες και εκπαίδευση για προσαρμογή στις τεχνολογικές αλλαγές
Η ανάδειξη των μέσων και των τρόπων αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης από τις ανθρωπιστικές επιστήμες και το φοιτητικό κοινό συνόψιζε τη θεματική του σεμιναρίου «Ημέρα Καριέρας στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες», που οργάνωσε η Δομή Διασύνδεσης και Σταδιοδρομίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο πλαίσιο του εργαστηρίου «Τάλως – Τεχνητή Νοημοσύνη για τις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες». Με τη συμμετοχή φοιτητών και με εισηγήσεις ανθρώπων από τον ακαδημαϊκό και τον ερευνητικό χώρο, καθώς και από επαγγελματικούς φορείς του ιδιωτικού τομέα, η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στα διδακτήρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, στην Πανεπιστημιούπολη του Γάλλου το πρωί της Δευτέρας. Άνθρωποι από ερευνητικά και εφαρμοστικά πεδία αναφέρθηκαν στην αξία και στη θέση των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών (ΨΑΕ) στη σημερινή ακαδημαϊκή και εργασιακή πραγματικότητα, επεξηγώντας το έργο και τις τεχνικές τους και αναδεικνύοντας την ανάγκη για εξοικείωση με την τεχνητή νοημοσύνη, ως μία απαραίτητη μέθοδος για την εύρεση εργασίας και την επίτευξη της επαγγελματικής ανέλιξης. Η τεχνητή νοημοσύνη προσδίδει ταχύτητα, αμεσότητα και πρόσβαση σε μία ευρεία γκάμα πληροφοριών, αλλά δεν θα μπορέσει ποτέ να αποβάλλει την ανθρώπινη παρέμβαση από τον έλεγχο, την κατεύθυνση και την επεξεργασία των λειτουργιών της, όπως τόνισαν μεταξύ άλλων φορείς και εισηγητές του σεμιναρίου.
«Δεν είναι σωστή η άκριτη εμπιστοσύνη στην τεχνητή νοημοσύνη»
Η Μαρία Γαβριηλίδου, γλωσσολόγος και ειδική λειτουργική επιστήμονας στο Ινστιτούτο επεξεργασίας του λόγου του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά», μιλώντας στα «Ρ.Ν.», ανέφερε: «Στο Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου χρησιμοποιούμε και αναπτύσσουμε τεχνητή νοημοσύνη, όχι μόνο για την εκπαίδευση, αλλά σε πολλούς άλλους τομείς, όπως η έρευνα, η ανάλυση του λόγου, η αυτόματη επεξεργασία κ.λπ. Σε όλους τους τομείς και πολύ περισσότερο στην εκπαίδευση, η απαραίτητη προσέγγιση είναι η ψυχραιμία. Δεν συμφωνούμε καθόλου με τον πανικό που λέει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα ισοπεδώσει τα πάντα, θα κάνει τα πάντα ο υπολογιστής μόνος του και οι άνθρωποι θα μπουν στο περιθώριο. Βεβαίως δεν είναι σωστή ούτε η άκριτη εμπιστοσύνη στην τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα μας λύσει όλα μας τα προβλήματα, σε όλα τα επίπεδα. Ο άνθρωπος είναι πάντα μέρος της διαδικασίας, είτε στη δημιουργία εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, είτε στην εκπαίδευση μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, που χρειάζονται για την τεχνητή νοημοσύνη, είτε ακόμα περισσότερο τελικά στην αξιολόγηση των επιδόσεων όποιας εφαρμογής έχουμε αναπτύξει».
Παράλληλα, νέες εξειδικεύσεις αναμένεται να δημιουργήσει η τεχνητή νοημοσύνη, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι θα μειωθούν ή θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας, όπως τόνισε η κ. Γαβριηλίδου: «Δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα που να υποστηρίζουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί ή αντικαθιστά περισσότερες δουλειές. Το σίγουρο είναι ότι αλλάζει τον τρόπο που σχετίζεται ο άνθρωπος με τον υπολογιστή και με τις εφαρμογές. Σίγουρα θα καταργηθούν κάποιες δουλειές και σίγουρα θα δημιουργηθούν κάποιες άλλες, οι οποίες δεν υπάρχουν και οι οποίες θα δημιουργηθούν για να εκπαιδεύουν και να αξιολογούν συστήματα. Θα δημιουργηθούν, όπως με κάθε επανάσταση, νέες ειδικότητες».
Η σχέση των θεωρητικών επιστημών με την τεχνολογία χρήζει αναβάθμισης, με την τριτοβάθμια εκπαίδευση να καλείται να εντάξει ειδικά μαθήματα τεχνολογικής εκμάθησης και εξοικείωσης στο πρόγραμμα σπουδών των φοιτητών, όπως ανέφερε στα «Ρ.Ν.», η κ. Γαβρηιλίδου: «Είναι απαραίτητο να μην βγαίνουν τεχνοφοβικά παιδιά, τα οποία έχουν τρόμο απέναντι στους υπολογιστές, κυρίως από τις θεωρητικές, ανθρωπιστικές επιστήμες. Είναι απαραίτητο πια αυτές οι επιστήμες να έχουν μεγάλη εξοικείωση με πρακτικές εφαρμογών και χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης. Η δική μου πρόταση προς τα Πανεπιστήμια είναι να βάλουν τέτοιου είδους μαθήματα στο υποχρεωτικό τους πρόγραμμα, να μην είναι επιλογής όσο γίνεται. Χωρίς υπολογιστικές δεξιότητες δεν μπορείς να πας μακριά».
«Η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί εργατικά χέρια»
Ο Θανάσης Γεωργούλης, ιδρυτής και ιδιοκτήτης της εταιρείας Tenebra Studios CMO, ψηφιακού διαδραστικού λογισμικού και βιντεοπαιχνιδιών μιλώντας στα «Ρ.Ν.» υπογράμμισε: «Θέλουμε να δείξουμε στους φοιτητές των σχολών θεωρητικών επιστημών, που δεν έχουν στο μυαλό τους ότι μπορούν να μεταπηδήσουν σε τεχνολογικά επαγγέλματα, όπως για παράδειγμα στον τομέα των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Υπάρχει μεγάλος χώρος για αυτούς εκεί, σε χώρους όπως η δημιουργική γραφή και η διαχείριση του τρόπου με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη προφέρει τα ελληνικά. Άρα σε αυτό το θέμα χρειαζόμαστε γλωσσολόγους, θεωρητικούς, φιλολόγους, ανθρώπους των σχολών Ψ.Α.Ε., προκειμένου να βοηθήσουν να γίνει ακόμα καλύτερη δουλειά στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης. Επίσης, για τη δημιουργία πολλών παιχνιδιών και εφαρμογών χρειάζεται ιστορική έρευνα, πάλι με άτομα που προέρχονται από σχολές θεωρητικές. Δεν πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι μόνο οι προγραμματιστές φτιάχνουν παιχνίδια».
Παράλληλα, ο κ. Γεωργούλης σημείωσε την άμεση συνάρτηση που υπάρχει ανάμεσα στον άνθρωπο και την ΤΝ, σε ένα πλαίσιο αλληλοσυμπλήρωσης, ελέγχου και εξυπηρέτησης αναγκών: «Εννοείται ότι η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί εργατικά χέρια. Όλη αυτή η καταστροφολογία δεν ισχύει, οι δουλειές οι οποίες θα χαθούν είναι οι δουλειές που θα χάνονταν έτσι κι αλλιώς, δηλαδή οι δουλειές αντιγραφής και αναδημοσίευσης πληροφοριών, οι τυπικές δουλειές ταξινόμησης εκατοντάδων εγγράφων, στις οποίες δεν υπάρχει πλέον η ανάγκη να βάζουμε έναν άνθρωπο να το κάνει ρομποτικά. Το θέμα είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη χρειάζεται βοήθεια για να τροφοδοτηθεί και εκεί χρειάζεται άνθρωπος για να την ελέγχει. Ποτέ δεν θα καταφέρει η τεχνητή νοημοσύνη να βγάλει τον άνθρωπο από τη μέση, θα τον βοηθήσει όμως να καταναλώνει δεδομένα και να βγάζει αποτελέσματα».
«Προτείνουμε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης τη δημιουργία hackathons
Με τη σειρά της, η Κωνσταντίνα Μπεθάνη, ιδρύτρια και ιδιοκτήτρια της εταιρείας Tenebra Studios κατέθεσε την πρότασή της προς το Πανεπιστήμιο Κρήτης για την οργάνωση ημερήσιων εκδηλώσεων συνεργατικού προγραμματισμού, που θα εξυπηρετήσουν στην επαφή των φοιτητών με την τεχνολογία, σε ένα θετικό, διαδραστικό και δημιουργικό πλαίσιο εργασίας: «Εμείς προτείνουμε στο Πανεπιστήμιο τη δημιουργία hackathons (μαραθώνιος προγραμματισμού), δηλαδή να έρθουν οι νέοι φοιτητές σε επαφή με αυτόν το χώρο με έναν ευχάριστο τρόπο και να χτίσουν και ένα βιογραφικό, με συμμετοχή σε πράγματα, τα οποία στην ουσία όταν αποφοιτήσουν θα είναι χρήσιμα για αυτούς και να μπορέσουν να δουν και νέους ορίζοντες. Η θετική διάθεση των φοιτητών γνωρίζουμε ότι υπάρχει και είμαστε σε επαφή με αυτούς τους ανθρώπους τόσο ως εταιρεία, όσο και ως εκπαιδευτικοί σε ιδιωτικούς φορείς. Πάντα πρέπει να προσπαθούμε να βρίσκουμε νέα ερεθίσματα, γιατί η πραγματικότητα αλλάζει μέρα με τη μέρα, υπάρχουν νέες δυνατότητες και νέες ανάγκες στην αγορά».
«Η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει πολύ λίγα πράγματα»
Ο Δημήτρης Κουτσογιάννης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ σημείωσε: «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το τελευταίο στάδιο από μία σειρά εξελίξεων, επομένως πρέπει να βλέπουμε το όλον και όχι μόνο ένα κομμάτι αυτής της εξέλιξης. Με αυτήν την έννοια, οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι πολύ σημαντικές, αλλά πρέπει κανείς να τις βλέπει σε συνάρτηση με πολλές άλλες παραμέτρους στη ζωή, στην κοινωνία, στην οικονομία και την καθημερινότητα. Το κινητό τηλέφωνο είναι μέρος μιας ψηφιακής οικονομίας. Η τεχνητή νοημοσύνη αναπροσαρμόζει τα πράγματα και θέτει ερωτήματα, όπως ποια είναι η ζωή μας, που θέλουμε να πάμε και με ποια λογική κινούμαστε».
Τέλος, την πεποίθησή του ότι η ΤΝ δεν θα αφήσει απαραίτητα ουσιώδες ή έστω θετικό αποτέλεσμα στα πεδία εφαρμογής και αξιοποίησής της, κατέθεσε ο κ. Κουτσογιάννης: «Το σχολείο όπως είναι σήμερα, πολύ λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτήν που κινούμαστε ήδη, για τον απλό λόγο ότι όλο το εκπαιδευτικό σύστημα είναι δομημένο πάνω σε αυτήν τη λογική, δηλαδή ένα σχολικό μάθημα είναι χρονικής διάρκειας δύο ωρών, άρα σου δίνω μία συγκεκριμένη ύλη και σου ασκώ ερωτήματα πάνω σε αυτήν την ηλικία. Η τεχνητή νοημοσύνη θα ενσωματωθεί στο ισχύον σύστημα και θα αλλάξει πολύ λίγα πράγματα, ουσιαστικά και αυτά που γίνονται μπορεί να τα πάει σε μία χειρότερη κατεύθυνση. Μερικές φορές είναι σαν να δείχνουμε με το δάχτυλο τη θάλασσα και να βλέπουμε το δάχτυλο και όχι τη θάλασσα».
