Μια πολύτιμη βοηθό είχα στην έρευνά μου για τους ήρωες των Βαλκανικών Πολέμων, Αμαριώτικης καταγωγής. Γιατί κάθε χωριό έχει να παρουσιάσει τους δικούς του ήρωες και ’μείς με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή προσπαθούμε να αναδείξουμε την περίοδο από τον Μακεδονικό Αγώνα, τους Βαλκανικούς Πολέμους και την εκστρατεία στη Μικρά Ασία, προβάλλοντας τους Ρεθεμνιώτες που συμμετείχαν στις πολεμικές αυτές επιχειρήσεις.
Πολύτιμη βοήθεια στην προσπάθειά μας αυτή είχαμε από την εκλεκτή κ. Μαρία Στεφανάκη από τις Κουρούτες, που μας καλύπτει μια ενότητα από Αμαριώτες και την ευχαριστούμε ακόμα μια φορά για την προσφορά της αυτή.
Ας γνωρίσουμε λοιπόν με βάση τα στοιχεία που μας έδωσε, για πολλούς, η κ. Στεφανάκη έναν ήρωα μάρτυρα άγνωστο στους νεότερους.
Ο Ιωάννης Γιασαφάκης καταγόταν από την Αγία Παρασκευή Αμαρίου. Πολέμησε στους Βαλκανικούς Πολέμους και επιστρέφοντας από αυτούς, δημιούργησε οικογένεια με την Πελαγία Βολανίου από το Αποδούλου.
Δεν χάρηκε όμως για πολύ την ήρεμη οικογενειακή ζωή. Η Μικρασιατική Εκστρατεία ήρθε να τον καλέσει για μια ακόμα φορά να κάνει το χρέος του στην πατρίδα. Σύμφωνα με αφηγήσεις εκείνων που τον ήξεραν, πολέμησε γενναία και με θάρρος, αναλάμβανε τις πιο επικίνδυνες αποστολές. Δυστυχώς γι αυτόν στην καταστρεπτική μάχη που δόθηκε στο Σαγγάριο, συνελήφθη αιχμάλωτος. Συγκλονιστικές οι μαρτυρίες όσων συναδέλφων του που είχαν την τύχη να γλιτώσουν και να επιστρέψουν στον τόπο τους.
Είδαν και περιέγραψαν σκηνές φρίκης από τα βασανιστήρια που υπέστη ο Γιασαφάκης. Με σαδιστική ικανοποίηση οι βάρβαροι εκείνοι έκοβαν κομμάτια από τη σάρκα του, κυρίως στο πρόσωπο διασκεδάζοντας με το αιματοβαμμένο θέαμα που έκανε κάθε άνθρωπο με συνείδηση να παγώνει, του έβαζαν πέταλα στο πόδια και τον υπέβαλαν σε πολλά ακόμα βασανιστήρια που τον έφεραν κοντά στο θάνατο. Πέθανε όμως με το κεφάλι ψηλά, ένας ακόμα εθνομάρτυρας που οφείλουμε να τον τιμούμε και να τον δοξάζουμε.
Οι πληροφορίες αυτές δόθηκαν από την εγγονή του ήρωα κ. Ιωάννα Καπετανάκη, το γένος Μαραγκάκη από το Αποδούλου.
Ανάμεσα στους ένδοξους νεκρούς των Βαλκανικών Πολέμων και δυο αδέλφια από τις Κουρούτες Αμαρίου.
Ο Ιωάννης Εμμ. Στεφανάκης, ήταν ο ένας, που απλός στρατιώτης έκανε το χρέος του στην πατρίδα. Σκοτώθηκε την Πρωτοχρονιά του 1913.
Ο αδελφός του Νικόλαος που υπηρετούσε ως δεκανέας στο Βουλγαρικό Μέτωπο, σκοτώθηκε στις 4 Ιουλίου 1917.
Η αναχώρηση των έφεδρων Αμαρίου
Κάθε αναχώρηση για το μέτωπο αποτελούσε μεγάλο γεγονός. Και ο τρόπος και κατευόδωναν τους γενναίους οι συγγενείς και οι συντοπίτες τους αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς.
Διαβάζουμε σχετικά στην «Κρητική Επιθεώρηση», στο φύλλο της 10ης Μαΐου 1917, ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ που βεβαιώνει του λόγου το αληθές.
«Κατά την 26 Απριλίου την πρωϊαν της Τετάρτης ανεχώρησαν εις το κέντρον της συναντήσεως την Μονήν των Ασωμάτων οι εφέδροι εκ των χωρίων των.
Προπέμπονται με τας ευχάς και ευλογίας ανδρών και γυναικών των ομοχωρίων των με τας σημαίας των χωρίς να λείπουν και οι συνήθεις πυροβολισμοί. Ουτω φθάνουσιν εις Μονήν οι εκ των χωρίων Αποστόλων, Καλογέρου, Θρόνος Μέρωνος, Γερακάρι Ν. Αμάρι, Οψιγιά Μοναστηράκι, Πλατανιά, Παντάνασσα και Πατσό. Έλαμπον δια της απουσία των οι εκ Πισταγής και οι πλείστοι εκ Φουρφουρά, ενώ οι από τα κάτω χωρία δεν επροφθάσαν. Τους εξ Ανω Μέρους συνοδευομένους υπο του διαπρεπούς Ανθυπιάτρου Γ. Φραγκιουδάκη προσεφώνησε καταλλήλως ο διδάσκαλος Εμ. Λινοξυλάκης. Τους σπεύδοντας προς το ιερόν καθήκον αγροφύλακας συγκινητικότατα προσεφώνησεν εν τη Μονή ο αγρονόμος Ε. Καμπούρης, ο δε κ. Γαλανάκης δασονόμος απήγγειλαν ωραίον λόγον. Η δις Ευαγγ. Παττακού απέτεινε σύντομον αλλα κατάλληλον προσφώνησίν, οι δεν μαθηταί τους έψαλλον τον Εθνικόν ύμνον. Ο δεν δαφνοστεφής αγωνιστής Ανδρ. Ζουμπουλάκης ιερεύς απήγγειλεν ενθουσιώδη λόγον,, μεθ ο δ’επίλεκτος στρατιώτης Αντών. Μουρτσανός μετά των συντρόφων του έψαλλε κατάλληλα τραγούδια. Και μετά τα ουρανομήκη ζήτω ο Εθνικός μας Στρατός ζήτω, ο Εθνοσωτήρ Βενιζέλος κ.λ.π και υπο τους ήχους των κωδώνων της Μονής εξεκίνησαν συγκεκινημένοι εκ χαράς τα τιμημένα μας παιδιά οι συνελθόντες έφεδροι και φθάνουσι με τας ευλογίας πολλών συνοδών εν οις και ο ανθυπασπιστής κ. Κεριμάκης εις την Γραι λίμνην ένθα η διδασκάλισσα δις . Π. Τσικαλοπούλου απέτεινε θεσπεσίαν προσλαλίαν προς τους μέλλοντας αναστηλωτάς της κατασπιλωθείσης τιμής της Πατρίδος υπο του ψευτοκωνσταντίνου και των φαυλοκρατών του και τους εκδικητάς των εθνικών μας ιδεωδών .
Πολλαί μητέρες ευτυχείς διότι τοιαύτα έχουσι τέκνα εύχονται των παιδιών των. Τους πάντας όμως κατεσυνεκίνησεν η εκ Καλογέρου μητέρα ήτις κατασπαζομένη τον υιόν της έλεγε «παιδί μου δοξασμένος πάλιν ν’αρθης, και δεν εχω καλλίτερα να μείνεις εκεί με τους σκοτωμένους αδελφούς σου. Εχει και άλλους υιούς φονευμένους κατά των πρώτον Βουλγαρικόν πόλεμον». Και όμως έγινε γεγονός. Αυτά είπε.
Τοιαύται μητέρες υπερβαίνουν τας πάλαι Σπαρτιάτιδας.
Εκείθεν αναχωρούσι με το ολίγους συνοδούς, με την λύραν των τα ζήτω και τα τραγούδια τ’Αρκαδιού κατευθυνόμενοι δια Ρέθυμνον».
Το δημοσίευμα που υπογράφει «Ανταποκριτής» αποτελεί ένα ακόμα τεκμήριο της αδούλωτης ελληνικής ψυχής και κατοχυρώνει το επιχείρημα πολλών, που θέλοντας να τονίσουν τη γενναιότητα των στρατιωτών, έλεγαν πως αυτά τα αμούστακα παιδιά πηγαίνουν στον πόλεμο σαν να πήγαιναν σε πανηγύρι.
Κωνσταντίνος Καλλέργης
Ήταν αρκετοί οι εκπαιδευτικοί που άφησαν την έδρα στο κάλεσμα της πατρίδας. Ένας από αυτούς και ο Κωνσταντίνος Καλλέργης από τη Λούτρα. Γεννήθηκε το 1886 και ήταν πρωτότοκος γιος του Νικολάου Καλλέργη.
Ο Κωνσταντίνος ξεχώριζε από όλα τα μέλη της οικογένειας, στην οποία προστέθηκαν και άλλα παιδιά αργότερα. Διψούσε για μάθηση και κατάφερε με τις δυνάμεις του, να αποκτήσει ζηλευτή για την εποχή του μόρφωση.
Μιλούσε άπταιστα τη Γαλλική γλώσσα, και σαν δευτεροβάθμιος δημοδιδάσκαλος της Κρητικής Πολιτείας, έδινε τα φώτα της γνώσης σε πολλά παιδιά, υπηρετώντας σε διάφορα χωριά του Ρεθύμνου.
Είχε κι άλλα χαρίσματα πάντως ο νεαρός Καλλέργης. Σαν νέος «έκλεβε» καρδιές με την ωραία του κορμοστασιά και τη λεβεντιά του. Οι φίλοι του τον είχαν καμάρι τους, γιατί έδινε ζωή στην παρέα με το μπουλγαρί του και την υπέροχη φωνή του.
Ο γεμάτος ήχος αυτού του σπουδαίου παραδοσιακού οργάνου αντιλαλούσε στα γλέντια. Πότε στέναζε και πότε αχολαλούσε χαρά της ζωής στα επιδέξια χέρια του νεαρού δασκάλου. Κι ήταν χάρμα να τον ακούει κανείς.
Είχε όμως και λογοτεχνικό ταλέντο. Σε στιγμές που κανένας δεν υποψιαζόταν έγραψε, το 1911, δυο θεατρικά έργα. Την «Πατρική Κατάρα» και την «Ημέρα Πένθους». Με την άλλη του αρετή αυτή της καλλιγραφίας φρόντισε τα δυο έργα που δεν δημοσιεύτηκαν μεν, αλλά αποτελούν και σαν εμφάνιση έργα τέχνης.
Όπως όλοι οι λεβέντες της εποχής του ζούσε με το όραμα της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Η αγάπη για την πατρίδα υπερίσχυε πολλές φορές μέσα του, σε βαθμό που να θυσιάζει ευχαρίστως κάθε άλλη χαρά της ζωής αν ήταν να την καμαρώσει λεύτερη.
Το 1912, ήταν πια ένα παλικάρι μόλις 26 χρόνων, γεμάτο ζωντάνια και γενναιότητα. Πολλές οικογένειες τον ονειρεύονταν για γαμπρό. Εκείνος όμως υπάκουσε μόνο στη φωνή της καρδιάς του.
Και χωρίς πολλές συζητήσεις έσπευσε να καταταγεί στον Ελληνικό Στρατό, ως εθελοντής απλός στρατιώτης. Από την πρώτη στιγμή που ζώστηκε τ’ άρματα νόμισε ότι ξαναγεννιέται. Κι αυτό το συναίσθημα πέρασε στη συμπεριφορά του σε κάθε μάχη.
Έκανε περήφανο και τον τόπο του, αλλά και το ανεξάρτητο Σύνταγμα Κρητών, με το οποίο έλαβε μέρος σε σπουδαίες μάχες στον Βαλκανικό πόλεμο. Αρκετά είχε βαρύνει η ημισέληνος τα άγια χώματα της πατρίδας του. Ήταν καιρός να αναπνεύσει ελεύθερη από τον τουρκικό βραχνά.
Σαν το λιοντάρι ριχνόταν στη μάχη. Κι ήταν περήφανος που πολέμησε στην Ελασσόνα, στο Σαραντάπορο, στα Γιαννιτσά, στο Όστροβο, στην Κορυτσά, και στην μάχη της Αετοράχης της 7ης Ιανουαρίου 1913.
Αυτή ήταν και ιδιαίτερα σημαντική. Αναφέρεται σχετικά σε απόσπασμα διαταγής του μεράρχου Ματθαιοπούλου, προς το 14ον Σύνταγμα Κρητών:
«Η μάχη της 7ης Ιανουαρίου 1913 εις Αετοράχην, η ολεθριωτέρα δια τον εχθρόν εξ απασών των κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμον συναφθεισών μαχών, η κρίνασα την πτώσιν των Ιωαννίνων, οφείλεται εις την Μεραρχίαν μας».
(Κρητικό Ηρώον, Έκδοση Εφημ. «Ανεξάρτητος» Χανιά 1914).
Και μια αποφράδα μέρα έφτασε το πικρό μήνυμα στη Λούτρα. Ο Κωνσταντίνος Νικ. Καλλέργης έπεσε ηρωικά υπέρ πατρίδος στο Μπιζάνι Ιωαννίνων τον Φεβρουάριο του 1913.
Ήταν οι πιο αποφασιστικές μάχες αυτές γύρω από το Μπιζάνι, θέση δεσπόζουσα προς την πεδιάδα των Ιωαννίνων από το Νοέμβριο του 1912 μέχρι τον Ιανουάριο του 1913, με αντικειμενικό σκοπό βέβαια την κατάκτηση της πρωτεύουσας της Ηπείρου.
Η πόλις των Ιωαννίνων αντιστάθηκε στην πολιορκία του ελληνικού στρατού και μόνο μετά από αιματηρές μάχες κυρίως περί το Μπιζάνι, παρεδόθη μετά του οχυρωμένου φρουρίου Μπιζανίου την 23ην Φεβρουαρίου 1913» (επίτομον εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν Ελευθερουδάκη, έκδοση 1935).
Η πατρίς ευγνωμονούσα
Η «πατρίς ευγνωμονούσα», απένειμε δίπλωμα και μετάλλιο τιμής και δόξης στην οικογένειά του την 25/3/1914, δια του τότε υπουργού Στρατιωτικόν Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου, που φέρει και την υπογραφή του.
Το μετάλλιο εκτός από τις μάχες, στις οποίες έλαβε μέρος, αναφέρει και τις λέξεις «Μακεδονία-Ήπειρος-Αρχιπέλαγος» Ημερομηνία 25-3-1914.
Η πατρίδα κέρδισε τις μάχες, η Μακεδονία και η Ήπειρος βρήκαν τη λευτεριά τους, αλλά η οικογένεια του Κωνσταντίνου Ν. Καλλέργη, δεν ξανάδε το παλικάρι της, ούτε γνωρίζει μέχρι σήμερα αν έχει θαφτεί σε κάποιο νεκροταφείο ή κενοτάφιο της περιοχής Μπιζανίου Ιωαννίνων.
Παρηγοριά τους η πικρή περηφάνια τους και οι λέξεις στο δίπλωμα: «Η πατρίς ευγνωμονούσα εις μνήμην του υπέρ αυτής πεσόντος τέκνου της Κωνσταντίνου Ν. Καλλέργη».
Το κλάμα, η θλίψη και το παράπονο των γονέων και των αδελφών του μέχρι και πρόσφατα, που έφυγε και η τελευταία αδελφή του Ευγενία, βουβό και ασίγαστο.
Οι πολύτιμες αυτές πληροφορίες προέρχονται από τον ανιψιό του, τον δικηγόρο Κωστή Καλλέργη (Κ.Ι.Γ.Κ), ο πατέρας του οποίου ήταν αδελφός του ήρωα.
Ο καλός φίλος κι εκλεκτός λογοτέχνης, μου έδωσε σε πλήρη φάκελο δείγμα και από τα θεατρικά έργα του ήρωα με τα υπέροχα καλλιγραφικά γράμματα. Επίσης την ιδιόγραφη μαντινάδα που είχε στείλει στη μάνα του λίγες μέρες πριν σκοτωθεί με τόσο μελαγχολικό στίχο:
Στέλνω κορμί χωρίς πνοή, χωρίς μιλιά στα χείλη.
Από τον αποχωρισμό το άχι μού ‘χει μείνει.
Εννοεί φυσικά τη βαρυγκόμια της μάνας του όταν έφυγε στο μέτωπο, χωρίς να είναι υποχρεωμένος. Κι αυτή η μαντινάδα ήταν η αφορμή για να του γράψει στη συνέχεια ο ανιψιός του:
Άφησες το Σχολείο σου, στην Ήπειρο να τρέξεις…
μπροστά στο Χρέος της Τιμής, δεν είχες να διαλέξεις.
Κωστή Καλλέργη ήρωα πού ‘πεσες στο Μπιζάνι
παντοτεινά μνημόσυνο η σκέψη μας σου κάνει!
Με την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι η αδελφή του ήρωα Παρασκευή, ήταν η μητέρα του επίσης λαμπρού λογοτέχνη Μαρίνου Γαλανάκη (Αρκάδιου Πηγαίου).
Η νεκρολογία του Καλομενόπουλου
Αξιοπρόσεκτη είναι και η νεκρολογία που έγραψε για τον Κωνσταντίνο Καλλέργη ο βάρδος του Ρεθύμνου Γιώργης Καλομενόπουλος, που δημοσιεύτηκε στη Χανιώτικη Εφημερίδα «Νέα Έρευνα» στις 8 Μαρτίου 1913 και αξίζει να παραθέσουμε κρατώντας και το ύφος και την ορθογραφία για να το απολαύσουν οι συλλέκτες παρόμοιων αφιερωμάτων:
«…Είς ακόμη ήρως, είς γίγας προσέτι εκόσμησε το ιερόν της Κρήτης πάνθεον δια του ονόματός του. Είναι ο εκ Λούτρας Ρεθύμνης Κ. Καλλέργης, όστις ως μυθικός ήρως πολεμών κατά την επίθεσιν του Μπιζανίου έπεσεν υπέρ της μεγάλης ιδέας υπερασπίζων την φιλτάτην Πατρίδα. Νεαρός, νεαρώτατος ανήκων εις την κλάσιν των προεκπαιδευθέντων έτρεξεν εις την φωνήν της κινδυνευούσης πατρίδος όπως προσφέρη την νεανικήν ζωήν του, το νεανικόν του σφρίγος, το μέλλον του, την ζωήν του. Και η μοίρα του επεφύλαττεν ένδοξον θάνατον. Τον υπέρ πατρίδος. Εις τοιούτους νεκρούς δεν αρμόζουν δάκρυα ούτε θρήνοι. Εις τοιούτους νεκρούς δεν αρμόζουν κλαυθμοί και οδυρμοί. Πένθη και μοιρολογήματα. Ατενίσατέ τον νοερώς ευτυχείς γεννήτορες και μεγίστη παραμυθία και υπερηφάνεια υμίν έστω ότι προσεφέρετε εις τον ιερόν της πατρίδος βωμόν ένα ήρωα. Γονυπετούντες προ του τάφου Σου ένδοξε νεκρέ ραίνομέν σε με της Δόξης τα λούλουδα και θερμά χύνομεν δάκρυα ουχί λύπης αλλά υπερηφανείας ανακράζοντες. Αιωνεία σου η μνήμη».
Γεώργιος Μ. Καλομενόπουλος.
Άγνωστοι ήρωες στο Σώμα Γαλερού
Για τον Στυλιανό Γαλερό είχαμε κάνει προ ημερών αφιέρωμα. Και είχαμε τονίσει μεταξύ άλλων, ότι είχε οργανώσει δικό του σώμα που συντηρούσε με δικά του έξοδα.
Το σώμα αυτό, ήταν άψογα οργανωμένο. Ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος χαρακτήρισε ανώτερο σε δομή και προσφορά από Σύνταγμα τακτικού στρατού.
Το Σώμα, σύμφωνα με στοιχεία που μας έδωσε ο κ. Στρατής Σταυρουλάκης, αποτελούνταν από τέσσερα καπετανάτα:
Α. Καπετανάτο Εμμανουήλ Δασκαλάκη του Χ.Μ., 45 ετών, έγγαμος, γεωργός από Σαϊτούρες:
- Βασίλειος Βασιλείου του Δ., 23 ετών, άγαμος, εργάτης από Τρίκαλα.
- Μανούσος Γιαννουλάκης, 20 ετών, άγαμος, γεωργός από Παλαίλημνο.
- Εμμανουήλ Ηλιάκης του Στυλιανού, 30 ετών, έγγαμος, γεωργός από Σαϊτούρες.
- Ευάγγελος Θεοχάρης, 20 ετών, άγαμος, μανάβης.
- Νικόλαος Κλειδής του Αντωνίου, 19 ετών, άγαμος, εργάτης από Ρέθυμνο.
- Παναγιώτης Μιχελάκης, 30 ετών, έγγαμος, από Δαμιά Ευβοίας.
- Εμμανουήλ Παπαδάκης του Γ., 23 ετών, άγαμος, εργάτης από Μούντρος.
- Εμμανουήλ Φουντουλάκης, 30 ετών, έγγαμος, γεωργός από Σαιτούρες.
- Γεώργιος Φρυσουλάκης, 45 ετών, έγγαμος, γεωργός από Σαϊτούρες.
- Αντώνιος Χειλαδάκης, 28 ετών, άγαμος, λεβητοποιός από Μαράλια Σελίνου.
Β. Καπετανάτο Κυριάκου Δεμέστιχα, 33 ετών, άγαμος, έμπορος από Γύθειο:
- Ιωάννης Ανωμιργιαννάκης, 23 ετών, άγαμος, εργάτης από Νησί (1).
- Φραγκούλης Βαβαγιάκης, 20 ετών, άγαμος, εργάτης από Παλαιόχωρα.
- Παντελής Γαλερός του Σπυρίδωνος, 19 ετών, άγαμος, ποιμήν από Καλονύχτη (2).
- Ιωάννη Ηλιάκης ς του Εμμανουήλ ή Μπουγιούκαλος, 26 ετών, έγγαμος, γεωργός από Καλονύχτη.
- Εμμανουήλ Κοκκινάκης, 22 ετών, άγαμος, εργάτης από Άγιο Ανδρέα.
- Σπυρίδων Μπογάτσης του Γρηγορίου, 20 ετών, άγαμος, φοιτητής από Αργυρόκαστρο Βορείου Ηπείρου, που προφανώς ήταν και ο οδηγός του σώματος.
- Ιωάννης Νικητάκης, 22 ετών, άγαμος, εργάτης από Καλή Συκιά.
- Νικόλαος Παρηγόρης του Γ., 24 ετών, άγαμος, έμπορος από Γύθειο.
- Νικόλαος Σωτηράκος, 35 ετών, άγαμος, ξενοδόχος από Οίτο Οιτύλου.
- Εμμανουήλ Χριστοδουλάκης του Φ., 19 ετών, άγαμος, φοιτητής από Ρούστικα.
Γ. Καπετανάτο Παντελή Κυρβιτσάκη, 28 ετών, ελαιοχρωματιστής από Ρέθυμνο:
- Κωνσταντίνος Αγγελάκης, 25 ετών, άγαμος, καφεπώλης από Ρέθυμνο.
- Εμμανουήλ Γοβατζιδάκης του Γ., 20 ετών, άγαμος, υπάλληλος από Ρούστικα.
- Μιχαήλ Δεληγιωργάκης, 27 ετών, άγαμος, ελαιοχρωματιστής από Γωνιά.
- Στυλιανός Μαγραμπής ή Αγγελάκης, 35 ετών, έγγαμος, εργάτης από Επισκοπή.
- Παναγιώτης Μανταδάκης, 23 ετών, άγαμος, χασάπης από Σκουτάρι Γυθείου.
- Αλέκος Ματζοράκης, 22 ετών, άγαμος, εργάτης από Ηράκλειο.
- Εμμανουήλ Σπανουδάκης, 25 ετών, άγαμος, εργάτης από Μαρουλά.
- Γεώργιος Ταπεινός, 35 ετών, έγγαμος, εργάτης από Μαρουλά.
- Δημήτριος Τζανάκης, 21 ετών, μανάβης από Πύργο Καρυστίας.
- Ιωάννης Χαλκιάς, 21 ετών, άγαμος, κτίστης από Κανάλια Μαγνησίας.
Δ. Καπετανάτο Χριστοδουλάκη Ευαγγέλου, 25 ετών, άγαμος, μαραγκός από Ρούστικα:
- Φώτιος Αδαμόπουλος, 27 ετών, χασάπης από Πύργο Ηλείας.
- Δημήτριος Βασιλείου, 23 ετών, άγαμος, εμπορομπακάλης από Δαμιά Ευβοίας.
- Ευάγγελος Βιγλάκης, 20 ετών, άγαμος, επιπλοποιός από Σπάρτη.
- Ρούσος Βογιατζιδάκης, 20 ετών, άγαμος, γεωργός από Ζουρίδι.
- Κωνσταντίνος Γραψάκης ή Γράψας ή Γράψιας,20 ετών, άγαμος, μανάβης από Χρίσοβο Ναυπακτίας (3.).
- Παναγής Καλιαντζής, 21 ετών, άγαμος, εργάτης από Αιβαλί Σμύρνης.
- Ευάγγελος Καπενάκης, 20 ετών, άγαμος, μανάβης από Πυργί Κύμης.
- Αναστάσιος Νικολάου, 22 ετών, άγαμος, βυρσοδέψης από Αιβαλί Σμύρνης.
- Στυλιανός Φουντουλάκης του Ν., 25 ετών, άγαμος, γεωργός από Ρούστικα.
- Σταμάτης Φωτεινάκης, 26 ετών, άγαμος, μεταξουργός από Ρούστικα.
Ακόμα και σαν αναφορά το να μνημονεύουμε τους απλούς αυτούς στρατιώτες που θυσίασαν τα νιάτα τους για τη λευτεριά είναι επιβεβλημένο καθήκον.
