Ενημερωτική, εκπαιδευτική ημερίδα στο Επιμελητήριο Ρεθύμνου, με τίτλο «Δράσεις Έρευνας, στήριξης και προώθησης της καλλιέργειας του AVOCADO στην Κρήτη»
Σε μία από τις πιο δυναμικές και προσοδοφόρες γεωργικές καλλιέργειες της Δυτικής Κρήτης αναδεικνύεται η καλλιέργεια του αβοκάντο, η οποία υιοθετείται σταδιακά από ολοένα και περισσότερους παραγωγούς. Παρότι έχει αναπτυχθεί ουσιαστικά χωρίς κρατική στήριξη, το αβοκάντο μπορεί υπό κατάλληλες προϋποθέσεις, να προσφέρει σημαντικά εισοδήματα στους καλλιεργητές, όπως ήδη αποδεικνύεται από τις μεγάλες εκτάσεις με αβοκαντεώνες σε Χανιά και Ρέθυμνο τα τελευταία χρόνια. Με γνώμονα την εξέλιξη του αβοκάντο σε μία παραγωγή μεγάλου ενδιαφέροντος για αρκετούς παραγωγούς, αναζητείται τεχνογνωσία, αναφορικά με την άρδευση, τις καλλιεργητικές πρακτικές, τις ασθένειες και τη συγκομιδή του καρπού, προκειμένου να εξασφαλιστεί τόσο η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των καλλιεργειών, όσο και η αναβάθμιση της ποιότητας και η αύξηση της ποσότητας της παραγωγής. Αυτός ήταν και ο στόχος της ενημερωτικής, εκπαιδευτικής ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης στο Επιμελητήριο Ρεθύμνου, με τίτλο «Δράσεις Έρευνας, στήριξης και προώθησης της καλλιέργειας του AVOCADO στην Κρήτη». Η ημερίδα διεξήχθη στο πλαίσιο του προγράμματος της Περιφέρειας Κρήτης, «Προώθηση ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό (συμμετοχή σε εκθέσεις, εμπορικές αποστολές κλπ.)», ένα έργο με προϋπολογισμό 300.000 ευρώ και εμπλεκόμενους φορείς την Περιφέρεια Κρήτης, τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, το Πολυτεχνείο Κρήτης και την Περιφερειακή Αναπτυξιακή Εταιρεία Κρήτης ΑΕ με Προϊσταμένη Αρχή την Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Χανίων. Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, αναλύθηκαν εκτενώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί του αβοκάντο, όπως φυτοπαθολογικές προκλήσεις που οδηγούν σε σοβαρές απώλειες παραγωγής, ζωικοί εχθροί και μυκητολογικές ασθένειες.
«Το αβοκάντο είναι μία δυναμική καλλιέργεια η οποία ξεκινάει να κατακτά έδαφος και καλλιεργητές»
Στις καλλιέργειες του αβοκάντο, αλλά και ευρύτερα στα ζητήματα του αγροτικού τομέα αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της παρέμβασής της στην εκδήλωση η Άννα Δασκαλάκη, γεωπόνος και πρόεδρος στο παράρτημα Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ Ελλάδας, η οποία τόνισε, ότι ο αγροτικός τομέας βάλλεται από παντού. «Τα Χανιά και το Ρέθυμνο είναι από τις λίγες περιοχές στην Ελλάδα με μεγάλη παραγωγή αβοκάντο. Όπως φαίνεται είναι μία πολύ δυναμική καλλιέργεια, έχει μεγάλο ενδιαφέρον, παρότι δεν έχει δοθεί καμία ώθηση, καμία κρατική μέριμνα για αυτό. Είναι μία καλλιέργεια που ξεκίνησε από κάποια προγράμματα πριν από 40 χρόνια, μετά σταμάτησε να προχωράει, στη συνέχεια αναγεννήθηκε και τώρα πια δίνει ένα πολύ καλό εισόδημα στους παραγωγούς». Σύμφωνα με την κ. Δασκαλάκη, ο αγροτικός τομέας είναι ένα «πονεμένο ζήτημα», με τον κόπο των παραγωγών να μην ανταμείβεται, την ώρα που τα κίνητρα απουσιάζουν για να μπει νέος κόσμος στη γεωργία. Επιπλέον, σημείωσε την ανάγκη να βρεθούν λύσεις συνεργασίας του πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό, ιδιαίτερα στην Κρήτη, προκειμένου να μην λειτουργούν ανταγωνιστικά, αλλά και να δημιουργούν ευκαιρίες ο ένας για τον άλλον. Τη σημασία του προγράμματος της Περιφέρειας για το αβοκάντο στην Κρήτη τώρα σχολίασε μεταξύ άλλων η Μαρία Πετραντωνάκη, διευθύντρια της Περιφερειακής Αναπτυξιακής Εταιρείας Κρήτης: «Ο σκοπός του έργου είναι δράσεις προώθησης και έρευνας πάνω στο αβοκάντο και στο πλαίσιο αυτής της προγραμματικής σύμβασης διοργανώνουμε εκπαιδευτικές ημερίδες, που έχουν σχέση με το αβοκάντο για τους παραγωγούς. Το αβοκάντο είναι μία δυναμική καλλιέργεια, η οποία ξεκινάει να κατακτά έδαφος και καλλιεργητές. Βλέπουμε για παράδειγμα στον κάμπο των Χανίων πάρα πολλές καλλιέργειες έχουν μετατραπεί σε καλλιέργειες αβοκάντο και έτσι διακρίνουμε μία ανάγκη των παραγωγών, που έχει να κάνει με την άρδευση του αβοκάντο, με την καλλιέργειά του, με τις χημικές του ιδιότητες, με τις ασθένειες οι οποίες προκρίνονται, με τα είδη και τις ποικιλίες και με τον τρόπο που γίνεται η συγκομιδή του καρπού».
Παθογόνα και εχθροί που μπορούν να οδηγήσουν μέχρι και σε απώλειες 100% της παραγωγής
Με τις ιώσεις του αβοκάντο και συγκεκριμένα με τις σοβαρότερες ασθένειες που προσβάλλουν την καλλιέργεια, όπως τον ιό Avocado sunblotch viroid (ASBVd) ασχολήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος που χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια, ο Ματθαίος Μαθιουδάκης, κύριος ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς, με ειδίκευση στη φυτοπαθολογία και στην ιολογία φυτών. Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Μαθιουδάκης, πρόκειται για ένα παθογόνο που ανιχνεύτηκε το 2017 στα Χανιά και στη συνέχεια στο Ρέθυμνο, ενώ σύμφωνα με τα τελευταία ευρήματα έχει εντοπιστεί ότι προσβάλλει το 60% των καλλιεργειών αβοκάντο. «Αυτό εμφανίζεται σε τρεις μορφές: το επιθετικό στέλεχος είναι αυτό που προκαλεί τα βαριά συμπτώματα στον καρπό, καθώς μετά δεν μπορεί να εμπορευτεί ο καρπός λόγω της παραμόρφωσης που έχει. Επίσης το συγκεκριμένο παθογόνο μπορεί να προκαλέσει απώλειες μέχρι και το 100% στην παραγωγή. Η σημαντικότητά του επίσης οφείλεται στο ότι εμφανίζεται πολλές φορές η λανθάνουσα μορφή, επομένως οι παραγωγοί μπορεί στα πρώτα χρόνια, να μην βλέπουν τίποτα στο δέντρο και μέσα σε ένα έτος να εμφανιστούν τα συμπτώματα και να τους μειώσει τελείως την παραγωγή», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Μαθιουδάκης. Αντίστοιχα, η Κική Βαρίκου, εντομολόγος του Ινστιτούτου Ελιάς Υποτροπικών φυτών και Αμπέλου αναφέρθηκε στους ζωικούς εχθρούς του αβοκάντο: «Την τελευταία διετία έχουν καταγραφεί αρκετοί εχθροί στην καλλιέργεια του αβοκάντο. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν χρήζουν κάποιας αντιμετώπισης, αρκεί να ακολουθούν οι παραγωγοί σωστές καλλιεργητικές πρακτικές, με εξαίρεση έναν νέο εχθρό που έχει έρθει, που είναι ο Oligonychus perseae, που για αυτόν συστήνουμε τη βιολογική αντιμετώπιση και συγκεκριμένα εξαπολύσεις ενός αρπακτικού και πολύ συχνούς ψεκασμούς με γύρη. Είναι δεύτερη με τρίτη χρονιά που έχουν αυτόν τον νέο εχθρό στην καλλιέργεια του αβοκάντο και μέχρι στιγμής στους περισσότερους αβοκαντεώνες πάλι καλά», σημείωσε η κ. Βαρίκου και τέλος απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με το ποιες πρακτικές πρέπει να ακολουθούν οι παραγωγοί, πρόσθεσε: «Θα πρέπει να πηγαίνουν συχνά στον αγρό τους, στο χωράφι τους και να παρατηρούν πολύ καλά τα δέντρα τους, τους βλαστούς, τους καρπούς, τα φύλλα και τα πάντα για υποψία προσβολής. Όταν θα δουν κάποιον προσβεβλημένο ιστό, να τον αφαιρούν, να αραιώνουν την κόμη του δέντρου, να έχουν ένα συχνό κλάδεμα, ένα μικρό συνεχόμενο κλάδεμα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και θα ήταν καλό, επειδή είναι μία νέα καλλιέργεια, που δεν έχει ακόμα εγκεκριμένα σκευάσματα, να αποφύγουν τη χημική αντιμετώπιση».
«Οι παραγωγοί πρέπει κυρίως να επενδύσουν σε γνώση και σε τεχνολογία και δευτερευόντως ίσως σε χρήματα»
Σε μερικές επίσης σημαντικές ασθένειες του αβοκάντο αναφέρθηκε ο Νεκτάριος Καβρουλάκης, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου στα Χανιά, ο οποίος εστίασε κυρίως στους παράγοντες με μυκητολογική αιτιολογία. «Οι ασθένειες του αβοκάντο που έχουν ως αίτια τον μύκητα είναι πάρα πολλές, αλλά αυτές που μας ενδιαφέρουν περισσότερο στην περιοχή μας είναι βασικά τρεις, η φυτόφθορα, που προκαλεί σήψη στις ρίζες, κάποιοι μύκητες που προκαλούν σήψη στους καρπούς και μία άλλη ομάδα μυκήτων που προκαλούν έλκη και ξηράνσεις σε κλάδους ή κλαδίσκους του αβοκάντο. Αυτά είναι τα κυρίαρχα προβλήματα στη δυτική Κρήτη», σημείωσε ο κ. Καβρουλάκης και στη συνέχεια συμπλήρωσε: «Οι παραγωγοί πρέπει κυρίως να επενδύσουν σε γνώση και σε τεχνολογία και δευτερευόντως ίσως σε χρήματα. Συχνά οι παραγωγοί κάνουν περιττούς χειρισμούς, οι οποίοι απλώς επιβαρύνουν το κόστος και δεν προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό. Η καλλιέργεια του αβοκάντο είναι ίσως η μόνη δενδροκομική καλλιέργεια η οποία από οικονομικής άποψης στέκει πολύ καλά στα πόδια της και δεν έχει προβλήματα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι η καλλιέργεια είναι στημένη σωστά και δεν έχει απώλειες σε επίπεδο παραγωγής, όχι σε οικονομικό». Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Καβρουλάκη, το αβοκάντο είναι μία από τις πιο ταχεία αναπτυσσόμενες καλλιέργειες όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο τον κόσμο. Παρότι πρόκειται για μία υδροβόρα καλλιέργεια, εμφανίζει αρκετά μεγάλη ανθεκτικότητα απέναντι στην παρατεταμένη ξηρασία. «Το αβοκάντο είναι μία καλλιέργεια υδροβόρα, όμως μία από τις πλέον δυναμικές χώρες καλλιέργειας του αβοκάντο είναι το Ισραήλ, που έχει πολύ πιο μεγάλο πρόβλημα από εμάς στο νερό. Θα πρέπει να γίνεται σωστή άρδευση και να μην γίνεται σπατάλη. Στην πραγματικότητα θα πρέπει να γίνεται η άρδευση με αισθητήρες, οι οποίοι εξασφαλίζουν ότι το αβοκάντο παίρνει τη σωστή ποσότητα νερού, ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο από ό,τι χρειάζεται, γιατί αυτό που βλέπουμε συχνά είναι ότι γίνεται σπατάλη νερού, η οποία δεν είναι προς όφελος του καρπού», κατέληξε.
