800 δισ. ευρώ ετησίως είναι η άμεση ανάγκη επενδύσεων από την Ε.Ε. για να επιβιώσει ανάμεσα στους μεγάλους σχηματισμούς της γης! Σε διαφορετική περίπτωση η μείωση του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων είναι η πρώτη φάση που θα οδηγηθούμε και αυτό μόνο σωρευτικές αρνητικές επιδράσεις μπορεί να έχει για τους πολίτες της Ευρώπης.
Αυτό διδάσκει ο Ντράγκι, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, πρώην κεντρικός τραπεζίτης και νυν ειδικευμένος σύμβουλος της προέδρου της Κομισιόν κυρίας φον ντερ Λάιεν! Ποιος θα πληρώσει το πάπλωμα των ευρωλαθών των ταγών της Ευρώπης;
Απαιτούνται μαζικές κυβερνητικές και ιδιωτικές επενδύσεις, αξίας τουλάχιστον 800 δισ. ευρώ ετησίως, προκειμένου η Ευρώπη να καλύψει τη διαφορά με την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, λέει ο Μάριο Ντράγκι και φαίνεται ότι εκείνοι που άρχισαν να τρέμουν είναι οι λεγόμενοι «φειδωλοί», όπως η Γερμανία και η Ολλανδία. Όπως έχουν επανειλημμένα υπογραμμίσει αρκετοί Ευρωπαίοι οικονομολόγοι, η Ε.Ε. βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σπιράλ προκλήσεων, που δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τον πληθωρισμό, αλλά και το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας με τις ΗΠΑ και την Κίνα, καθώς το Πεκίνο επιχορηγεί με τεράστια ποσά κρίσιμους κλάδους της βιομηχανίας, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, ενώ η Ουάσιγκτον δίνει σοβαρά οικονομικά κίνητρα σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς της πράσινης μετάβασης
Ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτών των διαπιστώσεων; Ότι βλέπουμε την Ε.Ε. να ισορροπεί ανάμεσα στο ελεύθερο εμπόριο και την παγκοσμιοποίηση, από το ένα μέρος, αλλά για να προφυλάξει δήθεν τα συμφέροντά της να υιοθετεί και έναν άκρατο οικονομικό προστατευτισμό.
Τίθεται και ένα πρόσθετο ερώτημα: Οι προσπάθειες για την ανταγωνιστικότητα συμβαδίζουν με αυξημένη ευημερία για όλους στην Ευρώπη ή θα πρέπει να συμπληρωθούν και με άλλες πολιτικές;
Εδώ η απάντηση του Ντράγκι φαίνεται ότι δε σηκώνει αντίρρηση: Αν θέλει η Ευρώπη να ανταγωνιστεί την Κίνα και τις ΗΠΑ ο μοναδικός και ευκολότερος τρόπος είναι μέσω κοινού χρέους, ώστε να γίνει δυνατόν να ανακόψει την ταχεία πτώση της Ευρώπης. Και θεωρώ ως στοιχείο ιδιαίτερου κινδύνου τη φράση που εκστόμισε ο ίδιος ο Ντράγκι: «Χωρίς δράση, θα πρέπει είτε να θέσουμε σε κίνδυνο την ευημερία μας, το περιβάλλον μας ή την ελευθερία μας».
Τι λέει στην ουσία ο Ντράγκι; Ότι η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει τα διπλάσια από ό,τι έκανε στην ανοικοδόμηση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να επιτρέψει σε περισσότερες εταιρείες τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών να συγχωνευθούν και να λάβει δραστικά μέτρα για τις αμυντικές δαπάνες.
Όμως εδώ αρχίζουν τα δύσκολα: ο άξονας Παρίσι – Βερολίνο που ουσιαστικά διευθύνει την Ε.Ε. είναι σοβαρά πληγωμένος, και όχι μόνο από τις αμελέτητες κυρώσεις που επέβαλαν στη Ρωσία, αλλά πλήγωσαν τα ίδια τους τα πόδια!
Ο Γερμανός καγκελάριος προεδρεύει μιας οικονομίας γονατισμένης και η Γαλλία, επιβαρυμένη με τεράστιο δημόσιο χρέος, έχει ένα νέο κοινοβούλιο διχασμένο ανάμεσα σε αντίπαλα άκρα. Και μερικές άλλες χώρες που είναι προσδεμένες στον άξονα, όπως η Ολλανδία, αντιμετωπίζουν ίδιες καταστάσεις που δυσκολεύουν τα πράγματα.
Μερικά από τα κεντρικά ζητήματα που θέτει ο Ντράγκι είναι:
- Κατακόρυφη αύξηση των επενδύσεων αλλιώς ξεχνούμε την παραγωγικότητα. Δεν θα μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να περιορίσουμε ορισμένες, αν όχι όλες, τις φιλοδοξίες μας.
- Έκδοση νέου κοινού χρέους για να χρηματοδοτήσει τις βιομηχανικές και αμυντικές ανάγκες της Ε.Ε. και αναφέρθηκε στη λανθασμένη απόφαση της Επιτροπής το 2019 να εμποδίσει τη συγχώνευση των κατασκευαστών τρένων Siemens και Alstom, γερμανικών και γαλλικών εταιρειών, που θα δημιουργούσε έναν ευρωπαϊκό πρωταθλητή και παγκόσμιο ηγέτη της αγοράς. Και σημειώνει ότι «Οι Κινέζοι θα μπορούσαν τώρα πιθανώς να εξάγουν τρένα υψηλής ταχύτητας στην Ευρώπη», που σημαίνει ότι η Ευρώπη υστερεί.
- Μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού της Ε.Ε.: ξεκάθαρα ο Ντράγκι λέει ότι πρέπει να εκτραπούν κεφάλαια μακριά από τις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης προς βιομηχανικές πολιτικές, πολιτικές ψηφιοποίησης και καινοτομίας από τον υπάρχοντα μακροχρόνιο προϋπολογισμό της Ε.Ε. ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, πράγμα που ήδη αντιμετωπίζεται ευνοϊκά από το Βερολίνο.
- Η έκθεση περιέχει πολλές τομεακές συστάσεις, αλλά και για τις πρώτες ύλες η έκθεση υποστηρίζει ότι στον πυρήνα των οικονομικών δεινών της Ευρώπης, το κόστος της ενέργειας για τη βιομηχανία, είναι ασήκωτο, και σήμερα αναγκάζεται να πληρώσει 158% περισσότερο για την ηλεκτρική ενέργεια από ότι στις ΗΠΑ και 345% περισσότερο για το φυσικό αέριο.
- Η έλλειψη επενδύσεων στην καινοτομία -με τις αμερικανικές επιχειρήσεις να επενδύουν περίπου 700 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα κάθε χρόνο, το μέλλον είναι δυσοίωνο για την Ευρώπη. Και άλλα πολλά σημεία, για τα οποία διαπιστώνει ότι υπάρχει χάσμα επενδύσεων μεταξύ Ευρώπης από τη μια και Κίνας και ΗΠΑ από την άλλη.
Είναι όντως πλούσια σε διαπιστώσεις η έκθεση Ντράγκι και θα επανέλθουμε σύντομα.
Όμως έχει ήδη ριφθεί ο κύβος από τα όσα διαβάσαμε: Επειδή γίνεται αντιληπτό, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές, το βασικό και τεράστιο κόστος του πολέμου Ουκρανίας – Ρωσίας έχει πέσει στις πλάτες των Ευρωπαίων και ιδιαίτερα, με μεταφορές κονδυλίων από τις πληρωμές του προϋπολογισμού, που αφορούσαν φτωχότερες χώρες και στα πλαίσια της σύγκλισης οικονομιών και στην αγροτική πολιτική, η τάση αυτή πρέπει να σταματήσει, αν δε θέλουμε να δούμε χειρότερες εξελίξεις. Και τούτο γιατί ο Ντράγκι θεωρεί ότι η έκθεσή του βασίζεται σε ευρωπαϊκές αξίες όπως η κοινωνική ισότητα, η ισότητα και οι ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες. Είναι το αδήριτο ψέμα ενός καλού εργάτη των μεγάλων ευρωπαϊκών συμφερόντων που αρνείται να ζητήσει να καλυφθεί το κόστος της παραγωγικότητας από τα συσσωρευμένα υπερκέρδη αντί των ισχνών κεφαλαίων που χορηγούνται για την ελάχιστη τιμή του κοινοτικού κεκτημένου, για το οποίο όλοι έχουμε ματώσει και στο παρελθόν και συνεχίζουμε χωρίς έκπτωση.
