«Είναι μεγαλύτερες οι πιθανότητες κάποιος να χρειαστεί ένα μόσχευμα παρά να γίνει δωρητής», επεσήμανε η Ευμορφία Κονδύλη, Καθηγήτρια Εντατικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθύντρια στην Κλινική εντατικής θεραπείας του ΠΑΓΝΗ
Αισιόδοξα και ευχάριστα μπορούν να θεωρούνται τα μηνύματα που έρχονται τα τελευταία χρόνια από τα στατιστικά των μεταμοσχεύσεων οργάνων στην Ελλάδα και την Κρήτη, καθώς οι δωρεές από το 2023 βρίσκονται σε διαρκή άνοδο. Η μεταμόσχευση αποτελεί μία ζωτικής σημασίας διαδικασία για εκατοντάδες, χιλιάδες συνανθρώπους μας κάθε χρόνο, οι οποίοι βρίσκονται σε ουρές αναμονής, συνήθως όμως χωρίς ευτυχή κατάληξη. Οι αναχρονιστικές απόψεις, η παραπληροφόρηση και ο σκεπτικισμός των συγγενών γύρω από τη μεταμόσχευση είναι όλοι παράγοντες που κρατούσαν την Ελλάδα για πολλά χρόνια μακριά από την έγκριση δωρεάς σε κλινικά νεκρούς ασθενείς. Ιδιαίτερα οι μικρές κοινωνίες, μακριά από τα αστικά κέντρα και ενδεχομένως χαμηλού μορφωτικού επιπέδου αποτελούσαν κοινωνικές ομάδες, αντίμαχους με τη μεταμόσχευση, ωστόσο όλο αυτό πλέον φαίνεται να αλλάζει, με τους ίδιους τους συγγενείς πλέον να επιζητούν τη μεταμόσχευση. Σύμφωνα με όσα ανέφερε στην Τηλεόραση CRETA και τον Σωτήρη Μεταξά, η Ευμορφία Κονδύλη, Καθηγήτρια Εντατικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθύντρια στην Κλινική εντατικής θεραπείας του ΠΑΓΝΗ, μέσα στο 2024 υπήρξε μία αλματώδης αύξηση των δωρεών οργάνων σε όλη τη χώρα, και πολύ θετικά δείγματα στην Κρήτη. «Το 2024 έγιναν 10 δωρεές οργάνων και ιστών στο Πανεπιστημιακό και στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο. Το ΠΑΓΝΗ ήταν στην τρίτη θέση το 2024 όσον αφορά τις δωρεές οργάνων. Φέτος συνεχίζουμε και έχουμε πέντε δωρεές στο Βενιζέλειο, πανελλαδικά υπάρχει μία έκρηξη από πέρυσι και ένα ιστορικό άλμα», ανέφερε μεταξύ άλλων και στη συνέχεια συμπλήρωσε ότι πρόκειται για μία διαδικασία με την οποία η χώρα μας δεν ήταν καθόλου εξοικειωμένη στο παρελθόν. Τα προηγούμενα χρόνια, τα νούμερα στις μεταμοσχεύσεις οργάνων έμεναν σε πραγματικά πολύ χαμηλά επίπεδα, μία κατάσταση η οποία φάνηκε να αλλάζει από πέρυσι το Νοέμβριο. «Ήδη πέρυσι γύρω στον Νοέμβριο ήταν η πρώτη φορά που συμπληρώθηκαν 100 δωρεές οργάνων, ένας πολύ μεγάλος αριθμός σε σχέση με άλλες χρονιές», τόνισε η κ. Κονδύλη.
Η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων σήμερα και η καλύτερη ενημέρωση είναι παράγοντες που έχουν συντελέσει σε αυτήν την αλλαγή πορείας, όπως επεσήμανε η κ. Κονδύλη, η οποία ανέφερε: «Υπάρχει πολύ μεγάλη ευαισθητοποίηση από όλους, το βλέπουμε και εμείς και ο κόσμος είναι λιγότερο διστακτικός απέναντι στη δωρεά οργάνων. Οι συγγενείς από μόνοι τους πριν τους προσεγγίσουμε μας ρωτούν αν υπάρχει η δυνατότητα ο ασθενής/ο συγγενής, όταν γίνει ο εγκεφαλικός θάνατος να γίνει δωρητής οργάνων. Όλα αυτά προφανώς έγιναν και συμβαίνουν γιατί υπάρχει μία πολύ μεγάλη ενημέρωση από όλους μας και σε τοπικό και σε εθνικό επίπεδο δουλεύουμε πάρα πολύ σε αυτό το κομμάτι και στην ενημέρωση και στον τρόπο προσέγγισης των συγγενών, αυτοί που θα πάρουν την απόφαση για τη δωρεά οργάνων».
Μάλιστα, ειδικά για την Κρήτη, η κ. Κονδύλη επεσήμανε ότι τα στατιστικά και η πορεία που έχει καταγραφεί είναι πράγματι εντυπωσιακή, για ένα τόσο μικρό, πληθυσμιακά τμήμα της Ελλάδας. «Είμαστε πάρα πολύ ευχαριστημένοι από όλη αυτήν την εξέλιξη, γιατί είναι ένα τεράστιο έργο, είναι τεράστια η προσφορά προς τους συνανθρώπους μας και αυτό γίνεται και πανελλαδικά. Στην Κρήτη είναι εντυπωσιακή η ανταπόκριση σε ένα τόσο μικρό τμήμα της Ελλάδας».
Αναφορικά με τους παράγοντες που έχουν συντελέσει σε αυτήν την κατάσταση και απαντώντας σε σχετικό ερώτημα για το αν αυτή η αύξηση είναι συγκυριακή και αποτελεί προϊόν πρόσκαιρων στατιστικών δειγμάτων, τα οποία θα βρεθούν και πάλι σε πτώση με την πάροδο του χρόνου, η κ. Κονδύλη ανέφερε: «Αυτό δεν είναι συγκυριακό και αυτό το λέω, γιατί υπάρχει ήδη μία τάση από το 2023, με μεγάλη αύξηση το 2024 και συνεχίζει το 2025. Υπάρχει μία ωρίμανση, μία κοινωνική αποδοχή και παλαιότερα είχαμε μία πολύ πιο σκεπτικιστική ή διστακτική στάση των συγγενών και αυτοί έφεραν κάποια προσχήματα, ότι πιθανά γίνονται μη διαφανείς διαδικασίες. Τώρα είναι τελείως η διαφορετική η εικόνα».
«Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να χρειαστείς ένα μόσχευμα παρά να γίνεις δωρητής»
Όπως σημείωσε η κ. Κονδύλη, οι υποδομές, οι κλινικές, το επιστημονικό προσωπικό που διαθέτει ιδίως το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο βρίσκονται σε ένα αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο συμβάλλοντας καθοριστικά στην προσπάθεια που γίνεται. «Οι γιατροί ακόμη και το παραϊατρικό προσωπικό, συμβάλλουν όλοι, και είναι μια διαδικασία που απαιτεί τη συμμετοχή όλων. Αυτό το οποίο ξέρουμε είναι ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αν προκύψει μια δωρεά οργάνων οποιαδήποτε ώρα να μην γίνει. Γίνεται τεράστια προσπάθεια από όλους να μην χαθεί καμία δυνατότητα, πιθανότητα δωρεάς», ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Κονδύλη.
Κλείνοντας, η ίδια επεσήμανε πως πρόκειται για μια διαδικασία αρκετά δύσκολη ιδίως για τον συγγενή που θρηνεί για την απώλεια ενός δικού του προσώπου, ταυτόχρονα όμως είναι και μια πράξη η οποία δίνει ζωή σε έναν άλλον συνάνθρωπο, προσφορά ανεκτίμητης αξία. Η κ. Κονδύλη τόνισε πως πάντα πως όλες οι διαδικασίες γίνονται με σε σεβασμό στον συγγενή που παίρνει αυτή την απόφαση. «Η προσφορά σε έναν άλλον συνάνθρωπο είναι ανεκτίμητη. Νιώθουμε απέραντη ευγνωμοσύνη για όλους αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι κάνουν τον πόνο τους χαρά, κάνουν την απουσία του παιδιού τους ζωή για ακόμα μέχρι και επτά άλλους ανθρώπους. Και όλοι θα πρέπει να ξέρουν ότι η όποια διαδικασία πάντα γίνεται με βάση τον σεβασμό στον ασθενή, αλλά κυρίως στον συγγενή. Αυτό που θα πρέπει να αλλάξει είναι να μην είμαστε διατακτικοί. Και αυτό που θα πρέπει να ξέρει ο καθένας από εμάς είναι ότι έχεις μεγαλύτερη πιθανότητα να χρειαστείς ένα μόσχευμα παρά να γίνεις δωρητής. Για αυτό πρέπει να υπάρχει η πληθώρα στη δωρεά».
