Ο Σωκράτης Κεφαλογιάννης μίλησε στα «Ρ.Ν.» αναφέροντας τους βασικούς θεματικούς άξονες του νέου Leader για τα ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια, ενώ επισημαίνει τη σημασία ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα
Οι ορεινοί όγκοι της χώρας με την ιδιαίτερη γεωμορφολογία τους, αντιμετωπίζουν αντικειμενικές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις σε σχέση με τα αστικά κέντρα ή άλλες περιοχές όπου η προσβασιμότητα σε υπηρεσίες και παροχές είναι ευκολότερη. Αναγνωρίζοντας εδώ και χρόνια το κράτος αυτή την ανισότητα, παρέχει πλέον στις τοπικές ορεινές κοινωνίες τα προγράμματα Leader, χρηματοδοτικά δηλαδή εργαλεία, που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών, ενώ περιλαμβάνουν δράσεις που η στόχευσή τους αφορά στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Μέσω αυτών των προγραμμάτων, δηλαδή, οι ορεινοί δήμοι και περιοχές έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν και να υλοποιήσουν έργα που ενισχύουν την αγροτική οικονομία, να προστατεύουν το περιβάλλον και να βελτιώνουν τις υποδομές, ενώ παράλληλα προάγουν τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ταυτόχρονα, εκτός από το δημόσιο χαρακτήρα τους, τα προγράμματα αυτά αφορούν και ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια που στοχεύουν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στις αγροτικές μειονεκτικές περιοχές.
Εν αναμονή, λοιπόν, της δημοσίευσης του νέου Leader του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027, πραγματοποιήθηκε το «34ο Συνέδριο Ανάπτυξης Ορεινών Όγκων και Μειονεκτικών περιοχών του ΥΠΑΑΤ μέσω του προγράμματος LEADER», στη Λίμνη Πλαστήρα, στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, στις 9 και 10 Φεβρουαρίου. Εκεί παραβρέθηκε ο κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης, πρόεδρος της Επιτροπής Ορεινών Περιοχών της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και δήμαρχος Ανωγείων, ο οποίος μιλώντας στα «Ρ.Ν.» εξήγησε ότι στις εργασίες του συνεδρίου, συζητήθηκε η πορεία υλοποίησης του τρέχοντος προγράμματος Leader, το νέο πλαίσιο της καινούργιας πρόσκλησης που αναμένεται να δημοσιευτεί εντός του 2025, ενώ δόθηκαν και οδηγίες στις Ομάδες Τοπικής Δράσης (Ο.Τ.Δ.), που είναι οι φορείς υλοποίησης των ιδιωτικών έργων, αναφορικά με τις νέες απλοποιημένες διαδικασίες.
Σε τοπικό επίπεδο, με τον νομό Ρεθύμνου να μετράει τρεις ορεινούς δήμους, τον δήμο Ανωγείων, τον δήμο Αμαρίου και τον δήμο Αγίου Βασιλείου αλλά και πολλές ορεινές περιοχές εκτός αυτών, το ενδιαφέρον για τις νέες προκηρύξεις των προγραμμάτων Leader αναμένεται υψηλό. Παράλληλα, οι νέες προσκλήσεις που θα αφορούν τα ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια πρόκειται να προσελκύσουν πολύ κόσμο, μιας και όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κ. Κεφαλογιάννης, ήδη τα προηγούμενα χρόνια εκατοντάδες είναι οι επιχειρήσεις που έχουν επωφεληθεί σημαντικά.
Νέo Leader για τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές όλου του νομού Ρεθύμνης
Όπως εξήγησε στα «Ρ.Ν.» ο κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης, στο 34ο Συνέδριο Ανάπτυξης Ορεινών Όγκων και Μειονεκτικών περιοχών του ΥΠΑΑΤ μέσω του προγράμματος LEADER συζητήθηκε η πορεία υλοποίησης του τρέχοντος προγράμματος, ενώ στο επίκεντρο βρέθηκε και το θεσμικό πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου: «Στο 34ο Αναπτυξιακό Συνέδριο για τις Ορεινές και Μειονεκτικές περιοχές παρουσιάστηκαν θέματα που άπτονται της ανάπτυξης των ορεινών όγκων υπό τη σκοπιά του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και συγκεκριμένα από τη Γενική Γραμματεία Ενωσιακών Πόρων, όπου υλοποιεί εδώ και 34 χρόνια το πρόγραμμα Leader, το οποίο είναι ένα διατοπικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται στις περιοχές. Για χρόνια είχε πεδίο εφαρμογής όλη την περιοχή του Ψηλορείτη. Το υλοποιεί η Ομάδα Τοπικής Δράσης (Ο.Τ.Δ.) ΑΚΟΜΜ και στη νέα προγραμματική περίοδο – αυτή που παρουσιάστηκε στο συνέδριο – θα αφορά όλες τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές όλου του νομού Ρεθύμνης. Αφορά δράσεις που άπτονται και του δημόσιου χαρακτήρα όπου φορείς υλοποίησης είναι οι δήμοι αλλά και, κυρίως, – σε μεγάλο ποσοστό του – είναι ένα πρόγραμμα που αφορά νέους επιχειρηματίες, νέες επιχειρήσεις του πρωτογενή τομέα, της μεταποίησης και τις υπηρεσίες. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, έχουν εκατοντάδες επιχειρήσεις χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα Leader για να υλοποιήσουν το επενδυτικό τους σχέδιο. Στη Λίμνη Πλαστήρα παρουσιάστηκε αυτό το πλαίσιο, οι νέοι κανόνες που αφορούν τη νέα προγραμματική περίοδο, οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε στην προηγούμενη και οι προκλήσεις που δημιουργούνται στο νέο».
Εντός του 2025 οι νέες προσκλήσεις
Η ζήτηση, πάντως, για το νέο Leader αναμένεται να είναι υψηλή και όπως ανέφερε ο κ. Κεφαλογιάννης σε επίπεδο δήμων πρόκειται να υποβληθούν προτάσεις για πολιτιστικές δομές, ενώ για τα ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια, οι θεματικοί άξονες θα αφορούν τόσο τον τουρισμό όσο και τη μεταποίηση προϊόντων του πρωτογενή τομέα: «Για τους δήμους υπάρχουν μικρές, κυρίως, προτάσεις που έχουν να κάνουν με υποστήριξη πολιτιστικών χώρων αλλά και υποδομών, μικρών προϋπολογισμών. Και για τα ιδιωτικά έργα, το πρόγραμμα θα απευθύνεται στην εστίαση, τον τουρισμό και τη μεταποίηση του πρωτογενή τομέα όπως συσκευαστήρια – τυποποιητήρια και μονάδες επεξεργασίας, καθώς επίσης και υπηρεσίες όπως δράσεις καινοτόμες που μπορεί να υποβάλει ένας συλλογικός φορέας».
Αναφορικά με το πότε πρόκειται να βγουν οι νέες προσκλήσεις, ο κ. Κεφαλογιάννης σημειώνει πως προτεραιότητα αυτή τη στιγμή αποτελεί η αποπεράτωση υλοποίησης του τρέχοντος προγράμματος Leader, όπου αυστηρά ορίζεται τον Αύγουστο του 2025. Έπειτα, ο ίδιος εκτιμά ότι θα έχουμε τη διακήρυξη των νέων δράσεων: «Οι νέες προσκλήσεις ευελπιστούμε να βγουν εντός του 2025, επειδή είναι εν εξελίξει και η υλοποίηση του προηγούμενου προγράμματος, το οποίο αυστηρά ολοκληρώνεται τον 8ο του 2025, το οποίο συνεπάγεται ότι όλοι οι επενδυτές θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει και πληρωθεί τα έργα μέχρι τότε. Αυτό σημαίνει ότι οι Ο.Τ.Δ. θα επικεντρωθούν αυτή τη στιγμή στο κλείσιμο του παλιού Leader. Οπότε πιστεύω ότι προς το Φθινόπωρο του 2025 να βγουν οι πρώτες προσκλήσεις. Ενδεχομένως, να βγουν και νωρίτερα αφήνοντας ίσως ένα μεγαλύτερο διάστημα για την υποβολή. Αυτό θα το κρίνει το Υπουργείο».
Σε ό,τι αφορά λεπτομέρειες που ενδιαφέρουν πολύ τους επίδοξους επενδυτές, όπως η ένταση της ενίσχυσης των νέων επιδοτήσεων του Leader, ο κ. Κεφαλογιάννης, τονίζει πως αυτό είναι κάτι που ακόμα βρίσκεται υπό συζήτηση και αναμένεται να ανακοινωθεί. Πάντως, το ποσοστό επιδότησης αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος των επενδυτών καθώς όπως σημειώνει: «Η τελευταία πρόσκληση που έβγαλε το ΑΚΟΜΜ είχε επιδότηση περί του 70% για τις επενδύσεις που αφορούσαν τουριστικά καταλύματα, κάτι το οποίο ήταν πολύ σημαντικό και προσέλκυσε μεγάλο ενδιαφέρον από τους επενδυτές».
Αξιοσημείωτο εν γένει είναι το γεγονός ότι, όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει ο κ. Δημήτρης Παττακός, διευθυντής του ΑΚΟΜΜ – ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΕ ΟΤΑ, φορέα υλοποίησης του προγράμματος Leader για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, το ενδιαφέρον αναμένεται πάντα υψηλό για το πρόγραμμα Leader, ιδίως για επενδυτικά σχέδια που αφορούν τον τουρισμό καθώς οι μικρές μονάδες που δημιουργούνται μέσω του εν λόγω προγράμματος φαίνεται να είναι ο ιδανικός τύπος ανάπτυξης σε ορεινές περιοχές: «Στον Μυλοπόταμο είναι πολύ μεγάλο το ενδιαφέρον και στον Άγιο Βασίλειο, γιατί οι τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες προσιδιάζουν στο μοντέλο των περιοχών αυτών. Δεν σηκώνει μεγάλες επενδύσεις η περιοχή αλλά μικρές μονάδες. Δούλεψε αυτό. Αυτές οι μονάδες, δηλαδή, νομίζω θα αποδώσουν σε βάθος χρόνου».
Ο πρωτογενής τομέας στο επίκεντρο των διεκδικήσεων της Επιτροπής Ορεινών Περιοχών
Από την πλευρά της, η Επιτροπή Ορεινών Περιοχών που έχει συγκροτηθεί τα τελευταία χρόνια και πρόεδρός της είναι ο κ. Κεφαλογιάννης, βασικό στόχο έχει και εκείνη τη διεκδίκηση λύσεων για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ορεινοί δήμοι και περιοχές, χαρακτηριστικό των οποίων αποτελεί το γεγονός πως το βασικό εισόδημα των κατοίκων προέρχεται από τον πρωτογενή τομέα. Ο ίδιος ο κ. Κεφαλογιάννης, επισημαίνει πως μόνο με τη βελτίωσή του θα μπορέσουν να αναπτυχθούν και άλλοι τομείς, όπως αυτός του τουρισμού: «Αυτό που επιχειρούμε και κάνουμε είναι να βελτιώσουμε αφενός τις συνθήκες του πρωτογενή τομέα ώστε να βελτιωθούν και το εισόδημα και οι συνθήκες επιβίωσης των κατοίκων που, κυρίως, ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα. Και αυτό δεν γίνεται και για κανέναν άλλον λόγο, πέρα του ότι για να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε επιπλέον πράγματα όπως είναι η τουριστική ανάπτυξη, ο βιώσιμος τουρισμός κ.λπ. θα πρέπει να υπάρχουν οι κάτοικοι και οι κάτοικοι για να υπάρχουν θα πρέπει να υπάρχει πρωτογενής τομέας. Το δεύτερο πράγμα που επιχειρούμε στο κομμάτι της ενίσχυσης του πρωτογενή τομέα – και αυτό γίνεται μέσα από τα διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως είναι το Leader – να μην μείνουμε μονάχα στην παραγωγή αλλά να κάνουμε και ποιοτική μεταποίηση π.χ. να δημιουργηθούν μικρές οικοτεχνίες, τυροκομεία, εργαστήρια υφαντικής κ.λπ. Και το τρίτο στάδιο είναι να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο υποδομών τα οποία θα μπορούν να λειτουργήσουν και να προσελκύσουν και τους επισκέπτες».
